Những bài học sâu sắc từ tuyệt tác Giáng sinh yêu thương của Charles Dickens Kỳ 5

Ở kỳ 4, Scrooge đã bắt đầu gặp hồn ma của Jacob Marley, đối tác kinh doanh đã chết của lão. Ở kỳ 5, những cuộc đối thoại giữa Scrooge và Marley sẽ tiếp diễn. Marley, kẻ đang trả giá cho sự nhẫn tâm của bản thân lúc còn sống, hy vọng có thể giúp Scrooge không phải chịu chung một kết cục như mình và cảnh báo lão sẽ được viếng thăm bởi ba hồn ma khác.

 Kỳ 5 Giáng sinh yêu thương - Hồn ma Marley hiện về trong đêm Giáng sinh

Lửa trong lò sưởi cháy yếu ớt, chẳng thấm tháp vào đâu so với một đêm buốt giá như thế này. Scrooge buộc phải ngồi gần lại ngọn lửa, chồm hẳn về phía đó mới có thể đón lấy chút ấm áp từ nguồn sưởi bé tẹo ấy. Đó là một chiếc lò sưởi cũ kỹ do một nhà buôn Hà Lan xây từ lâu, xung quanh lát toàn gạch Hà Lan với các hình vẽ minh họa các câu chuyện trong Kinh thánh.

Nào là Cain và Abel, con gái của Pharaoh, Nữ hoàng Sheba, các thiên sứ giáng trần trên những ám mây trông như chiếc giường làm bằng lông chim, rồi cả tổ phụ Abraham, Belshazzar, các tông đồ của Chúa Jesus chèo thuyền vượt biển hồ Tiberias - tóm lại là hàng trăm nhân vật có thể thu hút suy nghĩ của lão, thế nhưng gương mặt của Marley, người đã chết cách ây bảy năm, cứ hiện về như một lời nguyền trừng phạt, làm lu mờ mọi thứ khác. Bị chi phối bởi những suy nghĩ của Scrooge, trên mỗi viên gạch nhẵn nhụi bỗng hiện lên bản sao cái đầu của lão già Marley.

- Ngớ ngẩn! - Scrooge đi đi lại lại quanh phòng.

Được vài vòng, lão lại ngồi xuống. Khi ngửa đầu lên ghế, tình cờ lão trông thấy một cái chuông bỏ không đang treo trong phòng, trước kia được dùng vào mục đích gì đó nhưng nay đã bị lãng quên trong phòng ngủ nơi tầng cao nhất của tòa nhà. Kỳ lạ và kinh ngạc thay, và thật là khiếp ảm không thể giải thích được, cái chuông bắt đầu đung đưa khi lão nhìn thấy nó. Thoạt đầu, nó đung đưa nhè nhẹ trong câm lặng; nhưng chẳng mấy chốc nó bắt đầu kêu to và những cái chuông khác trong nhà cũng thế.

Sự việc chỉ kéo dài khoảng nửa phút hay một phút gì đó nhưng chẳng khác gì cả giờ đồng hồ. Rồi tất cả đồng loạt im lặng như cũ. Tiếp theo, dưới nhà có tiếng loảng xoảng, nghe như có người đang kéo một sợi dây xích nặng nề băng qua các thùng rượu dưới hầm. Scrooge chợt nhớ người ta bảo hồn ma trong các ngôi nhà bị ám thường kéo theo những sợi dây xích.

Cánh cửa hầm rượu bật tung ánh rầm; Scrooge nghe thấy tiếng động ngày càng lớn ở các tầng bên dưới, tiến lên cầu thang, rồi hướng thẳng đến phòng lão.

- Vẫn là trò bịp! - Scrooge nói. - Ta không tin.

Nhưng lão đổi ngay sắc mặt khi nó băng qua cánh cửa dày, tiến thẳng vào phòng ngay trước mắt lão mà không dừng lại lấy một phút. Khi nó tiến vào, ngọn lửa leo lét bỗng bùng lên như hét lớn: “Tôi biết ông ta, hồn ma Marley ấy!”, rồi vụt nhỏ lại.

Vẫn gương mặt đó, gương mặt giống hệt như xưa. Một Marley với mái tóc thắt bím, mặc áo gi-lê, vận chiếc quần bó và đi giày ống; cũng chùm tóc thắt bím đó, chiếc áo khoác dài tới gối tưa cả sợi đó, và cả chòm tóc tua tủa, lởm chởm trên đầu. Sợi xích mà ông ta kéo lê theo được cột thắt lại ở giữa thân người. Đó là một sợi xích dài, quấn quanh người Marley như bím tóc và được kết lên đó (Scrooge có dịp nhìn rất kỹ) những cái hộp đựng tiền, chìa khóa, đổ khóa, sổ cái, chứng thư và những cái ví nặng trĩu làm bằng thép. Cơ thể của Marley trong suốt, do vậy mà Scrooge – trong lúc quan sát và nhìn xuyên qua cái áo gi-lê của ông ta – có thể thấy cả hai cái nút lưng trên chiếc áo khoác.

Scrooge thường nghe nói Marley là kẻ “rỗng ruột” – hay nói cách khác, là kẻ không có “lòng” – và mãi đến bây giờ lão mới tin điều đó.

Không, kể cả đến giờ lão cũng không tin điều đó. Mặc dù có thể nhìn xuyên thấu bóng ma và thấy nó đứng ngay trước mặt mình, dù cảm thấy ớn lạnh trước đôi mắt chết chóc lạnh lùng và thấy rõ bề mặt sợi dệt của chiếc khăn tay đang buộc quanh cái đầu và cằm của Marley – điều mà trước đây lão không để ý – Scrooge vẫn hoài nghi, không tin vào các giác quan của mình.

- Sao rồi? -  Scrooge hỏi, vẫn chua cay và lạnh lùng như mọi khi.- Anh cần gì ở tôi?

- Nhiều lắm! - Rõ ràng là giọng của Marley, không còn nghi ngờ gì nữa.

- Anh là ai?

- Hãy hỏi, trước kia tôi là ai?

- Thế thì, trước kia anh là ai? - Scrooge lên giọng. - Hiện tại anh là một cái bóng.

Lão định nói “đã xuống âm phủ” nhưng rồi kịp đổi lại.

- Khi còn sống, tôi là cộng sự của anh: Jacob Marley.

- Anh có thể ngồi xuống được không?

- Scrooge hỏi, ngờ vực nhìn bóng ma.

- Được.

- Vậy hãy ngồi xuống đi.

Scrooge hỏi thế vì không biết liệu một hồn ma trong suốt có thể ngồi được không và trong trường hợp không thể, hẳn nó sẽ phải lúng túng đưa ra một lời giải thích nào đó. Tuy nhiên hồn ma đã ngồi xuống đối diện với lò sưởi, như thể ông ta vẫn quen làm việc này.

- Anh không tin tôi. - Hồn ma nhận xét.

- Tôi không tin. - Scrooge trả lời.

- Nếu không tin vào các giác quan, liệu anh còn biết lấy gì làm bằng chứng cho sự hiện diện của tôi?

- Tôi không biết. - Scrooge đáp.

- Tại sao anh lại nghi ngờ các giác quan của mình? - Bởi vì, - Scrooge nói, - chỉ một điều nhỏ nhặt cũng có thể ảnh hưởng đến chúng. Một chút khó ở trong dạ dày cũng khiến chúng đánh lừa ta. Biết đâu anh chỉ là kết quả của món thịt bò ăn không tiêu, chút mù tạt cay nồng, vụn phô mai hay một mẩu khoai tây nấu chưa kỹ. Chuyện này có vẻ là do món nước xốt thịt gây nên hơn là hồn ma bóng quế, cho dù anh có là ai đi nữa!

Scrooge vốn không có thói quen bông đùa, cũng như ít khi nào tận sâu trong lòng lão cảm thấy mình có chút hài hước. Sự thật là lão đang cố chứng tỏ mình đủ thông minh để đánh lừa sự tập trung của bản thân và kiềm chế nỗi khiếp đảm, bởi giọng nói của hồn ma đã khuấy động đến tận xương tủy của lão.

Tình cảnh ngồi nhìn chằm chặp vào đôi mắt đờ đẫn, bất động của hồn ma trong im lặng quả là đều thật tệ hại đối với Scrooge. Bản thân sự hiện diện của chính hồn ma cũng đã tạo nên một cái gì đó thật hãi hùng. Dù lão không cảm nhận được nhưng sự thể vẫn rành rành ra đó; và tuy hồn ma ngồi im hoàn toàn bất động song tóc tai, quần áo và những tưa sợi trên người nó vẫn phất phơ như thể hơi nước nóng đang bốc lên trên bếp lò.

- Ông có thấy cái tăm này không? - Scrooge hỏi, nhanh chóng trở lại cuộc phản kích của mình với ý nghĩ vừa lóe lên, mong sao có thể ánh lạc hướng cái nhìn trơ lạnh của hồn ma.

- Có. - Hồn ma trả lời.

- Nhưng ông đâu có nhìn nó? - Scrooge nói.

- Vậy mà tôi vẫn thấy đấy. - Hồn ma đáp.

Trích Giáng sinh yêu thương