Sách giả dễ mua, khó chống

Nhận gói hàng là chính bộ sách tâm huyết của công ty mình vừa bị làm giả, bà Thảo thở dài, không biết bao giờ “cuộc chiến” này mới dừng lại? Ngoại trừ không có tem chống hàng giả, sách giả in ấn tinh vi không thua kém sách thật, rất khó để bạn đọc nhận ra.

Xuất bản lần đầu vào tháng 6/2017, suốn sách “Dạy con trong hoang mang I” của tác giả Lê Nguyên Phương nhanh chóng lọt vào tốp bestseller của Anbooks với 22.000 bản sau năm lần in. Đầu năm 2018, Anbooks tiếp tục phát hành “Dạy con trong hoang mang II” với số lượng in bản đầu tiên là 10.000 bản, sau đó, in thêm 3.000 bản. Tổng cộng, Anbooks đã in 35.000 bản cho bộ “Dạy con trong hoang mang”, gồm hai tập. Toàn bộ 35.000 bản sách nêu trên đều được bảo vệ bởi Giải pháp chống giả và tương tác với độc giả (Social books), một giải pháp do Anbooks sáng tạo, xây dựng và thử nghiệm từ năm 2016.

Từ tháng 3/2020 đến nay, Anbooks chỉ bán sách trên trang web chính thức của công ty và duy trì phân phối trên các kênh phân phối chính thống, gồm: Fahasa, Tiki, Phương Nam, cùng một số đại lý khác như: Những Vì Sao, AT Corner, Sách Bến Nghé...

Nhu cầu mua “Dạy con trong hoang mang I” bất ngờ tăng trở lại từ tháng 8/2023. Anbooks chưa kịp phấn khởi với niềm vui tái bản thì dính phải vấn nạn sách giả bày bán công khai trên mạng. Ban đầu, nhận phản hồi từ một vài kênh phân phối, Anbooks còn chưa tin. Nhưng khi tự tay đặt hàng và nhận về sách giả, đơn vị mới mau chóng thông tin, gửi lời xin lỗi đến tác giả bộ sách cùng toàn thể độc giả, kèm theo đó là những hình ảnh phân biệt sách thật-sách giả nhằm giúp bạn đọc dễ kiểm chứng trước khi đặt mua trên mạng.

Bà Ngô Phương Thảo cho biết, Anbooks đã tiến hành đặt sách theo đường dẫn của các trang thương mại điện tử được cung cấp. Sau khi nhận hàng và khui sản phẩm, Anbooks xác nhận đó là sản phẩm giả. Chưa hết bàng hoàng, bà Thảo cùng cộng sự thử liên hệ với các đơn vị đang công khai bán bộ sách “Dạy con trong hoang mang” và trao đổi vài nội dung như “Có sách không?”, “Có sẵn sàng giao không?”, “Có hợp đồng không?” và “Có hóa đơn không?”.

Kết quả phản hồi từ cả ba đơn vị đang bán công khai sách giả của Anbooks đều xác nhận: Có sách số lượng lớn (500-1.000 cuốn), sẵn sàng giao, sẵn sàng ký hợp đồng và có xuất hóa đơn. “Từ bốn bằng chứng trên, chúng tôi đủ cơ sở để công bố: Bộ sách “Dạy con trong hoang mang” đã bị làm giả và đang phân phối tràn lan trên thị trường”, đại diện Anbooks thể hiện rõ sự bức xúc. Hiện đơn vị này đang gấp rút chuẩn bị tái bản “Dạy con trong hoang mang I” với giao diện mới để phục vụ nhu cầu từ thị trường.

Câu chuyện các đơn vị làm sách “đau đầu” vì hàng giả đã xuất hiện từ nhiều năm nay. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty TNHH Văn hóa Sáng tạo First News-Trí Việt là đơn vị tích cực nhất trong quá trình chống sách giả. Thế nhưng, nhiều năm trôi qua, mọi thứ vẫn rơi vào bế tắc. Chống nơi này, nơi khác lại làm giả và bày bán công khai với mức giá rẻ đến ngỡ ngàng.

Năm 2020, ngay khi First News ra mắt “Muôn kiếp nhân sinh” của Giáo sư John Vu-Nguyên Phong, bộ sách đã bị làm giả, in lậu và bày bán công khai ở nhiều nơi, có cả trên sàn thương mại điện tử Lazada. Sách giả có mức giảm 48-50% so với giá bìa. Phía First News gọi đây là hành vi “Vô trách nhiệm trong việc kiểm tra, quản lý hoặc cố tình làm ngơ để cho các gian hàng trên Lazada kinh doanh sách giả” và đã nộp đơn khởi kiện. Thế nhưng, bị đơn vắng mặt tại phiên tòa đầu tiên và câu chuyện đang tạm dừng ở đó.

Năm 2021, vừa ra mắt không lâu, ấn phẩm được bạn đọc yêu thích “Thay đổi cuộc sống với Nhân số học” do MC Lê Đỗ Quỳnh Hương phát triển từ tác phẩm của Tiến sĩ DavidA. Phillips đã nhanh chóng thành mục tiêu của các lò sách giả. Chỉ riêng trong quý I/2021, First News đã phát hiện có đến hàng chục fanpage trên Facebook rao bán “Thay đổi cuộc sống với nhân số học” với giá thấp kỷ lục: 75.000 đồng, thậm chí đồng giá… 19.000 đồng (trong khi giá sách thật là 248.000 đồng).

First News đã kiên trì theo dõi, đặt sách nhiều lần từ các fanpage này và chỉ nhận về toàn sách giả, sách kém chất lượng. Điều đáng nói, các kênh công khai bán sách giả này lại có tới hàng chục nghìn lượt theo dõi trên mạng xã hội. Đến tháng 6/2023, khi cuốn “Muôn kiếp nhân sinh 3” của First News có giấy phép phát hành, không lâu sau đó tại các hội nhóm bán hàng, nhóm dân cư, nhóm thông tin về sách… trên mạng xã hội Facebook đã có bài đăng bán công khai với mức giảm cả bộ lên đến 70% giá bìa.

Tiếp cận các thông tin nêu trên, đơn vị làm sách chỉ biết lắc đầu thể hiện sự bất lực vì suốt thời gian dài chống sách giả, họ vẫn không thể nào ngăn nổi vấn nạn này. Hàng trăm tựa sách hay, đầu tư công phu bỗng chốc trở thành miếng mồi ngon cho các nơi chuyên làm và bán sách giả. Vì lợi nhuận quá lớn, các hình thức vi phạm thay đổi liên tục, bên chịu thiệt vẫn là đơn vị làm sách chân chính và độc giả.

Ông Nguyễn Vũ Phương, Giám đốc điều hành First News ngậm ngùi cho hay: Công ty đã quá mệt mỏi khi liên tục đối mặt với sách giả đầy rẫy trên thị trường. Bên cạnh việc làm ẩu, bán giá rẻ để hấp dẫn người mua, giờ đây, sách giả tại nhiều nơi còn được in ấn tinh vi nên rất khó bị phát hiện.

“Với sự phát triển của các kênh thương mại điện tử như hiện nay, các đơn vị kinh doanh sách giả sẽ chủ trương đứng ra đăng ký hợp đồng cung cấp sách trực tiếp với đơn vị phát hành hoặc lập một công ty khác để ký rồi lấy chứng từ, hóa đơn thật. Sau đó, họ đăng sản phẩm với hình thật, nhưng khi bán ra lại là sách giả. Rất khó để phát hiện vì họ cũng không giảm giá quá sâu mà chỉ thấp hơn sách thật một chút. Với người mua, quá khó để phân biệt sách giả kiểu này”, ông Phương cho biết thêm.