Hoài niệm một Tết Trung thu bình thường

Từ Kế Tường21/09/2021 14:30
Hoài niệm một Tết Trung thu bình thường

Rằm tháng 8 âm lịch, còn gọi là Tết Trung thu hay Tết nhi đồng, khi chưa có dịch COVID-19 khắp các nẻo đường thành phố ngoài những gian hàng bán bánh trung thu với cách bài trí màu sắc sặc sỡ đặc trưng từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong thật bắt mắt.

trung-thu.jpg

Và đó cũng là hồn vía mùa trung thu của các thành phố lớn, tiêu biểu cả nước như Hà Nội, Sài Gòn, Hội An... Nhưng ngày này nếu chỉ có những hộp bánh đỏ rực mang các thương hiệu nổi tiếng quen thuộc mà không có những chiếc đèn lồng giấy kiếng, khung tre đủ loại hình: con bướm, con cá, con gà, tàu thủy, xe tăng, ngôi sao… với cách trang trí thuần Việt đi kèm thì cũng không làm nên hồn vía của một đêm rằm tháng tám, một cái Tết Trung thu đúng nghĩa.

Mấy ai đi mua bánh trung thu cho con mà lại quên mua một chiếc lồng đèn? Và trong lúc rảo xe trên phố, tìm một điểm bán đèn hay trong phút giây dừng chân chọn lựa một chiếc đèn vừa ý, hợp với sở thích của con, mấy ai không khỏi ngậm ngùi nhớ lại thời thơ ấu của mình khi có dịp ngắm nghía những chiếc đèn lồng khung tre, giấy kiếng truyền thống, màu đỏ rực rỡ với nét họa tiết, chấm phá đơn sơ, thậm chí cách điệu mà làm nên hình dáng một con rồng, con gà, con cá, trái bí… Khi gắn cây nến nhỏ vào bên trong đốt lên, ánh sáng thật lung linh, kỳ ảo càng làm cho trí óc trẻ con trong sáng, hồn nhiên bay bổng hơn với sự tưởng tượng thăng hoa về một đêm trung thu trăng sáng với hình ảnh chú Cuội ngồi gốc cây đa ngóng đợi chị Hằng.        

Tuy nhiên, có mấy ai biết được những chiếc đèn lồng khung tre, giấy kiếng rất xa xưa ấy mỗi năm đến rằm Trung thu lại xuất hiện rực rỡ trên phố, đi đến tận chợ huyện, chợ làng từ đâu mà có, do ai làm ra, xuất xứ ở một khu phố nghề nào? Tất nhiên có nhiều nơi, nhiều làng nghề làm đèn lồng trung thu nhưng ở Sài Gòn có một khu phố nghề chuyên làm đèn tập trung nhiều hộ gia đình đã nổi tiếng lâu đời được nhiều nơi tín nhiệm đặt hàng phân phối ra thị trường. Đó là khu phố làm đèn lồng giáo xứ Phú Bình, đường Lạc Long Quân, Q.11 đã tồn tại hàng mấy chục năm mà lúc thịnh hành có đến 100 hộ sản xuất đèn quanh năm, mà sôi nổi nhất là vào những tháng trước rằm Trung thu tháng tám.        

Vào những ngày này đến khu phố làm đèn trung thu giáo xứ Phú Bình, người ta sẽ nhận ra ngay những hộ sản xuất đèn lồng theo phong cách truyền thống, hoàn toàn thủ công khi tận mắt ngắm nhiều kiểu đèn được treo giăng giăng trước cửa nhà để tiếp thị, và khi bước vào trong, khách có thể chứng kiến tận mắt những “nghệ nhân” đang thao tác cho từng công đoạn làm đèn từ khâu chẻ tre, vuốt nan, làm khung, dán giấy kiếng, trang trí họa tiết… Không khí làm việc luôn khẩn trương, cảnh người đến lấy hàng về phân phối luôn tấp nập bất kể ngày đêm. 

Do đây là nghề thủ công, những chiếc đèn từ đơn giản đến cầu kỳ, tinh xảo đều được người thợ làm bằng tay theo kiểu gia đình “cha truyền con nối” mà hình thành phố nghề. Trong dây chuyền sản xuất của một hộ gia đình thường bao gồm chồng, vợ, con cái, dâu rể… Nghề này đòi hỏi sự khéo tay, tỉ mẩn kể cả sự “lao tâm khổ tứ”, nhẫn nại mới vượt qua được và mới theo nghề được. Công đoạn khó nhất để làm ra một chiếc đèn lồng trung thu có lẽ là uốn nan, ráp khung tạo hình cho chiếc đèn. Hình dáng khó làm nhất có lẽ là đèn con rồng bởi đây là sự kết hợp giữa khung tre và chi tiết uốn kẽm tạo dáng đầu rồng, râu rồng… Nhưng điều này không làm nghệ nhân làm đèn sợ bằng việc hàng phải giao gấp mà trời lại mưa dầm vì giấy kiếng được dán vào khung tre bằng hồ mà gặp không khí ẩm ướt thì giấy kiếng không thẳng, bị nhăn nheo rất khó sửa, hầu như phải gỡ ra làm lại.

trung-thu-2.jpg

Một nghệ nhân làm đèn lồng kỳ cựu có thâm niên trên 15 năm ở khu phố đèn lồng giáo xứ Phú Bình là ông Trí cho biết họa tiết, màu sắc trang trí đèn lồng trung thu của Việt Nam khác với đèn lồng trung thu Trung Quốc bởi những họa tiết này mang bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Việt do gia đình truyền lại và mỗi thế hệ đều có sự sáng tạo thêm. Cả gia đình ông Trí chia nhau đảm nhận các công đoạn sản xuất đèn lồng. Ông Trí chẻ che, vót nan, vợ ông ráp khung tre tạo dáng cho chiếc đèn, cô con gái vẽ họa tiết trang trí… Hộ gia đình ông Trí chuyên làm đèn lồng loại lớn theo sự đặt hàng của mối quen, mỗi chiếc đèn của hộ ông Trí có giá từ 80.000-100.000 đồng. Còn những hộ làm đèn lồng nhỏ thì giá khoảng 10.000-30.000 đồng. Tất nhiên, đèn lồng trung thu cũng theo thời giá, mỗi năm giá mỗi khác.        

Mấy năm trước một hộ làm đèn lồng kỳ cựu khác trong khu phố đèn lồng giáo xứ Phú Bình là ông Nhân than rằng bây giờ nguyên vật liệu làm đèn đều tăng giá, có chiếc đèn nhiều chi tiết khó, tinh xảo, đòi hỏi nhiều công sức hoàn thành như chiếc đèn con rồng phải mất mấy giờ liền mới làm xong. Thực tế còn phải cạnh tranh với đèn lồng của Trung Quốc giá rẻ nên nghệ nhân làm đèn lồng truyền thống hiện gặp rất nhiều khó khăn. Đèn lồng là mặt hàng không thể “lưu kho” được, phải bán hết ngay trong mùa vụ vì nếu để qua một năm khung tre sẽ bị mối mọt ăn, giấy kiếng sẽ rách nát. Ông Nhân và một số hộ làm đèn lồng truyền thống khác khẳng định nếu không thay đổi mẫu mã cho đèn lồng Việt Nam thì khó cạnh tranh với đèn lồng Trung Quốc.        

Thế nhưng, đèn lồng Trung Quốc mỗi năm tràn vào thị trường Việt Nam, đặc biệt là ở TP.HCM càng nhiều. Đèn của họ mẫu mã phong phú, đa dạng, lại rất đẹp, giá rẻ. Trẻ con Việt Nam ngày nay do tiếp xúc với máy vi tính sớm nên sở thích cũng hiện đại, những mẫu lồng đèn khung tre, giấy kiếng hình dáng con thỏ, con cá, con gà…hình như không còn hấp dẫn với chúng nữa mà cứ đòi bố mẹ mua lồng đèn Trung Quốc chế tác tân kỳ hơn, đèn dùng pin hoặc cắm điện sạc chứ không đốt nến lung linh cứ nơm nớp sợ cháy cả đèn khi gió mạnh.      

Chính vì cạnh tranh không nổi với đèn lồng trung thu của Trung Quốc mỗi năm nhập nhiều hơn nên nhiều nghệ nhân làm đèn lồng truyền thống đã bỏ nghề. Khu phố đèn lồng giáo xứ Phú Bình, đường Lạc Long Quân, Q.11 từ chỗ trước đây có 100 hộ làm nghề, hoạt động tấp nập, đông vui vào những tháng chuẩn bị cho mùa trung thu hiện giờ chỉ còn khoảng 10 hộ theo nghề, những hộ làm đèn này chủ yếu lấy công làm lời và không nỡ bỏ một nghề “cha truyền con nối”. Do đó không khí của phố đèn lồng Phú Bình vào những ngày này đã trở nên buồn tẻ, vắng lặng chứ không rộn ràng, tấp nập, sôi động như xưa.

Năm nay, không chỉ vì đại dịch bùng phát mà làng nghề làm lồng đèn truyền thống Phú Bình đìu hiu, những con đường thành phố vốn là nơi trưng bày các cửa tiệm bán bánh trung thu, bán đèn lồng truyền thống vốn là điểm đến tấp nập của cư dân thành phố cũng vắng bóng. Một Sài Gòn giãn cách chống dịch đã không còn hồn vía Tết Trung thu, dù đó đây có những shiper công nghệ giao bánh, lồng đèn tới khu phong tỏa cho người Sài Gòn nhớ Trung thu. Hay một vài điểm bán bánh trung thu thương hiệu ở Hà Nội hoặc Sài Gòn có cảnh sắp hàng mua bánh từ sáng sớm bị dư luận phê phán không tuân thủ giải pháp 5K chống dịch cũng không phản ánh được không khí tưng bừng, nhộn nhịp, đầy màu sắc có tính đặc trưng hồn vía trung thu.

Và biết đâu khi đã sống quen với dịch bệnh, những năm tới đây vào dịp rằm tháng tám Sài Gòn rồi sẽ mất hẳn một phố nghề chuyên sản xuất đèn lồng nổi tiếng khắp nơi? Đã có ai nghĩ tới việc hỗ trợ cho một làng nghề, một xóm đèn lồng nổi tiếng từng có đến hơn 100 hộ sản xuất thứ “hồn vía” này tồn tại mấy chục năm đang dần mai một của Sài Gòn?


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Thời trang gợi cảm táo bạo sắp thống trị sau những bất an, căng thẳng

Các sự kiện thảm đỏ đã bắt đầu trở lại trong giới giải trí Mỹ, các mẫu váy xuyên thấu gợi cảm liền thống trị thảm đỏ.

Giải Emmy 2021: "The Crown" của Netflix thắng lớn

Như dự đoán, bộ phim về Hoàng gia Anh "The Crown" liên tục được gọi tên ở nhiều hạng mục tại lễ trao giải Emmy năm nay.

Ca sĩ Y Jang Tuyn qua đời vì COVID-19

Dù đã được các y bác sĩ hết lòng cứu chữa sau một thời gian mắc COVID-19, nam ca sĩ người Gia Lai Y Jang Tuyn đã không qua khỏi và đã trút hơi thở cuối cùng vào sáng nay, 20.9.

Chuyện ca sĩ Mỹ nổi tiếng từ tình khúc bất hủ của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn

Dấu ấn của Kyo York với nhạc Trịnh có thể kể từ cột mốc lần đầu tiên anh đứng trên sân khấu "10 năm nhớ Trịnh Công Sơn". Mối lương duyên với nhạc Trịnh đã đưa anh đến gần hơn với khán giả cả nước.

12 người đẹp bị loại khỏi đường đua Miss Grand Slam 2020, có Khánh Vân của Việt Nam

Chuyên trang sắc đẹp nổi tiếng Global Beauties chính thức tung danh sách 8 người đẹp lọt vào Top 8 Miss Grand Slam (Hoa hậu của các Hoa hậu) 2020. Dù có mặt trong Top 20, Hoa hậu Khánh Vân của Việt Nam đã không có mặt trong danh sách này.

Cô gái sở hữu cơ thể 'không xương' liên tục được mời đóng... phim kinh dị

Vì sở hữu thân hình được ví như "không xương" với khả năng uốn dẻo linh hoạt, Marina Mazepa đang là người đẹp được các đạo diễn phim kinh dị săn đón, dù trong phim, cô hiếm khi được lộ mặt.

Nhà Trắng liên hệ nữ rapper Nicki Minaj để giải đáp nghi vấn COVID-19

Để ngăn Nicki Minaj lan truyền tin giả vắc xin COVID-19 gây vô sinh, Nhà Trắng đã cho một chuyên gia y tế liên hệ với nữ rapper qua điện thoại giải đáp nghi vấn.

Thông điệp nhân văn đằng sau bộ váy lộng lẫy của Billie Eilish tại Met Gala 2021

Thảm đỏ Met Gala 2021 chứng kiến hàng loạt sao nổi tiếng với trang phục hào nhoáng và lộng lẫy. Nữ ca sĩ Billie Eilish cũng diện một chiếc đầm nữ tính lộng lẫy. Thế nhưng, đằng sau đó là thông điệp nhân văn về môi trường và bảo vệ động vật.

Sự thật tàn khốc: Cha mẹ càng lo lắng điều gì, con càng bị huỷ hoại bởi điều đó!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 19/08/2025 13:00
Thực tế, cha mẹ càng lo lắng điều gì cho con cái trong quá trình trưởng thành thì con càng mất mát, tổn thất nhiều hơn.

Nobita ơi, đừng làm 3 hành động này vì chúng khiến cậu và hàng triệu bạn trẻ "xếp đáy"

Điện ảnh - Đông - 19/08/2025 12:00
Nobita, cậu bạn đáng yêu nhưng mãi thụt lùi vì ba thói quen này!

Tuyệt đối không được đăng lên Facebook những thông tin này

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 19/08/2025 11:00
Hình ảnh này có thể bị lợi dụng để đánh cắp thông tin, thực hiện các chiêu trò lừa đảo.

Nở rộ nghề 'bác sĩ' chuyên sửa Labubu

Phong cách sống - Hoàng Hà - 19/08/2025 10:00
Cơn sốt búp bê nhồi bông Labubu góp phần tạo nên làn sóng nghề nghiệp mới tại Trung Quốc là làm "bác sĩ đồ chơi".

Chăm sóc bản thân thật sự - Đã đến lúc định nghĩa lại “yêu bản thân”

Từ sách - Phim - Quìn - 19/08/2025 09:00
Nếu “chăm sóc bản thân” là đặt lịch spa, hay book một chuyến nghỉ dưỡng sang chảnh, nhưng nếu sáng hôm sau bạn vẫn thức dậy với cảm giác kiệt sức, lo âu, và chẳng biết mình đang sống vì điều gì… thì rõ ràng, vấn đề nằm sâu hơn thế.

Không cần ngân sách quảng cáo khổng lồ, Inbound Marketing là chìa khóa thu hút khách hàng thời đại số

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 19/08/2025 08:00
Trong thời đại chuyển đổi số, doanh nghiệp ngày nay hầu hết đã chuyển đổi sang hình thức inbound marketing để tối ưu hóa không gian mạng và xây dựng nội dung phù hợp với từng nhóm khách hàng mục tiêu.

4 cách uống cà phê tốt nhất cho sức khỏe

Kỹ năng - Minh Nhật - 18/08/2025 11:00
Cà phê không chỉ giúp đầu óc tỉnh táo, tăng sự tập trung mà nếu uống đúng cách, loại đồ uống quen thuộc này còn mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, gan, cân nặng và đường huyết.

“Đồng nghiệp qua đời ở tuổi 29, khi biết nguyên nhân, tôi thấy chính mình trong câu chuyện ấy”

Phong cách sống - Trần Hà - 18/08/2025 10:00
Cái chết đột ngột khiến bạn bè nhận ra điều họ chưa từng nghĩ tới nhưng đang lặp đi, lặp lại mỗi ngày.

Thuyết Mặc Kệ Họ - Từ bỏ kiểm soát để giành lại sức mạnh của chính mình

Từ sách - Phim - TĐ - 18/08/2025 08:48
Thuyết Mặc Kệ Họ không chỉ là một mẹo tư duy. Nó có nền tảng là những triết lý cổ xưa và các khái niệm tâm lý vốn đã giúp con người chúng ta định hướng cuộc đời mình bao thế kỷ qua.

"Khai mở cảm xúc" và "Khai mở hạnh phúc" - Tàu lượn cảm xúc và bánh kẹp hạnh phúc

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 18/08/2025 08:45
Bộ sách “Khai mở cảm xúc” và “Khai mở hạnh phúc” của bác sĩ tâm thần Emma Hepburn không chỉ giải thích tường tận vai trò của cảm xúc trong đời sống tinh thần mà còn hướng dẫn cách tận dụng chính những rung động nội tâm ấy để mang tới hạnh phúc bền vững.

4 kiểu trả lời tin nhắn của EQ thấp, ai cũng muốn né xa

Kỹ năng - Minh Ánh - 17/08/2025 12:00
Người EQ thấp trả lời tin nhắn tùy hứng, không chọn lọc từ ngữ, và ít quan tâm tới cảm xúc của người đối diện.

Tại sao Kiều Phong lại là người yếu nhất trong số các cao thủ tứ tuyệt của Thiên Long?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 17/08/2025 11:00
Bài viết phân tích sức mạnh của các cao thủ trong Thiên Long Bát Bộ, đặc biệt là tứ tuyệt, và đặt ra nghi vấn về vị trí của Kiều Phong. Liệu "chiến thần" Kiều Phong có thực sự xứng đáng với danh hiệu này khi so sánh nội lực với các cao thủ khác?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 20/08/2025