Theo đó, Giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu cảm ơn thiện chí và những đóng góp của giáo sư Nguyễn Quốc Thông (Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam) và các kiến trúc sư cho công trình nhà thờ chính toà.
Nhà thờ chính toà Bùi Chu. Ảnh: Giang Huy
Tuy nhiên, ông nêu rõ nhà thờ chính toà Bùi Chu "là công trình của cả giáo phận Bùi Chu". Vì thế, trong nhiều năm qua, "giáo phận đã có những cuộc bàn thảo, xin tư vấn nhiều nhà chuyên môn, để vừa duy trì những nét văn hoá lịch sử, vừa bảo vệ nhà thờ được an toàn và kéo dài sự bền vững".
Văn bản trên cũng khẳng định các cơ quan chức năng tỉnh Nam Định đã xem xét kỹ và cấp giấy phép xây dựng cho giáo phận.
Ngoài trả lời văn bản của Hội kiến trúc sư Việt Nam, Giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu cũng đề cập đến việc nhóm hơn 20 kiến trúc sư khác có đơn gửi Thủ tướng, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Nam Định, kiến nghị tạm dừng phá dỡ nhà thờ Bùi Chu. Tuy nhiên, theo ông, khi xuống khảo sát không có ai trong nhóm gặp Giám mục và những người có trách nhiệm trực tiếp với công trình để tìm hiểu kỹ càng hơn về thực trạng của nhà thờ.
"Hơn nữa, điều quan trọng là hai tháp của nhà thờ chính toà Bùi Chu đã nghiêng tới 15 độ và nền nhà lún hơn 70 cm. Sự xuống cấp của nhà thờ, gây nguy hiểm tới tính mạng bà con giáo dân và cả khách tới tham quan, thì không hề thấy nói trong đơn đề nghị cứu xét", Giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu viết.
Ông bày tỏ trân trọng "thiện chí và những đóng góp chân thành của mọi người, nhất là những đóng góp mang tính văn hoá, nghệ thuật, kiến trúc". Tuy nhiên, Giám mục giáo phận Bùi Chu cho rằng, "nếu tất cả đều có những góp ý chân thành và thiện chí như giáo sư (Nguyễn Quốc Thông) và quý hội (Kiến trúc sư) thì chắc chắn đã không có những thông tin gây hiểu lầm và "ồn ào" đối với công trình nhà thờ chính toà Bùi Chu".
Về nội dung trên, sáng nay 21.5, kiến trúc sư Nguyên Hạnh Nguyên - đại diện nhóm hơn 20 kiến trúc sư nói, trước khi làm đơn cứu xét, nhóm đã gửi thư bày tỏ mong muốn được gặp người có trách nhiệm ở giáo phận Bùi Chu nhưng không thực hiện được.
Theo thông tin hồi đáp của nhóm này, "ngày cuối trước khi rời Bùi Chu, chúng tôi đã đợi từ sáng đến tối, tìm mọi cách nhưng không thể gặp người có trách nhiệm của giáo phận".
Đồng thời, nhóm cho rằng "tháp chuông nhà thờ chính toà Bùi Chu hoàn toàn không có chuyện đang bị nghiêng 15 độ, và nền nhà thờ hoàn toàn không bị lún 70 cm". Cụ thể, tháp chuông cao 35 m, nếu nghiêng 15 độ thì sẽ bị lệch so với phương thẳng đứng khoảng 9 m là điều "không có thật". Tương tự, nhóm cho rằng nền nhà thờ không thể lún đến 70 cm bởi mặt nền vẫn phẳng và gạch gần như nguyên. "Hình chụp Flycam (từ trên cao) cũng cho thấy sống mái của nhà thờ thẳng tắp như kẻ chỉ, diềm mái phẳng và tường bao quanh ổn định, không bị nghiêng.
Nhóm giải thích việc làm đơn kêu cứu bởi khi đó chỉ còn chưa đầy hai tuần sẽ đến thời điểm nhà thờ bị hạ giải. "Để kêu cứu thì không thể có cuộc khảo sát quy mô và bài bản. Vì vậy chúng tôi lựa chọn giải pháp "thăm khám" sơ bộ bằng con mắt có kinh nghiệm bảo tồn, sau đó kêu cứu ngay", nhóm kiến trúc sư giải đáp và nói sẽ tổ chức hội thảo để cùng tìm giải pháp cho việc bảo tồn nhà thờ Bùi Chu.
Nhà thờ Bùi Chu được xây dựng từ năm 1884 bởi giám mục người Tây Ban Nha Wenceslao Onate Thuận, đã qua hai lần trùng tu vào năm 1974 và 2000. Hiện nhiều chỗ bên trong nhà thờ đã xuống cấp. Ở bên ngoài, mỗi khi trời mưa, một bên nhà thờ lại bị ngập nước.
Nhiều giáo dân địa phương cho biết, mỗi khi đến nhà thờ cầu nguyện, hành lễ, họ thường lo lắng bởi vật liệu có thể rơi xuống, gây nguy hiểm cho mọi người. Là giáo phận có diện tích nhỏ (khoảng 1.350 km²) nhưng giáo xứ Bùi Chu có tới hơn 412.000 giáo dân.
Trước đó, ngày 7.5, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam Nguyễn Quốc Thông ký văn bản gửi UBND tỉnh Nam Định và Đức giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu, nhận định, nhà thờ Bùi Chu có kiến trúc độc đáo, lịch sử hình thành, phát triển gắn liền với đời sống của nhiều thế hệ giáo dân cũng như của cộng đồng dân cư. Vì vậy, Hội Kiến trúc sư đề xuất, Giám mục và tỉnh Nam Định nên tham khảo ý kiến chuyên gia để có giải pháp tối ưu.
Ngày 10.5, linh mục Giuse Nguyễn Đức Giang, Tổng đại diện, Trưởng ban xây dựng nhà thờ chính tòa Bùi Chu ký thông báo hoãn việc hạ giải nhà thờ chính tòa. Tuy nhiên, giáo phận chưa bàn phương án xây dựng nhà thờ mới ra sao hoặc bảo tồn nhà thờ cũ thế nào.
Viết Tuân