Nhớ một thời trên bến dưới thuyền, dọc ngang sông rạch...

16/01/2020 12:42
Nhớ một thời trên bến dưới thuyền, dọc ngang sông rạch...

Hơn 30 năm sống trong căn nhà ngay ngã ba sông, tôi cũng từng sống với quãng thời gian dài, mà ghe thuyền tíu tít suốt ngày. Người ta tha hồ mua bán, vận chuyển, ăn uống, cứ trên mặt sông, ung dung tự tại...

Giờ, ghe thuyền chưa hẳn chỉ là ký ức. Trên những con sông, những chiếc ghe hàng, tàu lớn, vẫn thi thoảng lướt qua. Nhưng ít lắm rồi. Đã qua cái thời mà ở vùng quê, mỗi nhà có ít nhất 1 chiếc ghe hoặc xuồng. Đường sá mở khắp, giờ người ta chỉ cần xe, đi ghe xuồng chi cho chậm, hao xăng dầu nhiều...

Hồi tôi còn nhỏ, cứ cận Tết, ngã ba sông sát nhà như cái chợ. Chợ nổi thì bên kia sông, thì bên đây, cũng như xóm chợ. 4-5 giờ sáng, người trên ghe đã túm lại, nhấm nháp tách trà, pha vội ly cà phê, chuyện trò rôm rả. Người trên bờ, cũng bị cái không khí háo hức ấy cuốn theo, ai cũng thức sớm, xuống bến ngó xem họ bán gì, cần thì mua. Thậm chí, người trên ghe làm cái chuyện không thể ai thay thế là... tiểu tiện, đại tiện, cũng trên chiếc ghe ấy, chẳng sợ người trên bờ trông thấy. Cứ ngồi nép sát ngoài ghe, che mặt bằng cái nón lá, là cứ vô tư. Che mặt rồi, biết ai mà sợ.

Giờ cầu khỉ hầu như chỉ còn tái hiện lại trong những khu du lịch, nên ghe xuồng cũng ít dần, thay bằng xe máy - Ảnh: Hoàng Việt

Còn trên ghe, như cả chợ Tết. Đây dưa hấu, kia là bánh mứt, dừa tươi, có cả mấy ghe bán hột vịt lộn, ban đêm chong đèn dầu tù mù. Mấy ghe kia, chở cả thịt heo vừa xẻ. Hoa kiểng thì đầy, nhiều nhất là thứ đó. Cứ 10 ghe, đã có 6 ghe chở hoa kiểng bán Tết. Người trên bờ, muốn mua gì cứ ngoắc, họ ghé vào. Thuận mua vừa bán, khuân lên. Trưa 30 Tết, hầu hết các ghe đã hết hàng, chủ ghe chất đầy đồ cúng ông bà, thịt thà, dưa hấu, tíu tít về nhà, chờ giao thừa.

Lúc đó, có ông Sáu bán hủ tíu trên sông. Lâu lâu, tôi mới có đủ tiền ăn được một tô. Hủ tíu ông nấu ngon tuyệt. Chẳng biết ngon thật, hay thời đó quá thiếu thốn, ăn gì cũng thấy ngon. Trong ký ức mờ xa, tôi nhớ tô hủ tíu ấy nước dùng trong veo, đầy những thịt bằm. Xương heo thì là thứ xa xỉ, chỉ có vài lát thịt xắt mỏng. Vậy mà, tô hủ tíu ấy qua miệng những thằng bé như tôi, không còn một giọt nước dùng. Húp sạch. Vậy mà vẫn còn thèm.

Cái ghe của ông làm bằng gỗ tốt. Suốt ngày ông hầu như trên ghe, “chà lết” trên sạp ghe, nên nó lên nước bóng loáng. Cứ như gạch bông. Ghe của ông chỉ chứa tối đa vài thực khách, đã khẳm lừ. Bởi vậy, ai trên bờ kêu thì ông ghé ghe, bưng lên cho họ. Còn những người trên ghe đi mua bán, công việc... cứ tấp vào ghe ông, ngồi mà sì sụp. Gió sông thốc qua mát lạnh, tô hủ tíu thơm lừng, bốc khói, cái thú khó gì sánh bằng.

Bao lâu nữa, muốn tìm ghe xuồng phải vào các khu du lịch? - Ảnh: Hoàng Việt

Ngày ông Sáu lên bờ vì tuổi già, cả xóm tôi buồn hiu. Nhớ cái tô hủ tíu đầy hành ngò của ông, nhớ ông già còm nhom, ít nói, hay cười, nhớ chiếc ghe có cái sàn gỗ bóng loáng. Lên bờ không bao lâu, ông mất. Như cái nghiệp? Ông mất đành rằng vì tuổi già, nhưng những thằng bé như tôi, lúc đó cứ kháo nhau: “Ông chết vì nhớ ghe, nhớ sông, nhớ những tiếng sóng vỗ nhè nhẹ, lắc lư. Ổng không chịu nổi”...

Thời mà ở vùng sông nước chằng chịt miền Tây, hiếm hoi lắm mới có cây cầu khỉ - sang lắm là cầu ván (gỗ) bắc qua, thì ghe xuồng là phương tiện đi lại chính yếu! Đàn bà đau bụng đẻ, cũng cứ gom đồ chất xuống ghe, ra bảo sanh. Có mớ rau, muốn ra chợ bán, cứ chất lên ghe. Nhà thiếu gạo, cũng dong ghe ra nhà máy xay xát mà chở về. Chợ nổi Cái Răng thì sầm uất, cứ bơi ghe ra đó, thứ gì chẳng có.

Thiếu nữa, thì lên bờ, chợ Cái Răng, nằm ven sông. Ở chợ nổi, ghe nào cắm sào, mà trên đầu sào có treo thứ nào, thì trong ghe bán thứ đó. Treo củ sắn, thì cả ghe đầy củ sắn. Treo khoai mì, thì cứ ghé mua, cả chục ký khoai cũng có. Cũng may, thời đó, người ta không bán đồ lót dưới ghe, tại chợ nổi. Chứ không, sào treo lủng lẳng mấy thứ đó, xanh đỏ đủ màu, thiệt à!

Tôi nhớ nhất mấy cái ghe vó, thỉnh thoảng vài tháng lại dong về. Chủ ghe, đa phần là dân miền Bắc. Ghe dạng hình chữ nhật. Phía trước là khoảng “sân”, ở giữa gắn cái vó đưa ra trước. Cứ 5-10 phút, chủ vó lại từ trong bước ra, kéo vội. Vài bầy cá lòng tong, cá he, cá thiểu... trắng xóa giẫy vùng trong lưới. Tuyệt vọng, chúng lại rơi dần xuống dưới, lọt thỏm vào cái ống đan bằng tre gắn bên dưới, chờ đầy thì chủ vó gỡ, đổ vào thau.

Phía sau ghe, là cái ghe nhà nhỏ bằng gỗ, “nền nhà” là sàn ghe. Ăn uống, ngủ nghỉ của cả gia đình người chủ vó, cứ gom vào đó. Họ cứ thế, nay bến sông này, mai bến sông khác. Có người, cả đời, mưu sinh trên mặt nước. Chỉ khi chết, mới được lên bờ. Chuyện ăn học, là điều họ chẳng bao giờ mơ tới. Mấy đứa con của họ, cởi truồng, chà lết trên sàn ghe, vậy mà đứa nào cũng bơi lội cực giỏi. Nhưng hơn chục năm nay, những chiếc ghe vó ấy đã biến mất.

Miền Tây sông rạch rất chằng chịt - Ảnh: Hoàng Việt

Những niềm vui tột bực của lũ trẻ chúng tôi khi đó, là những gánh hát, hoặc đoàn lô tô. Họ cũng đến bằng ghe, ghe lớn. Cả sân khấu chất hết lên ghe, từ diễn viên, đạo cụ. Sáng sớm, họ đã dong ghe tới. Xin phép chính quyền đâu đó, xế trưa họ bắt đầu khuân trên ghe xuống, từ cái trống, cây đàn, phông màn... Bày biện nấu nướng, ăn uống xong, là tối diễn. Vài ngay sau, cũng chính chiếc ghe ấy, đưa tất cả đi mất trong nỗi tiếc ngẩn tiếc ngơ của lũ trẻ tối ngày đánh đáo, đi chân không ở xóm tôi. Và cũng vài ngày ở xóm tôi, họ được lên bờ...

Ba tôi, mấy chục năm sống ở căn nhà ven sông, tiếng sóng, tiếng mái dầm khua nước, tiếng máy tàu, với ông, cũng đã như máu thịt. Ngày má tôi xây xong cái nhà ở khu dân cư mới, kêu ba tôi ra ở, ông ra nhìn một chút, thậm chí không thèm bước vào nhà. Ông về, về với những chiếc ghe hay neo đậu bến sông, với con nước lớn nước ròng mỗi buổi, với những cơn gió lồng lộng mát rượi suốt ngày.

Nhưng rồi như định mệnh, ông gắn bó sông nước, nhưng cũng chính sông nước đã xua đuổi ông. Mùa nước năm trước, nước dâng ngập nhà, tới đầu gối. Má tôi khóc, bảo rằng: “Già rồi, mà khổ vậy sao ông? Mình có nhà khác mà”. Ông ngậm ngùi, chia tay căn nhà ven sông. Vài tháng sau, ông mất. Tôi lại nhớ ông Sáu hủ tíu, và nhủ rằng: “Ba tôi mất, vì nhớ ghe, nhớ sông”.

Bán bún riêu tại chợ nổi - Ảnh: Quốc Trung

Hồi đi sang Lào, xe rong trên đường quốc lộ của họ, tôi từng thắc mắc vì có nhiều căn nhà mặt tiền, nhưng mặt căn nhà lại xoay ngược với đường, hướng vào rừng. Anh hướng dẫn viên giải thích rằng, có người, cả đời sống nhờ rừng. Họ sống nhờ hái củi, săn bắt... Và giờ nhà có dời đi đâu, họ vẫn nhớ rửng, cất nhà hướng mặt về rừng.

Và trong đầu nhiều người dân miền Tây cũng vậy. Cả đời gắn bó với sông nước, với những chiếc ghe, xa chúng, họ nhớ ray rứt. Bởi thế, sông bên lở bên bồi, nhưng bên nào cũng có người ở. Lở thì làm kè, trồng bần, cứ thế mà sống. Dù rằng, nhiều người trong căn nhà ấy, không hề chài lưới hoặc làm nghề gì gắn bó với sông nước. Nhưng họ đã sống rất lâu bên sông, đã quen với từng tiếng ghe, tiếng máy nổ. Xa chẳng được.

Hình ảnh tại chợ nổi Cái Răng - Ảnh: Hồng Hiếu

Dù rằng, cái xóm ghe một thời lừng lẫy, sung túc ở ngang chợ nổi Cái Răng đã lụn bại dần. Dù rằng, dưới lòng sông chẳng còn bao nhiêu cá tôm vì ô nhiễm. Chợ nổi Cái Răng vẫn còn, nhưng bao lâu nữa cái hồn sẽ mất, chỉ còn cái xác để mà làm du lịch, “dụ dỗ” du khách? Chợ này rồi chỉ sẽ mua bán với nhau cho có, chủ yếu mồi chài khách phương xa? Nhưng sông vẫn là sông, ghe vẫn là ghe, chẳng gì xóa mờ được cả ký ức một thời...

Hồ Hùng


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Khẳng định Ludwig van Beethoven bị mất thính lực do nhiễm độc chì

Qua điều trị một nữ bệnh nhân có triệu chứng nhiễm độc chì giống như Ludwig van Beethoven, các bác sĩ Ý khẳng định chì là nguyên nhân khiến nhà soạn nhạc bị mất thính lực.

Cuộc tình cuồng dại của siêu mẫu Kaia Gerber và Pete Davidson đã chấm dứt?

Chuyện tình mới chớm của siêu mẫu Kaia Gerber và diễn viên hài Pete Davidson dường như đã kết thúc.

9 nữ đạo diễn duy nhất từng được trao hơn 100 triệu USD để làm phim

Khi bàn về những dự án phim lớn, các studio tại Hollywood thường xem nhẹ các ứng cử viên phụ nữ cho vị trí đạo diễn.

Siêu mẫu Bella Hadid diện trang phục trong suốt lộ nội y

Bella Hadid, một trong những chân dài bốc lửa của làng mốt thế giới vừa tung những bức ảnh selfie gợi cảm trên trang các nhân. Trong ảnh, cô mặc trang phục xuyên thấu lộ nội y bên trong.

Nữ ca sĩ Hàn thừa nhận yêu cả hai giới

Jiae là một trong những ngôi sao LGBT hiếm hoi của showbiz Hàn.

Vụ tranh chấp quyền tác giả bài 'Gánh mẹ': Nhạc sĩ Quách Beem lần thứ 2 vắng mặt tại tòa

Phiên hòa giải vụ kiện quyền tác giả bài hát “Gánh mẹ" giữa ông Trương Minh Nhật và ông Đoàn Đông Đức (tức nhạc sĩ Quách Beem) bất thành vi vắng mặt bị đơn.

Phương Khánh đón xuân cùng cộng đồng người Việt tại Nhật Bản

Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản vừa tổ chức Tết cộng đồng đón Xuân Canh Tý 2020 với sự tham dự của đông đảo bà con người Việt.

Nữ vlogger đình đám bất ngờ công khai là người chuyển giới vì bị đe dọa

Bị những kẻ nặc danh đe dọa, Nikkie de Jager quyết định tự mình công khai bí mật mà cô đã che giấu từ lâu.

Thành đạt và tận hưởng

Blog GS John VU - GS John Vu - 16/09/2025 13:00
Nhiều sinh viên thường hỏi tôi: em cần thời gian học tập, em cần thời gian với bạn bè, em cần thời gian cho bản thân mình, em cần thời gian với gia đình, em cần thời gian để ngủ. Em tìm đâu ra thời gian để làm mọi việc đó? Làm sao em có thể tạo ra lịch biểu cho mọi hoạt động?

Xem Sex Education: Chỉ vì sự hấp tấp khiến con không muốn thân thiết với mẹ nữa

Điện ảnh - Thanh Hương - 16/09/2025 12:00
Chúng ta không cần trở thành bạn của con – nhưng hãy là một người mẹ mà con đủ tin tưởng để không cần phải giấu mình.

Chiêu lừa đảo mới: Người dùng iPhone coi chừng mất sạch tiền trong tài khoản ngân hàng

Kỹ năng - KV - 16/09/2025 11:00
Một thủ đoạn tấn công mới và cực kỳ tinh vi đang cho phép tin tặc gửi email lừa đảo từ địa chỉ email chính thức của Apple, dễ dàng vượt qua mọi hệ thống bảo mật và khiến người dùng sập bẫy một cách không ngờ tới.

Nhà tâm lý học khuyên: Suy đoán về người khác là hạ sách - Càng phân tích sâu, càng kiệt quệ tinh thần!

Suy ngẫm - Diệu Đan - 16/09/2025 10:00
Khi bạn cực kỳ thành thật với bản thân, cũng chính là lúc bạn trở nên bất khả chiến bại. Nhưng thực tế, số người thành thật với bản thân không dành cho số đông!

Game tái hiện cuộc sống thường ngày của bà ngoại quá cố, gây bão mạng xã hội

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 16/09/2025 09:00
Một trò chơi điện tử đơn giản với đồ họa pixel thô sơ, chỉ kéo dài năm phút nhưng tập trung vào nhiệm vụ chăm sóc một bà cụ sau khi bị ngã, đang trở thành tâm điểm thảo luận trên mạng xã hội Trung Quốc.

Sách sắp phát hành: Hành trình thống trị thế giới của YouTube

Tủ sách - FN - 16/09/2025 08:00
Ai cũng biết YouTube. Nhưng ít ai hiểu nền tảng này hoạt động ra sao. “Hành trình thống trị thế giới của YouTube” là quyển sách đầu tiên tiết lộ câu chuyện hậu trường hấp dẫn về công nghệ và hoạt động kinh doanh, và cách YouTube đạt được quyền lực không thể tưởng tượng nổi.

Kiểm thử tích hợp

Blog GS John VU - GS John Vu - 15/09/2025 13:00
Ngày nay, các hệ thông tin như lập kế hoạch, quản lý... đều rất lớn và phức tạp nên phải được kiểm thứ cẩn thận.

Xem “Sex Education”, tôi nhớ đến mẹ và 4 người chị: Biết ơn họ vì đã dạy cho tôi điều này

Điện ảnh - Trà My - 15/09/2025 12:00
Một nữ sinh cho biết việc xem phim “Sex Education” khiến cô nhớ đến mẹ và 4 người chị của mình và những bài học cô học được từ gia đình.

5 câu nói tố cáo EQ thấp: Càng nói càng mất bạn, hỏng việc

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 15/09/2025 11:00
Người EQ thấp thường không nhận ra sức nặng của lời nói, dễ buông ra những câu khiến người khác tổn thương, chán nản hay cảm thấy bị coi thường.

Vì sao người ở hiền thường chịu thiệt? Bí quyết được ông Trời nâng đỡ nằm ở đây

Suy ngẫm - Tích Thành - 15/09/2025 10:00
Người ta thường nói “người hiền hay bị bắt nạt”. Sự thật là, cuộc đời này không chỉ ưu ái kẻ hiền lành, mà còn thiên vị những người đủ trí tuệ để sống thuận theo quy luật.

80.000 người Nhật đột ngột ‘bốc hơi’ mỗi năm, cắt đứt gốc rễ gia đình và sống trong ‘địa ngục’ bất định

Phong cách sống - Diệu Đan - 15/09/2025 09:00
Mỗi năm, khoảng 80.000 người Nhật Bản biến mất mà không để lại dấu vết. Họ cắt đứt liên lạc với gia đình, bạn bè và rời bỏ toàn bộ cuộc sống cũ để tìm một khởi đầu mới trong bóng tối.

Trở về từ cõi chết - Nếu có trải nghiệm cận tử và trở về, bạn sẽ đón nhận cuộc sống mới như thế nào?

Từ sách - Phim - TĐ - 15/09/2025 08:00
Trong cuốn sách "Trở về từ cõi chết", tác giả Anita Moorjani đã kể về hành trình phi thường của cô từ cõi chết trở về và những bài học quý giá mà cô đã học được từ trải nghiệm cận tử. Vậy những bài học ấy là gì? Hãy cùng đến với bài viết dưới đây!

Xem Sex Education, tôi học được cách dạy con cực hay

Điện ảnh - Thanh Hương - 14/09/2025 13:00
Bạn hãy thử áp dụng cách dạy con này xem sao.

Ai hay kiểm tra khoá cửa nhiều lần sau khi ra ngoài đích thị mắc chứng rối loạn tâm thần

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 14/09/2025 12:00
Người hay kiểm tra khoá cửa sau khi ra khỏi nhà, không ngừng nghĩ về nó có thể mắc chứng rối loạn lo âu.

Sư phụ của Hoàng Dược Sư là Đoàn Dự hay Hư Trúc: 3 chi tiết trong nguyên tác hé lộ câu trả lời

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 14/09/2025 11:00
Hoàng Dược Sư, nhân vật nổi tiếng với võ công cái thế và tài hoa xuất chúng trong tiểu thuyết của Kim Dung, nhưng sư phụ của ông là ai vẫn còn là một bí ẩn.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 17/09/2025