Viết và Sống
Anne Lamott xuất bản cuốn sách “Viết và Sống” (Bird by bird) năm 1994, chỉ một năm trước khi Internet bùng nổ toàn cầu, làm thay đổi vĩnh viễn thói quen đọc, viết và tiêu thụ văn hóa của nhân loại.
Sarah Imas là một người mẹ rất đặc biệt. Bà là một người Do Thái sinh ra ở Thượng Hải và là hậu duệ Do Thái duy nhất còn lại ở Thượng Hải. Bà cũng là hậu duệ Do Thái đầu tiên trở về Israel từ Trung Quốc. Nền giáo dục của Israel nổi tiếng thế giới và bà muốn học hỏi từ đó. Hơn 10 năm sau, bà cùng các con trở về Trung Quốc.
Bà Sarah Imas đã trải qua 3 cuộc hôn nhân thất bại và có 3 người con. Làm thế nào để những đứa trẻ lớn lên khỏe mạnh trong một gia đình không trọn vẹn là vấn đề lớn mà bà phải đối mặt? "Tôi là một người vợ thất bại nhưng tôi không thể để cuộc hôn nhân không hạnh phúc ảnh hưởng đến sự trưởng thành của các con. Tôi muốn trở thành một người mẹ thành công", bà Sarah Imas từng chia sẻ.
Dưới phương pháp giáo dục của bà, con trai bà đã trở thành tỷ phú và con gái tốt nghiệp một trường danh tiếng. Câu chuyện giáo dục của Salad có thể phản ánh đầy đủ bản chất của nền giáo dục Do Thái.
Nhìn lại chặng đường đã qua, bà Sarah Imas xúc động nói: "Cảm ơn Trung Quốc và Israel, hai vùng đất đã cho tôi hiểu được tầm quan trọng của việc yêu thương trẻ em thông qua nền giáo dục xuyên quốc gia độc đáo".
Khi nhắc tới bí quyết giáo dục của người Do Thái, không thể tránh khỏi một điều, đó chính là cơ chế được trả lương.
Khi mới đến Israel, các con của bà sống cuộc sống được nuông chiều, cung phụng. Nhưng những người hàng xóm đã giáng một đòn trực diện vào bà và tiết lộ: Cha mẹ có thể dành cho con nhiều tình yêu thương nhưng không thể thay thế được sự trưởng thành của con.
Khi một đứa trẻ đưa ra một yêu cầu hoặc mong muốn, cha mẹ Do Thái sẽ không đáp ứng hay thỏa mãn ngay lập tức. Thay vào đó, họ sẽ nói với con: Con phải làm việc chăm chỉ để đạt được điều mình muốn.
Trong các gia đình Do Thái, cha mẹ thường lập danh sách công việc cho con cái . Con cái có thể lựa chọn việc phù hợp với mình dựa trên khả năng và thời gian, chỉ cần hoàn thành sẽ nhận được phần thưởng tương ứng.
Dưới ảnh hưởng của người Do Thái, bà Sarah từ bỏ cách nuôi dạy con kiểu bao bọc quá mức trước đây và bắt đầu thực hiện “kế hoạch trả phí”. Bà đã nhờ các con giúp mình bán nem.
Bà cũng đặt ra những quy tắc cho trẻ: Các con có thể giúp làm nem và bán nem. Hoa hồng 10% làm nem và 20% hoa hồng bán nem. Bởi bán nem có thể rèn luyện khả năng sinh tồn của trẻ tốt hơn so với làm nem nên đòi hỏi phải tiếp xúc với người lạ và đặt ra nhiều trải nghiệm hơn. Những đứa trẻ sẽ thảo về việc phân công lao động theo đặc điểm tính cách của mình.
Con trai cả Yihua sống nội tâm hơn và sẵn sàng giúp làm nem tại nhà. Con trai thứ Huihui hướng ngoại hơn và thích bán nem. Bằng cách này, việc học tập của trẻ không những không bị ảnh hưởng mà còn được nếm trải thành quả lao động của mình và kiếm được tiền tiêu vặt.
Thông qua “kế hoạch trả phí”, trẻ có thể lựa chọn nhiệm vụ phù hợp dựa trên tính cách, đặc điểm của mình. Điều này không chỉ giúp trẻ phát huy hết lợi thế của mình mà còn giúp trẻ tìm ra hướng đi, vị trí phù hợp với mình.
Quan trọng hơn, nó sẽ kích thích sự tự tin và ý thức đạt được thành tích của trẻ, đồng thời rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giao tiếp và khả năng sinh tồn của trẻ. Trẻ cũng sẽ được nuôi dưỡng nhận thức về thời gian, giá trị đồng tiền và trách nhiệm.
Dưới ảnh hưởng của những bà mẹ Do Thái khác, bà Sarah hiểu được nghệ thuật làm mẹ, đó không phải là trở thành một người quản gia tất cả mà là lùi lại, bí mật quan sát và đưa ra hướng dẫn khi thích hợp.
Bà Sarah cho biết khi mới đến Israel, con trai thứ hai Huihui thỉnh thoảng tham gia các hoạt động cắm trại ở trường. Thay vì chuẩn bị cốc nước, thức ăn, thuốc men... cho con như trước, bà đã để con tự chuẩn bị. Không ngờ con trai đã hăng hái, háo hức tự mình làm mọi thứ. Bà chỉ giúp con kiểm tra lại mọi thứ sau cùng.
Hai ngày sau, khi con trở về, bà Sarah hỏi con về chuyến đi. Cậu bé cho biết mọi thứ đều ổn nhưng cậu quên mang theo dao và mỗi lần sử dụng đều phải mượn của người khác. Lần tới khi ra ngoài, cậu bé sẽ nhớ lập danh sách trước để đảm bảo không có gì sai sót.
Chỉ bằng cách buông bỏ, trẻ mới có thể trở nên tự lập hơn và học cách đối mặt và giải quyết nhiều vấn đề khác nhau trong cuộc sống. Một đứa trẻ luôn nhìn về phía sau mẹ sẽ không bao giờ tiến xa và cũng sẽ không tự tin đón nhận thế giới. Khi chúng ta lùi một bước nhỏ, con cái chúng ta có thể tiến một bước lớn. Tất nhiên, lùi lại không có nghĩa là từ bỏ hoàn toàn.
Các gia đình Israel tổ chức họp mặt gia đình để giúp con cái giải quyết một số vấn đề. Những đứa trẻ sẽ lần lượt chủ trì buổi họpNgoài ra, mỗi cuộc họp còn có một trợ lý, chịu trách nhiệm hỗ trợ chủ trì, kiểm soát thời gian, ghi biên bản cuộc họp…
Những chủ đề được thảo luận là những chủ đề mà mọi người thường gặp trong cuộc sống và học tập hàng ngày. Mọi người đều phải tích cực tham gia và lên tiếng về những điều mình biết.
Bằng cách này, cha mẹ không chỉ có thể hiểu con mình hơn mà còn có thể học được trí tuệ sinh tồn: Nắm vững phương pháp giao tiếp và giải quyết vấn đề, biết làm việc cùng nhau và tôn trọng lẫn nhau, hiểu cách chịu trách nhiệm và bày tỏ tình cảm, biết cách làm cho gia đình mình hạnh phúc.
Trong nền giáo dục của Israel cũng có quan niệm "làm giàu" cho các cô gái. Nghĩa là các cô gái cần học thêm các khóa học như vẽ tranh, nấu ăn, lễ phép để sau này có thể quản lý gia đình tốt hơn.
Bà Sarah cũng tin rằng cần phải nuôi dạy con gái thật giàu có, nhưng sự giàu có này nằm ở tâm hồn, chứ không phải ở vật chất. "Tôi hy vọng sẽ mang lại cho con gái của cải tinh thần chứ không phải của cải vật chất", bà bày tỏ.
Để trở thành một cô gái "giàu có", từ khi còn nhỏ, đứa trẻ phải rèn luyện khí chất, mở rộng tầm nhìn, nâng cao khả năng hiểu biết thế giới và nâng cao kiến thức. Đứa trẻ sẽ trở nên tự tin, tự lập, giỏi tư duy, biết rất rõ mình muốn gì và điều gì thực sự đáng theo đuổi. Khi trưởng thành, cô gái đó sẽ không dễ dàng bị đồng tiền che mắt.
Bà Shala từng từ chối trả tiền ly nước cam cho con gái mình. Mặc dù tình hình tài chính của gia đình lúc đó rất tốt nhưng bà tin rằng nhà hàng đã cung cấp trà lúa mạch miễn phí thì không cần phải uống nước cam. Nhưng bà thường xuyên đưa con gái đi uống trà chiều, trong một môi trường trang nhã, bà sẽ dặn dò con gái một số nghi thức ăn uống và cách chú ý đến hành vi của con.
Nhờ được nuôi dạy tốt, con gái bà ngày càng trầm tĩnh, tao nhã. Sự sang trọng không có tiêu chuẩn duy nhất mà nó thể hiện ở thái độ và sự tu dưỡng, nó thể hiện ở từng chi tiết nhỏ trong cuộc sống. Đó không phải là quần áo đẹp mà là trí tuệ được tích lũy theo thời gian.
Có một câu nói của người xưa rằng: "Không ai giàu ba họ/Không ai khó ba đời". Nhưng ở Israel, điều này là chuyện thường tình. Bởi trong mắt người Do Thái, quản lý tiền bạc chính là quản lý cuộc sống . Mỗi gia đình Israel sẽ tìm ra con đường quản lý tài chính và giáo dục tài chính phù hợp cho con cái mình trong cuộc sống hàng ngày.
Họ không muốn con mình trở thành cỗ máy kiếm tiền và nô lệ giữ tiền. Thay vào đó, họ giáo dục con về tài chính, kinh doanh giúp trẻ phát triển những giá trị đúng đắn cần thiết trong cuộc sống, học cách phân bổ, sử dụng và chia sẻ các nguồn lực để trẻ tự tin và sức mạnh để thực hiện ước mơ của mình.
Không giống như nhiều bậc cha mẹ cho con tiền tiêu vặt nhưng không hướng dẫn con. Ở Israel, dù là gia đình giàu có hay gia đình bình thường, cha mẹ sẽ lập kế hoạch và hướng dẫn cách sử dụng tiền tiêu vặt.
- Chi tiêu một phần tiền tiêu vặt của bạn một cách hợp lý: Trẻ em Israel không tiết kiệm hết tiền tiêu vặt của mình. Trẻ dùng một phần trong số đó để mua sách, đồ ăn vặt, đồ chơi hoặc quần áo yêu thích. Sau khi mua các sản phẩm, trẻ sẽ trao đổi với phụ huynh về việc mua hàng có tiết kiệm chi phí, hợp lý và cần thiết hay không, có hài lòng hay không và có thể rút ra những kinh nghiệm, bài học khi mua hàng.
- Thiết lập tài khoản ngân hàng cho con: Trẻ em Israel bắt đầu học cách tiết kiệm tiền từ năm 6 tuổi. Trẻ biết cách mở tài khoản ngân hàng và tiết kiệm tiền từ năm 8 tuổi để có thể sử dụng khi cần thiết trong tương lai và bảo vệ tương lai. Trẻ hiểu nếu chi tiêu quá mức sẽ phải gánh chịu hậu quả từ hành động của mình.
- Lập sổ thu chi: Trẻ em Israel cũng sẽ lập sổ thu nhập và chi tiêu về tình hình tài chính của mình để ghi lại mọi khoản thu và chi. Sau một thời gian, trẻ sẽ lấy ra xem chi phí chủ yếu được chi vào đâu, chi phí nào có thể bỏ qua hoặc giảm bớt.
- Kiếm tiền tiêu vặt bằng lao động: Trẻ em Israel ngay từ khi 5 tuổi đã hiểu rằng tiền được trả bằng lao động. Trẻ không chỉ xin tiền tiêu vặt của cha mẹ mà còn có được bằng chính sức lao động của mình. Ngoài ra, rèn luyện trí thông minh tài chính không phải là kìm nén những ham muốn vật chất và không mua bất cứ thứ gì mà là phân biệt giữa “ muốn ” và “ nhu cầu ”.
Khi bà Sarah và các con lần đầu đến Israel, có rào cản ngôn ngữ khi giao tiếp với người dân địa phương. Ở tuổi 42, bà bắt đầu học tiếng Do Thái và trong vòng nửa năm, bà đã nắm vững được những từ vựng chính hàng ngày. Ngoài ra, bà còn có thể nói được tiếng Tứ Xuyên, tiếng Quảng Đông, tiếng Bắc Giang Tô và tiếng Ninh Ba.
Ở Israel, bà kiếm sống bằng nghề làm chả giò. Khi ở Thượng Hải, bà chưa từng chưa bao giờ làm món nem. “Lúc đó tôi chỉ thấy người ta làm nem. Nếu không tò mò về xã hội và quan sát kỹ người bán nem làm thì tôi đã không bán được nem” , bà cho biết.
Sau này, ở tuổi 60, bà bắt đầu viết sách trở lại, giảng dạy ở nhiều nơi, tình nguyện ở những nơi cần thiết và xuất hiện trên nhiều chương trình truyền hình. Bà không ngừng học hỏi và trưởng thành.
Các con của bà đều ngưỡng mộ mẹ mình bởi sự ham học hỏi, chăm chỉ, kiên trì của bà. Dù từng trải qua một cuộc hôn nhân thất bại nhưng chính nhờ nỗ lực của bản thân, bà Sarah mới có thể nuôi dạy tất cả các con của mình trở nên xuất sắc.
Theo Toutiao
