Tư duy là ngọn đèn soi sáng hành động. Nếu thiếu trí tuệ và tỉnh thức, con người thường dễ “sanh tâm” với những xúc cảm không nên có. Đó có thể là những mong muốn vượt quá khả năng, là sự bám víu vào danh vọng, địa vị, hay thậm chí là các mối quan hệ không lành mạnh. Nếu không được kiểm soát, những xúc cảm này có thể làm mờ đi lý trí, dẫn đến những quyết định sai lầm và hệ quả khó lường.
Ngăn cản hoàn toàn những ý niệm khởi sinh trong tâm trí không phải một điều dễ dàng. Trong các bài pháp thoại của mình, thầy Thích Pháp Hòa đã chỉ rõ chánh niệm chính là liệu pháp hữu hiệu nhất để chuyển hóa tâm ý. Tất cả mọi hành động, lời nói hay suy nghĩ đều cần được quán chiếu trong nhận thức thực tại, từ đó giúp nhận diện và kiểm soát những suy nghĩ tiêu cực ngay từ ban đầu.
Một ví dụ điển hình là trong mối quan hệ giữa nam và nữ, giao tiếp thiếu chánh niệm và tỉnh thức có thể dẫn đến tình cảm ngoài ý muốn. Vì vậy, thầy nhắc nhở rằng: “Cái gì cũng cần có chừng mực, để chúng ta không làm việc gì quá giới hạn, và thậm chí không để ý niệm khởi sinh trong tư tưởng của mình”. Sống có chừng mực không chỉ để giữ cân bằng trong đời sống mà còn là nền tảng để rèn giũa tâm an, trí sáng và hướng đến đời sống trọn vẹn.
Cuốn sách “Chia sẻ từ trái tim” - được ghi chép và biên soạn lại từ hàng trăm bài pháp thoại của thầy Thích Pháp Hòa, đã giải thích vì sao có những người giàu nhưng bủn xỉn, cũng có những người không giàu nhưng thích làm sang, tiêu xài hoang phí. Đó là vì mỗi người đều có tư duy khác nhau, nên hành động và tính cách cũng khác.
Điều quan trọng là mỗi người tự biết quán chiếu, học hỏi, và kiểm soát hành vi của chính mình. Thực hành chánh niệm, tư duy đúng và hành động chuẩn mực không chỉ tạo ra phước lành cho bản thân, mà còn lan tỏa những điều tốt đẹp đến người khác. Mục đích lớn lao của đạo Phật cũng chính là vì thế - khai sáng tâm trí, nuôi dưỡng phước lành và an lạc trong lòng người.
Những lời dạy trong “Chia sẻ từ trái tim” không chỉ là kim chỉ nam để chuyển hóa tâm ý, mà còn là nguồn cảm hứng để mỗi người tự nhìn lại chính mình và học cách thay đổi từ những điều nhỏ nhặt. Đừng quên rằng cuộc sống không phải là chuỗi ngày chạy theo những giá trị phù phiếm, mà là một hành trình khám phá, yêu thương và viết nên câu chuyện của riêng mình.