Một nghiên cứu từ Canada cho thấy các video ngắn được xem trên TikTok, Instagram Reels hay YouTube Shorts có thể gây tác động tiêu cực tới người dùng. Theo nghiên cứu này, video ngắn có xu hướng kích thích cảm giác chán nản nhiều hơn là giúp xua tan nó.
Ngay cả trong lĩnh vực học tập, video ngắn dường như cũng mang lại tác dụng ngược. Đây là kết luận rút ra từ hai nghiên cứu gần đây, do các nhà nghiên cứu tại Đại học Kỹ thuật Braunschweig (Đức) thực hiện, nhằm xem xét tác động của video ngắn đến tư duy và việc tiếp thu kiến thức.
Kiến thức "ăn nhanh" cũng dễ bay hơi
Giới trẻ đặc biệt yêu thích những đoạn “kiến thức nhanh” chỉ kéo dài từ 10 - 60 giây. Theo thông cáo báo chí từ Đại học Braunschweig, chúng “giải trí, nhanh gọn, dễ tiếp cận và bắt mắt”. Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng dạng video này không hiệu quả bằng tài liệu văn bản trong việc truyền đạt kiến thức.
Tác giả nghiên cứu là ông Thorsten Otto cho biết: “Dù vẫn cần thêm nghiên cứu, các kết quả hiện có cho thấy video ngắn kém hiệu quả hơn văn bản khi truyền đạt những nội dung học tập có độ phức tạp thấp”.
Một trong hai nghiên cứu cho thấy, 170 người trưởng thành từ 18 - 52 tuổi đã được khảo sát về thói quen xem video ngắn và mục tiêu học tập của họ rồi sau đó được kiểm tra kiến thức. Kết quả cho thấy những người xem nhiều video ngắn có điểm số thấp hơn rõ rệt trong bài kiểm tra tư duy lý trí.
Tuy nhiên, vẫn chưa thể khẳng định chắc chắn rằng việc xem video ngắn là nguyên nhân gây ra kết quả học tập kém. Otto cũng thừa nhận khả năng ngược lại: “Có thể những người vốn có kết quả kém trong các bài kiểm tra dạng này lại có xu hướng sử dụng video ngắn nhiều hơn”.
Học tập và giảng dạy: Văn bản có ưu thế vượt trội
Tuy vậy, trong thí nghiệm thứ hai, tác động học tập hạn chế của video ngắn đã được thể hiện rõ. 120 sinh viên được chia thành các nhóm: một nhóm tiếp thu kiến thức dưới dạng văn bản, nhóm còn lại qua video ngắn.
Kết quả: Những người xem video thể hiện kém hơn. Theo Otto, nguyên nhân là do kiểu “ăn vặt thông tin” bằng hình ảnh khiến người học chỉ tiếp thu một cách hời hợt. Sự suy ngẫm sâu sắc và ghi nhớ kiến thức không thể được hình thành qua việc xem video – theo trang Tagesschau.de.
Ngoài ra: “Các kích thích thị giác từ sự thay đổi hình ảnh nhanh và chồng lớp trong video ngắn có thể khiến trí nhớ làm việc bị quá tải, khiến người xem không thể xử lý và lưu giữ nội dung lâu dài”.
Việc tiêu thụ nội dung một cách thụ động có thể dẫn tới trạng thái quá tải tinh thần. Tuy nhiên, việc kết hợp video vào chiến lược học tập một cách cân bằng không có gì sai.
