Mèo nào cắn mỉu nào

28/08/2018 10:39
Mèo nào cắn mỉu nào

Cũng là chỉ “mèo” cả thôi, nhưng so với miu thì dường như cái con vật được gọi là "mỉu" ấy lại trở lên dữ tợn ghê gớm đến mức trở thành kỳ phùng địch thủ của con vật được gọi là mèo.

Trong tiếng Việt, con mèo không chỉ được gọi là mèo, mà còn có những tên gọi khác. Thoảng đâu đó trong truyện hoặc phim về đề tài lịch sử, ta còn gặp một từ là miêu. Đây là một từ Hán – Việt có từ rất lâu, là kết quả của sự tiếp biến văn hóa lâu đời giữa Việt Nam và Trung Hoa trong lịch sử.

Về mặt ngữ âm, hai từ miêu và mèo rất gần nhau, chứng tỏ sự cảm nhận về âm thanh và lấy đó làm tên gọi cho mèo trong quá khứ của hai dân tộc đã không quá cách xa nhau. Tuy rằng so với mèo, từ miêu rất ít được dùng trong lời nói thông thường của người Việt, nhưng những biến thể của nó lại đáng được chú ý.

Ở một số gia đình thị thành, mèo nuôi trong nhà không cốt để bắt chuột mà là để làm vui cho chủ nhà. Với dáng vẻ xinh xắn dễ thương (thường là tam thể hoặc trắng đen, đôi mắt chăm chú lóng lánh, bộ ria ngộ nghĩnh và cái mũi hếch thơ ngây), mèo được ăn bằng đĩa, được vuốt ve trau chuốt bộ lông, được ngồi vào lòng để nghe những lời thủ thỉ tâm tình, và có khi còn “mạnh dạn” chui vào chăn cùng chủ nhà nữa. Thật đáng được gọi là miu. So với tên gọi mèo và miêu, quả thực miu gợi lên hình ảnh con vật nhỏ bé đáng yêu hơn.

Thế rồi có thành ngữ "Chưa biết mèo nào cắn mỉu nào". Chẳng lẽ trên đời còn có con vật tên là mỉu nữa ư? Trong tiếng Việt có hàng loạt cặp từ tương tự nhau với một vế mang thanh “hỏi”, ví dụ: xinh và xỉnh, con và cỏn, toi và tỏi, tẹo và tẻo…, trong đó từ thuộc vế thứ hai (mang thanh “hỏi”) mang thêm sắc thái nghĩa là nói hơi quá một chút với hàm ý hài hước, âu yếm hay mỉa mai… Như vậy, mỉu có thể cũng là biến thể của miu. Cũng là chỉ “mèo” cả thôi, nhưng so với miu thì dường như cái con vật được gọi là "mỉu" ấy lại trở lên dữ tợn ghê gớm đến mức trở thành kỳ phùng địch thủ của con vật được gọi là mèo.

Cách đâu không lâu, có một trào lưu săn lùng mèo để… ăn thịt, vì có tin đồn là món “đặc sản” này rất “bổ dương tráng khí”. Xuất hiện ở đâu đó những quán ăn như thế, và dân nhậu trong lúc lơ mơ đã gọi mèo là tiểu hổ (tức là hổ bé). Quả thực mèo và loài thú dữ lớn lông màu vàng có vằn đen (hổ) này không những có tình họ hàng, mà theo truyền thuyết thì còn có nghĩa thầy trò: Mèo đã dạy hổ rình mồi, tập nhảy và tập vồ, chỉ không dạy một miếng võ trèo để đề phòng phản trắc… Tuy nhiên, gọi mèo là tiểu hổ còn vì một nguyên nhân tâm lý khác nữa: Ăn thịt chúa sơn lâm (dù đó chỉ là “chúa sơn lâm” trên tên gọi) hẳn là thỏa chí và khoái khẩu hơn là ăn thịt cái loài hiền lành chỉ dọa được chuột nhắt kia. Gọi tên món ăn một cách sang trọng chẳng khác gì thêm gia vị cho nó!

Tạ Văn Thông


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Hình ảnh Hà Nội xưa cũ xuất hiện trên báo Mỹ

Cuốn sách của E.Crawford với tựa đề “Hanoi Streets 1985-2015” (tạm dịch: Phố phường Hà Nội thời kỳ 1985-2015) do Nhà xuất bản Images của Mỹ xuất bản. E. Crawford là một trong số ít những nhiếp ảnh gia phương Tây may mắn được tiếp cận với Thủ đô Hà Nội thời kỳ sau chiến tranh kết thúc.

Cần minh oan cho con trai Hưng Đạo vương bị vu tội phản nghịch

Trong số 4 người con của Hưng Đạo vương thì Hưng Nhượng vương Trần Quốc Tảng được ghi chép kỹ nhất bởi nghi án mà theo chúng tôi là rất oan uổng. Các bộ chính sử đều chép điển tích Hưng Đạo Vương thử lòng con để khi hậu thế đọc lại thì mặc nhiên cho rằng Trần Quốc Tảng là người có lòng phản nghịch.

Trần Quốc Tuấn được phong vương muộn là ‘đúng quy trình’?

Do có những công lao vĩ đại nên năm Trùng Hưng thứ 5 (1289), Trần Quốc Tuấn được phong làm Đại vương, tước cao cực phẩm của triều đình khi ấy vì danh hiệu Đại vương trước đó vốn chỉ dành cho anh em ruột của nhà vua.

Còn những con người như thế, đâu đó trên cõi đời này

Tôi mắc nợ cha tôi một lời nói yêu thương và một cái ôm, nên bài viết chân thực này về ông như một lời tạ lỗi. Ông như một hạt giống, một niềm tin sống mãi, của một thế hệ những con người có lý tưởng sống, có dũng khí và nhân cách cao thượng nhất mà tôi từng hạnh phúc được sống.

Tiếp tục kiến nghị đưa Dinh Thượng thơ vào danh mục di tích cần được bảo tồn

Với kiến trúc độc đáo và tuổi đời khá lâu, nhưng đến nay Dinh Thượng Thơ vẫn không được đưa vào danh mục kiểm kê di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn TP.HCM. Nguy cơ tòa nhà cổ này bị phá bỏ là rất cao. Vì vậy Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP Hồ Chí Minh vừa có văn bản kiến nghị thành phố bổ sung tòa nhà 130 tuổi này vào danh mục bảo tồn.

Trần Hưng Đạo chịu sống cảnh ‘con tin’ thời niên thiếu?

Những năm tháng phải làm “con tin”, sống xa Trần Liễu là điều tưởng chừng không may nhưng lại hóa ra may với Trần Quốc Tuấn. Thời gian đó, ông được nuôi dạy trong môi trường chuẩn mực và được triều đình nhà Trần nhìn rõ tấm lòng trung trinh.

Quốc tế hay thế giới?

Nếu ta dùng một cách chung chung, thì hai từ này có thể hoán vị: tin thế giới/tin quốc tế, trang thế giới/trang quốc tế, thể thao thế giới/thể thao quốc tế... Nhưng trong nhiều kết hợp thì việc thay đổi như vậy lại không được.

30 bác sĩ 'đi hát kiếm tiền' nuôi giấc mơ cho đàn em!

30 bác sĩ đến từ 12 bệnh viện trên địa bàn TP.HCM cùng với một số một số nhạc sĩ, ca sĩ sẽ tổ chức một đêm nhạc Blouse trắng với tên gọi “Tiếp nối yêu thương” nhằm giúp các sinh viên y khoa nghèo đang gặp khó khăn về tài chính, không thể tiếp tục theo đuổi được ước mơ trở thành bác sĩ của mình.

Nếu có 1 cậu con trai thuộc Gen Alpha, bố mẹ nên nuôi dạy con thế nào?

Kỹ năng - Mạn Ngọc - 03/09/2025 11:00
Đây là thế hệ “công dân số” thực thụ, thông minh, nhạy bén nhưng cũng dễ chịu tác động từ môi trường xung quanh. Vì vậy, bố mẹ cần định hướng thật khéo léo để con phát triển toàn diện.

Khoảnh khắc Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, hát về Tổ quốc ở đại lễ 2/9 gây sốt

Truyền cảm hứng - Quỳnh Tâm - 03/09/2025 10:24
Giữa Quảng trường Ba Đình lịch sử, Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, cất vang tiếng hát đầy tự hào. Khoảnh khắc này nhanh chóng lan tỏa trong đại lễ Quốc khánh 2/9.

Cô gái 9x miệt mài 6 năm lặn lội sông suối tìm cách khôi phục nghề cổ 500 năm

Phong cách sống - Diệp Anh - 03/09/2025 10:00
Từ bỏ cuộc sống công sở, không kết hôn cũng chẳng giao thiệp nhiều, Giang Hân (sinh năm 1992) dấn thân vào hành trình phục dựng những tuyệt tác gốm sứ cổ.

Thuyết Mặc kệ họ - Liệu có phải là chìa khóa đến bình yên tuyệt đối trong thế giới đầy áp lực?

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 03/09/2025 09:00
Mỗi ngày mạng xã hội không ngừng "nạp" vào tâm trí bạn những hình ảnh về sự hoàn hảo, thành công, và hạnh phúc. Để rồi bạn thường xuyên bị cuốn vào một vòng xoáy so sánh, lo âu và áp lực phải đáp ứng những kỳ vọng từ bên ngoài...

X6 Điệp viên hoàn hảo - Tình yêu và giấc mơ của một nhà báo, tình báo huyền thoại

Từ sách - Phim - Thu An - 03/09/2025 08:00
“X6 Điệp viên hoàn hảo”- thiếu tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn - có lẽ không quá xa lạ trong sự hiểu biết của nhiều người. Nhưng chắc rằng, chưa ai có thể hiểu được tận cùng con người và cuộc đời hoạt động tình báo huyền thoại của ông.

Đan Mạch miễn thuế sách vì 1/4 học sinh 15 tuổi ‘yếu’ khả năng đọc hiểu văn bản đơn giản

Suy ngẫm - Băng Băng - 02/09/2025 13:00
Từng là nước áp mức thuế VAT với sách cao nhất Châu Âu, Đan Mạch đang phải thay đổi vì khủng hoảng đọc ở giới trẻ.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng

Suy ngẫm - NLĐ - 02/09/2025 12:19
Tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định không gì có thể ngăn chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng, dân tộc ta trường tồn, phát triển

Tại sao người lớn trong Doraemon luôn mờ nhạt? - Tiết lộ của tác giả có thể sẽ khiến bạn bất ngờ

Điện ảnh - Trang Vũ - 02/09/2025 12:00
Không chỉ là bộ truyện của trẻ con, Doraemon còn mang nhiều ý nghĩa sâu xa khác.

AI thay đổi cách con người lên kế hoạch du lịch như thế nào?

Kỹ năng - Nhật Hạ - 02/09/2025 11:00
Ngành du lịch toàn cầu đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà định hình hành trình khám phá thế giới của mỗi du khách.

Tiến sĩ Mai Liêm Trực và 'cái vỗ vai' và quyết định lịch sử đưa Internet vào Việt Nam

Truyền cảm hứng - Nam Đoàn, Thế Anh - Dân Trí - 02/09/2025 10:00
Việc chính thức kết nối Internet toàn cầu vào năm 1997 được xem là một trong những dấu mốc quan trọng nhất trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

X6 Điệp viên hoàn hảo – Giải mã những bí ẩn về người hùng thầm lặng Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Nguyễn Hoa - Bookademy - 02/09/2025 09:00
Trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam, có những câu chuyện, những con người mãi mãi trở thành huyền thoại, định hình nên bản sắc và tinh thần của dân tộc. Một trong số đó là Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo mang mật danh X6.

Chân trần Chí thép – Khi sức mạnh không chỉ đến từ vũ khí tối tân

Từ sách - Phim - Quìn - 02/09/2025 08:00
Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để sống cùng tinh thần mà nó khơi gợi. Chân Trần, Chí Thép của James G. Zumwalt chính là một tác phẩm như vậy.

Để trở thành người mẹ tốt, hi sinh không phải là cách duy nhất để yêu thương

Phong cách sống - Tích Thành - 01/09/2025 13:00
Trong hành trình làm mẹ, nhiều phụ nữ đánh mất chính mình vì nghĩ rằng hi sinh là điều hiển nhiên. Nhưng sự thật là: Mẹ hạnh phúc thì gia đình mới hạnh phúc. Và điều đó bắt đầu từ việc biết giữ lại chính mình.

Trương Tam Phong là thiên tài, sao lại đạt thành tựu ở tuổi 70, muộn hơn Trương Vô Kỵ 50 năm?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 01/09/2025 12:00
Có bí ẩn nào đằng sau việc Trương Tam Phong đến 70 tuổi mới đại thành võ công?

Vì sao không nên nhận mã OTP qua tin nhắn?

Kỹ năng - Đại Phú - 01/09/2025 11:00
Chuyên gia an ninh mạng cho rằng cần dừng nhận OTP qua tin nhắn SMS.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 03/09/2025