Tiến vào đồng cỏ hoang
Thế giới tuổi thơ luôn là thế giới thần tiên, vì trẻ con có trí tưởng tượng mà người lớn hiếm khi nào có được.
Thời gian qua, các chuyên gia bảo mật từ Cybernews đã liên tục cảnh báo về một thực trạng đáng lo ngại: nhiều ứng dụng di động yêu cầu các quyền truy cập vượt xa nhu cầu thực tế. Ngay cả khi không sử dụng, chúng vẫn có thể âm thầm đòi quyền truy cập camera, micro, vị trí, tin nhắn hay bộ sưu tập ảnh. Dữ liệu này sau đó có thể bị thu thập trái phép để phục vụ quảng cáo nhắm mục tiêu hoặc các mục đích không rõ ràng khác.
Tình trạng này không chỉ giới hạn ở Android. Một báo cáo từ Apteco, công ty phân tích dữ liệu, cho thấy các ứng dụng trên cả iOS cũng đang thu thập thông tin từ nhiều nguồn để xây dựng hồ sơ chi tiết về hành vi người dùng, từ sở thích, thói quen cho đến các địa điểm thường lui tới.
Phần mềm gián điệp (spyware) có thể xâm nhập vào điện thoại của bạn một cách âm thầm, đánh cắp thông tin cá nhân nhạy cảm như tin nhắn, danh bạ, mật khẩu và thậm chí ghi âm cuộc gọi. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ bản thân.
Hiện tại, trên các phiên bản từ Android 12 và iOS 14 trở lên, bạn có thể dễ dàng phát hiện khi có ứng dụng đang sử dụng micro hoặc camera. Một chấm màu xanh lá hoặc màu cam sẽ xuất hiện ở góc trên bên phải màn hình. Đây là một cảnh báo trực quan và tức thời, cho phép bạn biết ngay lập tức nếu có hoạt động ghi âm, ghi hình đáng ngờ.
1. Pin và dữ liệu di động sụt giảm bất thường: Phần mềm gián điệp thường xuyên chạy ngầm và gửi dữ liệu về cho kẻ tấn công, gây tiêu tốn rất nhiều tài nguyên. Nếu bạn thấy pin cạn nhanh hơn hẳn và mức sử dụng dữ liệu di động tăng đột biến dù thói quen không đổi, đây là một dấu hiệu đáng ngờ. Bạn có thể kiểm tra theo cách dưới đây.
iPhone: Vào Cài đặt > Di động để xem mức sử dụng dữ liệu của từng ứng dụng.
Android: Vào Cài đặt > Mạng và Internet > Mạng di động. Tại đây bạn có thể kiểm tra mức sử dụng và bật "Trình tiết kiệm dữ liệu" để hạn chế hoạt động nền.
2. Hiệu năng suy giảm và máy nóng lên: Việc một ứng dụng độc hại liên tục hoạt động sẽ chiếm dụng bộ xử lý (CPU) và RAM, khiến điện thoại của bạn:
Chạy chậm, giật lag ngay cả với các tác vụ thông thường.
Máy nóng lên một cách bất thường dù không chơi game hay xem video.
Các ứng dụng quen thuộc thường xuyên bị treo hoặc tự động thoát.
3. Xuất hiện các tin nhắn và thông báo lạ: Hãy đặc biệt cẩn trọng nếu bạn nhận được những tin nhắn văn bản chứa ký tự lạ, mã hóa hoặc các liên kết đáng ngờ. Đây có thể là tin nhắn lừa đảo (phishing) hoặc là các "lệnh" mà phần mềm gián điệp gửi/nhận. Tuyệt đối không nhấp vào bất kỳ liên kết nào từ những tin nhắn này.
4. Thiết bị có hoạt động không thể kiểm soát: Nếu điện thoại tự động gửi tin nhắn, thực hiện cuộc gọi, tự bật/tắt Wi-Fi, hoặc màn hình tự sáng lên mà không có thông báo nào, rất có thể ai đó đang điều khiển thiết bị của bạn từ xa.
5. Tiếng ồn lạ khi gọi điện: Mặc dù ít phổ biến hơn với công nghệ hiện đại, nhưng nếu bạn thường xuyên nghe thấy tiếng vang, tiếng lách cách hoặc các âm thanh lạ trong các cuộc gọi, đó vẫn có thể là dấu hiệu cho thấy cuộc gọi đang bị ghi âm hoặc chuyển tiếp.
6. Khó tắt nguồn hoặc khởi động lại: Một số phần mềm gián điệp tinh vi có thể can thiệp vào quá trình tắt nguồn để duy trì hoạt động. Nếu bạn nhấn giữ nút nguồn nhưng không thể tắt máy hoặc máy tự khởi động lại ngay sau khi tắt, hãy xem xét khả năng bị nhiễm mã độc.
