Công nghệ thông tin và thế giới của chúng ta

GS John Vu31/01/2023 11:00
Công nghệ thông tin và thế giới của chúng ta

Công nghệ thay đổi nhanh chóng và tạo ra những thách thức mới cho mọi công ti và cấp quản lí của nó nhưng một số công ti có thể không biết phải làm gì.

Công nghệ có thể cho những ích lợi lớn cho công ti nếu cấp quản lí hiểu rõ nó nhưng có thể là khó và tốn kém nếu cấp quản lí không hiểu nó. Vì nỗi sợ đó, nhiều người quản lí công ti thường lấy thái độ “đợi cho mọi sự thành rõ ràng” trước khi làm bất kì cái gì thế rồi họ bỏ lỡ cơ hội. Một số người quản lí có triệu chứng “tôi biết” bằng việc bất chấp điều họ không biết và tiếp tục làm cùng điều cũ như không cái gì xảy ra.

Khi máy tính cá nhân (PC) được tạo ra, hầu hết người quản lí đều coi nó là “đồ chơi” chứ không phải là “phát kiến” thực. Một người quản lí nói với báo chí: “Làm sao một chiếc máy tính nhỏ do hai người tạo ra, người thậm chí còn không hoàn thành đại học mà có thể thay thế được máy tính năm triệu đô la do IBM xây dựng? Điều đó là nực cười.” Nhưng PC đã làm thay đổi mọi thứ và đẩy mọi công ti máy tính lớn như Digital Equipment, Data General, và Wang Computer v.v. ra khỏi kinh doanh và cũng gần như buộc IBM rơi vào phá sản. Vào lúc đó không ai tin rằng một máy tính nhỏ có thể làm tăng hiệu quả văn phòng, giảm chi phí và bắt đầu cuộc cách mạng điện tử kéo dài mãi tới ngày nay.

Cùng điều đó cũng đã xảy ra khi Internet được lập ra. Phần lớn những người quản lí đã không thấy nó như một “phát kiến” thực khác. Một quan chức điều hành cấp cao tuyên bố: “Không có nhu cầu để kết nối máy tính với nhau, máy tính được tạo ra để làm việc, không để nói chuyện với nhau. Chúng tôi không muốn “tán gẫu” giữa các máy tính.” Phần lớn các công ti đều bỏ qua Internet như thứ “vô dụng” chỉ ít công ti thấy nó như một cách mới để làm kinh doanh và họ đã tạo ra Amazon và Google.

Khi các kĩ sư ở một công ti điện thoại lớn chứng tỏ rằng có thể tích hợp máy tính vào trong điện thoại di động, một người quản lí kêu lên: “Máy tính là máy tính và điện thoại là điện thoại và hai thứ này không trộn lẫn nhau. Không ai sẽ mua máy tính bên trong điện thoại.” Nhưng Steve Jobs nghe nói về điều đó và ngay lập tức ra lệnh cho các kĩ sư Apple tạo ra “iPhone” và cách mạng hoá hoàn toàn ngành công nghiệp viễn thông lần nữa. Ông ấy thường nói: “Phát kiến là về kết nối mọi chấm để tạo ra sản phẩm mà không ai đã từng mơ tới trước đây. Nó yêu cầu 50% tưởng tượng và 50% tri thức kĩ thuật.” Tuy nhiên, phần lớn những người quản lí nghĩ họ đã “biết mọi thứ” do việc thiếu tưởng tượng của họ và đó là lí do tại sao nhiều người bỏ lỡ cơ hội này.”

Công nghệ thông tin làm thay đổi cách các công ti làm kinh doanh và cách mọi người làm việc. Với công nghệ, nhiều công việc được tự động hoá và một số việc làm bị gạt bỏ nhưng đồng thời nó tạo ra những việc làm mới nữa. Ngày nay mọi người kiểm email thay vì thư từ; họ đọc tin tức từ máy tính hay điện thoại thông minh thay vì báo chí; họ nhận câu trả lời cho câu hỏi của họ bằng việc dùng động cơ tìm như Google và Bing; họ mua và bán các thứ trực tuyến thay vì mở cửa hàng vật lí; họ có thể mua và bán chứng khoán trực tuyến hay đặt vé du lịch trực tuyến bằng việc dùng máy laptop riêng của họ.

Từ khía cạnh kinh doanh, công nghệ thông tin có thể tự động hoá nhiều công việc, làm tăng hiệu lực và hiệu quả cũng như giảm chi phí và tăng lợi nhuận cho bất kì công ti nào. Công nghệ cho công ti nhiều ưu thế mà chưa bao giờ có trước đây và với những người lãnh đạo, có nhiều thông tin sẵn có hơn từ đó họ có thể làm quyết định nhanh chóng. Thay vì chờ đợi hàng tuần hay hàng tháng để có báo cáo, ngày nay người lãnh đạo có thể có được bất kì thông tin nào họ cần chỉ trong vài phút.

Vài tháng trước, tôi đã tới thăm một công ti ô tô ở Hàn Quốc nơi người điều hành chỉ cho tôi “bảng điều khiển” trong văn phòng anh ta. Nó chỉ ra thu nhập, chi phí vận hành, lợi nhuận, và các thông tin khác mà người điều hành cần, bảng điều khiển này được cập nhật cứ mỗi mười lăm phút. Anh ta nói: “Với hệ thống trinh sát doanh nghiệp này, tôi cũng có thể thấy được điều các đối thủ cạnh tranh của tôi đang làm, số bán của họ, chi phí của họ và lợi nhuận của họ nữa. Đó là lí do tại sao tôi có thể làm quyết định nhanh chóng vì phần mềm của tôi thu thập hàng triệu thông tin thị trường trên khắp thế giới cứ mỗi năm phút, phân tích và tổ chức chúng rồi hiển thị cho tôi để làm quyết định. Tôi không cần cuộc họp quản lí; tôi không phải đọc báo cáo. Mọi thứ đều ở đây, đơn giản và nhanh chóng vì công nghệ thông tin.”

Đêm đó trong bữa tối, anh ấy bảo tôi rằng khi anh ấy thấy một trong những đối thủ cạnh tranh của anh ấy giảm giá xe đi $500 để thúc đẩy bán hàng, anh ấy lập tức gọi điện thoại cho cấp quản lí và ra lệnh giảm $700 cho xe của anh ấy nữa. Anh ấy nói: “Ông có lẽ tự hỏi tại sao tôi làm quyết định nhanh thế. Hệ Trinh sát doanh nghiệp đã dự báo rằng nếu tôi giảm giá đi $200 đô la nhiều hơn đối thủ cạnh tranh của tôi thì tôi có thể tăng được số bán xe lên 5% mặc dầu lợi nhuận của tôi sẽ ít hơn nhưng tôi sẽ thâu tóm thêm được 0.5% phụ thêm của thị trường và đến cuối năm, giá trị công ti của tôi có thể tăng lên trên một tỉ đô la. Tất cả những điều này là có thể do phần mềm phân tích dữ liệu Big data phức tạp dự đoán thị trường tương lai và giúp tôi làm quyết định đúng.”

Ngày nay nhiều công ti lớn đang dùng hệ Trinh sát doanh nghiệp và phân tích Big data để giúp cho người quản lí cấp cao làm quyết định dựa trên sự kiện và dữ liệu. Mọi thứ họ làm đều thuần tuý logic và thống kê, không có tình cảm hay thiên kiến cá nhân trong các kiểu làm quyết định này, điều hoàn toàn khác với “cách quản lí cũ”, những người tin rằng họ “đã biết mọi thứ” và từ chối học điều mới. Những người này thường làm quyết định dựa trên thiên kiến và ý kiến cá nhân thay vì sự kiện và logic. Tôi biết ai sẽ thắng và công ti nào sẽ thành công trong thế giới cạnh tranh cao này. Lãnh đạo ngày nay cần viễn kiến, tri thức và rồi dựa vào sự kiện và dữ liệu để làm các quyết định cần thiết.

Công nghệ có thể đưa chúng ta tới mức độ mới nhưng là con người, chúng ta cũng phải nghĩ cẩn thận về cái gì là đúng và sai, và cái gì là đạo đức. Internet mở ra cách mới để làm kinh doanh toàn cầu thay vì địa phương nhưng nó cũng mở ra cánh cửa cho các hackers nữa. Điện thoại di động cho phép công nhân làm việc từ bất kì chỗ nào, nhưng nó có thể can nhiễu vào cuộc sống cá nhân vì người quản lí có thể liên lạc với công nhân bất kì lúc nào. Công nghệ số thức tạo ra sản phẩm mà không có chi phí chế tạo, nhưng nó cũng tạo ra việc sao chép lậu phần mềm, âm nhạc và các sản phẩm khác nữa. Phần lớn mọi người thường nghĩ về công nghệ nào sẽ “làm cho chúng ta”, nhưng ít người chú ý tới “làm cho chúng ta” có thể là gì.

Là người kĩ thuật, tôi yêu thích công nghệ và điều chúng có thể làm cho cuộc sống của chúng ta tốt hơn nhưng tôi cũng báo trước cho sinh viên của tôi rằng họ phải học cả mặt tích cực cũng như mặt tiêu cực của điều công nghệ có thể làm. Bên cạnh các kĩ năng kĩ thuật, họ phải hiểu đạo đức, luân lí và nhận biết rằng bản thân công nghệ là trung lập nhưng chính con người dùng nó, người tạo ra nó và người kiểm soát nó theo mục đích nào đó. Sinh viên phải học về tác động của công nghệ lên cuộc sống của chúng ta, xã hội chúng ta, cũng như lên thế giới vì chúng ta đang sống trong một thế giới được kết nối nơi mọi thứ đều có quan hệ tương hỗ và được tích hợp.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Trở lại chuyện kiểm thử phần mềm

Một sinh viên mới tốt nghiệp, làm việc cho một công ti phần mềm gặp tôi nói: “Tôi làm việc là người kiểm thử phần mềm, tôi kiểm thử mọi thứ rất cẩn thận nhưng khách hàng của tôi vẫn tìm ra lỗi. Tôi đã làm gì sai và tôi có thể làm gì để là người kiểm thử giỏi hơn?”

Big data và World Cup

Ngay cả tôi dạy và tiến hành nghiên cứu về phân tích Big Data, tôi không hề hình dung được rằng Big data cũng có thể được dùng trong thể thao, đặc biệt trong giải vô địch bóng đá thế giới 2014.

Lời khuyên cho người chủ công ti nhỏ

Công nghệ thông tin (IT) có thể tự động hoá nhiều điều, làm tăng tính hiệu quả cũng như giảm chi phí cho các công ti. Nhưng có hiểu lầm rằng CNTT chỉ tốt cho công ti lớn mà không phù hợp cho công ti vừa hay nhỏ.

Lời khuyên cho người tốt nghiệp trung học

Em sẽ vào đại học sang năm và ghi danh vào lĩnh vực kĩ nghệ phần mềm, thầy gợi ý em cần làm gì trước khi bắt đầu đại học?

Công nghệ thay đổi và thị trường việc làm

Microsoft vừa công bố đang giảm 18,000 việc làm, HP cũng cắt giảm 16,000 việc làm. Tôi lo lắng vì con tôi đang học Khoa học máy tính, chúng tôi không biết điều đó nghĩa là gì và tương lai sẽ là gì.”

Dạy kĩ năng STEM

STEM (Khoa học, công nghệ, kĩ nghệ và toán học) là những kĩ năng và tri thức tạo nên nền tảng cho nền kinh tế được công nghệ dẫn lái của thế kỉ 21.

Nghề nghiệp trong An ninh máy tính

An ninh máy tính là mối quan ngại hàng đầu trong những người điều hành công ti. Khi nhiều cuộc tấn công cyber đang phức tạp lên, nhiều công ti thấy rằng họ không thể nào phát hiện và phòng thủ chống lại các cuộc tấn công này.

Xu hướng chuyển sang chuyên môn hoá

Do thay đổi công nghệ, thị trường việc làm công nghệ đang đổi từ đa ngành sang chuyên ngành.

Sách điện tử

Người ta dự đoán rằng trong mười năm nữa, sách in sẽ biến mất và nhiều sinh viên sẽ dùng e-books thay vì sách giáo khoa in.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.

Cô gái Phú Thọ mất tay chân, 'hồi sinh' nhờ tình yêu của mẹ

Truyền cảm hứng - Thanh Minh - VNN - 29/05/2025 10:00
Người mẹ Phú Thọ như sinh con ra một lần nữa nhưng lần này, hành trình làm mẹ của bà gian nan và nhiều nước mắt hơn.

Cách mạng - Emmanuel Macron: Hành trình đột phá từ người vô danh đến ông chủ Điện Elysée

Từ sách - Phim - Quìn - 29/05/2025 09:00
Vào một buổi chiều tháng 5/2017, cả nước Pháp chứng kiến một khoảnh khắc chưa từng có: một người đàn ông 39 tuổi, chưa từng giữ vị trí dân cử đã chính thức bước vào Điện Elysée với tư cách là Tổng thống Pháp.

Con đường chuyển hóa – Chìa khóa đưa bạn đến bình an nội tâm

Từ sách - Phim - Quìn - 29/05/2025 08:00
Trong cuộc sống ngày càng hối hả và nhiều bộn bề lo toan, thật dễ hiểu khi tâm hồn chúng ta thường xuyên rối bời, mất phương hướng. Nhưng bạn biết không, chỉ cần giữ được sự tĩnh lặng bên trong, mỗi ngày chúng ta đều có thể tìm thấy bình an.

Xem Sex Education, tôi nhớ lại tuổi thơ đầy cay đắng, đến giờ tôi vẫn chẳng muốn về nhà

Điện ảnh - Thanh Hương - 28/05/2025 13:00
Tôi quyết tâm không bao giờ lặp sai lầm này lên 2 đứa con của mình.

‘Cô gái quá xinh khi khóc’ kêu cứu vì bị lạm dụng ảnh trên nhiều trang web đen

Kỹ năng - Sơn Vân - 28/05/2025 12:00
Nữ sinh viên 19 tuổi được khen là “quá xinh khi khóc” đang tìm cách đòi lại công bằng cho bản thân. Cô không biết mình đã làm gì sai.

Tại sao sân bay bổ nhiệm hai chú chó làm giám đốc?

Thư giãn - Huy Hoàng - 28/05/2025 11:00
Theo lý giải của giới chức thành phố Odate (Nhật Bản), 2 chú chó giống Akita được bổ nhiệm làm giám đốc sân bay để kỷ niệm hành trình 10 năm loài chó này đóng vai trò chào đón du khách.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025