Trở về từ cõi chết
Trở về từ cõi chết là quyển tự truyện sâu sắc của tác giả Anita Moorjani, kể về hành trình phi thường của cô từ cõi chết trở về và những bài học quý giá mà cô đã học được từ trải nghiệm cận tử.
Thành danh quá sớm nhưng phải hứng chịu nỗi đau bóc lột và tấn công tình dục, cựu ngôi sao Hollywood chọn lối đi nghệ thuật khác biệt, trên hết, nhằm tìm kiếm hy vọng cùng những giá trị sống tốt đẹp.
Một sáng mùa xuân trong lành ở Copenhagen, Đan Mạch, Alex Winter rảo bước qua lại trước rạp chiếu phim giữa lúc đang nghe điện thoại. Một phụ nữ đứng cách đấy không xa kiên nhẫn đợi đến khi ông cúp máy mới nhẹ nhàng tiến lại gần, trên tay cầm bút và cuốn sổ nhỏ để xin chữ ký. Cảnh tượng có vẻ khá hiếm thấy tại một festival tài liệu, với một nhà làm phim chuyên về thể loại này.
Tuy nhiên, Winter không phải một đạo diễn tài liệu đơn thuần.
‘Vụt sáng’ thành sao nhờ vai chàng thiếu niên mê nhạc rock Bill Preston Esq trong series điện ảnh ăn khách ‘Bill & Ted’, Winter sau cùng lại chọn một hướng đi lạ lẫm đối với môi trường giải trí Hollywood. Thực tế, ông đã quyết rời bỏ showbiz từ trước khi tham gia vào dòng phim tài liệu.
Năm 2012, Winter ra mắt dự án đầu tay, ‘Downloaded’, xoay quanh vụ lùm xùm về Napster – dịch vụ nghe nhạc trực tuyến đình đám một thời phải bất ngờ ‘chết yểu’ vì tranh chấp bản quyền. Tiếp nối là loạt đề cử phim ấn tượng khác: ‘Deep Web’, ‘Relatively Free’, ‘The Panama Papers’, ‘Trust Machine: The Story of Blockchain’...
Phim tài liệu của Winter phản ánh không ít mặt trái nhiễu nhương nơi xã hội hiện đại, biểu trưng qua những phát triển công nghệ gây tranh cãi, vốn kéo theo thách thức mới trong đấu tranh nhân quyền và bảo vệ tự do ngôn luận.
Đạo diễn gốc Anh hiện đang trong quá trình hoàn tất tác phẩm tài liệu ủy quyền đầu tiên về cố nhạc sĩ thiên tài Frank Zappa. Winter cũng vừa tái ngộ đồng nghiệp cũ Keanu Reeves cho phần 3 của ‘Bill & Ted’, dự kiến công chiếu vào tháng 8 năm nay. Sau đấy, ông lại miệt mài theo đuổi những kế hoạch làm phim mới. “Công việc đang rất nhiều”, Winter chia sẻ kèm tiếng thở dài.
Keanu Reeves và Alex Winter trong ‘Bill & Ted's Excellent Adventure’ (1989) (Ảnh: IMDb)
Winter dành nhiều năm tuổi thơ tham gia sân khấu lớn Broadway, trước khi tích góp toàn bộ tiền tiết kiệm cho việc học làm phim. Sau thành công vang dội của những vai diễn trong ‘Lost Boys’ và 2 bản phim ‘Bill & Ted’ công chiếu đầu thập niên 1990, ông bất ngờ tuyên bố rút lui khỏi ngành giải trí một thời gian.
“Tôi bắt đầu diễn xuất từ năm 8, 9 tuổi, và tôi đã luôn khao khát một lối thoát khỏi showbiz, ngay cả khi còn bé”, ông nói. “Nỗi khao khát này cứ lớn dần. Mọi thứ có lúc quá sức chịu đựng: quá ‘người lớn’, quá nguy hiểm – tất cả mối bất an bạn có thể mường tượng đến – chúng tước đi tuổi thơ bình thường của một đứa trẻ.”
“Tôi có đủ loại kỷ niệm, một số tuyệt vời đến mức tôi luôn thấy tự hào khi nhớ lại, số khác không đẹp đẽ gì mấy. Một số, tuy nhiên, đơn giản là không thể chịu đựng nỗi với một người ở độ tuổi tôi khi đó. Những năm 20 tuổi, tôi thật sự cần được thoát ly khỏi công việc này”.
Năm 2018, Winter lần đầu mô tả một số mối nguy hiểm nơi thị trường giải trí, khi tiết lộ về tuổi thơ từng bị xâm hại tình dục, vào quảng thời gian ông đang là diễn viên nhí tại Broadway. Vài năm sau, Winter tự ‘cách ly’ bản thân khỏi ngành biểu diễn, và tìm thấy niềm an ủi kỳ lạ qua internet, một thế giới ảo giúp ông thoải mái trò chuyện – kết bạn. “Giữa thời điểm thử thách nhất trong đời, internet trở thành cộng đồng quan trọng với tôi”, ông bày tỏ. “Tôi được phép giấu mình và thảo luận đủ mọi thứ”.
“Internet là một cộng đồng chân thật, ngay thẳng và đa sắc thái ở nhiều khía cạnh khác nhau. Mọi người có thể tương tác bình đẳng, không vụ lợi. Có một sự trong sạch ở đây. Nhớ đó, tôi quen biết được một số người bạn tốt từ Úc và Đức.
“Theo cách hoàn toàn tình cờ, internet đã là ‘nhịp cầu’ chuyển tiếp những sức ép tôi phải chịu đựng, giúp tôi ‘bình thường hóa’ góc nhìn cuộc sống”.
Vấn đề những ngôi sao nhí Hollywood đối diện nỗi đau tinh thần hoặc rối loạn tâm lý kéo dài đến tuổi trưởng thành – không hề mới. Nhìn về quá khứ, Winter có cho rằng quyết định ‘rút lui’ sớm của ông là khôn ngoan? “Tôi nghĩ mình gặp may khi làm thế”, ông cười và nói. “Giờ đây, tôi đoán mình có quyền nói, tôi đã đủ chín chắn để dừng lại”.
“Mọi người bảo tôi điên. Vì khi ấy tôi đang ở đỉnh cao nghiệp diễn. Tôi đã chọn chấm dứt hợp đồng với công ty đại diện. Tôi thông báo với họ tôi sẽ không tham gia thử vai nữa. Họ nói tôi rồ dại. Nhưng bên trong, từ lâu tôi đã cảm thấy bất ổn. Tôi chứng kiến bạn bè xung quanh khổ sở, rã rời vì sức ép công việc. Tôi nghĩ lúc bấy giờ bản năng sinh tồn đã khiến tôi hành động. Tôi đã ở trong ngành giải trí quá lâu, thấy quá nhiều thứ”.
Winter đang lên kế hoạch thực hiện một tác phẩm tài liệu về những ngôi sao nhí trong môi trường giải trí Hollywood, đề tài vốn gắn liền với nỗi ám ảnh quá khứ của riêng ông.
“Bộ phim như một sự thanh tẩy”, ông tiết lộ. “Mỗi câu chuyện của mỗi người đều gần như trùng lập bất kể cách biệt tuổi tác, thời đại. Tôi phỏng vấn đa dạng nhân vật, từ một cựu diễn viên nhí trong kỉ nguyên phim câm đến thế hệ những sao trẻ Disney với 20 triệu followers trên tài khoản Instagram. Những câu chuyện, theo cách thật đáng sợ, gần như giống hệt. Dẫu không có bi kịch, mỗi người đều trải qua vô số thăng trầm”.
“Tôi không thật háo hức để làm một dự án (lên án tội ác ấu dâm) như tài liệu về Michael Jackson. Tôi vui vì họ đã lên tiếng phản ánh những điều như thế trên màn ảnh, nhưng tôi sẽ không phải người đầu tiên xếp hàng mua vé xem phim. Đây không phải loại phim tôi muốn làm. Tác phẩm tôi đang thực hiện, dù tiếp cận đến, nhưng không chủ trương đi sâu vào vấn đề này.”
Với Winter, dũng khí làm phim phản ánh nỗi đau xâm hại tình dục xuất phát từ việc ông đã học cách quên đi những ký ức khó khăn. “Chuyện đã như ‘nước chảy qua cầu’,” ông nói. “Tôi nỗ lực cho tác phẩm và tôi sẽ không nỗ lực hết mình để hoàn tất dự án tài liệu này nếu tôi chưa buông bỏ được quá khứ”.
Reeves và Winter tái ngộ trong phần mới nhất của series điện ảnh hài ăn khách ‘Bill & Ted: Face the Music’ (2020) (Ảnh: IMDb)
Vậy có sự bối rối nào khi trở lại Hollywood cho dự án hậu truyện kế tiếp của ‘Bill & Ted’? Winter đáp, “Tôi bối rối không phải vì sức ép nổi tiếng nữa. Trên hết do quảng đời tuổi trẻ khá dài vốn tôi đã gắn bó cùng nhân vật Bill”.
“Với tôi quan trọng hơn cả là sự hoàn thiện mình, vì khi bạn là một diễn viên nhí, rất khó để tạo nên môi trường phát triển nhân cách tự nhiên”.
Được dịp ca hát, nhảy múa lần nữa trước máy quay cùng cây guitar điện có thể trở thành ‘quãng nghỉ’ cần thiết với một đạo diễn tài liệu đã dành hàng năm liền ghi hình – khai thác những đề tài văn hóa xã hội phức tạp. “Tôi đã trải nghiệm rất nhiều điều cùng dòng phim tài liệu. Tất cả tác phẩm đều phản ánh những vấn đề thức thời, nghiêm túc, đòi hỏi thời gian nghiên cứu và dựng phim kéo dài. Một số dự án khiến tôi hoàn toàn kiệt sức. Ý tưởng được trở lại trường quay trong vai Bill như một sự ‘đổi gió’”.
Đã chứng kiến, phác họa nhiều đổi thay thời cuộc, góc khuất của bước tiến công nghệ và sự thật gai góc về không ít giá trị đời sống, Winter, tuy nhiên, không từ bỏ hy vọng vào tương lai. “Làm những tác phẩm tài liệu thế này, bạn như ‘tiến’ thật gần đến cảm nhận sụp đổ. Chúng ta đang đối diện một số khó khăn, bất công chưa thể tìm ra giải pháp”.
“Thế nhưng, dẫu chúng gây căng thẳng ra sao, tiếp cận gần hơn những câu chuyện có thật lại giúp bạn nuôi hy vọng. Đằng sau ‘mớ hỗn độn’ của hàng loạt mối nhiễu nhương, mâu thuẫn, vẫn đang tồn tại những khối óc thiên tài làm việc quên mình vì xã hội. Nhận ra điều đó giúp bạn có thêm hy vọng sống. Giúp bạn nhận ra hãy còn rất nhiều điều tốt đẹp trên thế giới”.
Như Ý (dịch từ HuckMag)
