Từ bỏ - Mô hình tâm lý ‘con khỉ và bệ đỡ’

Có 2 yếu tố dẫn đến thành công trong màn biểu diễn này: huấn luyện chú khỉ và xây bệ đỡ. Chú khỉ là mảnh ghép đại diện cho trở ngại khó trị có thể xuất hiện trên con đường dẫn đến thành công. Mảnh ghép còn lại là việc xây bệ đỡ. 

Con người đã xây bệ đỡ từ thời Hy Lạp cổ đại, và có lẽ còn xa xưa hơn thế. Ngày nay, bạn có thể mua một bệ đỡ trong cửa hàng nội thất hoặc tiệm bán đồ kim khí, hoặc tận dụng một thùng sữa úp ngược.

NÚT THẮT CỔ CHAI ở đây, tức cái khó, là huấn luyện chú khỉ tung hứng những ngọn đuốc đang cháy.

Mấu chốt của mô hình tâm lý này là để nhắc nhở bạn rằng việc xây bệ đỡ sẽ không có ý nghĩa gì nếu bạn không thể huấn luyện con khỉ. Nói cách khác, bạn phải xử lý phần khó khăn nhất của vấn đề trước đã.

Ưu tiên thu phục chú khỉ trước

“Con khỉ và bệ đỡ” đã trở thành cụm từ phổ biến với Astro Teller, lãnh đạo một trung tâm đổi mới nội bộ tại Google, chuyên ươm mầm những ý tưởng công nghệ phi truyền thống. 

Khi đội ngũ của Teller thuyết trình về các dự án, bạn sẽ thấy hashtag #MONKEYFIRST (ưu tiên chú khỉ) và các biểu tượng chú khỉ. Đó là cách họ xác định thách thức lớn nhất mà họ cần vượt qua để một dự án xứng đáng được theo đuổi.

Bài học ở đây là khi bạn khởi đầu công việc kinh doanh của mình, điều đầu tiên cần xử lý không phải là thiết kế danh thiếp sao cho lung linh nhất, đầu tư để có được logo đẹp nhất, hay nghĩ ra cái tên ngầu nhất. Vấn đề ở đây là bạn có huấn luyện được chú khỉ hay không.

Xây bệ đỡ = Tích luỹ chi phí chìm 

Việc xây bệ đỡ cho ta ảo tưởng rằng công việc đang tiến triển hơn là mức độ tiến triển trên thực tế.

Khi xây bệ đỡ là bạn đang tích lũy chi phí chìm, khiến việc từ bỏ cả dự án trở nên khó khăn, ngay cả khi bạn phát hiện rằng mình không thể huấn luyện chú khỉ tung hứng những ngọn đuốc. Do vậy, khi ưu tiên xử lý chú khỉ trước, bạn hiển nhiên sẽ giảm được những mảnh vụn dồn ứ khi cố giải quyết một việc mà thực tế đã hoàn toàn ngã ngũ.

Chúng ta ưa thích ảo tưởng về sự tiến triển hơn là từ bỏ và thừa nhận thất bại.

Khi gặp phải một chú khỉ có vẻ rất khó giải quyết, con người có xu hướng chuyển sự chú ý sang việc xây bệ đỡ thay vì từ bỏ. Vấp phải một chú khỉ mà mình không thể giải quyết và quay sang xây bệ đỡ là một THẢM HOẠ ở cả hai phương diện. 

Bạn không những đang tiếp tục tiêu tốn nguồn lực vào một thứ sau khi thế giới đã cho thấy những dấu hiệu rằng bạn sẽ không thành công, mà còn đang hao phí nguồn lực có thể dành cho một dự án khả thi hơn. 

Tóm lại, hãy: 

- Ưu tiên xử lý vấn đề khó khăn trước.

- Cố gắng giải quyết chúng càng nhanh càng tốt. 

- Cảnh giác với sự tiến triển giả.

 “Từ bỏ”: Cuốn sách giúp bạn buông đúng lúc, bỏ đúng việc để thành công. “Vì cuộc đời này ngắn lắm nên đừng dành thời gian cho những thứ không xứng đáng” - Annie Duke