Dám nghĩ lại - Bạn có đang là nạn nhân của “tầm nhìn đường hầm”?

Một người từ nhỏ đã nhen nhóm ước mơ làm bác sĩ, anh cũng được gia đình hết sức ủng hộ mục tiêu này. Cho đến khi chuẩn bị chọn trường đại học, anh ta bỗng thoáng hồ nghi về lựa chọn ngành y, nhưng anh nhanh chóng dẹp bỏ suy nghĩ đó. ‘Phải kiên định một con đường’, anh ta nghĩ. 

Sau đó, anh vượt qua các cột mốc học tập trong ngành y không mấy khó khăn, được nhận vào trường y hàng đầu, anh ta lại một lần nữa nghĩ đến việc học thêm một ngành khác. Nhưng rồi vì sợ bản thân bị phân tâm, anh ta tiếp tục tự nhắc nhở bản thân kiên định với mục tiêu. 

Trong suốt thời gian sau đó, học nội trú và làm việc, dù hoàn toàn kiệt quệ, đuối sức vì công việc và không ngừng tự hỏi liệu có nên từ bỏ giấc mơ thời thơ ấu hay không, anh vẫn không bỏ cuộc vì nghĩ rằng mình đã đi quá xa nên không thể đổi hướng được. 

Và cứ như thế, ngày nay, đã gần 40 tuổi, anh là bác sĩ ở một trung tâm y tế lớn, nhưng công việc không phù hợp khiến mọi nhiệt huyết của anh bị bào mòn. Anh đau lòng thừa nhận rằng nếu có thể làm lại từ đầu, anh sẽ chọn đi theo một con đường khác. 

Hiệu ứng tâm lý mà người này mắc phải là “tầm nhìn đường hầm”: Chúng ta khăng khăng đi theo kế hoạch sự nghiệp và kế hoạch cuộc sống đã định và không suy xét lại. Ai cũng có những ý niệm về con người mà bản thân muốn trở thành và cách thức sống mà bản thân mong muốn; mối nguy hiểm là chúng có thể đặt ta vào “tầm nhìn đường hầm”, che mắt ta trước những lựa chọn thay thế khác. 

Trong cuốn sách “Dám nghĩ lại”, nhà tâm lý học nổi tiếng Adam Grant bàn về tái tư duy - một kỹ năng cực kỳ quan trọng trong thời đại ngày nay. Tái tư duy, hay suy nghĩ lại, hay tái tư duy: Liên tục cân nhắc, suy xét lại tất cả mọi thứ, đặc biệt là kiến thức, quan điểm và niềm tin của bản thân, bao gồm cả là những kế hoạch cuộc đời tỉ mỉ nhất. 

Như trong định hướng nghề nghiệp, Adam Grant đề nghị bạn có một cuộc “khám tổng quát” hàng năm để hạn chế bản thân trở thành nạn nhân của “tầm nhìn đường hầm”. Đặt ra những câu hỏi nghi vấn, giống như bác sĩ hỏi người đi khám sức khoẻ tổng quát, giúp bạn suy tư về những hoài nghi với kế hoạch của bản thân, và luôn giữ mức tò mò đủ để khám phá những khả năng mới.

Cuốn sách “Dám nghĩ lại” sẽ giúp bạn áp dụng tái tư duy vào trong mọi mặt đời sống, không ngừng làm mới, điều chỉnh, cập nhật quan điểm của bản thân về mọi điều; dẫn dến sự vượt trội trong công việc và sự thông tuệ trong đời sống. Sách được The Washington Post đánh giá là quyển sách phi hư cấu hay nhất năm 2021.