Chuyện giun sán (kỳ 2)

29/03/2019 17:32
Chuyện giun sán (kỳ 2)

Chắc nhiều người còn nhớ câu ca phổ biến thời đó “Việt Nam dân tộc cần cù/Thịt rơi xuống đất thổi phù ăn ngay”, giun cũng chẳng sợ. Mỹ còn không sợ, giun là cái thớ gì.

Như đã viết trong bài trước, trẻ con ở miền Bắc, nhất là đám sống vùng nông thôn, thời hợp tác xã nông nghiệp, rồi những năm chiến tranh và bao cấp, chả mấy đứa thoát khỏi “nạn” giun sán. Điều kiện vật chất khổ sở thiếu thốn như thế, ăn uống lại không hợp vệ sinh, tránh đằng trời cũng không thoát khỏi bọn ký sinh trùng này. Bệnh giun sán phổ cập, đại trà tới mức không biết sợ nữa, mà cũng chẳng kinh, giống như “sống chung với lũ” bây giờ vậy.

Thời ấy có câu thành ngữ “bụng ỏng đít beo”. Đại loại đứa nào cái bụng to tròn nhưng người xanh như tàu lá quắt queo, nhất là cái mông (đít beo, đáng nhẽ phải nói là đít teo mới chính xác), không cần dắt tới bác sĩ, ai cũng biết nó bị giun hành. Người lớn, rồi nhà trường, các thầy cô giáo đều luôn nhắc nhở, dạy bọn trẻ phải ăn chín uống sôi, phải sạch sẽ nhưng chả mấy đứa thực hiện được. Khi đói là căn bệnh kinh niên thì giun sán chẳng là cái đinh gì.

Tôi lại nhớ bài học hồi lớp 1. Sau thời gian hơn 1 năm mài ghế 2 lớp vỡ lòng và tập chép thì thằng bé con như tôi cũng như biết bao đứa cùng độ tuổi lên 6 được “tuyển thẳng” vào lớp 1. Đã đọc thông viết thạo cả rồi, sách tập đọc (hồi ấy người ta gọi sách giáo khoa lớp 1, lớp 2 như vậy) có những bài tương đối dài, không như sách Tiếng Việt của các cháu lớp 1 hệ 12 năm bây giờ chỉ dạy đánh vần. Có một bài rất khó quên, đại loại “Mẹ đi chợ về mua cho anh em Tý hai cái bắp ngô luộc. Em định ăn ngay. Tý thấy vậy bảo chúng ta đi rửa tay rồi hãy ăn, nếu không vi trùng theo đồ ăn vào miệng sinh ra nhiều bệnh tật”. Trong bài chả có chữ giun sán nào nhưng hình vẽ kèm theo thì có những con giun con sán trông rất khiếp. Sách học hồi xưa có những bài dạy về luân lý, đạo đức, lối sống, vệ sinh, cách ăn ở, v.v… rất giản dị mà thấm.

Cũng cần nói thêm, thế hệ sinh ra những năm nửa cuối thập niên 50 đến vài chục năm về sau đều biết cu Tý. Nó là nhân vật chính trong sách vỡ lòng, lớp 1, lớp 2. Tý đi xem xiếc, xiếc làm trò tài quá, có chị vừa phi ngựa vừa gảy đàn. Bố Tý làm công nhân/Ở bến tàu khuân vác/Vừa làm lại vừa hát/trong buổi sáng mùa xuân. Chú Kim đua xe đạp, chú đạp giỏi quá, Tý hoan hô chú Kim. Lứa học trò xưa, hình như đứa nào cũng tìm thấy bóng dáng mình trong thằng cu Tý hiền lành chất phác dễ thương.

Cũng nhân chuyện cu Tý khuyên em rửa tay sạch hãy ăn quà, chợt nhớ về một thời thật khó quên với bọn trẻ nghèo. Những bà mẹ đi chợ, khi về thường mua quà cho con. Còn con ở nhà, cứ đứng lên ngồi xuống mong ngóng mẹ về, thực ra ngóng mẹ thì ít mà ngóng quà thì nhiều. Quà thường chả phải thứ bánh trái đắt đỏ gì, có khi chỉ là đẵn mía, gói củ ấu, củ sắn luộc, củ đậu, bắp ngô, quả chuối, con tò he nặn bằng bột xanh đỏ, thậm chí quả dưa chuột. Sang lắm thì có đôi lúc được cái bánh phong (giống như bánh in ở miền Nam), vài chiếc kẹo bột. Thế thôi nhưng quý lắm. Hằng ngày, chỉ trần sì hai bữa cơm, không có khái niệm ăn điểm tâm (sáng) hoặc lót dạ (tối).

Quà mẹ mua từ chợ chính là sự bổ sung khẩu phần calo cần thiết cho những đứa trẻ luôn thèm thuồng mọi thứ. Hôm nào bu đi chợ, tôi cảm thấy sao buổi sáng dài thế, chốc chốc lại ngó coi bóng nắng trên sân, dòm lên con đường từ huyện về xem bu đi tới đâu rồi. Cái câu người ta thường quen miệng “ngóng như ngóng mẹ về chợ” đã ghi lại hình ảnh, dấu ấn của một chặng đường xã hội chưa xa, bây giờ nói ra bọn trẻ phần lớn không hình dung được, có lẽ sau này chỉ còn trong từ điển.

Nhân tiện nhắc tới những bài học liên quan đến chủ đề vệ sinh, chắc nhiều bác thế hệ thập niên 50 – 60 còn nhớ một bài thơ rất ghê, sau này chúng tôi hay đùa rằng viết theo phong cách chủ nghĩa hiện thực trần trụi. Lạ là thứ thơ tuyên truyền ấy lại vào sách giáo khoa để dạy trẻ con. Thơ rằng: “Con ruồi đậu ở chuồng phân/Rồi bay đến đậu thức ăn thức dùng/Mang theo bao giống vi trùng/Sinh nhiều bệnh tật vô cùng nguy nan/Thức ăn phải đậy lồng bàn”. Nó là dạng thơ Bút Tre, nôm na, thô thiển, nhưng phải công nhận dễ hiểu.

Khi dạy bài này, các thầy cô giáo giác ngộ cho bọn học trò thò lò mũi xanh biết nguyên nhân truyền bệnh giun sán bởi con ruồi, nó dính ấu trùng giun sán ở chân, nó lại đậu lên mâm cơm, đĩa xôi, miếng thịt, ai ăn thứ ấy trứng giun sẽ nở trong bụng, rồi đầy bụng giun. Nhớ phải đậy lồng bàn nghe các em. Đứa nào nghe cũng rùng mình, chả cần thầy nhắc thêm, đều nghĩ ngay nhà mình chưa có lồng bàn, phải chặt cây tre chẻ nan đan ngay một cái mới được.

Nhớ hồi ông anh tôi khi hoàn thành nhiệm vụ của bên thắng cuộc, năm 1975 được giải ngũ về đi học. Thi đạt điểm cao, anh tôi được chọn sang Liên Xô. Những năm ấy có câu thành ngữ "Sướng như đi Liên Xô", chẳng hạn vợ hỏi chồng anh ơi có sướng không, chồng bảo sướng như đi Liên Xô. Sau này anh tôi kể rằng tuy mấy nước xã hội chủ nghĩa chưa giàu có gì lắm nhưng so với Việt Nam ta thì một trời một vực. Quân lưu học sinh ta sang đó (Liên Xô, Ba Lan, Tiệp Khắc, Hungary…) việc quan trọng đầu tiên không phải là học tiếng mà là xổ giun.

Bọn Tây xã hội chủ nghĩa bảo chúng mày ở bẩn bỏ mẹ, thằng nào cũng đầy bụng giun, nếu xổ không ra thì chúng tao đuổi về. Nhiều lúc nghe nó chửi cũng ngượng nhưng chúng nó nói đúng. Trông ăn mặc đẹp đẽ com lê cà vạt thế kia nhưng bên trong người đầy giun. Đó cũng là hậu quả của sự thiếu thốn, đói khổ, và liều. Chắc nhiều người còn nhớ câu ca phổ biến thời đó “Việt Nam dân tộc cần cù/Thịt rơi xuống đất thổi phù ăn ngay”, giun cũng chẳng sợ. Mỹ còn không sợ, giun là cái thớ gì.

Nghe ông anh kể thì biết thế thôi chứ ở quê nhà tẩy giun dễ ợt. Cách phổ biến nhất và rẻ tiền nhất là dùng hạt cau khô. Bu tôi ăn trầu, hạt cau sẵn lắm, lúc nào cũng đầy một lọ. Lấy hạt cau khô tán nhỏ thành bột, hoặc sắc trong nước thật kỹ, sau đó nhịn đói uống thứ bột hoặc nước sền sệt ấy, bọn giun đũa, giun kim, sán dây cứ lũ lượt ra hàng, chả khác gì Tây ở Điện Biên. Nhưng dùng loại thuốc nam này cũng hơi ghê bởi có lần tôi nghe chúng nó kể mấy đứa con ông Nam lùn uống hạt cau bị say suýt chết. Thày tôi bảo hạt cau có chất kích thích, dùng nhiều quá sẽ gây hại.

Để trị giun cho trẻ con, các hiệu thuốc thường bán loại thuốc viên có tên thuốc giun quả núi. Gọi vậy bởi người ta chế nó to bằng đầu ngón tay, hình chóp nhọn giống quả núi, uống rất ngọt. Tôi thích uống viên quả núi này, không phải để trị giun sán mà bởi nó thay kẹo. Cứ mỗi lần hiệu thuốc của chú Bưng nhận hàng mới về, tôi lại xăng xái bưng bê giúp, thế nào cũng được chú đãi một viên giun quả núi. Kẹo bánh đồ ngọt hiếm, ít khi được ăn, thì lấy thuốc giun thế vào vậy.

Nguyễn Thông


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Tại sao đồng hồ có 12 số giờ, mà không phải 6, hay đủ cả 24 tiếng?

Trên thực tế, loài người đã sử dụng các hệ đồng hồ có 6 số, 8 số, 10 số, 18 số và 24 số. Nhưng bằng cách nào đó, hệ thống 12 giờ vẫn trở nên phổ biến nhất.
3

Anh van em đấy, em đừng yêu AI

Con người đang đắm đuối với AI - những người tình hoàn hảo, luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu, khả năng dỗ dành ngọt ngào thì miễn bàn.
4

Xếp hạng 8 đại cao thủ Kim Dung - Cổ Long: Vô Danh Thần Tăng suýt bị loại

Bài viết so sánh và xếp hạng 8 cao thủ võ lâm hàng đầu từ các tác phẩm của hai đại văn hào Kim Dung và Cổ Long. Liệu ai sẽ là người đứng đầu trong bảng xếp hạng này?
5

5 chú mèo thành 'idol mạng', có hàng triệu người hâm mộ khắp thế giới

Nàng mèo Thái sang chảnh, chú mèo "ngầu" Trung Quốc hay chú mèo lướt sóng Hawaii... là những ngôi sao mạng có vô số người hâm mộ trên khắp thế giới.

Chuyện cà khịa: Cấm xe máy, phải làm ngay!

Hà Nội và Sài Gòn đang tiên phong làm cuộc cách mạng chuẩn bị cấm xe máy. Mấy lần thăm dò đều bị Hội “Những người phải đi xe máy” phản bác kịch liệt. Họ nêu đủ thứ lý do, lấy thịt đè người, áp đảo nguyện vọng chính đáng của Hội “Những người chỉ đi xe hơi riêng”.

Chuyện giun sán

Hồi tôi còn bé, sống ở nhà quê, cuộc sống nông thôn nghèo khó, vất vả, thiếu thốn nên vấn đề “vệ sinh”, chả nói giấu, không được tốt lắm. Những bệnh chốc đầu, chấy rận, ghẻ lở hắc lào, toét mắt, thò lò mũi xanh, bụng ỏng… là thường xuyên.

Bộ ảnh chú mèo ‘sang chảnh’ du lịch cùng chủ khắp thế gian

Suki là một chú mèo giống Bengal và đang là nhân vật hot hiện nay trên mạng xã hội bởi những tấm hình đi vi vu khắp nơi trên thế giới, cùng tài khoản mạng xã hội với hơn 1,3 triệu lượt theo dõi.

Đến ngôi chùa chứa hàng nghìn búp bê Daruma ở Nhật Bản

Chùa Katsuo (Osaka, Nhật Bản) là "nơi ở" của hàng nghìn búp bê Daruma, khi từ bên trong chùa, đến hành lang, hay triền núi đều xuất hiện con búp bê đỏ truyền thống này.

Vi khuẩn cộng sinh với côn trùng tạo ra điều kỳ diệu

Theo tạp chí Nature Communications, hầu hết các loại thuốc kháng sinh được phát triển trong thế kỷ 20 đều là nhờ các loài vi khuẩn sống trong đất.

Côn trùng đối mặt nguy cơ tuyệt chủng, hệ sinh thái sẽ bị phá hủy

Côn trùng có thể sẽ hoàn toàn biến mất trong một thế kỷ tới, điều đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái toàn cầu khi chúng là một mắc xích quan trọng.

Phát hiện thêm loài thực vật mới tại Vườn quốc gia Vũ Quang

Các nhà nghiên cứu thực vật vừa phát hiện, công bố thêm một loài thực vật mới cho thế giới và khoa học, được đặt tên là gừng Vũ Quang (zingiber vuquangense) tại Vườn quốc gia Vũ Quang (huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh).

AI biến thế giới thật thành thế giới ảo?

Để làm cho thế giới ảo trong các trò chơi điện tử thực tế hơn, các nhà thiết kế game cần lập đầy thế giới ảo bằng hàng loạt tòa nhà, đá, cây cối... những điều này cũng khiến chi phí xây dựng game tăng cao.

Chi phí hẹn hò ngày càng cao, nhiều người “quay xe” quen búp bê người lớn

Suy ngẫm - Trang Đào - 28/03/2025 12:00
Chi phí tương tác ngoài đời thực ngày càng cao cũng là lý do khiến cho "bạn gái AI" đã trở thành lựa chọn tiết kiệm. Một nhà đầu tư thẳng thắn nói: "Những gì chúng tôi bán không phải là silicon, mà là thuốc giảm đau để chống lại sự cô đơn".

ChatGPT thêm tính năng chỉnh sửa ảnh dễ hơn, tạo biểu đồ và infographic cho công việc tốt hơn

Kỹ năng - Sơn Vân - 28/03/2025 11:00
Các tính năng mới này có sẵn cho cả người dùng ChatGPT miễn phí và trả phí thông qua mô hình GPT-4o của OpenAI.

Vì sao có nhiều cô gái biết tình yêu độc hại, "red flag" tứ tung vẫn "đâm đầu" vào bằng được để chịu tổn thương?

Phong cách sống - Chi Chi - 28/03/2025 10:00
Tình yêu và cách con người yêu từ lâu vẫn là một bài toán không thể giải mã hoàn toàn.

10 lời thoại nhói lòng trong "Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt": Ai rồi cũng sống như trẻ mồ côi...

Điện ảnh - Van Nguyen - 28/03/2025 09:00
Góp phần làm nên thành công của Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt chính là những câu thoại đầy cảm xúc!

Đường vào thiền - Yêu là cho đi, điều gì bạn nhận được đều là phúc lành

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 28/03/2025 08:00
Trên thế gian chỉ có hai kiểu người: những người đau khổ vì tình dục và những người biến năng lượng tình dục thành tình yêu.

Chủ tịch Alibaba nêu những thứ siêu AI không thể có, hoài nghi về robot hình người

Suy ngẫm - Sơn Vân - 27/03/2025 15:00
Phát biểu tại sự kiện Jumpstarter của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba ở Hồng Kông (Trung Quốc), Chủ tịch Thái Sùng Tín cho rằng phần lớn những giá trị con người trân trọng không được phản ánh trong dữ liệu huấn luyện AI.

Sống an vui - Liệu có cách nào để tìm thấy bình yên giữa cuộc đời?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 27/03/2025 14:00
“Sống an vui” của Khangser Rinpoche xuất hiện như một người bạn đồng hành, giúp ta tìm lại sự bình an trong tâm hồn.

Xem phim "Sex Education" tôi thấy phải yêu thương con gấp bội phần

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 27/03/2025 13:00
Xem phim "Sex Education" tôi bật khóc đau đớn khi nhận ra một sai lầm chí mạng trong cách hành xử với con cái chỉ nhờ một câu thoại đắt giá

9 sự thật phũ phàng của cuộc đời mà ai cũng phải chấp nhận

Suy ngẫm - Diệp Anh - 27/03/2025 12:00
Thực sự, 9 điều này không ai nói với bạn về cuộc sống, nhưng nghe đều thấm thía.

10 chiêu cứu mạng mà bố mẹ nào cũng phải dạy, giúp con luôn an toàn trong mọi tình huống khẩn cấp

Kỹ năng - Hiểu Đan - 27/03/2025 11:00
Những kỹ năng tự vệ này nhất định phải dạy cho con. Đừng để "mất bò mời lo làm chuồng".

Nữ diễn viên 87 tuổi được Lưu Đức Hoa xin số điện thoại đã định nghĩa lại tuổi trẻ

Truyền cảm hứng - Diệp Anh - 27/03/2025 10:00
Khi nhắc đến diễn viên Ngô Ngạn Xu không phải ai cũng nhớ ra bà là ai, nhưng khi nhìn thấy ảnh, chắc hẳn bạn sẽ nhận ra bà. Bởi bà thực sự đẹp lão và mang lại thiện cảm ngay từ ánh nhìn đầu tiên.

Biến tiềm năng thành tài năng - Mắc kẹt không phải thất bại, ổn định không phải thành công

Từ sách - Phim - Quìn - 27/03/2025 09:00
Có bao giờ bạn cảm thấy mình bị mắc kẹt, mọi thứ cứ lặp đi lặp lại mà không có bất kỳ sự tiến triển nào?

Bí quyết sống tỉnh thức trong 8 ngày - Sống chậm lại, bí quyết tỉnh thức giúp bạn thoát khỏi căng thẳng

Từ sách - Phim - Quìn - 27/03/2025 08:00
Bạn có bao giờ cảm thấy tâm trí lúc nào cũng mệt mỏi? Những áp lực vô hình khiến bạn kiệt sức, dù nghỉ ngơi bao nhiêu cũng không thấy nhẹ nhõm hơn? Nhưng sự bình yên không phải là thứ xa vời – nó có thể đến từ chính những khoảnh khắc đơn giản trong ngày.

Tỷ phú Rockefeller dặn con: Trên đời có 2 loại người không thể giàu có

Suy ngẫm - Ánh Lê - 26/03/2025 13:00
Những người thích tiết kiệm, khư khư giữ tiền trong ngân hàng để an toàn. Nhưng làm như vậy không khác gì đóng băng tiền, bạn phải biết rằng bạn không thể làm giàu bằng cách dựa vào lãi suất", tỷ phú Rockefeller nhắn nhủ con trai.

Từ thế hệ "bông tuyết" đến "thuỷ tinh": Chúng ta đang nuôi dạy con trẻ mong manh hơn hay chỉ đổi tên?

Phong cách sống - Trang Vũ - 26/03/2025 12:00
Thế hệ trẻ giờ đây đang bị gắn cho những cái tên nghe vừa kêu vừa… đáng lo.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 6, 28/03/2025