90 năm trước Sài Gòn đã từng đường vắng, chợ thưa

Theo Thanh Niên09/08/2021 21:30
90 năm trước Sài Gòn đã từng đường vắng, chợ thưa

Sự bùng phát của dịch bệnh COVID-19 khiến Sài Gòn như ốm nặng. Đường phố vắng bóng người và xe cộ vì đang phải thực hiện nghiêm việc giãn cách xã hội, nhưng ít ai biết cách đây 90 năm, thành phố từng lâm vào cảnh này.

saigon1.jpg

Bưu điện Sài Gòn năm 1932 - Ảnh: Mạnh Hải Flickr

Sài Gòn là đô thị lớn, từng là thủ phủ kinh tế giai đoạn 1923-1926, khi trí thức và người dân khắp nơi đổ về sinh hoạt văn hóa và làm ăn sinh sống. Vài năm sau đó, cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đã khiến đời sống người dân Sài Gòn vô cùng khó khăn còn hơn đại dịch COVID-19.

saigon2.jpg

Trang bìa tờ báo Phụ nữ tân văn, số 162, ra ngày 4.8.1932 - Ảnh: Thư viện Quốc gia Việt Nam

Vì vậy, Sài Gòn giai đoạn này phải "thắt lưng buộc bụng. Báo chí ngày ấy tường thuật lại tác động của cuộc mưu sinh, đặc biệt là báo Phụ nữ tân văn (về sau viết tắt là PNTV) cho biết trong sáu tháng đầu năm 1931 rất đông người Tây và Hoa kiều dắt díu nhau rời Sài Gòn về nước. Dân Phước Kiến ở Chợ Lớn “trước kia là 6.000 người mà nay còn có 1.200; còn ở Sài Gòn cũng chỉ còn có 500 người mà thôi” (PNTV, số 217, 21-9-1933, tr. 26), người Tây “phải dắt vợ bồng con về Tây nhiều lắm” (PNTV, số 90, 9-7-1931, tr. 22).

Vẫn bám trụ Sài Gòn mưu sinh

Người Việt lúc này cũng tương tự, một số lui về các vùng ven như Gò Vấp, Phú Nhuận hoặc về quê nếu còn thân bằng quyến thuộc, bám víu nhau mà sống chờ cuộc khủng hoảng qua đi để làm lại từ đầu. Dân số Sài Gòn vì thế giảm rất nhiều. Những người còn trụ lại ở thành phố thì tìm công ăn việc làm, chấp nhận giảm phụ cấp và nhiều lần bị giảm lương để san sẻ trách nhiệm với giới chủ trong lúc khó khăn chung.

Giảm chi tiêu mua sắm, sống thắt lưng buộc bụng giữa thành phố lớn là việc họ phải nghĩ đến và làm trước tiên nếu muốn tồn tại và quyết tâm bám trụ ở Sài Gòn. Báo PNTV cho biết viên chức nhà nước (Tây và Việt) cũng chịu giảm phụ cấp, còn Ngân hàng Đông Pháp thì giảm lương nhân viên từ 12-50%. Dù đời sống kinh tế, văn hóa tinh thần khó khăn nhưng họ vẫn còn may mắn hơn nhiều người khác.

Trong cơn khốn khó, môt số người buộc phải chuyển nghề, chấp nhận làm những công việc thời vụ kiếm sống qua ngày như kéo xe, bán chuối chiên. Sinh viên nhiều trường danh tiếng cũng phải chấp nhận ra đường tìm kế sinh nhai.

saigon3.jpg
saigon4.jpg

Báo chí lúc bấy giờ cũng có nhiều trang viết phản ánh về những khó khăn phải vượt qua của người dân Sài Gòn - Ảnh: Thư viện Quốc gia Việt Nam

Báo PNTV số 217 (21-9-1933, tr. 3) viết: “Cái hiện tượng người ‘trí thức’ (intellectuel) thành ra người vô sản không phải riêng cho xứ mình đâu, mà cũng không phải mới có ngày nay. Có đều [điều] này là chắc: cuộc khủng hoảng lan tràn và sâu xa trong xã hội An Nam làm cho người trí thức ‘vô sản hóa’ mỗi ngày mỗi đông thêm. […] người trí thức An Nam ở các giai cấp trung lưu đi làm thuê ở Pháp và Sài Gòn cũng nhiều lắm”.

Phòng Thương mại Sài Gòn cho biết từ tháng 6 đến tháng 12.1931, ở Nam kỳ có đến 2.721 người mất chỗ làm, riêng ở Sài Gòn con số này là 1.853.

Cũng như hiện nay khi xuất hiện làn sóng COVID-19 thứ 4, trên khắp các ngã đường ở Sài Gòn - TP.HCM hiện nay nhan nhản những băng-rôn san nhượng mặt bằng, san nhượng quán, cho thuê mặt bằng, cho thuê nhà nguyên căn… Nhiều tòa nhà lớn ở trung tâm Sài Gòn - TP.HCM sau khi doanh nghiệp cũ dời đi vẫn đang tìm người thuê. Sài Gòn bây giờ trở nên vắng lặng hơn bao giờ hết, hàng quán phố xá đóng cửa, đường phố ít phương tiện lưu thông hơn trước, thành phố trở nên chậm chạp hẳn đi.

saigon5.jpg

Góc đường Lagrandière - Catinat xưa (nay là Lý Tự Trọng - Đồng Khởi) - Ảnh: Mạnh Hải Flickr

Ít ai biết, gần 90 năm trước, ở Sài Gòn cũng xảy ra trường hợp tương tự như hiện nay, báo PNTV (số 213, 24-8-1933, tr. 4) tường thuật về hiện tượng phố trống ở Sài Gòn năm 1933 như sau: “Từ hai năm trở lại đây, ở Sài Gòn, Chợ Lớn và luôn các châu thành Lục tỉnh, đi đến đường lớn đường nhỏ nào cũng thấy treo đầy những bảng ‘Phố cho mướn’, ‘Nhà cho mướn’, nhứt là trong mấy tháng gần đây, phố, nhà lại càng bỏ hoang để trống nhiều hơn. Thật, có nhiều con đường, phố đóng cửa gần hết. Phố để buôn bán cũng đóng cửa, mà nhà và phố để ở cũng bỏ hoang…”.

Tuy nhiên người Sài Gòn trong gian khó vẫn quyết tâm bám trụ lao động, sản xuất và tìm kiếm việc làm để vượt qua gian khó, hướng đến một ngày mai tươi sáng. (Còn tiếp)


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Tái hiện bức tranh 'Hình vuông đen' của danh họa Kazimir Malevich

Nghệ sĩ Nga Gregory Orekhov đã tái hiện bức tranh “Hình vuông đen” của danh họa Kazimir Malevich bằng một tác phẩm nghệ thuật sắp đặt trong một công viên.

Bức họa 'Miền xanh' của Trần Nhật Thắng được bán hai lần góp quỹ chống COVID-19

Bức tranh “Miền xanh” của họa sĩ Trần Nhật Thắng đã được bán đến hai lần, tổng số tiền lên đến 720 triệu đồng, góp vào quỹ chống COVID-19.

Việt Nam cùng 4 nước châu Á kỷ niệm 200 năm ngày sinh nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu

Lễ kỷ niệm 200 năm ngày sinh nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu sẽ được UNESCO tổ chức tại Việt Nam và 4 quốc gia khác vào năm 2022.

Họa sĩ Đỗ Quang Em qua đời ở tuổi 79

Họa sĩ Đỗ Quang Em – người nổi tiếng với những bức vẽ khuynh hướng tả thực đã qua đời ở tuổi 79 tại TP.HCM.

Ẩn nghĩa trên chiếc nghiên Lê

Nghiên mực thời Lê gợi về nhiều điều, nổi trội là hình ảnh sinh thực khí nữ (yoni) – một sự hòa trộn thú vị giữa hai văn hóa Chămpa - Đại Việt.

Bên tách cà phê Kỳ 72: Hàng quán cà phê – những học viện tỉnh thức

Hàng quán cà phê đã cung ứng một khí quyển văn hóa góp phần tích cực nhất trong việc kích xúc trí năng, hun đúc cảm thức về cái tự ngã để tìm đến chân lý.

Thế giới có thêm 5 di sản được UNESCO công nhận

Trong 5 di sản thế giới vừa được UNESCO vinh danh có 1 di sản đa quốc gia nằm tại 7 nước châu Âu.

100 năm ngày sinh cố GS.TS Trần Văn Khê: "Thầy chẳng đi đâu xa"

Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố GS.TS Trần Văn Khê, con trai ông GS Trần Quang Hải cùng học trò, bạn bè thân hữu có dịp chia sẻ những kỉ niệm về ông.

Xem Sex Education tôi mới biết cảnh gây phẫn nộ nhất lại có thật ngoài đời

Điện ảnh - Mai Hân - 21/09/2025 13:00
Phim Sex Education có rất nhiều chi tiết được lấy cảm hứng từ chính đời thật, dựa trên trải nghiệm của biên kịch.

Người dùng Zalo chú ý: Ứng dụng hiện thông báo đỏ, thì cần làm ngay một loạt các thao tác

Kỹ năng - Minh Anh - 21/09/2025 12:00
Đây là cách để mọi người tự bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Kiều Phong đến chết vẫn không biết kẻ đã bày ra âm mưu tinh vi để loại bỏ mình

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 21/09/2025 11:00
Kẻ giấu mặt đã hãm hại Kiều Phong là ai?

‘Cắm trại toilet’ - trào lưu mới của giới trẻ

Phong cách sống - Diệu Đan - 21/09/2025 10:00
Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực, không gian riêng tư dần trở thành "tài sản xa xỉ". Và với nhiều người trẻ, nơi trú ẩn duy nhất lại chính là… toilet. Hiện tượng được gọi là "cắm trại toilet" (bathroom camping) đang lan rộng trên mạng xã hội, phản ánh nhu cầu thoát ly tạm thời khỏi thế giới xô bồ, nhưng cũng đặt ra không ít lo ngại về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Vụ cô giáo bị quật ngã: Vì sao học sinh trong lớp “tê liệt phản xạ”?

Suy ngẫm - Hoài Nam - 21/09/2025 09:00
Chứng kiến hình ảnh nam sinh lớp 7 đè đầu, quật ngã cô giáo ở Hà Nội, nhiều người khó hiểu trước cảnh tượng học trò trong lớp mất hoàn toàn phản xạ can ngăn hành vi bạo lực.

Đường vào thiền - Đừng để bóng tối của tiêu cực che mờ ánh sáng hạnh phúc

Từ sách - Phim - Quìn - 21/09/2025 08:00
Bạn có bao giờ nhận ra rằng, hạnh phúc đôi khi vẫn hiện diện trong đời mình, nhưng ta lại bỏ lỡ chỉ vì mải nhìn vào những điều tiêu cực? Đó mới chính là bi kịch lớn nhất: có hạnh phúc trong tay mà không biết trân trọng.

Xem Sex Education, tôi nhớ đến cuộc gọi bất ngờ từ cô giáo của con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 20/09/2025 13:00
Tôi muốn con ghi nhớ bài học bố dạy suốt đời!

Cha mẹ về già cô đơn thường mắc chung 6 lỗi, tương lai hối hận không kịp

Kỹ năng - Duy Anh - 20/09/2025 12:00
Cách yêu thương sai lầm có thể dẫn đến nhiều hệ quả đáng tiếc.

Trương Vô Kỵ và Đoàn Dự bất phân thắng bại sau 300 hiệp, mời 4 cao thủ trợ giúp: Ai sẽ chiến thắng?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/09/2025 11:00
Nếu Trương Vô Kỵ và Đoàn phân định thắng thua thì cuộc chiến đó sẽ diễn ra thế nào?

Nghe mắng nhiều quá, IQ có thể tụt dốc không phanh, tương lai mịt mờ

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 20/09/2025 10:00
Các nhà nghiên cứu kết luận: việc bị la mắng thường xuyên không chỉ là vấn đề cảm xúc tức thời, mà có thể gây ra tổn hại lâu dài cho chức năng nhận thức và sự phát triển cá nhân.

Chàng trai mù trở thành kỹ sư máy bay tại Mỹ nhờ sự nuôi dạy của bố mẹ nuôi

Truyền cảm hứng - Ứng Hà Chi - 20/09/2025 09:00
Tình yêu thương và niềm tin có thể biến điều tưởng chừng bất khả thành hiện thực.

Trở về từ cõi chết - Từ ảo ảnh chia cắt đến sự thống nhất vĩnh hằng

Từ sách - Phim - Quìn - 20/09/2025 08:00
Có những lúc trong đời, ta cảm thấy như mình bị rơi khỏi “đường ray”: lạc hướng, trống rỗng, mất đi niềm vui sống. Thế nhưng, sự thật là ta chưa bao giờ thật sự mất kết nối với bản thể sâu thẳm nhất của mình. Trung tâm ấy luôn hiện hữu, bất diệt, chỉ là ta để những ảo ảnh về sự chia rẽ che mờ đi.

Xem Sex Education: Tôi yêu thương nhưng lại đang kìm hãm con trong vòng tay mình!

Điện ảnh - Thanh Hương - 19/09/2025 12:00
Nếu tôi yêu con đúng cách, con sẽ luôn quay về – không phải vì bị giữ lại, mà vì muốn trở về.

Để có một cậu con trai được yêu mến hãy thường xuyên nói với con những lời này

Kỹ năng - M.Tee - 19/09/2025 11:00
Có cậu con trai trong nhà, dù hoạt bát đáng yêu, nhưng cũng chẳng ít lần khiến cha mẹ đau đầu.

Càng lớn tuổi càng cô đơn: Bí mật đằng sau việc vòng tròn bạn bè dần thu hẹp

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 19/09/2025 10:00
Khi lớn tuổi, việc vòng tròn bạn bè thu hẹp không phải là mất mát, mà là sự chọn lọc tự nhiên.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 22/09/2025