Trần Anh Hùng - từ 'Mùi đu đủ xanh' đến đạo diễn xuất sắc Cannes 2023

1tg31/05/2023 13:00
Trần Anh Hùng - từ 'Mùi đu đủ xanh' đến đạo diễn xuất sắc Cannes 2023

Sau 30 năm gây kinh ngạc với "Mùi đu đủ xanh", Trần Anh Hùng thắng giải Đạo diễn xuất sắc ở Cannes 2023.

Đạo diễn được vinh danh tại Liên hoan phim Cannes (Pháp), tối 27.5 với The Pot au Feu, phim khắc họa câu chuyện thi vị và triết lý về ẩm thực và tình yêu. Sau ba thập niên đoạt giải Caméra d'Or (Camera Vàng) ở Cannes với Mùi đu đủ xanh (1993), đạo diễn tiếp tục làm nên chiến thắng lịch sử tại sự kiện điện ảnh danh giá.

Với Trần Anh Hùng, đam mê điện ảnh được nuôi dưỡng bằng tình yêu Việt Nam, dù anh xa quê từ nhỏ. Theo gia đình di cư sang Pháp, anh lớn lên cùng dòng hồi tưởng của bố mẹ về quê hương. Đạo diễn từng cho biết, dù người thân chỉ kể quanh đi quẩn lại vài mẩu chuyện, anh chưa bao giờ thấy chán. Trưởng thành hơn, anh thích đọc về Việt Nam, tìm hiểu văn hóa quê nhà qua những trang sách.

Sau này, bước vào nghiệp làm phim, đạo diễn theo đuổi những đề tài đậm tính Việt. Năm 1987, chuẩn bị cho bài tốt nghiệp trường điện ảnh danh tiếng École Louis-Lumière, anh chọn thể loại phim ngắn với Người thiếu phụ Nam Xương (La Femme Mariée de Nam Xuong), kịch bản lấy cảm hứng từ Truyền kỳ mạn lục. Khi gặp Trần Nữ Yên Khê - vợ đạo diễn hiện tại, nét đẹp Á Đông của cô tiếp tục đánh thức trong anh khát khao được kể chuyện về Việt Nam qua những thước phim. Anh ấp ủ góc nhìn mới về quê hương, khác những gì các nhà làm phim Pháp, Mỹ thực hiện nhiều năm trước đó.

Dấu ấn đầu tiên trong nghề của Trần Anh Hùng là Mùi đu đủ xanh. Ra mắt tại Cannes, câu chuyện về Mùi - cô gái đi ở đợ từ nhỏ và nghệ sĩ dương cầm Khuyến - chinh phục giới phê bình lẫn người mộ điệu bởi những khung hình giàu chất thơ. Ngay từ tác phẩm đầu tay, đạo diễn tạo dấu ấn với phong cách làm phim lãng đãng. Xuyên suốt tác phẩm, Trần Anh Hùng chủ yếu sử dụng tiết tấu chậm rãi, khắc họa chân dung Mùi thuở còn nhỏ đến độ tuổi thiếu nữ vào 10 năm sau.

Trong những tình huống kịch tính - như bà chủ nhà bị chồng lấy hết tiền bạc, hay mâu thuẫn tình tay ba, đạo diễn không đẩy thành cao trào mà xử lý nhẹ nhàng. Ở khía cạnh hiện thực, phim gợi nhiều suy tưởng về thân phận phụ nữ Việt, từ những nhân vật với tính cách nhẫn nại, chịu hy sinh như Mùi, bà chủ nhà, bà mẹ chồng.

Trailer "Mùi đu đủ xanh" (1993) - Video: YouTube Unseen Movies

Tác phẩm cũng ghi điểm bởi lối làm phim duy mỹ, hướng người xem cảm nhận về thiên nhiên. Đạo diễn đặc tả vẻ đẹp cuộc sống xung quanh ở những điều bình dị, như cách cô bé Mùi tròn xoe mắt ngắm giọt nhựa đu đủ trắng sữa nhỏ xuống tán lá xanh, hay thích thú nhìn những hạt mầm, đàn kiến. Đạo diễn hoạt hình người Pháp - Benoît Philippon cho biết khi xem phim Trần Anh Hùng, cảnh đẹp tinh khiết trong tác phẩm quyến rũ ông, thôi thúc nhà làm phim này đến Việt Nam du lịch.

Sau Mùi đu đủ xanh, Trần Anh Hùng tiếp tục gây tiếng vang với tác phẩm Cyclo (Xích lô) - với sự góp mặt của ngôi sao Hong Kong Lương Triều Vỹ. Khác phim đầu tay, Cyclo (1996) khai thác chất trần trụi của cuộc sống dân lao động nghèo, bị đưa đẩy vào thế giới ngầm thời kỳ hậu đổi mới. Dù phản ánh câu chuyện nhiều góc cạnh, đạo diễn trung thành với những hình ảnh giàu trữ tình.

Thừa hưởng phong cách từ hai phim trước, Mùa hè chiều thẳng đứng (2000) tiếp tục bộ ba (trilogy) về Việt Nam, xoay quanh một gia đình Hà Nội gồm bốn chị em, Những ẩn ức trong tình yêu, đời sống vợ chồng được đan xen bằng các khung hình giàu thẩm mỹ về cảnh thiên nhiên, ẩm thực địa phương.

30 năm làm phim, Trần Anh Hùng giữ quan điểm sáng tạo nghệ thuật để thỏa mãn cái tôi. Trước những ý kiến cho rằng hình ảnh Hà Nội trong Mùa hè chiều thẳng đứng không giống hiện thực, có phần xa lạ với khán giả, anh từng khẳng định không miêu tả Hà Nội mà kể lại cảm giác về thành phố này trong anh. Những thước phim về quê hương dựa trên kiến thức của anh về văn hóa Việt, trộn lẫn thẩm mỹ của một người đã sống ở phương Tây nhiều năm. "Hiện thực của tôi là sự pha trộn phức tạp, qua lăng kính của nhiều nghệ sĩ mà tôi biết, tôi lựa chọn tiếp xúc. Là mùi, là màu, là chất mà tôi nhìn thấy ở Việt Nam", anh từng cho biết.

Dù trung thành với phong cách làm phim duy mỹ, với Trần Anh Hùng, trong ngôn ngữ điện ảnh, những hình ảnh trau chuốt cần phù hợp với cảm xúc, câu chuyện và nhân vật. Tác phẩm mới nhất - The Pot Au Feu - minh chứng quan điểm của anh khi thể hiện nét đẹp trong ẩm thực pha trộn vẻ đẹp của tình yêu. Trong phim, hai nhân vật chính như hòa quyện với nhau, thể hiện hạnh phúc đôi lứa qua những cuộc trò chuyện về ẩm thực.

Nhân vật chính Dodin (Benoît Magimel) và cô đầu bếp Eugénie (Juliette Binoche) yêu nhau bằng sự bình đẳng, nể phục và tôn trọng nhau. Dodin không kiêu ngạo, hiểu rõ anh chẳng là gì nếu thiếu đi Eugénie trong bếp. Mối quan hệ đôi nhân vật gợi nhớ đến mối tình của Trần Anh Hùng và  nàng thơ - diễn viên Trần Nữ Yên Khê, người thường xuyên đóng chính trong phim của anh. Khi nhận giải Đạo diễn xuất sắc, anh cũng dành tặng bạn đời lời tri ân, gọi chị là "người đầu bếp" cùng anh sát cánh hơn 30 năm làm nghề.

tah.jpg
Vợ chồng Trần Anh Hùng (giữa) và hai con tới buổi ra mắt phim của anh - La Passion de Dodin Bouffant, hôm 24.5 - Ảnh: Reuters

Không phải lúc nào tác phẩm của Trần Anh Hùng cũng nhận phản hồi tích cực. Khi Mùa hè chiều thẳng đứng ra mắt, nhiều nhà phê bình trong nước cho rằng phim chú trọng đến những hình ảnh đẹp mà chưa quan tâm về nội dung. Năm 2010, tác phẩm Rừng Na Uy - Trần Anh Hùng chuyển thể tiểu thuyết Haruki Murakami - nhận được đề cử Sư Tử Vàng ở LHP Venice, song gây phản ứng trái chiều từ người xem. Nhiều ý kiến cho rằng cách cắt dựng cảnh, tiết tấu chậm, không theo trật tự của đạo diễn khiến phim khó hiểu, nhất là với những người chưa đọc truyện.

Nhiều năm qua, Trần Anh Hùng và Trần Nữ Yên Khê ấp ủ truyền tình yêu điện ảnh với các nhà làm phim trẻ tại Việt Nam. Họ tham gia giảng dạy các khóa học thuộc khuôn khổ chương trình Gặp gỡ mùa thu - sự kiện điện ảnh quốc tế thường niên. Đạo diễn Huỳnh Công Nhớ - đoạt giải ban giám khảo Liên hoan phim Singapore 2022 - từng được Trần Anh Hùng phát hiện tài năng điện ảnh. "Anh thường truyền đạt kiến thức điện ảnh với giọng điệu chân thành, gần gũi và đầy nhiệt huyết của một nhà làm phim. Học tập và cộng tác cùng anh, chúng tôi có cơ hội bước vào một nơi có thể khám phá ra ngôn ngữ điện ảnh của bản thân", Công Nhớ nói.


Gửi bình luận
(0) Bình luận

'Vinh quang trong thù hận' và Song Hye Kyo thắng lớn ở Baeksang Arts Awards 2023

Với vai Dong Eun trong phim "The Glory", Song Hye Kyo trở thành Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất ở hạng mục truyền hình tại Baeksang Arts Awards 2023.

Những bộ phim Hàn khai thác vấn đề bạo lực học đường gây ám ảnh

Bạo lực học đường là một trong những đề tài mà các nhà làm phim xứ Hàn quan tâm và khai thác dưới nhiều góc độ.

'Búp bê ma' nổi tiếng của Tây Ban Nha lên phim

Câu chuyện về búp bê ma nổi tiếng của Tây Ban Nha đã chính thức lên phim với cái tựa “Vong hồn rước lễ”.

Cuộc đời trái ngược của người anh triệu phú và người em bần hàn

Nếu bạn cho rằng người giàu đáng ghét thì sự giàu có sẽ tự nhiên rời xa bạn. Bạn nghĩ rằng trốn tránh là "liều thuốc giải" và tự phụ là "lẽ phải" thì tư duy của bạn đã hết đường cứu chữa.

Từ "cái xô đựng tất cả những ý tưởng lạc lối" tới 7 giải Oscar 2023

Với 7 giải thưởng trong số 11 đề cử tại Oscar 2023, bộ phim "Everything Everywhere All at Once" là minh chứng cho thấy, sự điên rồ và khác biệt có thể làm nên những điều phi thường.

Cách tiêu tiền trong phim Vinh quang trong thù hận

Quan điểm tài chính độc đáo của giới siêu giàu thông qua bộ phim The Glory.

"Gió tầng nào gặp mây tầng đó": Càng lớn tình yêu càng khắc nghiệt

Có câu nói: "Gió tầng nào sẽ gặp mây tầng đó". Khi cả hai có quá nhiều khác biệt về địa vị, gia thế hay xuất phát điểm… nếu không đủ kiên nhẫn để lấp đầy khoảng trống, tình yêu sẽ dừng lại.

Phim ‘Nhà bà Nữ’ xô đổ kỷ lục ‘Bố già’, cán mốc 430 tỉ đồng

Theo đó, phim "Nhà bà Nữ" do Trấn Thành đạo diễn đã vượt qua kỷ lục trước đó của "Bố già" tại Việt Nam, trở thành phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại của điện ảnh Việt.

Câu chuyện cuộc sống - Góp phần gắn kết gia đình từ mạng xã hội

Truyền hình - 03/10/2023 12:00
Trên mạng xã hội ngày càng phổ biến hình ảnh các thành viên trong gia đình sum họp, vui chơi hay cùng chia sẻ với nhau câu chuyện hàng ngày, nếu biết cách sử dụng hợp lý mạng xã hội sẽ góp phần giúp gắn kết gia đình nhiều hơn.

Con đường nghề nghiệp

Blog GS John VU - GS John Vu - 03/10/2023 11:00
Việc học cả đời là thái độ mà bạn phải phát triển từ sớm khi bạn vẫn còn trong trường. Nếu bạn nghĩ rằng có bằng cấp và kiếm được việc làm là mục đích tối thượng thì bạn đang phạm sai lầm lớn.

Cô gái tự tay làm mâm cỗ trung thu tí hon và gần 1.000 hiện vật bằng đất sét

Phong cách sống - Trà Giang - 03/10/2023 10:00
Chị Nguyễn Như Quỳnh chia sẻ Trung thu năm 2023, chị sẽ tung ra bộ tiểu cảnh để “phá cỗ” với đầy đủ các loại trái cây, bánh trung thu, bánh nướng bánh dẻo.

Thời đại thứ tư - AI sẽ cướp mất việc làm, hay giải phóng bạn khỏi “bể khổ” công việc?

Từ sách - Phim - NGUYÊN THẢO - 03/10/2023 09:00
Nếu từng chán ghét một phần công việc hay rơi vào trạng thái burnt-out, bạn sẽ đồng tình rằng còn rất nhiều điểm chưa hoàn hảo trong mối quan hệ giữa con người và chuyện lao động kiếm sống.

Bẻ khóa bí mật triệu phú - Tái bản

Từ sách - Phim - Quìn - 03/10/2023 08:00
Mặc đồ hiệu, đi xe sang, xài tiền như nước... có vẻ như là hình mẫu chung khi hình dung về triệu phú. Thế nhưng trong cuốn sách 'Bẻ khóa bí mật triệu phú' của Thomas J. Stanley, William D. Danko lại chỉ ra những điều ngược lại.

Đời rất đẹp - Tống Phước Phúc, người cha của 20.000 thai nhi

Truyền cảm hứng - 02/10/2023 13:00
Chương trình Đời Rất Đẹp tập 14 với chủ đề “Người cha của 20.000 thai nhi” là câu chuyện của ông Tống Phước Phúc, người dành cả đời mình để chôn cất các hài nhi xấu số và cưu mang hàng trăm trẻ mồ côi và phụ nữ mang thai ngoài ý muốn.

Gian nan bảo vệ bản quyền sách trên không gian mạng

Văn hóa - SGGP - 02/10/2023 12:00
Trong khuôn khổ hội nghị thường niên Hiệp hội Xuất bản Đông Nam Á diễn ra tại TPHCM, câu chuyện vi phạm bản quyền, nhất là trên không gian mạng, lại được thảo luận sôi nổi tại hội thảo khoa học quốc tế “Bảo vệ bản quyền sách trên không gian mạng”.

Dấu hiệu của trưởng thành: Biết thể hiện sự tức giận đúng cách thay vì chịu đựng

Kỹ năng - Ứng Hà Chi - 02/10/2023 11:00
Người trưởng thành sẽ tập trung vào cách giải quyết vấn đề thay vì tranh cãi chỉ để khẳng định bản thân đúng.

AI 'hồi sinh' đội quân đất nung

Thư giãn - Nguyệt Phạm - CFB - 02/10/2023 10:00
Khuôn mặt thực của đội quân đất nung và quân đội Bát kỳ sau khi AI phục dựng sẽ ra sao?

Hành trình về phương Đông - Yoga kỳ 3: Kiểm soát tư tưởng là mục đích môn Raja Yoga

Từ sách - Phim - FN - 02/10/2023 09:00
Tại sao ta cứ nghĩ pháp môn này mới hay, tôn giáo kia mới tốt? Tốt hơn cả hãy tự biết mình. Thay vì tìm một chân lý tuyệt đối hãy tìm sự tuyệt đối nơi mình vì chân lý để sống chứ không phải để dạy.

Nghệ thuật sáng tạo cuộc sống - Không được chạy sau lưng người khác

Từ sách - Phim - FN - 02/10/2023 08:00
Richard Petty là tay đua đã nhiều lần giành chức vô địch thế giới. Khi chia sẻ về thành công của mình, ông luôn kể lại câu chuyện có ảnh hưởng rất lớn đến sự nghiệp của ông.

3 điều đặc biệt tôi học được khi tham gia lớp học nâng cao hạnh phúc của Phần Lan

Phong cách sống - Chi Chi - 01/10/2023 11:00
Theo Báo cáo Hạnh phúc Thế giới, Phần Lan là quốc gia hạnh phúc nhất năm thứ 6 liên tiếp. Điều này đã thu hút sự quan tâm lớn đến nhiều đất nước, vậy nên họ đã tổ chức các lớp học miễn phí, về cách để giúp chúng ta trở nên hạnh phúc hơn.

Không phải Cửu âm chân kinh, đây mới là bí kíp mạnh hơn mà Quách Tĩnh không biết

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 01/10/2023 10:00
Hóa ra, trong vũ trụ kiếm hiệp của Kim Dung từng có một bí kíp mạnh hơn cả Cửu âm chân kinh bị cất giấu đi mà không ai biết.

Hành trình về phương Đông - Yoga Kỳ 2: Làm cách nào để kéo dài đời sống?

Từ sách - Phim - FN - 01/10/2023 09:00
Việc đầu tiên là phải ngồi cho thoải mái, tránh ngồi trên ghế bành, rất có hại cho xương sống, con đường vận hành chính của luồng Hỏa hầu Prana, và là nguyên nhân gây nên các chứng đau lưng, bại xuội, phong thấp.

Tương lai thế giới sẽ phát triển đến mức nào và con người sẽ làm gì trong thế giới đó?

Tủ sách - Quìn - 01/10/2023 08:00
Có bao giờ chúng ta đặt tay lên trán ngẫm nghĩ và tự hỏi: liệu rằng thế giới có còn phát triển hơn nữa hay không?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 03/10/2023