Kiệt tác của danh họa Nguyễn Gia Trí ‘kêu cứu’ vì bị 'làm vệ sinh' không đúng cách

19/04/2019 09:44
Kiệt tác của danh họa Nguyễn Gia Trí ‘kêu cứu’ vì bị 'làm vệ sinh' không đúng cách

Bức tranh nổi tiếng “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đang ở trong tình trạng xuống cấp trầm trọng cần phải khẩn cấp bảo vệ.

Theo Hồ sơ di sản của Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTT-DL), bức tranh “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí được vẽ vào khoảng từ năm 1969 đến năm 1988. Tranh bằng chất liệu sơn mài mô tả không khí ngày xuân và hình ảnh các thiếu nữ ba miền Trung, Nam, Bắc trong trang phục truyền thống, đi dự hội xuân, chùa chiền, cây cối xung quanh.

Đây là bức tranh được xếp vào loại “bảo vật của quốc gia” vì là hiện vật gốc, độc bản. Năm 1991, tác phẩm được UBND TP.HCM mua với giá 100.000 USD để trao tặng cho Bảo tàng Mỹ Thuật TP.HCM, tranh được trưng bày và lưu giữ tại đây từ đó đến nay.

Đánh giá tranh “Là hiện vật gốc, độc bản. Tác phẩm có thời gian sáng tác kéo dài trong 20 năm, khởi đầu từ năm 1969 và hoàn thành năm 1989” nên vào năm 2013, Chính phủ ra quyết định công nhận tác phẩm Vườn xuân Trung Nam Bắc của danh họa Nguyễn Gia Trí là bảo vật quốc gia.

Vườn xuân Trung Nam Bắc khi còn nguyên vẹn - Ảnh: Mã Thanh Cao

Sau khi trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM được vài năm thì bức tranh này bị xuống cấp trầm trọng do điều kiện tự nhiên cũng như phương pháp bảo quản của bảo tàng.

Năm 2017, báo chí cũng đã có những phản ảnh và cảnh báo về tình trạng của bức tranh. Thời điểm đó, đại diện Sở VH-TT TP.HCM cho rằng “Kiệt tác này là bảo vật quốc gia thuộc sự quản lý trực tiếp của Bảo tàng Mỹ thuật TP.

Kinh phí hằng năm vẫn được cấp chung với kinh phí bảo quản hiện vật bảo tàng, chứ không cấp riêng. Vì vậy, nếu muốn thực hiện phòng trưng bày hiện đại của Nguyễn Gia Trí, bảo tàng phải xây dựng phương án kinh tế kỹ thuật trình Sở VH-TT, rồi tùy theo quy mô, kinh phí như thế nào, Sở VH-TT mới phối hợp với Sở Kế hoạch - Đầu tư, trình xin chủ trương lãnh đạo UBND TP và thông qua HĐND theo quy định về đầu tư công hiện nay”.

Nguyên nhân dẫn đến bức tranh quý bị hư hỏng nặng được xác định là do bảo tàng đã làm “vệ sinh” cho bức tranh này.

Vườn xuân Trung Nam Bắc trước (trên) và sau khi "vệ sinh" (dưới) - Ảnh: Lê Công Sơn

“Sau khi thực hiện vệ sinh và chỉnh lý trưng bày phòng tranh Nguyễn Gia Trí, khi đưa ra trưng bày thì có một số vấn đề cần phải đánh giá xem xét lại. Mặc dù trong quá trình thực hiện vệ sinh, bảo quản bảo tàng đã tiến hành đầy đủ các bước xây dựng kế hoạch, thông qua hội đồng nội dung thực hiện và đều có báo cáo gửi Sở VH-TT TP.HCM xin chủ trương và được chấp thuận. Tuy nhiên thực hiện xong đưa ra trưng bày thì có nhiều nhận xét, như: độ bóng của bức tranh khác lạ so với ban đầu, bị mất đi bề mặt, một ít vàng bị trôi, độ sâu của tranh cũng bị ảnh hưởng”. Ông Trịnh Xuân Yên, Phó giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, thừa nhận trên mặt báo Thanh Niên.

Cách quản lý và bảo quản tranh quý cuả Bảo tàng Mỹ Thuật TP.HCM cũng đã nhận được nhiều phản ứng của giới hội họa.

Trên trang cá nhân, bà Mã Thanh Cao, nguyên GĐ Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đã viết lời cảm thán: “Khóc tiếp, mà đau hơn cho một bảo vật quốc gia Việt Nam. Bức tranh sơn mài Vườn xuân Trung Nam Bắc của hoạ sĩ Nguyễn Gia Trí được UBND TP.HCM mua tặng Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM năm 1990 với giá 100.000 USD (chấn động dư luận) rất xứng đáng. Năm 2012 được công nhận Bảo vật QG. Khi được vệ sinh xong thì hỡi ôi! Khóc không nổi…”.

Họa sĩ Phan Trọng Văn cũng cho biết, “phương pháp vệ sinh này, tôi đã cảnh báo trước đây 10 năm”.

Họa sĩ Nguyễn Trung Tín (Hội Mỹ thuật TP.HCM) cũng tỏ ra bức xúc, ông nói: “Khi đọc quy trình vệ sinh bảo quản, tôi nghĩ cái thiếu sót của chúng ta là sử dụng bột chu. Bột chu có tính ăn mòn. Lớp phủ bên trên đó chính là màu thời gian, nó giúp cho sơn mài cổ kính hơn… Bột chu đã làm ảnh hưởng tới phần bề mặt này…”.

Được biết hội đồng khoa học thuộc Sở VH-TT TP.HCM và Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM vừa có cuộc họp mở rộng để xem xét vấn đề và đưa ra phương pháp để phục chế bức tranh.

Bảo vật quốc gia Vườn xuân Trung Nam Bắc

Đơn vị lưu giữ hiện vật: Bảo tàng Mỹ Thuật TP.HCM

* Số đăng ký: BTMT 06

* Chất liệu: Sơn mài

* Kích thước: 540cm x 200cm.

* Số lượng: 1 đơn vị hiện vật

* Miêu tả: Tranh mô tả không khí ngày xuân và hình ảnh các thiếu nữ ba miền Trung, Nam, Bắc trong trang phục truyền thống, đi dự hội xuân, chùa chiền, cây cối xung quanh.

* Hiện trạng: Còn nguyên vẹn

* Niên đại: Từ năm 1969 đến năm 1989

* Nguồn gốc: Mua của tác giả

* Lý do lựa chọn: Là hiện vât gốc, độc bản. Tác phẩm có thời gian sáng tác kéo dài trong 20 năm, khởi đầu từ năm 1969 và hoàn thành năm 1989.

Năm 1991, tác phẩm được UBND TP.HCM mua với giá 100.000 USD và trao tặng cho Bảo tàng Mỹ Thuật TP.HCM.

Tác phẩm được sáng tác vào giai đoạn đất nước còn chìm trong khói lửa chiến tranh, nó như lời nguyện cầu thống nhất và hạnh phúc cho quê hương. Đồng thời, tác phẩm cũng là sự tổng hợp mọi thành tựu trong nửa thế kỷ tìm tòi sáng tạo về nghệ thuật sơn mài: là tác phẩm có thời gian tâm huyết lâu nhất, ứng dụng nhiều đúc kết trong nghệ thuật nhất, có kích thước lớn nhất và là tác phẩm sáng tác cuối cùng của cuộc đời họa sĩ.

Họa sĩ Nguyễn Gia Trí tốt nghiệp Trường cao đẳng Mỹ Thuật Đông Dương (1936). Ông là họa sĩ bậc thầy, đi đầu trong việc tạo dựng khuynh hướng mới của nghệ thuật sơn mài; trong việc tìm tòi, sáng tạo để tạo ra một bảng màu mới và đưa sơn mài Việt Nam lên đến đỉnh cao với sự kết hợp giữa yếu tố văn hóa truyền thống Á Đông của người Việt Nam trên chất liệu sơn ta và phương pháp hội họa hàn lâm phương Tây về hình họa. Năm 1989, họa sĩ Nguyễn Gia Trí được Bộ Văn hóa và Thông tin chính thức công nhận là một trong những họa sĩ đương đại có công trong việc xây dựng nền nghệ thuật tạo hình Việt Nam hiện đại.

(Theo Hồ sơ di sản, tư liệu Cục Di sản văn hóa)

Tiểu Vũ

 

Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Nước mắt "thánh nữ" Maria Ozawa: "Người ta chỉ nhìn thấy tôi trên màn ảnh, nhưng không biết tôi là ai khi tắt máy quay"

Trên khuôn mặt trái xoan là cái mũi dọc dừa và đôi mắt ma mị. Maria Ozawa có thể “giết chết” trái tim đàn ông chỉ bằng một ánh mắt. Nhưng phía sau máy quay, chẳng ai tin "nữ hoàng" cũng phải khóc.

Những nhân vật LGBT có sức ảnh hưởng lớn nhất thế giới năm 2019

Mới đây, tạp chí Time đã công bố danh sách “100 nhân vật có sức ảnh hưởng lớn nhất thế giới 2019”. Trong đó, có 2 nhân vật là người LGBT công khai: Ryan Murphy và Indya Moore.

Cháy nhà thờ Đức Bà Paris: Phục chế ‘tượng đài’ kiến trúc đã 850 năm tuổi không dễ

Khi tro bụi hỏa hoạn đã lắng xuống quanh Notre Dame, nhiệm vụ tu bổ nặng nhọc chuẩn bị bắt đầu. Tái dựng tòa kiến trúc nổi tiếng "cất giữ" 850 năm lịch sử nước Pháp cũng có thể được xem như nỗ lực kỳ công mới nhất để hồi sinh một công trình đặc biệt vốn không ngừng "thay da đổi thịt" hàng thế kỷ nay.

Tiểu thuyết về 'Thằng gù nhà thờ Đức Bà' bán chạy sau cơn hỏa hoạn

Chỉ vài giờ sau vụ hỏa hoạn thiêu cháy nhà thờ Đức Bà, cuốn tiểu thuyết về "Thằng gù nhà thờ Đức Bà" đã đứng đầu bảng xếp hạng doanh số của trang Amazon Pháp.

Những điều ít người biết về nhà thờ Đức Bà Paris

Nhà thờ Đức Bà Paris là công trình tôn giáo tiêu biểu cho phong cách kiến trúc gothic trên hòn đảo Ile de la Cite của Paris...

Ca sĩ Đông Nhi bật khóc, Hà Anh Tuấn đoạt cú đúp giải Cống hiến lần thứ 14

Sau hơn 10 năm miệt mài hoạt động nghệ thuật không ngừng nghỉ, ca sĩ Đông Nhi đã xuất sắc vượt qua các ca sĩ khác như: Tùng Dương, Bích Phương, Lan Anh, Thanh Lam để giành chiến thắng ở hạng mục Ca sĩ của năm trong giải thưởng âm nhạc Cống hiến lần thứ 14.

Hình ảnh ấn tượng về Nhà thờ Đức Bà Paris trong những tác phẩm điện ảnh

Với "The Hunchback of Notre Dame", "Amélie" hay "Midnight in Paris", khán giả được chiêm ngưỡng công trình nổi tiếng ở nhiều giai đoạn lịch sử.

Hai ông trùm làng thời trang Pháp quyên góp hàng trăm triệu USD để trùng tu nhà thờ Đức Bà Paris vừa bị cháy

Chưa đầy 24 tiếng sau khi diễn ra vụ hỏa hoạn thiêu hủy nhà thờ Đức Bà, hàng trăm triệu USD đã được huy động cho công tác trùng tu và tái thiết. Điều này chứng tỏ công trình này mang ý nghĩa đặc biệt to lớn đối với người dân Pháp nói riêng và cả thế giới nói chung.

Sao Việt bày tỏ sự nuối tiếc khi nghe tin nhà thờ Đức Bà Paris chìm trong biển lửa

Tâm trạng đau xót và cầu nguyện là những gì loạt sao Việt đang làm khi chứng kiến địa danh nổi tiếng thế giới - Nhà thờ Đức Bà Paris chìm trong biển lửa khiến đỉnh tháp 850 năm tuổi bị sụp đổ.

Góc nhìn từ chuyên gia giáo dục: AI là công cụ, không phải chiếc nạng

Suy ngẫm - Bùi Thu Hương - 24/06/2025 13:00
AI không phải là kẻ thù của học tập, nhưng cách dùng của chúng ta mới là vấn đề.

Xem Sex Education, tôi thấy đây chính là lý do nhiều cha mẹ luôn mệt mỏi, kiệt sức!

Điện ảnh - Thanh Hương - 24/06/2025 12:00
Chúng ta cần "sòng phẳng" với con cái.

Công an cảnh báo cẩn trọng trước chiêu trò hack Facebook mới cực tinh vi

Kỹ năng - Mini - 24/06/2025 11:00
Chiêu lừa đảo mới này dùng cách giả mạo Google để “hack” tài khoản Facebook cực kỳ tinh vi.

Cuộc hẹn cuối tuần - Hành trình đối mặt và vượt qua căn bệnh ung thư của ca sĩ Hồng Nhung

Truyền cảm hứng - Gia Linh - 24/06/2025 10:00
Diva Hồng Nhung đắn đo, suy nghĩ rất nhiều trước khi đăng tải đoạn video công bố về căn bệnh ung thư mà bản thân mắc phải. Nữ nghệ sĩ cho rằng cô có trách nhiệm lan tỏa, chia sẻ thông tin về căn bệnh ung thư mình mắc phải tới phụ nữ Việt.

‘Đại địa chấn kinh tế’ – Bài học cho Việt Nam từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Từ sách - Phim - FN - 24/06/2025 09:00
Với vỏn vẹn 336 trang, nhà kinh tế học Linda Yueh không chỉ “vẽ” nên một bức tranh kỳ vĩ đến tàn khốc của nền kinh tế thế giới trong gần một thế kỷ mà còn mang đến những bài học lớn giúp chúng ta ứng phó trong một nền kinh tế không ngừng biến động.

Ánh sáng trong ta - Bắt đầu ngày mới bằng sự tử tế với chính mình

Từ sách - Phim - Quìn - 24/06/2025 08:00
Ta thường tử tế với mọi người, nhưng lại cực kỳ khắt khe với bản thân. Ta nhìn vào gương không phải để mỉm cười mà để chỉ trích chính mình.

TikTok ra mắt công cụ AI tạo video quảng cáo từ văn bản

Kỹ năng - Anh Tú - 23/06/2025 13:00
Trong khuôn khổ Liên hoan quảng cáo Cannes Lions tại Pháp ngày 16.6, TikTok đã ra mắt các công cụ quảng cáo mới sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), cho phép các nhà tiếp thị tạo video quảng cáo từ văn bản hoặc hình ảnh.

Là "trùm", suốt ngày bắt nạt người khác, nhưng Chaien mới là đứa trẻ đáng thương nhất!

Điện ảnh - Đông - 23/06/2025 12:00
Chaien không hề đáng ghét, mà thậm chí còn là đứa trẻ đáng thương.

Cô nàng siêu robot Sophia từng tuyên bố “sẽ hủy diệt loài người” bây giờ ra sao?

Thư giãn - PV - 23/06/2025 11:00
Trong thời điểm AI bùng nổ, lời nói năm xưa của Sophia có đáng lo sợ?

Quét não người dùng ChatGPT suốt 4 tháng, các nhà khoa học phát hiện sự thật kinh hoàng

Suy ngẫm - Nguyễn Hải - 23/06/2025 10:00
Cho dù có thể giúp người dùng cải thiện năng suất làm việc trong ngắn hạn, nghiên cứu chỉ ra rằng việc lệ thuộc vào ChatGPT có thể gây hại lâu dài cho não bộ của người dùng.

Cô gái trẻ "người chuột chũi" chui lên từ miệng cống khiến nhiều người ám ảnh là ai?

Phong cách sống - Huy Hoàng - 23/06/2025 09:00
Khoảnh khắc một cô gái trẻ từ từ chui lên từ miệng cống ngầm ở thành phố Makati (Philippines) khiến nhiều người bị ám ảnh. Danh tính của cô gái cũng được nhiều người quan tâm.

Khai mở cảm xúc - Lo âu và sợ hãi giúp bạn an toàn và sống sót

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/06/2025 08:00
Lo âu là cái tên mà ta dùng để gọi nhiều phản ứng của cơ thể và tâm trí, chẳng hạn như những suy nghĩ dồn dập hoặc cảm giác nôn nao ở dạ dày.

Adobe ra mắt ứng dụng đắc lực cho dân chụp ảnh bằng iPhone

Kỹ năng - Anh Tú - 22/06/2025 12:00
Nếu bạn yêu thích chụp ảnh bằng iPhone, ứng dụng mới của Adobe có thể nhanh chóng trở thành công cụ ưa thích của bạn.

Kim Dung giải thích vì sao Kiều Phong 1 chưởng đánh Vô Danh Thần Tăng gãy xương mà không giết nổi con hổ?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/06/2025 11:00
Sự khác biệt về thực lực của Kiều Phong được giải thích thế nào?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 25/06/2025