Dược liệu trong những ấm trà của người Việt ít ai biết

Hồ Quang11/11/2024 12:00
Dược liệu trong những ấm trà của người Việt ít ai biết

Uống trà là một nét văn hóa ẩm thực của người Việt. Các loại trà mà người Việt Nam sử dụng không chỉ là thức uống đơn thuần mà còn có tác dụng phòng và chữa bệnh. Mỗi loại trà có tính chất và tác dụng khác nhau.

Uống trà là một nét văn hóa ẩm thực của người Việt. Trên thực tế, uống trà rất đa dạng. Uống trà đơn giản là dùng trà hoặc lấy trà làm chủ phối hợp với các vị thuốc khác nhằm mục đích phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khỏe; hoặc uống trà với nghĩa rộng hơn một dạng thực - dược phẩm bao gồm một hay nhiều loại dược liệu hoặc thực phẩm được chế biến. Cách sử dụng giống như trà uống hằng ngày, nhưng kỳ thực không hề có chút lá trà nào trong thành phần, người ta gọi là “dĩ dược đại trà” (lấy thuốc thay trà) như: lá vối, hoa hòe, hoa cúc, atiso…

duoc-lieu-trong-nhung-am-tra-cua-nguoi-viet-ma-it-ai-biet-hinh-anh.png
Các loại trà Việt với những dược liệu có tác dụng hỗ trợ trong việc điều trị bệnh của con người - Ảnh: PV

Từ “trà” được sử dụng như là một phương thức sử dụng thảo mộc dưới dạng nước hãm, hoặc ngâm, rộng hơn “trà” với ý nghĩa là trà xanh.

BSCK2 Huỳnh Tấn Vũ - Bệnh viện đại học y dược TP.HCM, cho biết các loại trà mà người Việt Nam sử dụng không những là thức uống đơn thuần mà còn có tác dụng phòng và chữa bệnh. Mỗi loại trà có tính chất và tác dụng khác nhau như:

Trà xanh: Trà xanh có tên khoa học là Camellia sinensis (Thea chinensis Seem), thuộc họ chè (Theaceae). Cây trà - nguyên liệu cơ bản của trà dược thảo điển hình, có nguồn gốc ở Trung Quốc. Người Trung Quốc đã biết dùng trà từ 2.500 năm trước Công Nguyên, sau đó tới Nhận Bản và nhiều nước Châu Á khác.

Thành phần sinh hóa gồm: nước; nhóm hợp chất polyphenol - tanin trà hàm lượng có trong lá trà từ 12 - 25% và chiếm khoảng 50% hàm lượng chất khô hòa tan của trà. Chất polyphenol có khả năng ức chế các gốc tự do oxy nên có tác dụng phòng ngừa được các bệnh ung thư và làm chậm quá trình lão hóa. Caffeine kích thích nhẹ thần kinh trung ương, hệ hô hấp và tim mạch, tạo cảm giác sảng khoái, dễ chịu; kích thích hoạt động của thận và tăng cường sự lưu thông máu. Nhờ đó giúp cơ thể nhanh chóng thải bỏ các sản phẩm thừa của quá trình trao đổi chất, tăng cường sự trao đổi chất và sự hấp thụ oxy trong cơ thể.

Nhóm enzyme thủy phân gồm: Amilaza, invectaza, glucozidata, proteaza. Các enzym này có tác dụng làm tăng hàm lượng chất hòa tan, hình thành nên các chất có hương vị, màu sắc đặc trưng cho trà. Nhóm enzyme oxy hóa khử gồm: Catalaza, polyphenoloxidaza, peroxydaza. Các enzym này giúp phát triển quá trình lên men. Tuy nhiên, chúng làm cho tanin trà biến đổi sâu sắc. Nhóm sắc tố Chlorophyll (chất diệp lục) làm cho lá có màu xanh, khó tan trong nước nóng.

Theo y học cổ truyền, trà xanh có tác dụng thanh nhiệt giải khát, giúp tiêu hóa tốt, lợi tiểu, định thần... Lá trà xanh, ngoài việc nấu nước còn có thể ngâm rửa vết bỏng hay lở loét với tác dụng sát khuẩn, chóng lên da non...

Vối: Cây vối có tên khoa học là Cleistocalyx operculatus, thuộc họ sim (Myrtaceae), là loại cây mọc nhiều ở vùng nhiệt đới.

Ở nước ta cây vối mọc hoang, hoặc trồng. Cây vối thường cao chừng 5 - 6m, cuống lá dài 1- 1,5cm. Phiến lá cây vối dai, cứng. Hoa vối gần như không cuống, màu lục nhạt, trắng. Quả vối hình trứng, đường kính 7 - 12mm, có dịch. Lá, cành non và nụ vối đều có mùi thơm dễ chịu đặc biệt của vối.

Từ lâu, người Việt đã biết sử dụng cây vối (với lá, nụ, vỏ, rễ) để làm trà uống giải khát. Lá vối có tác dụng kiện tỳ, giúp ăn ngon, tiêu hóa tốt. Chất đắng, chát trong vối sẽ kích thích tiết nhiều dịch tiêu hóa; chất tanin bảo vệ niêm mạc ruột, tinh dầu vối có tính kháng khuẩn nhưng đặc biệt không hại vi khuẩn có ích trong ruột.

Theo tài liệu nghiên cứu của giáo sư Đỗ Tất Lợi, lá và nụ vối có chất kháng sinh thực vật, diệt được nhiều mầm vi khuẩn gây bệnh, kể cả vi trùng gram- và gram+. Theo Đông y, vối có vị hơi chát, tính mát, không độc, tác dụng thanh nhiệt giải biểu, tiêu trệ, sát khuẩn. Dân gian thường dùng lá, vỏ, thân, hoa làm thuốc chữa đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy, mụn nhọt, viêm đại tràng mạn tính, lỵ trực trùng.

Hoa cúc: Hoa cúc còn gọi là cam cúc hoa, bạch cúc hoa, cúc hoa trắng, cúc điểm vàng, Hoàng cúc. Tên khoa học Chrysanthemum sinense Sabine, thuộc họ cúc Asteraceae (Compositae).

Cúc hoa (Flox Chrysanthemi) là hoa cúc phơi hay sấy khô. Người dân còn dùng cả hoa của cây cúc hoa vàng hay dã cúc, kim cúc, cúc riềng vàng Chrysanthemum indicum L. (Chrysanthemum procumbens Lour.) cùng họ.

Thành phần chủ yếu có trong tinh dầu hoa cúc là bisabolol (levomenol) – thành phần hoạt chất có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Bisabolol có tác dụng chống kích ứng, chống viêm và chống vi khuẩn.

Không những vậy, hoạt chất này còn giúp phái nữ sở hữu làn da rạng ngời hơn. Chúng được dùng như thành phần dưỡng da, giúp giảm bong tróc và kích thích quá trình tự phục hồi của da.

Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu chứng minh rằng, trong hoa cúc chứa apigenin – một chất có tác dụng ngăn ngừa tế bào ung thư lan rộng, khiến chúng nhạy cảm hơn với thuốc trị ung thư.

Cây hoa cúc được trồng nhiều ở nước ta để lấy hoa làm thuốc hay ướp trà, nấu rượu. Theo tài liệu cổ, hoa cúc trắng có vị ngọt, đắng, tính hơi hàn; hoa cúc vàng có vị đắng cay, tính ôn vào 3 kinh phế, can và thận. Có tác dụng tán phong, thấp, thanh đầu, mục, giáng hỏa, giải độc. Dùng chữa phong mà sinh hoa mắt, nhức đầu, mắt đỏ đau, nhiều nước mắt, đinh nhọt.

Atiso: Atiso là một cây thuốc nam quý, có tên khoa học là Cynara Scolymus L., thuộc họ Cúc (Compositae). Loại cây này chỉ cao khoảng 1 - 2m; thân và lá có lông trắng như bông; lá mọc so le, phiến khía sâu, có gai. Cụm hoa hình đầu, màu tím nhạt. Lá bắc ngoài của cụm hoa dày và nhọn. Phần gốc nạc của lá bắc và đế hoa ăn được. Lá to, dài 1-1,2m, rộng 50cm, mặt dưới lá có nhiều lông hơn mặt trên.

Hoạt chất chính của atisô là cynarine (Acide 1- 3 dicaféin quinic). Ngoài ra còn có inulin, inulinaza, tanin, các muối hữu cơ của các kim loại kali, canxi, magie, natri... Atiso có tác dụng hạ cholesterol và urê trong máu, tạo mật, tăng tiết mật, lợi tiểu, thường được làm thuốc thông mật, thông tiểu tiện, chữa các chứng bệnh về gan, thận. Tuy chất cynarin đã tổng hợp được nhưng người ta vẫn dùng chế phẩm từ cao lá atiso tươi.

Atiso đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ nhiều thế kỷ cho việc khắc phục các vấn đề cụ thể của lá gan và túi mật. Trong hệ thống y học cổ truyền của Brazil, các chế phẩm từ lá Atiso được sử dụng cho các vấn đề gan và túi mật, tiểu đường, cholesterol cao, huyết áp cao, thiếu máu, tiêu chảy, sốt, chứng viêm loét, và bệnh gút. Tại châu Âu, Atiso cũng được sử dụng cho các rối loạn về gan và túi mật; ở một số nước các loại thuốc thảo dược tiêu chuẩn hóa được sản xuất và bán như các loại thuốc theo toa cho những người rối loạn tiêu hóa và gan, cholesterol cao.

Theo BSCK2 Huỳnh Tấn Vũ, trà vừa là thức uống (thực phẩm) nhưng vừa là thuốc (dược phẩm), nên khi dùng phải chú ý. Tam nhân chế nghi, nghĩa là tùy người (nhân thân), tùy theo điều kiện địa lý và môi trường sống (nhân địa) và tùy mùa, tùy thời gian (nhân thời) mà lựa chọn và sử dụng sao cho đạt được hiệu quả cao nhất và dự phòng các tác dụng phụ không mong muốn.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Cách vô hiệu hóa việc Facebook âm thầm truy cập toàn bộ ảnh trên điện thoại

Người dùng Facebook lo ngại khi Meta tự động bật tính năng cho phép ứng dụng truy cập và phân tích thư viện ảnh, từ siêu dữ liệu đến nội dung hình ảnh, để đưa ra gợi ý cá nhân hóa.
2

Điện thoại không bí mật nghe lén như chúng ta tưởng, nhưng sự thật còn nguy hiểm và đáng lo hơn nhiều

Dù không chia sẻ, nhưng những thông tin riêng tư của chúng ta trong điện thoại có thể đã rơi vào tay của một bên thứ ba.
3

Google Dịch có thể dịch hội thoại trực tiếp theo thời gian thực

Google Dịch cho phép dịch hội thoại trực tiếp và luyện ngôn ngữ tương tác ngay trên ứng dụng theo thời gian thực.
4

Đây là cách nhanh nhất để đẩy con cái vào bi kịch

Nghe qua, đó là tình yêu. Nhưng trên thực tế, không ít người đã vô tình đẩy con vào một tương lai bi kịch chỉ vì yêu sai cách.
5

AI thay đổi cách con người lên kế hoạch du lịch như thế nào?

Ngành du lịch toàn cầu đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà định hình hành trình khám phá thế giới của mỗi du khách.

Công an TP.HCM lên tiếng việc những người lên mạng xã hội chửi bới người khác

Theo công an, đối với các phiên livestream có nội dung công kích người khác, đề nghị người dân không tham gia ủng hộ, bình luận, cần lên án các hành vi sai trái, thông báo đến cơ quan chức năng khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Làm gì khi dữ liệu cá nhân nhạy cảm của bạn có thể nằm trên dark web?

Nếu thông tin cá nhân bị phát tán khắp nơi trên internet, bên dưới là kế hoạch hành động dành cho bạn.

Bộ tranh: 10 câu nói khiến con tổn thương mà cha mẹ hay nói

Có những câu nói của cha mẹ khiến con cái tổn thương sâu sắc.

Hướng dẫn sử dụng công cụ tìm kiếm Internet tích hợp AI của ChatGPT

ChatGPT, phần mềm chat tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) được đánh giá thông minh nhất hiện nay, vừa được tích hợp thêm tính năng tìm kiếm thông tin trên Internet.

Threads bị chỉ trích vì nội dung câu tương tác, Meta hé lộ cách để bài đăng có nhiều người thấy hơn

Meta Platforms đang bị chỉ trích vì các bài đăng câu tương tác trên mạng xã hội Threads, nhưng công ty vẫn kiên định với quan điểm rằng các bài đăng khuyến khích mọi người thảo luận là một cách để xác định nội dung nào nên được đề xuất cho người dùng.

Hình thức lừa đảo mới: 'Bắt giữ kỹ thuật số'

Một doanh nhân ngành dệt may Ấn Độ tiết lộ rằng ông đã bị lừa mất 70 triệu rupee (833.000 USD) bởi những kẻ lừa đảo trực tuyến mạo danh các nhà điều tra và thậm chí cả chánh án Tòa án Tối cao.

Vì sao không nên đăng nhập các dịch vụ bằng tài khoản Google, Facebook?

Việc sử dụng tài khoản Google hoặc Facebook đăng nhập vào các dịch vụ trực tuyến đi kèm với nhiều rủi ro về bảo mật và quyền riêng tư.

Tranh cãi về AI sau cái chết của một thiếu niên: Có thể đổ lỗi cho chatbot?

Vụ tự tử của Sewell Setzer III, một thiếu niên 14 tuổi ở Florida, đã gây ra cuộc tranh luận về trách nhiệm của trí tuệ nhân tạo (AI) trong các vấn đề sức khỏe tâm thần.

Cuộc hội thoại thú vị của tỷ phú Elon Musk – Hoá ra đây là tư duy của người giàu, biến nguy thành cơ

Phong cách sống - Ứng Hà Chi - 03/09/2025 13:00
Đây đều là bí quyết giúp Elon Musk làm được những điều vĩ đại.

Xem Sex Education, tôi bật khóc khi nghĩ tới người bạn thân: Thật sai lầm khi đã im lặng!

Điện ảnh - Lam Chi - 03/09/2025 12:00
Xem phim “Sex Education” giúp tôi rút ra được những bài học cho cuộc sống.

Nếu có 1 cậu con trai thuộc Gen Alpha, bố mẹ nên nuôi dạy con thế nào?

Kỹ năng - Mạn Ngọc - 03/09/2025 11:00
Đây là thế hệ “công dân số” thực thụ, thông minh, nhạy bén nhưng cũng dễ chịu tác động từ môi trường xung quanh. Vì vậy, bố mẹ cần định hướng thật khéo léo để con phát triển toàn diện.

Khoảnh khắc Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, hát về Tổ quốc ở đại lễ 2/9 gây sốt

Truyền cảm hứng - Quỳnh Tâm - 03/09/2025 10:24
Giữa Quảng trường Ba Đình lịch sử, Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, cất vang tiếng hát đầy tự hào. Khoảnh khắc này nhanh chóng lan tỏa trong đại lễ Quốc khánh 2/9.

Cô gái 9x miệt mài 6 năm lặn lội sông suối tìm cách khôi phục nghề cổ 500 năm

Phong cách sống - Diệp Anh - 03/09/2025 10:00
Từ bỏ cuộc sống công sở, không kết hôn cũng chẳng giao thiệp nhiều, Giang Hân (sinh năm 1992) dấn thân vào hành trình phục dựng những tuyệt tác gốm sứ cổ.

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 03/09/2025 09:00
Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...

X6 Điệp viên hoàn hảo - Tình yêu và giấc mơ của một nhà báo, tình báo huyền thoại

Từ sách - Phim - Thu An - 03/09/2025 08:00
“X6 Điệp viên hoàn hảo”- thiếu tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn - có lẽ không quá xa lạ trong sự hiểu biết của nhiều người. Nhưng chắc rằng, chưa ai có thể hiểu được tận cùng con người và cuộc đời hoạt động tình báo huyền thoại của ông.

Đan Mạch miễn thuế sách vì 1/4 học sinh 15 tuổi ‘yếu’ khả năng đọc hiểu văn bản đơn giản

Suy ngẫm - Băng Băng - 02/09/2025 13:00
Từng là nước áp mức thuế VAT với sách cao nhất Châu Âu, Đan Mạch đang phải thay đổi vì khủng hoảng đọc ở giới trẻ.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng

Suy ngẫm - NLĐ - 02/09/2025 12:19
Tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng, dân tộc ta trường tồn, phát triển

Tại sao người lớn trong Doraemon luôn mờ nhạt? - Tiết lộ của tác giả có thể sẽ khiến bạn bất ngờ

Điện ảnh - Trang Vũ - 02/09/2025 12:00
Không chỉ là bộ truyện của trẻ con, Doraemon còn mang nhiều ý nghĩa sâu xa khác.

AI thay đổi cách con người lên kế hoạch du lịch như thế nào?

Kỹ năng - Nhật Hạ - 02/09/2025 11:00
Ngành du lịch toàn cầu đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà định hình hành trình khám phá thế giới của mỗi du khách.

Tiến sĩ Mai Liêm Trực và 'cái vỗ vai' và quyết định lịch sử đưa Internet vào Việt Nam

Truyền cảm hứng - Nam Đoàn, Thế Anh - Dân Trí - 02/09/2025 10:00
Việc chính thức kết nối Internet toàn cầu vào năm 1997 được xem là một trong những dấu mốc quan trọng nhất trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Nguyễn Hoa - Bookademy - 02/09/2025 09:00
Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Từ sách - Phim - Quìn - 02/09/2025 08:00
Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.

Để trở thành người mẹ tốt, hi sinh không phải là cách duy nhất để yêu thương

Phong cách sống - Tích Thành - 01/09/2025 13:00
Trong hành trình làm mẹ, nhiều phụ nữ đánh mất chính mình vì nghĩ rằng hi sinh là điều hiển nhiên. Nhưng sự thật là: Mẹ hạnh phúc thì gia đình mới hạnh phúc. Và điều đó bắt đầu từ việc biết giữ lại chính mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 03/09/2025