Thở bằng mũi và thở bằng miệng có ảnh hưởng khác nhau như thế nào?

Anh Tú (dịch)31/01/2023 12:12
Thở bằng mũi và thở bằng miệng có ảnh hưởng khác nhau như thế nào?

Các nghiên cứu gần đây đã gợi ý rằng hơi thở có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của mọi người trong một loạt các bài kiểm tra trong phòng thí nghiệm.

Thời điểm của một người nào đó trong chu kỳ hít vào và thở ra có thể ảnh hưởng đến các khả năng đa dạng như phát hiện một cái chạm nhẹ và phân biệt các vật thể ba chiều. Một nghiên cứu cho thấy mọi người có xu hướng hít vào ngay trước một nhiệm vụ nhận thức - và làm như vậy có xu hướng cải thiện hiệu suất. Một số người đã phát hiện ra rằng chỉ thở bằng mũi mới có những tác dụng này; thở bằng miệng thì không.

Một ý tưởng mới nổi về cách thức hoạt động của điều này tập trung vào các dao động nhịp nhàng được ghi chép đầy đủ của hoạt động điện não. Những sóng này, thường được đo bằng các điện cực trên da đầu, ghi lại hoạt động tích lũy của hàng nghìn tế bào thần kinh và trong nhiều thập niên, một số nhà thần kinh học đã lập luận rằng chúng phản ánh sự giao tiếp giữa các vùng não xa xôi có thể tạo nên các khía cạnh quan trọng của nhận thức.

Ví dụ, chúng có thể là cách não bộ tích hợp thông tin giác quan được xử lý riêng biệt trong các phần thính giác và thị giác của não bộ để tạo ra những gì chúng ta trải nghiệm dưới dạng nhận thức liền mạch về âm thanh và cảnh vật của một cảnh. Một số nhà khoa học thậm chí còn đề xuất rằng hoạt động đồng bộ như vậy có thể là cơ sở của chính ý thức dù điều này rất khó chứng minh.

Trong các thí nghiệm với loài gặm nhấm, một số nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nhịp thở ảnh hưởng đến các làn sóng hoạt động ở vùng hải mã, một khu vực quan trọng đối với việc học và ghi nhớ. Trong lúc thức, hoạt động điện tập thể của các tế bào thần kinh ở vùng hải mã tăng và giảm với tốc độ nhất quán - thường là từ 6 đến 10 lần mỗi giây. Nhịp não theta này, như tên gọi của nó, xảy ra ở tất cả các loài động vật đã được nghiên cứu, gồm cả con người.

Trong một nghiên cứu năm 2016, nhà thần kinh học Adriano Tort tại Đại học Liên bang Rio Grande do Norte ở Brazil và các đồng nghiệp đã bắt đầu nghiên cứu các dao động theta nhưng nhận thấy rằng các điện cực của họ cũng bắt nhịp theo một nhịp điệu khác, nhịp điệu chậm hơn với khoảng ba đỉnh mỗi giây, đại khái là giống như tốc độ hô hấp của một con chuột đang nghỉ ngơi. Ban đầu, họ lo lắng rằng đó có thể do điện cực không ổn định hoặc do chuyển động của con vật gây ra. Nhưng các thí nghiệm bổ sung đã thuyết phục họ rằng không chỉ hoạt động nhịp nhàng là có thật và được đồng bộ hóa với hô hấp, mà nó còn hoạt động giống như một máy đánh nhịp để thiết lập tốc độ cho các sóng não theta nhanh hơn ở vùng hải mã.

Cũng trong khoảng thời gian đó, nhà thần kinh học Christina Zelano và các đồng nghiệp đã báo cáo những phát hiện tương tự ở người. Sử dụng dữ liệu từ các điện cực được các bác sĩ phẫu thuật đặt trên não của bệnh nhân động kinh để theo dõi các cơn co giật của họ, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng hơi thở tự nhiên đồng bộ hóa các dao động trong một số vùng não, bao gồm vùng hải mã và hạch hạnh nhân, một nhân tố quan trọng trong quá trình xử lý cảm xúc. Hiệu ứng đồng bộ hóa này giảm đi khi các nhà nghiên cứu yêu cầu các đối tượng thở bằng miệng, cho thấy rằng phản hồi cảm giác từ luồng không khí mũi đóng một vai trò quan trọng.

Zelano và các đồng nghiệp nhận thấy nhịp hô hấp không chỉ đồng bộ hóa hoạt động ở các vùng não liên quan đến cảm xúc và trí nhớ, mà còn có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của mọi người đối với các nhiệm vụ liên quan đến cảm xúc và trí nhớ. Trong một thí nghiệm, họ theo dõi hơi thở của các đối tượng và yêu cầu họ xác định cảm xúc mà mọi người thể hiện trong một bộ ảnh do các nhà tâm lý học phát triển để kiểm tra khả năng nhận biết cảm xúc. Trong quá trình đó, các đối tượng xác định khuôn mặt sợ hãi nhanh hơn khi họ đang hít vào so với khi thở ra. Trong một bài kiểm tra khác, kết quả cho thấy các đối tượng nhớ chính xác hơn các chi tiết của bức ảnh khi họ hít sâu bằng mũi.

Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy nhịp hô hấp có thể đồng bộ hóa hoạt động không chỉ bên trong mà còn giữa các vùng não. Trong một nghiên cứu, các nhà thần kinh học Nikolaos Karalis và Anton Sirota đã phát hiện ra rằng tốc độ hô hấp đồng bộ hóa hoạt động giữa vùng hải mã và vỏ não trước trán ở những con chuột đang ngủ. Sự đồng bộ hóa này có thể đóng một vai trò trong việc tạo ra những ký ức dài hạn, Karalis và Sirota đề xuất trong một bài báo xuất bản đầu năm nay trên tạp chí Nature Communications. Nhiều nhà thần kinh học cho rằng ký ức ban đầu hình thành ở vùng hải mã trước khi được chuyển đến vỏ não trong khi ngủ để lưu trữ lâu dài — một quá trình được cho là đòi hỏi hoạt động đồng bộ giữa vùng hải mã và vỏ não.

Tập thiền tập thở có tác dụng gì?

Trong nhiều thiên niên kỷ, những người tập yoga và các truyền thống thiền định cổ xưa khác đã thực hành kiểm soát hơi thở như một phương tiện để tác động đến trạng thái tâm trí của họ. Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu ngày càng quan tâm đến cơ chế sinh học của những hiệu ứng này và cách chúng có thể được áp dụng để giúp những người mắc chứng lo âu và rối loạn tâm trạng.

Helen Lavretsky, bác sĩ tâm thần tại UCLA, trong nhiều năm đã hợp tác với các nhà thần kinh học và những người khác để điều tra xem các loại thiền khác nhau ảnh hưởng đến não và các dấu hiệu sinh học của căng thẳng, cũng như chức năng miễn dịch như thế nào. Ngoài những thứ khác, Lavretsky đã phát hiện ra rằng thiền định có thể cải thiện hiệu suất trong các bài kiểm tra trí nhớ trong phòng thí nghiệm và thay đổi kết nối não bộ ở những người lớn tuổi bị suy giảm nhận thức nhẹ, tiền thân tiềm ẩn của bệnh Alzheimer và các loại chứng mất trí nhớ khác. Trong các nghiên cứu gần đây hơn, vẫn chưa được công bố, Lavretsky đã chuyển sang điều tra xem liệu các phương pháp kiểm soát hơi thở đơn thuần có thể hữu ích hay không.

Lavretsky, người cũng là một huấn luyện viên yoga được chứng nhận, cho biết: “Mặc dù tôi là bác sĩ tâm thần, nghiên cứu của tôi là làm thế nào để tránh dùng thuốc. Lavretsky nghĩ rằng các bài tập thở có thể là một lựa chọn thay thế tốt cho nhiều người, đặc biệt là với nhiều nghiên cứu hơn về kỹ thuật thở nào hoạt động tốt nhất cho những điều kiện nào và cách chúng có thể được điều chỉnh cho phù hợp với từng cá nhân.

Ảnh hưởng đến tiếng nói của loài người

Nhà thần kinh học Kevin Yackle và các đồng nghiệp gần đây đã sử dụng chuột để điều tra sự tương tác giữa hơi thở và cách phát âm. Khi bị tách khỏi tổ, những con chuột mới sinh phát ra tiếng kêu siêu âm, có tần số quá cao với ngưỡng khả thính của con người. Yackle, người hiện đang làm việc tại Đại học California, San Francisco, cho biết: Thông thường có một số tiếng kêu cách quãng đều đặn trong một hơi thở, không giống như các âm tiết trong lời nói của con người.

Để tìm ra cách thức hoạt động của nó, các nhà nghiên cứu đã làm ngược lại từ thanh quản, phần cổ họng liên quan đến việc tạo ra âm thanh. Họ đã sử dụng các công cụ theo dõi giải phẫu để xác định các tế bào thần kinh kiểm soát thanh quản và lần theo các kết nối của chúng trở lại một cụm tế bào trong thân não, trong một khu vực mà họ đặt tên là bộ dao động dạng lưới trung gian (iRO). Sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc tiêu diệt hoặc ức chế tế bào thần kinh iRO sẽ loại bỏ khả năng phát ra tiếng kêu và kích thích chúng làm tăng số lượng tiếng kêu trong mỗi hơi thở.

Khi các nhà nghiên cứu mổ xẻ các lát mô não bằng tế bào thần kinh iRO, các tế bào tiếp tục hoạt động theo mô hình thông thường. Yackle nói: “Những tế bào thần kinh này tạo ra một nhịp điệu giống hệt như tiếng kêu của động vật nhưng nhanh hơn”.

Các thí nghiệm bổ sung cho thấy, các tế bào thần kinh iRO giúp tích hợp phát âm với hơi thở bằng cách yêu cầu preBötC (bộ phận tạo điều khiển hô hấp nằm ở thân não) tạo ra những hơi thở nhỏ làm gián đoạn quá trình thở ra — cho phép một loạt tiếng kêu ngắn gọn vừa vặn trong một hơi thở ra. Đó là, tiếng khóc nhịp nhàng không được tạo ra bởi một loạt các lần thở ra, mà là từ một lần thở ra dài với nhiều lần ngắt quãng.

Những phát hiện, được báo cáo vào đầu năm nay trên tạp chí Neuron, có thể có ý nghĩa đối với việc khám phá ngôn ngữ của con người. Yackle cho biết số lượng âm tiết mỗi giây nằm trong một phạm vi tương đối hẹp trên tất cả các ngôn ngữ của loài người. Yackle gợi ý rằng có lẽ đó là do những hạn chế do nhu cầu phối hợp giữa phát âm với hơi thở.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

8 kỹ năng cần thiết bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng

Thiết lập quyền riêng tư cho các ứng dụng, dịch vụ sử dụng thông tin cá nhân; sử dụng công cụ diệt vi rút uy tín… là những kỹ năng cần thiết để mỗi người tự bảo vệ thông tin cá nhân.

Học viện thành công - Những thứ không tồn tại trong ngôn ngữ cơ thể của người thành công

“Thất bại sẽ không bao giờ thắng được tôi, nếu khao khát thành công của tôi đủ mạnh mẽ.” – Og Mandino tác giả cuốn sách Học viện thành công.

6 đại kị trong đối nhân xử thế, phạm một điều cũng đủ khiến sự nghiệp gian truân

Nơi làm việc như một xã hội thu nhỏ, xin hãy nhớ: Đường dài biết sức ngựa, ngày dài biết lòng người.

Năm mới, làm gì để thoát khỏi suy nghĩ quá mức?

Overthinking (suy nghĩ quá mức) là một "căn bệnh" khó chữa mà nhiều người mắc phải. Nếu muốn bắt đầu một năm mới tích cực và vui vẻ hơn, hãy học cách thoát khỏi overthinking.

Nếu bỗng dưng trúng số, bạn có lập tức nghỉ hưu?

Ngày càng có nhiều người chỉ muốn lập tức nghỉ hưu sớm sau khi đạt được tự do tài chính. Nếu có ngày bạn là người trúng số 1 triệu đô, bạn sẽ làm điều gì đầu tiên?

Người nắm vững quy tắc 4 “không”, khó khăn nào cũng có thể vượt qua

Người thành công luôn có cách tiết kiệm năng lượng và thời gian bằng cách sẵn sàng nói “không” với 4 điều này.

Làm thế nào để đọc những cuốn sách dài và khó?

Điều gì đã giúp tôi bước lên trên đỉnh cao và cho phép tôi vượt qua tất cả những chủ đề khó nhằn này?

Đường đến tự do - Trái phiếu và những điều nên biết

Gần đây xuất hiện rất nhiều từ khóa liên quan đến trái phiếu, vậy trái phiếu là gì?

Bạn có chắc mình đã đọc sách có hiệu quả? 

“Không có cuốn sách nào trên thế giới có thể mang lại may mắn cho bạn, nhưng chúng có thể khiến bạn lặng lẽ trở thành chính mình.” (Hermann Hesse)

Học hỏi 3 kiểu tư duy của Lưu Bá Ôn, phát tài dễ như trở bàn tay!

Suy ngẫm - Trần Anh - 20/03/2023 11:00
Khi người ta không kiếm được tiền thì có rất nhiều nguyên do. Có thể là do không nghề nghiệp, học thuật hoặc vì bệnh tật nên không thể đi làm, lười biếng... Nhưng vì sao có người rõ ràng đã rất nỗ lực phấn đấu mà vẫn không kiếm được tiền?

12 cách đối nhân xử thế giúp vượt qua thị phi, cuộc đời bớt chông gai

Suy ngẫm - Trung Hạ - 20/03/2023 10:00
Nếu không cần thiết, hãy cố gắng không bình phẩm người khác, ngay cả khi họ sai, bởi vì điều này liên quan đến một vấn đề thể diện và sự tôn trọng.

Học viện thành công – ‘Khiêu vũ’ với căng thẳng

Từ sách - Phim - Thảo Ngô - 20/03/2023 09:00
Theo Tiến sĩ Harry Johnson trong “Học viện thành công”, căng thẳng là một loại năng lượng tâm lý cần được giải phóng. Chúng không những tốt về mặt tinh thần mà còn giúp cơ thể đón nhận những cảm xúc tích cực.  

'Lagom - The Swedish Art of Balanced Living' - Biết đủ là tự do

Từ sách - Phim - Giang Trà - 20/03/2023 08:00
Lagom của Thụy Điển "vừa đủ" đến một cách ngỡ ngàng, ngỡ ngàng đến mức phong cách sống của mình trong hai năm trở lại đây chính xác là "biết đủ là tự do".

Thời đại của Big data

Blog GS John VU - GS John Vu - 19/03/2023 12:00
“Em muốn xin vào học bằng thạc sĩ về Khoa học máy tính nhưng sau khi đọc blog của thầy, em không biết khu vực nào sẽ là tốt cho em vì thầy khuyên rằng em nên hội tụ vào các kĩ năng chuyên ngành.”

10 Quy luật cuộc sống - Cuốn sách thay đổi cuộc đời tôi

Từ sách - Phim - Lê Hoàng Hân - 19/03/2023 11:00
Quyển sách "10 Quy Luật Cuộc Sống", tựa đề tiếng Anh: The Laws Of Lifetime Growth, của hai tác giả Dan Sullivan và Catherine Nomura là một quyển sách tuyệt vời như thế.

Người phương Tây rút được 5 điều thiết thực trong 'Đạo đức kinh' của Lão Tử

Suy ngẫm - Anh Tú - 19/03/2023 10:00
Nghịch lý là bản chất của "Đạo đức kinh", đến mức ngay cả những học giả có nền tảng vững chắc về Hán học cổ điển cũng không thể chắc chắn rằng họ đã lĩnh hội hết.

Học viện thành công - Thế nào là hạnh phúc

Từ sách - Phim - ZN - 19/03/2023 09:00
Người ta luôn tin rằng mình sẽ hạnh phúc khi đạt được mục tiêu nhất định nào đó. Đôi khi là vậy, nhưng thường là không.

Rồi ai cũng tìm được lối đi riêng, hãy Hiểu về trái tim mình

Từ sách - Phim - Trần Phương Hiếu - 19/03/2023 08:00
(hatgiongtamhon.vn) -

Học công nghệ: Cảnh quan của sinh viên

Blog GS John VU - GS John Vu - 18/03/2023 12:00
Jenifer là một trong những sinh viên của tôi đã tốt nghiệp năm ngoái và hiện thời làm việc tại Cisco. Cô ấy đã viết cho tôi và muốn chia sẻ kinh nghiệm của cô ấy với các sinh viên khác:

‘Định luật 2 phút’: Đừng để bản thân qua đời ở tuổi 25 và được chôn cất ở tuổi 75!

Suy ngẫm - Trần Anh - 18/03/2023 11:00
Người xưa có câu: 'Dục tốc bất đạt', nhưng cũng có câu: 'Binh quý ở chỗ thần tốc'. Dường như những kinh nghiệm của người xưa có chút mâu thuẫn, khiến chúng ta tự hỏi, rốt cục nhanh tốt hay chậm mới tốt?

Chiêm ngưỡng loài động vật săn mồi kỳ lạ dưới biển sâu

Thư giãn - Phạm Hường - 18/03/2023 10:00
Vùng biển bờ Tây của Bắc Mỹ đang đứng trước nguy cơ trở thành vùng biển chết, và chỉ có thể được giải cứu nếu loài động vật ăn thịt này phục hồi.

Đầu tư thông minh - Tôi nên đầu tư tiền của mình vào đâu?

Từ sách - Phim - FN - 18/03/2023 09:00
Theo sách "Đầu tư thông minh" của Anthony Robbins, câu hỏi lớn nhất về tài chính trong tâm trí chúng ta ngày nay là: “Tôi nên đặt tiền của mình vào đâu?"

Muôn kiếp nhân sinh - Nếu chúng ta ăn thịt ít đi

Từ sách - Phim - Nguyễn Thị Minh - 18/03/2023 08:00
Vậy thì, sẽ ra sao nếu chúng ta ăn thịt ít đi? Rất có thể, chúng ta sẽ tạo nên sức mạnh làm thay đổi vận mệnh thế giới. Khoảnh khắc tôi nhận ra điều này, bên trong tôi, hình như đã có một tia sáng được thắp lên.

Big data và quan hệ khách hàng

Blog GS John VU - GS John Vu - 17/03/2023 12:00
Ngày nay người mua hàng trực tuyến nên không có mối quan hệ giữa khách hàng và người chủ cửa hàng. Do đó, khách hàng có thể mua các thứ ở bất kì chỗ nào họ muốn vì không có sự trung thành với bất kì cửa hàng nào.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 20/03/2023