Hoài niệm một Tết Trung thu bình thường

Từ Kế Tường21/09/2021 14:30
Hoài niệm một Tết Trung thu bình thường

Rằm tháng 8 âm lịch, còn gọi là Tết Trung thu hay Tết nhi đồng, khi chưa có dịch COVID-19 khắp các nẻo đường thành phố ngoài những gian hàng bán bánh trung thu với cách bài trí màu sắc sặc sỡ đặc trưng từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong thật bắt mắt.

trung-thu.jpg

Và đó cũng là hồn vía mùa trung thu của các thành phố lớn, tiêu biểu cả nước như Hà Nội, Sài Gòn, Hội An... Nhưng ngày này nếu chỉ có những hộp bánh đỏ rực mang các thương hiệu nổi tiếng quen thuộc mà không có những chiếc đèn lồng giấy kiếng, khung tre đủ loại hình: con bướm, con cá, con gà, tàu thủy, xe tăng, ngôi sao… với cách trang trí thuần Việt đi kèm thì cũng không làm nên hồn vía của một đêm rằm tháng tám, một cái Tết Trung thu đúng nghĩa.

Mấy ai đi mua bánh trung thu cho con mà lại quên mua một chiếc lồng đèn? Và trong lúc rảo xe trên phố, tìm một điểm bán đèn hay trong phút giây dừng chân chọn lựa một chiếc đèn vừa ý, hợp với sở thích của con, mấy ai không khỏi ngậm ngùi nhớ lại thời thơ ấu của mình khi có dịp ngắm nghía những chiếc đèn lồng khung tre, giấy kiếng truyền thống, màu đỏ rực rỡ với nét họa tiết, chấm phá đơn sơ, thậm chí cách điệu mà làm nên hình dáng một con rồng, con gà, con cá, trái bí… Khi gắn cây nến nhỏ vào bên trong đốt lên, ánh sáng thật lung linh, kỳ ảo càng làm cho trí óc trẻ con trong sáng, hồn nhiên bay bổng hơn với sự tưởng tượng thăng hoa về một đêm trung thu trăng sáng với hình ảnh chú Cuội ngồi gốc cây đa ngóng đợi chị Hằng.        

Tuy nhiên, có mấy ai biết được những chiếc đèn lồng khung tre, giấy kiếng rất xa xưa ấy mỗi năm đến rằm Trung thu lại xuất hiện rực rỡ trên phố, đi đến tận chợ huyện, chợ làng từ đâu mà có, do ai làm ra, xuất xứ ở một khu phố nghề nào? Tất nhiên có nhiều nơi, nhiều làng nghề làm đèn lồng trung thu nhưng ở Sài Gòn có một khu phố nghề chuyên làm đèn tập trung nhiều hộ gia đình đã nổi tiếng lâu đời được nhiều nơi tín nhiệm đặt hàng phân phối ra thị trường. Đó là khu phố làm đèn lồng giáo xứ Phú Bình, đường Lạc Long Quân, Q.11 đã tồn tại hàng mấy chục năm mà lúc thịnh hành có đến 100 hộ sản xuất đèn quanh năm, mà sôi nổi nhất là vào những tháng trước rằm Trung thu tháng tám.        

Vào những ngày này đến khu phố làm đèn trung thu giáo xứ Phú Bình, người ta sẽ nhận ra ngay những hộ sản xuất đèn lồng theo phong cách truyền thống, hoàn toàn thủ công khi tận mắt ngắm nhiều kiểu đèn được treo giăng giăng trước cửa nhà để tiếp thị, và khi bước vào trong, khách có thể chứng kiến tận mắt những “nghệ nhân” đang thao tác cho từng công đoạn làm đèn từ khâu chẻ tre, vuốt nan, làm khung, dán giấy kiếng, trang trí họa tiết… Không khí làm việc luôn khẩn trương, cảnh người đến lấy hàng về phân phối luôn tấp nập bất kể ngày đêm. 

Do đây là nghề thủ công, những chiếc đèn từ đơn giản đến cầu kỳ, tinh xảo đều được người thợ làm bằng tay theo kiểu gia đình “cha truyền con nối” mà hình thành phố nghề. Trong dây chuyền sản xuất của một hộ gia đình thường bao gồm chồng, vợ, con cái, dâu rể… Nghề này đòi hỏi sự khéo tay, tỉ mẩn kể cả sự “lao tâm khổ tứ”, nhẫn nại mới vượt qua được và mới theo nghề được. Công đoạn khó nhất để làm ra một chiếc đèn lồng trung thu có lẽ là uốn nan, ráp khung tạo hình cho chiếc đèn. Hình dáng khó làm nhất có lẽ là đèn con rồng bởi đây là sự kết hợp giữa khung tre và chi tiết uốn kẽm tạo dáng đầu rồng, râu rồng… Nhưng điều này không làm nghệ nhân làm đèn sợ bằng việc hàng phải giao gấp mà trời lại mưa dầm vì giấy kiếng được dán vào khung tre bằng hồ mà gặp không khí ẩm ướt thì giấy kiếng không thẳng, bị nhăn nheo rất khó sửa, hầu như phải gỡ ra làm lại.

trung-thu-2.jpg

Một nghệ nhân làm đèn lồng kỳ cựu có thâm niên trên 15 năm ở khu phố đèn lồng giáo xứ Phú Bình là ông Trí cho biết họa tiết, màu sắc trang trí đèn lồng trung thu của Việt Nam khác với đèn lồng trung thu Trung Quốc bởi những họa tiết này mang bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Việt do gia đình truyền lại và mỗi thế hệ đều có sự sáng tạo thêm. Cả gia đình ông Trí chia nhau đảm nhận các công đoạn sản xuất đèn lồng. Ông Trí chẻ che, vót nan, vợ ông ráp khung tre tạo dáng cho chiếc đèn, cô con gái vẽ họa tiết trang trí… Hộ gia đình ông Trí chuyên làm đèn lồng loại lớn theo sự đặt hàng của mối quen, mỗi chiếc đèn của hộ ông Trí có giá từ 80.000-100.000 đồng. Còn những hộ làm đèn lồng nhỏ thì giá khoảng 10.000-30.000 đồng. Tất nhiên, đèn lồng trung thu cũng theo thời giá, mỗi năm giá mỗi khác.        

Mấy năm trước một hộ làm đèn lồng kỳ cựu khác trong khu phố đèn lồng giáo xứ Phú Bình là ông Nhân than rằng bây giờ nguyên vật liệu làm đèn đều tăng giá, có chiếc đèn nhiều chi tiết khó, tinh xảo, đòi hỏi nhiều công sức hoàn thành như chiếc đèn con rồng phải mất mấy giờ liền mới làm xong. Thực tế còn phải cạnh tranh với đèn lồng của Trung Quốc giá rẻ nên nghệ nhân làm đèn lồng truyền thống hiện gặp rất nhiều khó khăn. Đèn lồng là mặt hàng không thể “lưu kho” được, phải bán hết ngay trong mùa vụ vì nếu để qua một năm khung tre sẽ bị mối mọt ăn, giấy kiếng sẽ rách nát. Ông Nhân và một số hộ làm đèn lồng truyền thống khác khẳng định nếu không thay đổi mẫu mã cho đèn lồng Việt Nam thì khó cạnh tranh với đèn lồng Trung Quốc.        

Thế nhưng, đèn lồng Trung Quốc mỗi năm tràn vào thị trường Việt Nam, đặc biệt là ở TP.HCM càng nhiều. Đèn của họ mẫu mã phong phú, đa dạng, lại rất đẹp, giá rẻ. Trẻ con Việt Nam ngày nay do tiếp xúc với máy vi tính sớm nên sở thích cũng hiện đại, những mẫu lồng đèn khung tre, giấy kiếng hình dáng con thỏ, con cá, con gà…hình như không còn hấp dẫn với chúng nữa mà cứ đòi bố mẹ mua lồng đèn Trung Quốc chế tác tân kỳ hơn, đèn dùng pin hoặc cắm điện sạc chứ không đốt nến lung linh cứ nơm nớp sợ cháy cả đèn khi gió mạnh.      

Chính vì cạnh tranh không nổi với đèn lồng trung thu của Trung Quốc mỗi năm nhập nhiều hơn nên nhiều nghệ nhân làm đèn lồng truyền thống đã bỏ nghề. Khu phố đèn lồng giáo xứ Phú Bình, đường Lạc Long Quân, Q.11 từ chỗ trước đây có 100 hộ làm nghề, hoạt động tấp nập, đông vui vào những tháng chuẩn bị cho mùa trung thu hiện giờ chỉ còn khoảng 10 hộ theo nghề, những hộ làm đèn này chủ yếu lấy công làm lời và không nỡ bỏ một nghề “cha truyền con nối”. Do đó không khí của phố đèn lồng Phú Bình vào những ngày này đã trở nên buồn tẻ, vắng lặng chứ không rộn ràng, tấp nập, sôi động như xưa.

Năm nay, không chỉ vì đại dịch bùng phát mà làng nghề làm lồng đèn truyền thống Phú Bình đìu hiu, những con đường thành phố vốn là nơi trưng bày các cửa tiệm bán bánh trung thu, bán đèn lồng truyền thống vốn là điểm đến tấp nập của cư dân thành phố cũng vắng bóng. Một Sài Gòn giãn cách chống dịch đã không còn hồn vía Tết Trung thu, dù đó đây có những shiper công nghệ giao bánh, lồng đèn tới khu phong tỏa cho người Sài Gòn nhớ Trung thu. Hay một vài điểm bán bánh trung thu thương hiệu ở Hà Nội hoặc Sài Gòn có cảnh sắp hàng mua bánh từ sáng sớm bị dư luận phê phán không tuân thủ giải pháp 5K chống dịch cũng không phản ánh được không khí tưng bừng, nhộn nhịp, đầy màu sắc có tính đặc trưng hồn vía trung thu.

Và biết đâu khi đã sống quen với dịch bệnh, những năm tới đây vào dịp rằm tháng tám Sài Gòn rồi sẽ mất hẳn một phố nghề chuyên sản xuất đèn lồng nổi tiếng khắp nơi? Đã có ai nghĩ tới việc hỗ trợ cho một làng nghề, một xóm đèn lồng nổi tiếng từng có đến hơn 100 hộ sản xuất thứ “hồn vía” này tồn tại mấy chục năm đang dần mai một của Sài Gòn?


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Hợp luyện diễu binh, diễu hành phục vụ lễ 30-4 tại sân bay Biên Hòa

Sáng 11.4, tại sân bay Biên Hòa, Tiểu ban diễu binh, diễu hành phục vụ Lễ kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đã tổ chức chương trình hợp luyện diễu binh, diễu hành lần thứ nhất với sự tham gia của các khối quân đội, công an.
2

Thông tin cần biết khi xem diễu binh, diễu hành tại TP.HCM ngày 30-4

Lễ diễu binh, diễu hành mừng 50 năm Giải phóng miền Nam - thống nhất đất nước sẽ diễn ra từ 6h30 ngày 30-4 trên đường Lê Duẩn (quận 1, TP.HCM) và tại lễ đài chính phía trước Hội trường Thống Nhất, cùng thời điểm chương trình lễ kỷ niệm.
3

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.
4

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 1: Ông Dương Văn Minh và con đường công danh, binh nghiệp

Nhân ngày kỷ niệm trọng đại, Một Thế Giới giới thiệu loạt bài của TS Vũ Trung Kiên về những con người liên quan đến sự kiện lịch sử vĩ đại của dân tộc diễn ra 50 năm trước.
5

TP.HCM tổ chức trình diễn nghệ thuật 3D mapping dịp lễ 30.4

Chiều 17.4, ông Nguyễn Tấn Kiệt, Trưởng phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TP.HCM đã thông tin về chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).

Thời trang gợi cảm táo bạo sắp thống trị sau những bất an, căng thẳng

Các sự kiện thảm đỏ đã bắt đầu trở lại trong giới giải trí Mỹ, các mẫu váy xuyên thấu gợi cảm liền thống trị thảm đỏ.

Giải Emmy 2021: "The Crown" của Netflix thắng lớn

Như dự đoán, bộ phim về Hoàng gia Anh "The Crown" liên tục được gọi tên ở nhiều hạng mục tại lễ trao giải Emmy năm nay.

Ca sĩ Y Jang Tuyn qua đời vì COVID-19

Dù đã được các y bác sĩ hết lòng cứu chữa sau một thời gian mắc COVID-19, nam ca sĩ người Gia Lai Y Jang Tuyn đã không qua khỏi và đã trút hơi thở cuối cùng vào sáng nay, 20.9.

Chuyện ca sĩ Mỹ nổi tiếng từ tình khúc bất hủ của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn

Dấu ấn của Kyo York với nhạc Trịnh có thể kể từ cột mốc lần đầu tiên anh đứng trên sân khấu "10 năm nhớ Trịnh Công Sơn". Mối lương duyên với nhạc Trịnh đã đưa anh đến gần hơn với khán giả cả nước.

12 người đẹp bị loại khỏi đường đua Miss Grand Slam 2020, có Khánh Vân của Việt Nam

Chuyên trang sắc đẹp nổi tiếng Global Beauties chính thức tung danh sách 8 người đẹp lọt vào Top 8 Miss Grand Slam (Hoa hậu của các Hoa hậu) 2020. Dù có mặt trong Top 20, Hoa hậu Khánh Vân của Việt Nam đã không có mặt trong danh sách này.

Cô gái sở hữu cơ thể 'không xương' liên tục được mời đóng... phim kinh dị

Vì sở hữu thân hình được ví như "không xương" với khả năng uốn dẻo linh hoạt, Marina Mazepa đang là người đẹp được các đạo diễn phim kinh dị săn đón, dù trong phim, cô hiếm khi được lộ mặt.

Nhà Trắng liên hệ nữ rapper Nicki Minaj để giải đáp nghi vấn COVID-19

Để ngăn Nicki Minaj lan truyền tin giả vắc xin COVID-19 gây vô sinh, Nhà Trắng đã cho một chuyên gia y tế liên hệ với nữ rapper qua điện thoại giải đáp nghi vấn.

Thông điệp nhân văn đằng sau bộ váy lộng lẫy của Billie Eilish tại Met Gala 2021

Thảm đỏ Met Gala 2021 chứng kiến hàng loạt sao nổi tiếng với trang phục hào nhoáng và lộng lẫy. Nữ ca sĩ Billie Eilish cũng diện một chiếc đầm nữ tính lộng lẫy. Thế nhưng, đằng sau đó là thông điệp nhân văn về môi trường và bảo vệ động vật.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

Giải trí - TTXVN - 21/04/2025 13:00
TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

Facebook cập nhật tính năng mới, nhiều người Việt "bị ảnh hưởng": từ nay thôi khỏi xem lén, hết thời stalk!

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 21/04/2025 12:00
Giờ đây, ngoài bạn bè, bạn có thể thấy cả những người theo dõi và không theo dõi trong danh sách người xem", thông báo của Facebook cho biết.

Rùng mình với robot cơ bắp sinh học co giật như người thật

Thư giãn - Hoàng Vũ - 21/04/2025 11:00
Một video mới vừa được Clone Robotics công bố đã khiến cộng đồng mạng và giới công nghệ rúng động: robot hình người “Protoclone” uốn cong cơ bắp, co giật tay chân và nhún vai như một sinh vật sống thật sự.

Sức mạnh của đói nghèo: Mẹ mù chữ, bại liệt nhưng nuôi dạy con trai trở thành sinh viên giỏi nhất

Truyền cảm hứng - Trang Đào - 21/04/2025 10:00
Không quan trọng bạn có xuất thân từ gia đình nghèo khó hay không, những điều kì diệu luôn xảy ra.

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi nhận ra mình toàn tặng con "quả quýt" có vị chua chát và đắng ngắt

Điện ảnh - Đông - 21/04/2025 09:00
Hóa ra tôi chỉ đưa cho con những "quả quýt chua", đầy thử thách và nỗi niềm mà có lẽ tôi đã không nhận ra.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Từ sách - Phim - Quìn - 21/04/2025 08:00
Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Đạo diễn Lý Hải - người dẫn dắt 'hiện tượng mạng xã hội' lên màn ảnh

Điện ảnh - Tiểu Vũ - 20/04/2025 13:00
Lý Hải là một trong số ít đạo diễn của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh qua việc dẫn dắt các nhân vật "hiện tượng mạng xã hội" (MXH) thành diễn viên chuyên nghiệp.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 20/04/2025 12:00
Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.

Quách Tĩnh không làm phò mã mà nhất mực lấy Hoàng Dung: Câu trả lời chỉ Dương Quá biết

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/04/2025 11:00
Quách Tĩnh và Hoa Tranh vốn là thanh mai trúc mã, vậy tại sao chàng lại quyết định kết duyên cùng Hoàng Dung?

Nghề rùng rợn, lóc xương rắn, lột xác chó nhà... bán hàng chục triệu đồng

Phong cách sống - Cam Ly - 20/04/2025 10:00
Giữa vô vàn những nghề thủ công đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, nghề làm tiêu bản xương động vật là công việc đầy bí ẩn, có phần rùng rợn.

Xem "Sex Education", người đàn ông cứng rắn như tôi đỏ hoe mắt: Thương con nhưng khiến con xa lánh bố

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 20/04/2025 09:00
Tôi thương con trai hết lòng, nhưng con cứ thấy tôi là lủi đi chỗ khác.

Bước về phía an vui cùng bộ sách 'Sống an vui' và 'Làm chủ cuộc đời' của thiền sư Khangser Rinpoche

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 20/04/2025 08:00
Hai cuốn sách nhỏ của Tiến sĩ Phật học Khangser Rinpoche – “Sống an vui” và “Làm chủ cuộc đời” – xuất hiện như một nốt trầm tĩnh tại giữa ồn ào thường nhật, nơi người đọc có thể từng bước tiến gần hơn về phía bình an và hạnh phúc.

TP.HCM tổ chức trình diễn nghệ thuật 3D mapping dịp lễ 30.4

Giải trí - Thuỷ Long - 19/04/2025 13:00
Chiều 17.4, ông Nguyễn Tấn Kiệt, Trưởng phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TP.HCM đã thông tin về chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).

3 kiểu nói chuyện độc hại, âm thầm phá nát mối quan hệ gia đình, kìm hãm sự phát triển của con cái

Kỹ năng - Như Nguyễn - 19/04/2025 12:00
Thay vì giải quyết vấn đề, 3 cách nói chuyện, giao tiếp dưới đây vô hình chung khiến mối quan hệ gia đình của bạn ngày càng tồi tệ, xuống dốc.

Học hỏi 14 thói quen của những người sáng tạo để trở nên sáng tạo hơn

Suy ngẫm - TĐ - 19/04/2025 11:00
Nếu bạn đang mắc kẹt trong bài tập hoặc dường như không thể hoàn thành một tác phẩm nghệ thuật, hãy tập trung xây dựng những thói quen sau đây của những người sáng tạo. Theo thời gian, bạn sẽ học được cách sáng tạo nhanh hơn, dễ dàng hơn và lâu dài hơn.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 22/04/2025