Cà Mau được xem là "thủ phủ" cá thòi lòi. Loài cá này ưa sống tại các bãi bồi ven sông, ven biển hoặc đào hang trú ẩn trong các cánh rừng ngập mặn.
Cá thòi lòi thuộc họ cá bống trắng, kích thước nhỏ khoảng 1-2 ngón tay. Cá có vẻ ngoài khá xấu xí với cặp mắt to lồi trên đầu, toàn thân màu nâu, có 2 vệt sọc đen nối từ mắt đến đuôi, trên cơ thể có nhiều đốm trắng nhỏ. Đặc biệt, loài cá này còn được Tổ chức Sinh vật thế giới liệt kê vào danh sách một trong 6 loài vật "kỳ lạ nhất hành tinh" bởi những đặc điểm cấu tạo độc đáo của cơ thể. Chúng có thể sống cả trên cạn lẫn dưới nước, bơi nhanh, đào hang giỏi và biết leo cây.
Chính những đặc tính ưu việt không phải loài thủy sản nước mặn nào cũng có đó, anh Lê Văn Vô (33 tuổi, ngụ tại ấp Bá Huê, xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, Cà Mau) dành niềm yêu thích đặc biệt với cá thòi lòi. Anh đã thuần hóa, đưa về nuôi giống như thú cưng.
Ngoài tự nhiên, cá thòi lòi quen sống ở các bãi bồi ven sông, biển hoặc dưới tán rừng ngập mặn. Kích thước chúng nhỏ cỡ 1-2 ngón tay (Ảnh: Bảo Kỳ).
8X thuần hóa loài sinh vật kỳ lạ nhất hành tinh làm thú cưng (Clip: Bảo Kỳ).
Anh Vô cho biết, bản thân sinh ra và lớn lên ở vùng nước mặn, từ nhỏ anh đã quen thuộc với hình ảnh cá thòi lòi ở các bãi bồi ven sông. Anh có dịp đi thăm thú nhiều nơi, thấy nhiều người nuôi cá kiểng xây quán cà phê cho khách tham quan. Điều này đã đánh vào suy nghĩ của anh Vô, khiến anh liên tưởng đến việc làm một mô hình tương tự nhưng đối tượng là con cá thòi lòi.
"Năm 2019, tôi đào ao nhỏ trước sân nhà, bắt cá thòi lòi thả vào để nuôi thử. Ngoài tự nhiên cá thòi lòi nhanh nhẹn nhưng rất nhát nên khá khó bắt, mỗi lần bắt chỉ được vài con. Có thời điểm, tôi nuôi gần 200 con cá trong một ao. Do số lượng quá nhiều, đàn cá cắn nhau giành thức ăn, rồi do môi trường tù túng, cá cũng bị hao hụt nên tôi đành thả bớt. Hiện giờ, đàn cá trong ao nhà tôi ổn định số lượng khoảng 60 con", anh Vô chia sẻ.
Nhờ cho ăn thường xuyên, cá thòi lòi đã "quen hơi" anh Vô, chỉ cần thấy bóng dáng anh là cả đàn nhao đến, đợi ăn (Ảnh: Bảo Kỳ).
Chúng được anh Vô đút ăn như thú cưng (Ảnh: Bảo Kỳ).
Bản tính háu ăn nên mỗi con cá đều ngậm đầy mồi trong miệng mới bơi đi (Ảnh: Bảo Kỳ).
Tiết lộ bí quyết thuần hóa loài cá leo cây, anh Vô cho biết, trong ao anh thả các tấm xốp làm giá để cho cá thòi lòi trèo lên khi nước lớn, đến nước ròng chúng chui vào hang. Thức ăn của đàn cá là rong rêu, cá tạp. Để cá "quen hơi", anh Vô phải kiên nhẫn cho ăn lâu ngày, tập cho chúng quen dần. Khi thấy an toàn, cá thòi lòi sẽ tiến vào bờ ăn mồi.
"Mỗi ngày tôi cho cá ăn 2 cữ, đôi lúc quên cho ăn đúng giờ chúng thấy bóng dáng tôi từ xa đã ngóc đầu, bơi sẵn lại tấm xốp chờ ăn. Cá thòi lòi háu ăn lắm, chúng ngậm đầy mồi trong miệng rồi bơi đi chỗ khác, chén xong rồi quay lại ăn tiếp. Có lúc đói, đàn cá giành ăn, đánh nhau "sứt đầu, mẻ trán", rớt hết thức ăn xuống nước", anh Vô dí dỏm kể về đàn cá như nói về bầy trẻ nhỏ.
Khi đã ăn no chúng bơi dạo quanh ao...
Được chủ "cưng như con", chẳng phải săn tìm thức ăn như ngoài tự nhiên nên đàn cá thòi lòi của anh Vô béo núc ních hẳn ra, con nào con nấy to ú khiến ai nhìn thấy cũng bất ngờ, cứ ngỡ là cá bống sao.
"Cá tôi nuôi đạt trọng lượng 4 con/kg, nói mà không ai tin, đến khi tới nhà, tận mục sở thị mới ớ người", anh Vô cười khà khà.
Anh Vô rất thích chăn nuôi nên dù ở vùng nước mặn, anh vẫn đào ao, không chỉ nuôi cá thòi lòi làm vui mà còn nuôi ếch, cá lóc, cá trê... mỗi năm kiếm hàng chục triệu đồng (Ảnh: Bảo Kỳ).
Cũng theo anh Vô, để cá thòi lòi sinh sản trong ao khá khó vì ngoài tự nhiên chúng tự bắt cặp để giao phối, thế nên nếu muốn cá sinh sản, anh phải đào ao lớn hơn, tạo môi trường gần giống các bãi bồi.
Sau 3 năm gắn bó với đàn cá, anh Vô xem đàn cá thòi lòi như thú cưng, không có ý định bán hay khai thác thịt. Sắp tới anh dự định mở rộng ao nuôi, tăng số lượng cá để mọi người đến tham quan.
