Bên tách cà phê: Isaac Newton và nền móng cách mạng khoa học từ hàng quán cà phê

14/07/2020 21:30
Bên tách cà phê: Isaac Newton và nền móng cách mạng khoa học từ hàng quán cà phê

​​​​​​​Trong tiến trình phát triển khoa học, đã có sự liên hệ mật thiết giữa động năng sáng tạo của cà phê và hàng quán cà phê với khát vọng khám phá tri thức mới.

           

Hàng quán cà phê – khởi sự cuộc cách mạng khoa học

Trong thế kỷ 17, châu Âu trải qua một loạt thay đổi nhận thức về vai trò của khoa học đối với tự nhiên, bác bỏ các lý thuyết chưa được chứng minh, khát khao hiểu biết các quy luật vũ trụ dựa trên thực nghiệm. Những tiến bộ về tri thức dẫn đến một làn sóng nghiên cứu trên mọi lĩnh vực, tạo nên bước ngoặt lớn trong sự phát triển của xã hội. Lịch sử châu Âu gọi làn sóng này là cuộc cách mạng khoa học.

Giai đoạn đầu, những nhà khoa học tiên phong cho rằng trường đại học chỉ truyền tải kiến thức mang tính kinh viện, giáo điều. Tư tưởng độc đoán này cản trở sự thăng hoa tri thức. Vì thế cần có một hình thức tổ chức mới, nơi mọi người có thể thảo luận về tiến bộ khoa học, thúc đẩy nghiên cứu và tìm kiếm tri thức. Thời kỳ này, cà phê đã chính thức được biết đến tại Anh thông qua ghi chép của những nhà thám hiểm, nhà truyền giáo và các thương gia từng đến “phương Đông”. Năm 1623, Francis Bacon (1561 - 1626) cha đẻ của Chủ nghĩa Kinh nghiệm đã mô tả về cà phê trong cuốn Historia Vitae et Mortis: “Thức uống này làm não và tim dễ chịu, tinh thần trở nên mạnh mẽ”. Năm 1650, quán cà phê đầu tiên được thành lập tại Oxford và ngay sau đó là London.

Tại Anh, cho đến giữa thế kỷ 17, người dân vẫn say sưa trong quán bia, khi quán cà phê xuất hiện đã kích hoạt “bình minh của sự khai sáng”. Cà phê phát huy sự sáng tạo của trí năng, thăng hoa trí tuệ, thức tỉnh con người nhằm kiến tạo cuộc sống mới. Hàng quán cà phê đã được thiết lập như trung tâm nghiên cứu và học thuật, thu hút nhóm những nhà khoa học, trí thức có cùng chí hướng gặp gỡ, đọc tin tức cũng như học hỏi và tranh luận với nhau. Quán cà phê cung ứng một hình thức học tập mới, không độc đoán. Những người đến quán cà phê có tư tưởng cấp tiến và xu hướng chiết trung. Trong một xã hội còn đặt nặng giai cấp và địa vị kinh tế, quán cà phê là nơi duy nhất mà tất cả mọi người thuộc mọi giai cấp, chỉ cần có 1 xu để mua một ly cà phê đều có thể đến và tham gia vào những buổi chia sẻ tri thức.

Cà phê và hàng quán cà phê được tôn vinh như năng lượng khởi sự cho cuộc cách mạng khoa học còn bởi vai trò của quán cà phê trong sự hình thành các học viện và hiệp hội khoa học – xương sống của quá trình trưởng thành các ngành khoa học. Tại quán cà phê, nhiều nhóm học giả, nhà nghiên cứu đã định hình và phát triển các học thuyết nền tảng cho khoa học hiện đại thông qua việc cùng phân tích, thí nghiệm thực tiễn. Slaughter's Coffee nổi tiếng là trung tâm nghiên cứu toán học. Các triết gia thuộc câu lạc bộ Rota chia sẻ vấn đề chính trị và triết học tại quán cà phê Turk's Head. Nhà hóa học Peter Staehl tổ chức những buổi giảng dạy chuyên môn tại quán cà phê Tillyard's Coffee. Quán Button's Coffee là nơi William Whiston và Francis Hauksbee sử dụng như phòng thí nghiệm cơ khí, thủy tĩnh, khí nén, quang học,…

Cộng đồng các học giả này là cơ sở thành lập những hiệp hội khoa học chuyên ngành. Hội Hoàng Gia London (Royal Society, tiền thân Viện Hàn lâm Khoa học Vương quốc Anh) được phát triển từ nhóm các triết gia tự nhiên thường xuyên sinh hoạt tại câu lạc bộ cà phê Oxford. Hội Hoàng Gia London quy tụ các nhà khoa học, trí thức tinh hoa bao gồm nhà khoa học Hans Sloane, nhà thiên văn học Edmund Halley, nhà vật lý Isaac Newton, cha đẻ thuyết tiến hóa - Charles Darwin… Trước khi trở thành nhà khoa học vĩ đại, họ đơn thuần là những sinh viên tò mò khám phá các hiện tượng tự nhiên, nhiệt tình tham gia những buổi thí nghiệm trong quán cà phê.

William Shipley cũng đã thành lập Hiệp hội Nghệ thuật Hoàng gia vào năm 1754 tại Rawthmell’s Coffeen. Hội triết học Cambridge, Hội các nghiên cứu sinh St Andrews,… cũng được thành lập từ những quán cà phê quanh các trường đại học. Thành viên các Hội khoa học hoạt động theo hướng khám phá và tích hợp tất cả các loại nghiên cứu khoa học vào một hệ thống mạch lạc để thúc đẩy sự phát triển các ý tưởng mới. Các nghiên cứu thực nghiệm từ thiên văn, vật lý, giải phẫu học, khoa học thần kinh, sinh học, hóa học, đến kỹ thuật và toán học,… đã góp phần đáng kể trong việc mở rộng hiểu biết thế giới.

Isaac Newton và tác phẩm “Nguyên tắc toán học trong vạn vật học”

Isaac Newton (1642 - 1727) được công nhận là nhà bác học vĩ đại của mọi thời đại, có ảnh hưởng chủ chốt trong cuộc cách mạng khoa học. Ông được bầu làm chủ tịch của Hiệp hội Hoàng gia vào năm 1703 và thường cùng cộng sự của mình tổ chức thí nghiệm đối chứng ngay trên bàn cà phê. Những cuộc tranh luận diễn ra rất sôi nổi, các lý thuyết mới đua nhau ra đời.

Với trí tuệ sáng tạo và khả năng quan sát, tổng hợp đặc biệt, Isaac Newton đã có nhiều phát minh dựa trên nền tảng công trình của các nhà khoa học tiền bối. Phép vi tích phân là một cột mốc trong lịch sử toán học được xây dựng dựa trên công trình quan trọng trước đó của các nhà toán học Pierre de Fermat, Isaac Barrow, René Descartes, Christiaan Huygens, Blaise Pascal và John Wallis. Định luật chuyển động đặt cơ sở lý luận cho lực học kinh điển bắt nguồn từ định luật quán tính của Galileo Galilei và định luật về chuyển động của Giohanes Kepler. Ngoài ra, thông qua hoạt động thí nghiệm phân tích liên tục, Isaac Newton đã khám phá ra quang phổ, đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển vật lý và thiên văn học.

Thành tựu khiến tên tuổi ông trở thành bất tử chính là tác phẩm vĩ đại “Nguyên tắc toán học trong vạn vật học - Philosophiae Naturalis Principa Mathematica”. Các nhà khoa học cùng thời nỗ lực khám phá những bí mật lớn nhất của vũ trụ. Nhiều tranh luận diễn ra theo các chiều hướng đối trọng lẫn nhau. Nhà thiên văn học Edmund Halley thuyết phục Isaac Newton viết bộ sách khai triển bí ẩn vũ trụ thành lý thuyết toán học. Isaac Newton đã viết liên tục trong 18 tháng để hoàn thành bộ sách được đánh giá là công trình nền tảng quan trọng nhất cho vật lý của mọi thời đại.

Nguyên tắc toán học trong vạn vật học” giải đáp sự chuyển động của các vật thể, định nghĩa về không gian tuyệt đối, thời gian tuyệt đối, luận bàn về hệ thống vũ trụ,... Sự thấu đạt vật lý học của Newton chính là đã hợp nhất triết học tự nhiên, suy luận thực nghiệm vào phương pháp khoa học của thời kỳ hiện đại, giải thích được quy luật vận hành của vũ trụ theo những định lý toán học. Nhà thiên văn học Pierre-Simon Laplace cho rằng: “Nguyên tắc toán học trong vạn vật học đã đạt đến giới hạn cao nhất mà khoa học vật lý có thể đạt tới, là kiệt tác vượt trên mọi sản phẩm của trí tuệ loài người”. Ludwig Eduard Boltzmann - nhà khoa học vật lý toán học hiện đại gọi cuốn sách là “tác phẩm đầu tiên và vĩ đại nhất về môn vật lý lý thuyết”.

Các nghiên cứu về sự chuyển động của Isaac Newton là cơ sở thúc đẩy sự phát triển của máy móc, ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển cách mạng công nghiệp. “Nguyên tắc toán học trong vạn vật học” còn có giá trị ở mặt tư tưởng triết học. Triết gia John Locke cho rằng trí tuệ con người cũng có thể lý giải theo phương cách nhất quán với động lực học của Newton. Kết quả, John Locke đưa ra lý thuyết về nhận thức luận. Và thậm chí, Freestyleons – một nhóm những nhà trí thức có niềm tin vào chân lý của Đấng tối cao đã thực hiện một số nghi thức tinh thần mô phỏng theo triết lý của “Nguyên tắc toán học trong vạn vật học”.

Nguyên tắc toán học trong vạn vật học” - tác phẩm kinh điển nổi tiếng nhất của Isaac Newton - đã được Nhà sáng lập, Chủ Tịch Tập đoàn Trung Nguyên Legend Đặng Lê Nguyên Vũ tâm huyết cẩn trọng tuyển chọn để tạo lập nên Tủ sách Nền Tảng Đổi Đời. Tủ sách gồm hơn 100 cuốn sách thuộc 12 lĩnh vực căn cốt nhất của nhân loại nhằm xây dựng trí huệ và sự minh triết toàn diện, góp phần kiến tạo nên một dân tộc hình mẫu, dẫn dắt tinh thần toàn diện cho quốc gia và đi tới sự giàu có toàn diện về thể chất, vật chất, tinh thần.

Thành tựu khoa học đã đóng vai trò không nhỏ trong tiến bộ văn minh loài người. Giúp con người có thêm hiểu biết sâu rộng về bản chất sự vận hành của vũ trụ, và thực tế cũng là nền tảng tri thức mới, sáng tạo mới làm giàu đời sống tinh thần, vật chất, thể chất. Trong tiến trình phát triển khoa học, cà phê và hàng quán cà phê đã đóng vai trò đặc biệt, là năng lượng thúc đẩy con người khao khát khám phá tri thức mới, đồng thời sáng tạo kiện toàn thế giới của chính mình. Nhìn từ giác độ ấy, dễ thấy vì sao cà phê được vinh danh là năng lượng của những cuộc cách mạng tri thức sáng tạo như cách mạng khoa học, phong trào khai sáng, cách mạng công nghiệp… Steven Johnson, một nhà khoa học hiện đại cũng đã khẳng định: “Cà phê là chất xúc tác thiết yếu cho cách mạng khoa học và kỷ nguyên khai sáng”.

Đón đọc kỳ sau: Cà phê và tinh thần cải cách tự do cấp tiến của Sydney Smith


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Diễn viên 'Glee' đã nỗ lực cứu con trước khi chết đuối

Cảnh sát đã tìm đươc một thi thể nữ trong quá trình tìm kiếm diễn viên Naya Rivera tại hồ Piru.

Ca nhiễm COVID-19 tiếp tục tăng đột biến, Mỹ dừng mở cửa rạp chiếu phim, khu giải trí

Mới đây, vào ngày 13.7 Thống đốc bang California, ông Gavin Newson đã công bố lệnh ngừng mở cửa trở lại nhằm ngăn chặn sự lây lan của của dịch bệnh COVID-19.

Thi thể diễn viên 'Glee' đã được tìm thấy

Cảnh sát đã tìm đươc một thi thể nữ trong quá trình tìm kiếm diễn viên Naya Rivera tại hồ Piru.

Người sao chép ý tưởng đâm đơn kiện Hội Mỹ thuật Cần Thơ vì bị thu hồi giải thưởng

Sau khi đoạt giải nhất cuộc thi mỹ thuật năm 2019 do Hội Mỹ thuật TP.Cần Thơ tổ chức, bà Võ Thị Xuân Ca - giáo viên mỹ thuật tại một trường tiểu học ở Q.Ninh Kiều bị phát hiện có hành vi vay mượn, sao chép không trong sáng để có tác phẩm dự thi và đoạt giải.

Cuộc đời đầy nước mắt của con gái huyền thoại âm nhạc Elvis Presley

Con gái của huyền thoại âm nhạc rock Elvis Presley đã phải đối mặt với nghịch cảnh nhiều lần, từ sự ra đi đột ngột của cha mình khi cô còn là một đứa trẻ đến những cuộc hôn nhân đổ vỡ và bây giờ tiếp tục là nỗi đau mất con.

Cháu trai vua nhạc rock Elvis Presley qua đời ở tuổi 27

Con trai của Lisa Marie Presley đã qua đời vào hôm 12.7 tại Calabasas, Mỹ. Nguyên nhân cái chết ban được đầu cho là tự tử bằng súng.

Sau tự truyện Nhắm mắt nhìn sao, nghệ sĩ Hà Chương ra mắt ca khúc Khát vọng tâm hồn

Không trắng đen, không đơn điệu, không gian tưởng tượng của Hà Chương là thế giới đa diện, nhiều màu sắc, lung linh và rực rỡ đến động lòng người.

Lợi và hại từ chiếc áo corset mà nữ diễn viên Việt mặc khi hóa thân thành Marilyn Monroe

Mới đây, trong trang phục ôm sát với những đường cúp cắt gợi cảm, nữ diễn viên “Chiến dịch chống ế” hóa thân thành Marilyn Monroe.

Cha đẻ phần mềm Unikey: Từng nhận bão dư luận khi ra mắt ‘‘bộ gõ quốc dân’’

Phong cách sống - Khuê Hiền - 29/03/2025 10:00
Tại thời điểm Unikey mới được ra mắt, ông Phạm Kim Long đã nhận về nhiều ý kiến trái chiều khi cung cấp phần mềm này miễn phí.

Xem lại Na Tra: Số mệnh chưa bao giờ là điều không thể thay đổi!

Điện ảnh - Đông - 29/03/2025 09:00
Người cha nghiệm ra được triết lý đáng suy ngẫm này.

Đường vào Thiền - Osho lật ngược khái niệm Thiền: Bạn đã hiểu sai như thế nào?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 29/03/2025 08:00
Đường vào thiền không đưa ra các kỹ thuật cụ thể để người đọc làm theo một cách máy móc. Thay vào đó, Osho hé mở một cánh cửa để chúng ta bước vào hành trình khám phá chính mình thông qua những câu chuyện, chỉ dẫn gần gũi và thiết thực.

Chi phí hẹn hò ngày càng cao, nhiều người “quay xe” quen búp bê người lớn

Suy ngẫm - Trang Đào - 28/03/2025 12:00
Chi phí tương tác ngoài đời thực ngày càng cao cũng là lý do khiến cho "bạn gái AI" đã trở thành lựa chọn tiết kiệm. Một nhà đầu tư thẳng thắn nói: "Những gì chúng tôi bán không phải là silicon, mà là thuốc giảm đau để chống lại sự cô đơn".

ChatGPT thêm tính năng chỉnh sửa ảnh dễ hơn, tạo biểu đồ và infographic cho công việc tốt hơn

Kỹ năng - Sơn Vân - 28/03/2025 11:00
Các tính năng mới này có sẵn cho cả người dùng ChatGPT miễn phí và trả phí thông qua mô hình GPT-4o của OpenAI.

Vì sao có nhiều cô gái biết tình yêu độc hại, "red flag" tứ tung vẫn "đâm đầu" vào bằng được để chịu tổn thương?

Phong cách sống - Chi Chi - 28/03/2025 10:00
Tình yêu và cách con người yêu từ lâu vẫn là một bài toán không thể giải mã hoàn toàn.

10 lời thoại nhói lòng trong "Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt": Ai rồi cũng sống như trẻ mồ côi...

Điện ảnh - Van Nguyen - 28/03/2025 09:00
Góp phần làm nên thành công của Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt chính là những câu thoại đầy cảm xúc!

Podcast: Đường vào thiền - Yêu là con đường sử dụng tình dục một cách sáng tạo

Từ sách - Phim - 28/03/2025 08:30
Quá trình chuyển hóa, thăng hoa năng lượng tình dục chỉ có thể xảy ra thông qua tình yêu. Đây là lý do tại sao thật vô ích khi cố kìm nén tình dục. Nếu kìm nén, năng lượng tình dục bị kìm nén sẽ gây nên tình trạng mất trí; nó sẽ gây ra các chứng bệnh tâm thần.

Đường vào thiền - Yêu là cho đi, điều gì bạn nhận được đều là phúc lành

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 28/03/2025 08:00
Trên thế gian chỉ có hai kiểu người: những người đau khổ vì tình dục và những người biến năng lượng tình dục thành tình yêu.

Chủ tịch Alibaba nêu những thứ siêu AI không thể có, hoài nghi về robot hình người

Suy ngẫm - Sơn Vân - 27/03/2025 15:00
Phát biểu tại sự kiện Jumpstarter của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba ở Hồng Kông (Trung Quốc), Chủ tịch Thái Sùng Tín cho rằng phần lớn những giá trị con người trân trọng không được phản ánh trong dữ liệu huấn luyện AI.

Sống an vui - Liệu có cách nào để tìm thấy bình yên giữa cuộc đời?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 27/03/2025 14:00
“Sống an vui” của Khangser Rinpoche xuất hiện như một người bạn đồng hành, giúp ta tìm lại sự bình an trong tâm hồn.

Xem phim "Sex Education" tôi thấy phải yêu thương con gấp bội phần

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 27/03/2025 13:00
Xem phim "Sex Education" tôi bật khóc đau đớn khi nhận ra một sai lầm chí mạng trong cách hành xử với con cái chỉ nhờ một câu thoại đắt giá

9 sự thật phũ phàng của cuộc đời mà ai cũng phải chấp nhận

Suy ngẫm - Diệp Anh - 27/03/2025 12:00
Thực sự, 9 điều này không ai nói với bạn về cuộc sống, nhưng nghe đều thấm thía.

10 chiêu cứu mạng mà bố mẹ nào cũng phải dạy, giúp con luôn an toàn trong mọi tình huống khẩn cấp

Kỹ năng - Hiểu Đan - 27/03/2025 11:00
Những kỹ năng tự vệ này nhất định phải dạy cho con. Đừng để "mất bò mời lo làm chuồng".

Nữ diễn viên 87 tuổi được Lưu Đức Hoa xin số điện thoại đã định nghĩa lại tuổi trẻ

Truyền cảm hứng - Diệp Anh - 27/03/2025 10:00
Khi nhắc đến diễn viên Ngô Ngạn Xu không phải ai cũng nhớ ra bà là ai, nhưng khi nhìn thấy ảnh, chắc hẳn bạn sẽ nhận ra bà. Bởi bà thực sự đẹp lão và mang lại thiện cảm ngay từ ánh nhìn đầu tiên.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 29/03/2025