‘Chuyến đò định mệnh’: Dấu chấm hỏi giữa đôi bờ mê tỉnh

Nguyễn Huy10/10/2024 12:00
‘Chuyến đò định mệnh’: Dấu chấm hỏi giữa đôi bờ mê tỉnh

Đâu đó trong nghệ thuật sẽ có những tác phẩm mà khán giả cảm nhận được cái hay nhưng không miêu tả cái độc đáo của nó, hoặc không thực sự hiểu hết tầng nấc ý nghĩa nhưng vẫn bị lôi cuốn vào câu chuyện như trường hợp của vở “Chuyến đò định mệnh”.

Vở kịch Chuyến đò định mệnh, kịch bản của Nguyễn Huy Thiệp và được chuyển thể từ chính truyện ngắn Sang sông của ông; đạo diễn là NSND Trần Minh Ngọc.

Nguyễn Huy Thiệp được xem là bậc thầy truyện ngắn với tư tưởng nghệ thuật thâm thúy. Truyện ngắn Sang sông của ông cũng trên tinh thần mượn chuyện này nói chuyện kia mà người đọc có khi phải suy ngẫm rất lâu mới "chạm" tới thông điệp mà ông gửi gắm. Đây là một lợi thế của văn học, nhưng lại là thách thức khi dàn dựng thành ngôn ngữ sân khấu, vì người xem không đủ thời gian để hiểu tính ẩn dụ của lời thoại hay hành động kịch, trừ khi họ phải mua vé xem đi xem lại nhiều lần.

Hơn nữa, phong cách kịch miền Nam nói chung và Sài Gòn nói riêng, dẫu có triết lý thì vẫn phải có sự mềm mại, giàu cái tình. Chính vì vậy, Chuyến đò định mệnh trên sân khấu kịch Thiên Đăng đã thổi vào cái hồn cốt câu chuyện rất hay nhưng rất khô khan; triết luận ngôn ngữ sân khấu tuy nghiêm túc nhưng sinh động, lôi cuốn và hài hước.

Những nhân vật trong câu chuyện vẫn là người lái đò, ông thầy giáo, tên tướng cướp, hai gã buôn lậu đồ cổ, nhà sư, nhà thơ và đôi tình nhân. Họ cùng nhau trên một chuyến đò đi từ bờ bên này sang bờ bên kia bến Phù vân. Hai chữ "phù vân" gợi ý cho một cái gì đó rất phù du của cõi ta bà.

Tất cả những con người đi cùng chuyến đó ấy, theo từng cấp độ ít nhiều đều mang trong tâm mình lòng tham lam, hỉ nộ ái ố và nỗi sợ hãi. Họ mang chiếc mặt nạ, một gương mặt khác che đi cái tính bản thiện thời sơ sinh để chênh chao, quay quắt trong cái chốn vô minh của cõi người. Để rồi sau biến cố sanh tử, họ vẫn không ngộ ra được giá trị thực của kiếp người là gì. Họ thoát được tai nạn khủng khiếp của chuyến đi, nhưng tất cả đều lao nhanh về bến Phù vân. Duy chỉ còn lại nhà sư, một người cũng đầy hỉ nộ ái ố, kịp nhận ra được cái cốt lõi của nhân quả, luân hồi. Ông đã quay trở về bến Giác, cái cảnh giới mà Phật pháp gọi là nơi an lạc, chốn bình an.

Cái hay của câu chuyện đậm triết lý Phật pháp này còn phảng phất rất nhiều những câu chuyện xã hội xảy ra trong hiện tại. Cụ thể là đâu đó hình bóng của những kẻ cơ hội khoác bên ngoài cái vẻ thiện lành, văn minh, tiến bộ nhưng tranh thủ mọi thủ đoạn để làm giàu một cách điên cuồng bất chấp đạo lý. Những kẻ đã tạo nên nỗi đau khổ cho tầng lớp dưới trong xã hội. Góc nhìn lạc quan, đối lập với đó là nhân vật duy nhất không đeo mặt nạ, đứa trẻ có ánh mắt trong sáng, hồn nhiên vô tư, tâm hồn còn chưa bị nhiễm ô bởi danh lợi tình.

Xem xong câu chuyện kịch, người ta sẽ tự đặt ra câu hỏi: Rốt cuộc thì con người còn lại gì khi sang bên kia thế giới?

image3-1.jpeg
Hình ảnh trong kịch Chuyến đò định mệnh, chuyển thể từ truyện ngắn Sang sông của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp

Đạo diễn, NSND Trần Minh Ngọc đã sử dụng nhiều thủ pháp ước lệ trong cảnh trí, và hành động kịch. Con thuyền trên sân khấu có thể được hiểu là hành trình của đời người từ khi mới sanh ra cho tới khi qua đời, nó cũng là con thuyền đưa con người từ bến mê về bến giác ngộ. Cảnh con thuyền đang chuyển động cũng với rất nhiều dữ kiện xảy ra cũng là một thủ pháp độc đáo. Tuy nhiên, những tình huống hài hước rất trẻ trung và gần gũi với tâm lý thời đại, khiến những khán giả thâm niên của NSƯT Thành Lộc cảm nhận ra dấu ấn của anh.

Chắc chắn trong vai trò Giám đốc nghệ thuật sân khấu Thiên Đăng, NSƯT Thành Lộc hỗ trợ nhiều cho đạo diễn hoàn tất câu chuyện kịch.

Với bố cục câu chuyện, đạo diễn không đặt ra nhân vật trung tâm hay nhân vật chính mà tất cả đều là mảnh ghép để tạo thành một ý nghĩa hoàn thiện của câu chuyện. NSƯT Thành Lộc trong vai nhà thơ, một người luôn nhìn về phía trước và có khả năng tiên đoán sự việc. Vai diễn này buộc anh phải diễn nhiều, thoại nhiều, nhưng anh vẫn tràn đầy năng lượng.

NSƯT Hữu Châu đóng vai nhà sư, và anh đã dùng kỹ thuật hát bội nhưng không hóa trang khuôn mặt để biểu lộ hai trạng thái hiền lành và sân si, đôi lúc thốt ra một lời gì đó rất hài hước.

Lương Thế Thành đóng vai tên cướp có sự ngang tàng, nhưng có sự lắng đọng của một kẻ từng trải phong sương cuộc đời, và có tình huống gây cười; Lê Khánh rất duyên dáng, dí dỏm trong vai bà mẹ Việt kiều; Trương Hạ hóa thân vào vai thầy giáo già khá tốt. Tất cả các nhân vật còn lại đều cộng hưởng vào mạch cảm xúc chung của câu chuyện hay và đẹp.

Chuyến đò định mệnh là một vở kịch đã mềm hóa một kịch bản vô cùng lý tính. Những ai nghiên cứu sâu về Phật pháp sẽ cảm nhận được triết lý sâu xa của nó, và sẽ nhanh chóng tâm đắc. Có người không hiểu tất cả những gì tác giả muốn nói nhưng cũng cảm thấy vở diễn có một sức hấp dẫn kỳ lạ nào đó. Có thể đó là cảnh trí đẹp, có thể đó là những câu nói hay trong rất nhiều câu nói hay, cũng có thể đó là một tình huống hài hước thú vị.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Nhà xuất bản ở Hà Lan dùng AI dịch sách

Trang The Bookseller đưa tin giới biên dịch cảm thấy lo ngại khi một nhà xuất bản Hà Lan, Veen Bosch & Keuning (VBK) thử nghiệm dùng trí tuệ nhân tạo (AI) dịch một số tiểu thuyết sang tiếng Anh.

Phổ cập bộ nhận diện Ngày chuyển đổi số quốc gia 2024

Bộ TT-TT vừa có văn bản gửi các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc phổ cập bộ nhận diện Ngày chuyển đổi số quốc gia năm 2024.

Nhà văn Nguyễn Khắc Trường - tác giả 'Mảnh đất lắm người nhiều ma' qua đời

Nhà văn Nguyễn Khắc Trường - tác giả tiểu thuyết "Mảnh đất lắm người nhiều ma" - qua đời ở tuổi 78 tại nhà riêng vào trưa 2.10.2024

Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số tại TP.HCM

Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số năm nay, TP.HCM tập trung vào không gian chuyển đổi số nhằm mang đến cho bạn đọc những trải nghiệm mới mẻ và ý nghĩa.

NSND Hữu Quốc - dấu ấn ‘kép lão’ trong lòng khán giả

NSND Hữu Quốc nổi tiếng với nhiều vai diễn, nhưng dấu ấn lớn nhất của anh để lại trong lòng khán giả là các vai “kép lão”.

Ca sĩ Vi Thảo - Đâu rồi dáng lụa Mã Châu?

Vi Thảo xuất hiện trong làng ca nhạc, gây thương nhớ bằng những bản tình ca năm cũ... nhưng rồi cô biến mất, để lại cho công chúng câu hỏi: "Đâu rồi dáng lụa Mã Châu”?

Trần Quế Sơn về quê làm liveshow ‘Nhạc dâng người’

Liveshow “Nhạc dâng người” của nhạc sĩ Trần Quế Sơn sẽ diễn ra tại quê hương Quảng Nam với “tinh thần văn nghệ, hát tặng cuộc đời”.

Sài Gòn Tân Thời mang nghệ thuật lô tô đến với sinh viên

Tour diễn chào đón tân sinh viên các trường đại học ở TP.HCM của đoàn lô tô Sài Gòn Tân Thời là chương trình nghệ thuật nhằm mang những nét văn hóa dân gian Nam Bộ đến với giới trẻ.

'Cơn mê cuối cùng': Ranh giới mong manh giữa thiện và ác

"Cơn mê cuối cùng" là một bi kịch đẹp về tình người. Trong vai trò đạo diễn, Ái Như có quyền hướng nội dung câu chuyện đi theo một kết thúc khác. Thế nhưng chị đã chọn phần kết khiến người xem phải suy nghĩ rất nhiều về cái tốt và xấu trong mỗi con người.

Biến tiềm năng thành tài năng – Kỹ năng nhân cách trong con ngựa thành Troy

Các kỹ năng nhân cách giúp người hay trì hoãn có thể làm việc đúng thời hạn, giúp người hướng nội nhút nhát có can đảm để lên tiếng chống lại bất công, giúp kẻ bắt nạt trong lớp tránh cuộc ẩu đả với bạn học trước một trận đấu lớn.

Genz vung hàng chục triệu mua Labubu, đợi cả đêm để ‘săn’ bằng được chiếc ly hồng sapphire

Phong cách sống - Trang Đào - 14/11/2024 10:00
Chi tiền triệu để bóc “túi mù”, xếp hàng từ đêm tới sáng để mua Labubu với giá hàng chục triệu, rồi “phát cuồng” vì chiếc ly nước màu hồng sapphire của một thương hiệu… đó là những hành vi tiêu tiền đầy khác biệt của thế hệ Gen Z.

Biến tiềm năng thành tài năng – Kỹ năng nhân cách trong con ngựa thành Troy

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 14/11/2024 09:00
Các kỹ năng nhân cách giúp người hay trì hoãn có thể làm việc đúng thời hạn, giúp người hướng nội nhút nhát có can đảm để lên tiếng chống lại bất công, giúp kẻ bắt nạt trong lớp tránh cuộc ẩu đả với bạn học trước một trận đấu lớn.

Sếp tồi - Nghệ thuật đàm phán với… sếp

Từ sách - Phim - Quìn - 14/11/2024 08:00
Bạn muốn từ chối nhận thêm việc sếp giao? Bạn cần trao đổi với sếp về tác động mà hành vi của họ đang gây ra cho bạn? Bạn muốn đàm phán về điều mình không thể tiếp tục chấp nhận ở công việc hiện tại?

Cảnh báo trang Facebook có "đặc quyền", chuyên đăng tin giả và mã độc

Kỹ năng - Quang Huy - 13/11/2024 12:00
Dù người dùng không hề nhấn "Thích" hay "Theo dõi", bài viết của trang Facebook này vẫn liên tục xuất hiện trên bảng tin của nhiều người, với tất cả nội dung đều là thông tin giả mạo, lừa đảo…

Từ ngày 25.12 phải xác thực số điện thoại mới được đăng bài, livestream trên mạng xã hội

Kỹ năng - Tuyết Nhung - 13/11/2024 11:00
Theo quy định mới, từ ngày 25.12.2024 chỉ những tài khoản đã xác thực mới được đăng tải thông tin (viết bài, bình luận, livestream) và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội.

Giải mã chiến thắng thuyết phục của tân Hoa hậu Quốc tế Thanh Thủy

Phong cách sống - Mi Vân - 13/11/2024 10:15
Huỳnh Thị Thanh Thủy đăng quang Hoa hậu Việt Nam năm cô mới 20 tuổi và trở thành Hoa hậu Quốc tế ở tuổi 22. Cô cũng là đại diện đầu tiên của Việt Nam giành ngôi vị cao nhất tại Hoa hậu Quốc tế.

Sự thật về lí do người nghèo khó kiếm tiền

Suy ngẫm - Đào Trang - 13/11/2024 10:00
Sinh ra là con nhà nghèo, bạn đã rơi vào vòng lặp: Lúc nhỏ thì trả nợ, lớn lên thì mất tiền.

Biến tiềm năng thành tài năng - Những đóa hồng vươn lên từ khối bê tông

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 13/11/2024 09:00
Chúng ta tôn vinh học sinh có năng khiếu, những vận động viên thể thao có tài năng thiên phú hoặc những thần đồng âm nhạc. Nhưng bạn không cần phải là thần đồng thì mới có thể đạt được những điều vĩ đại.

'Phá vỡ khuôn mẫu' - Tìm lại tin yêu trong trái tim mình

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 13/11/2024 08:00
Cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu” của Vienna Pharaon mở ra một cuộc hành trình tìm lại niềm tin yêu trong trái tim mỗi người, bắt đầu từ việc chữa lành bản thân trong quá khứ.

Rủi ro khi sử dụng wifi công cộng

Kỹ năng - Nhật Anh - 12/11/2024 12:00
Cục An toàn thông tin đã phân tích những rủi ro, đồng thời có lưu ý, hướng dẫn mọi người sử dụng mạng không dây công cộng một cách an toàn.

Trào lưu ‘độc lạ’ tại Trung Quốc: Thú cưng được chủ đưa đi làm để tự nuôi thân

Thư giãn - Y Vân - 12/11/2024 11:00
Xu hướng 'gửi chó mèo' đi làm đang nở rộ tại Trung Quốc trong bối cảnh số thú cưng tại nước này ước tính sẽ vượt số trẻ sơ sinh vào cuối năm nay.

Bà mẹ Do Thái tiết lộ bí kíp giúp con “hoá rồng, hoá phượng” mà chẳng cần quát tháo

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 12/11/2024 10:00
Phương pháp giáo dục của người phụ nữ khiến các bậc cha mẹ phải ngả mũ thán phục bởi sự thông thái.

Phiếu khám sức khỏe, bảng lương và điểm số của con cái... hành trình của những lựa chọn

Phong cách sống - Diệu Đan - 12/11/2024 09:00
Cuộc sống không gì khác hơn là một hành trình của những lựa chọn.

Chúng ta đang thưởng thức thiên nhiên hay 'shopping' thắng cảnh?

Từ sách - Phim - YÊN VŨ - 12/11/2024 08:00
Khi nói về xu hướng du lịch hiện nay, tiến sĩ Đặng Hoàng Giang cho rằng phần lớn chúng ta chỉ đi theo lối mòn, đua nhau chụp những bức ảnh giống trên mạng xã hội mà không thực sự quan tâm đến vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đó.

Dược liệu trong những ấm trà của người Việt ít ai biết

Kỹ năng - Hồ Quang - 11/11/2024 12:00
Uống trà là một nét văn hóa ẩm thực của người Việt. Các loại trà mà người Việt Nam sử dụng không chỉ là thức uống đơn thuần mà còn có tác dụng phòng và chữa bệnh. Mỗi loại trà có tính chất và tác dụng khác nhau.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 14/11/2024