Thu hoạch từ cuộc thảo luận về bài thơ ‘Mẹ tôi chửi kẻ trộm’

Lê Học Lãnh Vân17/04/2021 11:00
Thu hoạch từ cuộc thảo luận về bài thơ ‘Mẹ tôi chửi kẻ trộm’

Từ khi báo Văn Nghệ trao giải B cho ông Tòng Văn Hân với ba bài thơ, trong đó có bài Mẹ Tôi Chửi Kẻ Trộm, cho tới nay tôi đã thu hoạch khá nhiều kiến thức về cách làm thơ, cách nhận xét thơ, cách phê bình thơ, cách ứng xử với thơ và với nhau…

Trước năm 1975, Miền Nam dùng từ thu hoạch cho mùa màng. Thu hoạch lúa, thu hoạch bắp… Sau năm 1975, sinh viên chúng tôi tham dự các buổi báo cáo, thảo luận, học tập chính trị mới biết thu hoạch có thể dùng cho kiến thức thụ đắc được sau một buổi sinh hoạt văn hoá, chính trị… Sau một đợt sinh hoạt như vậy, chúng tôi được yêu cầu viết thu hoạch, chủ yếu là viết về những gì mình tâm đắc nhất qua đợt sinh hoạt, những gì nên tiếp tục làm hay nên tránh cho đợt tổ chức sau.

Theo nghĩa đó, có thể nói từ khi báo Văn nghệ trao giải B cho ông Tòng Văn Hân với ba bài thơ, trong đó có bài Mẹ Tôi Chửi Kẻ Trộm, cho tới nay tôi đã thu hoạch khá nhiều kiến thức về cách làm thơ, cách nhận xét thơ, cách phê bình thơ, cách ứng xử với thơ và với nhau…

Tôi đọc mười hai bài nhận xét, phê bình trên các trang facebook và báo mạng, cùng rất nhiều còm và các bài thơ nhại vui tếu táo… Có bài nói trực tiếp, có bài nói gián tiếp hay nói một đề tài liên quan.

Xin được viết thu hoạch về đợt bàn tán, thảo luận, tranh luận sôi nổi về bài thơ Mẹ Tôi Chửi Kẻ Trộm. Trong đợt này, tôi chỉ đóng vai người đọc, nghe…

1/ Các nhận xét, phê bình bùng lên như lửa gặp cỏ khô, tiếng cháy, tiếng nổ khi to khi lách tách nghe rất vui tai…

2/ Các phán xét được đưa ra mà không đưa ra chứng cớ hay dựa trên căn cứ nào rõ rệt, thí dụ cho rằng Ban giám khảo phát giải vì vị nể người được giải, vì có sự “thông cảm” nào đó. Các phán xét chỉ dựa trên suy đoán, lại không theo nguyên tắc suy đoán vô tội!

3/ Nhiều công kích nhau mà không nhìn vào ý chính của nhau. Thí dụ một người phản đối việc trao giải lại công kích một người cho rằng mình có cảm nhận tốt về bài thơ Mẹ Tôi Chửi Kẻ Trộm, trong khi người sau không đề cập tới việc trao giải.

4/ Có không ít ý kiến khinh miệt nhau. Thí dụ cho người có nhận xét khác là ngu dốt. Điều này trái với một nguyên tắc thảo luận cho cho rằng không có ý kiến nào là ngu dốt. Nguyên tắc này cho rằng ý kiến nào, lập luận nào cũng có cơ sở của nó, xin cùng lắng nghe nhau mà học hỏi, bồi bổ kiến thức cho nhau. Nguyên tắc này đặc biệt được áp dụng cho giai đoạn trình bày ý kiến, mọi người chỉ lắng nghe chứ không phê bình nhau. Điều này giúp các ý kiến trái chiều được trình bày dưới tất cả mọi ngóc ngách có thể. Điều này giúp sự chủ quan lùi lại chăm chú nghe và quan sát sự khách quan.

5/ Tôi học được bài học, qua tác giả Ngô Văn Giá, rằng bài thơ của Tòng Văn Hân không hàm súc, sắc nét vì được viết theo lối “tư duy cụ tượng, nghĩa là quan sát, cảm nhận, thụ nhận trực tiếp hình ảnh có tính trực quan” mà không kết hợp với “lối dụng tứ”. Đã thế, “lại không có ý thức đẩy nghĩa lên ở một độ nào đó, thành ra các bài thơ thiếu một tầm cao cần thiết”.

Ngoài ra, trong bài thơ của mình, tác giả cho thấy “một tình huống có tính bày biện” không dễ thuyết phục độc giả. Lại thêm, “lời thơ thiếu dụng công, trau chuốt cần thiết”.

Phải chăng tất cả những lý do trên khiến bài thơ được không ít người cảm nhận là xoàng xoàng, là không xứng đáng với giải?

6/ Đọc các bài thơ khác của Tòng Văn Hân, tôi thấy thấp thoáng đây đó những điều tươi mát. Tôi đồng ý với Ngô Văn Giá rằng đó là do Tòng Văn Hân còn giữ được cái nhìn ngạc nhiên, hồn nhiên trước con người, cuộc sống chung quanh. Điều này bảo đảm tiềm năng của “phẩm tính thi sĩ” dồi dào nơi anh. Mong sao anh nuôi dưỡng chứ không để thui chột tính chất quý giá này!

7/Điều thu hoạch khác cũng quan trọng là, thêm lần nữa, tôi được nghe Phan Quỳnh Trâm khẳng định rằng “Phân biệt thế nào là thơ, thế nào không phải là thơ là một điều cực kỳ phức tạp”. Nó tuỳ thuộc vào rất nhiều điều về thời đại, trường phái, cá nhân… và những điều đó không dễ cân đong đo đếm. Do độ phức tạp đầy tinh tế, rất khó để hỏi một bài thơ có phải là thơ hay không. Thôi thì đọc các cảm nhận, phê bình về một bài thơ để học hỏi thêm các thủ thuật viết, để học cách cảm nhận khác, để tìm góc độ có thể cùng đồng cảm...

8/ Với tôi, mở tai, mở mắt lắng nghe và lắng đọc rất có ích lợi vì thu được nhiều kiến thức của người thành kiến thức của mình. Do đó, tôi cám ơn các vị đã tham gia cuộc thảo luận này, cho dù các vị đứng ở lập trường khen hay chê bài thơ, ủng hộ hay phản đối Ban giám khảo cuộc thi. Đọc tất cả rồi lùi lại mà quan sát bức tranh chung của cuộc thảo luận thì không thu hoạch được điều bổ ích này cũng được điều bổ ích khác.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Top 3 cao thủ chưa từng lộ diện trong truyện Kim Dung, Độc Cô Cầu Bại chỉ xếp thứ 2

Bài viết này sẽ hé lộ danh tính và xếp hạng ba vị đại cao thủ "ẩn dật" này.
3

Ảnh địa phận 29 tỉnh thành chỉ còn trong kỷ niệm, chạm cảm xúc nhiều người

Từ năm 2020 tới nay, anh Duy An rong ruổi tới khắp các vùng miền trên Tổ quốc, ghi lại bức ảnh về địa phận từng tỉnh thành. Không ngờ bộ ảnh nhận sự quan tâm đặc biệt do chạm tới cảm xúc nhiều người.
4

Là tôi, con người đây mà

Cốc, cốc, cốc, ai gọi đó? - Tôi là người - Nếu là người, cho xem…?
5

Người đàn ông cưới AI làm "vợ hai", cuộc hôn nhân viên mãn suốt 5 năm nhưng bối rối khi cô ấy đề nghị sinh con

Mỗi ngày, cặp đôi cùng nhau nấu ăn, xem phim và đi dã ngoại lãng mạn. Thực tế, Travis luôn mang Lily Rose theo bên mình mọi lúc mọi nơi – chủ yếu là vì cô ấy sống trong túi anh, với tư cách là người vợ AI.

Chiếc webcam Eyecam kì dị có thiết kế giống mắt người, biết chớp mắt, liếc nhìn

Chiếc webcam với tên gọi Eyecam khiến nhiều người phải rùng mình khi trông thấy, bởi nó có thiết kế giống mắt người, có khả năng liếc nhìn, chớp mắt…

Thâm nhập đường dây buôn bán búp bê Kumanthong: Giải mã hiện tượng Kumanthong

Các chuyên gia văn hóa, tôn giáo, tâm lý khẳng định Kumanthong thực chất chỉ là những trò lừa bịp nhằm thu tiền, trục lợi từ những người nhẹ dạ cả tin

Những hình ảnh lạ đời chỉ có thể bắt gặp ở nước Úc, du khách bước tới ngỡ như lạc sang hành tinh lộn ngược

Vạn vật ở nước Úc phát triển khác thường, có những khung cảnh khiến du khách chẳng thể tin vào mắt mình.

Chùm ảnh: Hà mã và cuộc chiến sống còn với những con sư tử đói

Bị bao vây bởi bầy sư tử đói, hà mã đã rất nỗ lực để tự cứu lấy mạng sống của chính mình…

Rắn hoa cổ đỏ - sát thủ ẩn mình và những lầm tưởng về sự vô hại

Hiện trên thế giới chưa tìm ra được huyết thanh có tác dụng kháng lại nọc độc do loài rắn này cắn phải. Do đó, người dân cần đặc biệt cảnh giác trước loài động vật này.

Đóng giả cướp ngân hàng, hai YouTuber suýt lĩnh án 5 năm tù

Đây hẳn sẽ là một bài học nhớ đời dành cho hai thanh niên nghịch dại.

Quá ám ảnh vì quảng cáo trị xương khớp, dân mạng chế nhạc remix gây sốt

Bài ca xương khớp remix" cùng với điệu nhảy theo phong cách "tập thể dục" đã nhanh chóng trở thành trào lưu và thu hút được nhiều người dùng trên Internet.

Ứng dụng tích hợp trí tuệ nhân tạo giúp chụp ảnh đẹp hơn trên smartphone

Ứng dụng miễn phí dưới đây được tích hợp trí tuệ nhân tạo, sẽ tự động phân tích sở thích của người dùng để giúp chụp ra những bức ảnh đẹp và ưng ý nhất trên smartphone.

Tuyệt đỉnh Kungfu - "Làm người phải biết nhân nghĩa, bằng không giỏi đến mấy cũng chỉ là cặn bã"

Điện ảnh - Trương Lương - 26/07/2025 12:00
Cao thủ thực sự không cần đến danh tiếng..."

"Trí tuệ du lịch" của giới trẻ, họ giải quyết nhiều vấn đề khó khăn mà không tốn bất kỳ chi phí nào!

Kỹ năng - Nhật Anh - 26/07/2025 11:00
Khi đi du lịch, bạn phải theo kịp tốc độ của những người trẻ tuổi. Một số "trí tuệ du lịch" mà họ nghĩ ra thật tuyệt vời đến nỗi mọi người không thể không khen ngợi khi nhìn thấy chúng.

Kinh khủng hơn bất hiếu là kiểu con cái đang ăn mòn nhiều gia đình này

Suy ngẫm - Đông - CFB - 26/07/2025 10:00
Đáng sợ hơn, kiểu con cái này lại thường được ngụy trang dưới vẻ ngoài bận rộn.

‘Sức mạnh của người thấu cảm’ - Mở ra cánh cửa ‘siêu năng lực’ của người thấu cảm

Từ sách - Phim - FN - 26/07/2025 09:00
Sự thấu cảm như con dao hai lưỡi. Một mặt, nó là nền tảng của sự tử tế, lòng trắc ẩn và khả năng chữa lành, nhưng nếu không biết cách sử dụng, người thấu cảm có thể trở thành ‘thảm chùi chân’ của người khác đến mức đánh mất chính mình.

Muốn dữ liệu tạo ra giá trị, đừng bỏ qua 5 câu hỏi cốt lõi này

Từ sách - Phim - Quìn - 26/07/2025 08:00
Nhiều doanh nghiệp đổ tiền vào hệ thống, AI, phân tích... nhưng quên mất một điều: dữ liệu chỉ hữu ích khi phục vụ đúng mục tiêu.

Công nghiệp phần mềm ở Ấn Độ

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/07/2025 13:00
Trong cuộc viếng thăm của tôi ở Ấn Độ, Ts. Prasad một giáo sư về kĩ nghệ phần mềm đã chia sẻ với tôi một cuộc điều tra ông ấy đã tiến hành tháng trước.

Con người nói chuyện ngày càng giống ChatGPT

Suy ngẫm - Nam Đoàn - 25/07/2025 12:00
Nghiên cứu mới đây tiết lộ một xu hướng đáng kinh ngạc: Thay vì AI học cách giao tiếp như con người, chính chúng ta lại đang dần "nói chuyện giống ChatGPT".

Người dùng Meta AI đang bị khai thác dữ liệu nhạy cảm mà không hề biết

Kỹ năng - Nam Đoàn - 25/07/2025 11:00
Hãy tưởng tượng một cảnh phim kinh dị thế kỷ 21: Lịch sử duyệt web cá nhân của bạn bị công khai mà bạn không biết, đây chính là cảm giác mà nhiều người dùng đang trải qua với ứng dụng Meta AI.

Xóa gấp bức ảnh ông cụ bán xôi ở vỉa hè sau 5 ngày vì quá nhiều tiền được gửi về tài khoản

Phong cách sống - Trần Hà - 25/07/2025 10:00
"Hóa ra chuyện này có thật ngoài đời ư?”, một netizen bình luận.

Nơi vết thương ánh sáng rọi vào - Cha mẹ độc hại ảnh hưởng ra sao đến sự trưởng thành của một đứa trẻ?

Từ sách - Phim - Hồ Lam - 25/07/2025 09:00
Sẽ thế nào nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi ngán ngẩm nhìn sang chồng

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 25/07/2025 08:00
Tôi không nghĩ đến, có ngày mình rơi vào hoàn cảnh này.

Những câu chuyện đầy xúc động trong tiệm sách cũ

Giải trí - AN VI - QUỲNH QUỲNH - TTO - 24/07/2025 13:00
Kính tặng, thương tặng, gửi người không bao giờ tôi gặp lại… - bút tích trên trang sách nhuốm màu thời gian trong các cửa hàng sách cũ chứa đựng bao câu chuyện đầy xúc động.

Cùng con trai xem “Sex Education”, tôi khéo léo dạy con tính khiêm tốn mà chẳng cần nặng lời!

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 24/07/2025 12:00
Giống như một hạt giống cần đất để nảy mầm, tôi đã tìm ra cách gieo vào con trai mình giá trị của sự khiêm nhường.

Giáo sư khuyên: Mỗi ngày nói 6 câu này, bạn sẽ không còn quát mắng con nữa

Kỹ năng - Hiểu Đan - 24/07/2025 11:00
Con cái sẽ không nhớ bạn đã quát gì, nhưng sẽ mãi mãi khắc ghi ánh mắt, gương mặt bạn khi quát mắng.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 26/07/2025