Thiền là gì?

Với 72 câu/trích đoạn từ những bài nói chuyện của Krishnamurti qua nhiều năm, cuốn sách “Thiền là gì?” sẽ mở ra cho bạn cách tiếp cận theo kiểu Krishnamurti về chủ đề này một cách đơn giản đến ngạc nhiên, nhưng cũng cực kỳ sâu sắc.

Đối với Krishnamurti, thiền không thể dạy, cũng không thể học, thậm chí không thể cưỡng ép bản thân làm điều đó. Ông bác bỏ các phương pháp, việc luyện tập, đặt ra mục tiêu hay có ý muốn kiểm soát trong thiền. “… Rồi bạn ngồi xuống một cách tĩnh lặng và muốn thiền… Bạn ngồi tĩnh lặng nhưng tâm trí của bạn lại đi lang thang. Cái ý muốn kiểm soát kéo suy nghĩ này trở lại và cố gắng nói: ‘Đừng đi đâu nữa. Ở yên đó. Hãy định tâm vào’. Một tư tưởng khác xuất hiện và bạn suy nghĩ về điều gì khác, thế là trận chiến lại tiếp diễn. Bạn gọi đây là thiền, nhưng như thế hoàn toàn là tổn hao năng lượng”.

Ép buộc tâm trí phải tĩnh lặng để thiền là một sự tổn hao năng lượng. Điều đó cho thấy rõ ràng tư tưởng về thiền của Krishnamurti rất khác biệt so với các truyền thống, các tôn giáo. Vậy theo ông, thiền là gì?

Đối với Krishnamurti, thiền phải gắn liền và không tách biệt với đời sống. “Thiền trong đời sống hằng ngày là hành động mà không chọn lựa hay mong muốn.”

Thiền là sự nhận biết sâu sắc về bản chất của cái tôi và hành động tư duy, để tư tưởng có thể tìm về đúng vị trí của nó. Ông khẳng định: “Thiền là một thứ cực kỳ nghiêm túc, nó không giúp bạn thư giãn, làm việc tốt hơn hay kiếm nhiều tiền hơn. Mà thiền là sự xả bỏ hoàn toàn cái ngã”.

Và quan trọng hơn hết, thiền là sự tự do vượt thoát mọi điều đã biết. “Thiền không phải là tụng niệm những từ ngữ, ngồi trong góc tối, nhìn vào những sự phóng chiếu, hình ảnh và ý niệm của chính mình. Thiền là làm sáng tỏ cái đã biết và tự giải thoát mình khỏi cái đã biết.” Qua mỗi trang, mỗi câu, ta dần dần tự xây dựng cho mình cách hiểu riêng và khai ngộ về thiền.

“Thiền là gì?” là tựa sách mới nhất trong bộ sách của Krishnamurti. Ở ấn bản lần này, First News – Trí Việt đã làm mới hình thức, từ bìa sách, hình ảnh minh họa cho đến khổ sách nhằm giúp bạn đọc, đặc biệt là bạn đọc trẻ hoặc những ai bước đầu tìm hiểu về Krishnamurti, sẽ có cái nhìn mới mẻ và gần gũi hơn với nhà tư tưởng vĩ đại này.

Jiddu Krishnamurti (1895 – 1986) là một triết gia và nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần, các chủ đề bao gồm: mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người và phương cách để tạo nên sự thay đổi tích cực cho xã hội.

Được sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp Brahmin tại Ấn Độ, nhưng Krishnamurti khẳng định rằng mình không thuộc bất cứ quốc tịch, tầng lớp, tôn giáo hay trường phái triết học nào. Ông dành suốt quãng đời còn lại của mình đi khắp thế giới như một nhà diễn thuyết độc lập.

Krishnamurti cũng không tán thành bất kỳ trường phái tư tưởng thuộc học thuyết hay chính trị nào. Trái lại, ông quả quyết rằng những trường phái này chính là yếu tố phân chia con người với con người và tạo ra xung đột, cũng như chiến tranh. Lời dạy của ông vượt trên mọi biên giới, ranh giới do con người tạo ra.