StreamPunks - Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông: YouTube và cơ hội cho những ý tưởng sáng tạo

Chắc hẳn, tuổi thơ của các bạn đã liền gắn với nhiều bộ phim hoạt hình và những câu chuyện cổ tích đúng không? Tôi còn nhớ, ngày nhỏ việc tôi yêu thích nhất là xem phim hoạt hình trên tivi, tôi luôn vào Bibi TV để xem các chương trình thiếu nhi và Cartoon Networks để xem những bộ phim hoạt hình. Tôi xem đi xem lại một bộ phim nhiều lần đến mức bây giờ vẫn luôn nhớ rõ tình tiết trong phim.

Khi đó, Tivi là thú vui duy nhất của tôi, nhưng bây giờ khi nhìn những đứa em dùng điện thoại, ipad để xem các chương trình trên Youtube tôi thấy rõ sự khác biệt về thời gian. Vì bây giờ tuổi thơ của các em chẳng giống mình nữa, ngày xưa mình chỉ xoay quanh mấy bộ phim hoạt hình và chương trình thiếu nhi trên Tivi thì giờ các em có thể thoải mái lựa chọn những chương trình mình yêu thích trên Youtube hoặc Google một cách dễ dàng. Chúng cũng có thể lựa chọn xem lúc nào chúng muốn chứ không cần chờ đến giờ chiếu như mình ngày xưa.

Hẳn để có được sự thoải mái chọn lựa như bây giờ là nhờ cả vào những người làm truyền thông kiểu mới và Youtube -  nơi chứa đựng cả kho tàng dữ liệu khổng lồ.Thật là một bước nhảy vọt lớn của truyền thông. Vậy bạn có tò mò về sự thay đổi nhanh chóng như vậy bắt đầu từ đâu không?

Nếu có thì hãy tìm đọc ngay cuốn StreamPunks - Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông. Vì cuốn sách sẽ cung cấp cho bạn mọi đáp án về hành trình biến bạn thành người chủ động lựa chọn các chương trình mình xem thay vì bị động chờ vào các nhà sản xuất như xưa. Sự thay đổi này không chỉ khiến trẻ em vui sướng mà còn giúp người trưởng thành thấy vui mừng hơn bất cứ thứ gì, vì giờ đây họ có thể tiếp cận bất cứ thông tin, hình ảnh nào họ muốn một cách chủ động nhất.

Điều gì khiến tôi giới thiệu cuốn sách này?

Tôi đã từng tò mò về cách hoạt động của những kênh Youtube, cách đăng tải video hay tại sao những Youtube lại có thể làm sáng tạo nội dung trên Youtube như công việc toàn thời gian, nút bạc và nút vàng tượng trưng cho điều gì? Cách họ có thể kiếm tiền từ Youtube?..Thì đến khi đọc StreamPunks tôi đã có được tất cả đáp án, không những biết được những điều trên mà tôi còn biết được những Youtuber đầu tiên là ai? Những Youtuber nổi tiếng hiện nay, và một vài điều đặc biệt hấp dẫn thú vị khác như tác giả của cuốn tiểu thuyết Best- Seller là một Youtuber rất thành công. Cuốn sách không chỉ bật mí cho bạn bí mật của ngành truyền thông mới mà còn kể cho bạn rất nhiều câu chuyện thú vị, bạn sẽ biết được những kênh Youtube nào cung cấp những kiến thức hữu ích và những Youtuber nào đã mang sự nhiệt huyết của mình ra xây dựng nội dung cho thế giới thông tin tuyệt vời trên Youtube.

Một vài điều thú vị trong cuốn sách này

Những lý do tạo ra cộng đồng truyền thông YouTube thành công

Sự phát triển của YouTube mới bắt đầu phát triển từ hơn một thập kỷ đến nay, tuy nhiên sự phát triển của nó bùng nổ nhanh chóng và ngày càng trở lên chất lượng, phổ biến hơn tính đến thời điểm hiện tại. Và trong cuốn StreamPunks - Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông , tác giả đã đưa ra một vài lý do lý giải cho sự trỗi dậy nhanh chóng này.. 

Thứ nhất, vào năm 2007 Netflix đã quyết định cung cấp dịch vụ cho phép mọi người có thể “stream” từ xa một cách miễn phí với độ lan tỏa toàn cầu. Chính điều này tạo cơ hội cho mọi người tiến gần hơn tới việc trở thành StreamPunks, dường như cứ mỗi tháng YouTube lại phát triển nhanh hơn, xâm nhập những thị trường mới, thu hút nhiều người xem và nhiều người chia sẻ video của mình. Vào năm 2011, trung bình cứ mỗi phút lại có khoảng 40 giờ video được đẩy lên YouTube và con số đó đã tăng hơn mười lần vào năm 2017. 

Lý do thứ hai, chính là quyết định ngay từ đầu của YouTube trả tiền cho những nhà sáng tạo. Bất một công ty truyền thông nào cũng bị thách thức bởi cùng vấn đề này: làm sao để có thể cung cấp những nội dung hấp dẫn cho người xem. cho dù bắt đầu bằng một Blog, tạp chí, kênh truyền hình, hay một dịch vụ streaming, việc đầu tiên đó là trả tiền cho những người sáng tạo nội dung cho mình, sử dụng những thương hiệu có tiếng tăm để thu hút độc giả. Và khi YouTube khởi sự, hướng tiếp cận cũng không thay đổi khác gì mấy. Bên cạnh việc lưu trữ tất cả những video mà người sử dụng đẩy lên, YouTube đã ký một thỏa thuận với đài NBC cũng như một số công ty nhỏ khác để cung cấp thêm nội dung, đổi lại họ được chia sẻ doanh thu quảng cáo cho những nội dung đó. Năm 2007, YouTube đưa ra quyết định với một thỏa thuận gọi là Partner Program, mở rộng quyền chia sẻ doanh thu quảng cáo cho tất cả các nhà sáng tạo độc lập chứ không chỉ với những công ty truyền thông như NBC. Với quy chế nếu kênh Youtube của một nhà sáng tạo nào đạt đến số lượng người đăng ký xem nhất định, kênh đó cho phép YouTube bán quảng cáo trên những nội dung của họ và nhận lại phần lớn số tiền kiếm được tùy theo lưu lượng người xem. Và những khoản tiền này đã giúp những YouTuber có thêm tiền trang trải cho chất lượng video, hình ảnh góp phần khiến việc trở thành StreamPunks trở lên đại chúng hơn.

Lý do thứ ba, không xuất phát từ bản thân YouTube mà là từ những công ty công nghệ, khi mà hãng Apple quyết định gắn các loại camera iSight vào tất cả các loại máy tính cùng lúc YouTube xuất hiện. Chính sự phổ biến những loại Webcam như thế, đã giúp những ý tưởng “stream” của YouTube dễ dàng thực hiện được.

Và điện thoại thông minh ra đời lại là bước tiến hóa nối tiếp để ghi hình video, trang bị những chiếc camera độ phân giải cao hơn vào tay người sử dụng. Ngày nay, điện thoại và camera cầm tay có thể ghi hình chất lượng cao hơn hầu hết màn hình tivi có thể trình chiếu, từ 4K và HDR đến loại video 360 độ. Nếu các nhà sáng tạo vẫn quay bằng chiếc Webcam như xưa thì sẽ khó có được sự chuyển biến mạnh mẽ từ những video không chuyên trở thành những nhà làm phim chuyên nghiệp như hiện nay. Và đây chính là lý do cuối cùng được đề cập đến là có khả năng giúp cộng đồng StreamPunks phát triển. 

Chúng ta dành bao nhiêu thời gian cho những video?

Tôi dám chắc rằng, đa số mọi người đều xem video mỗi ngày, không nhiều thì ít. Mọi người có thể xem trên điện thoại hoặc tivi, xem các chương trình giải trí hoặc những nội dung liên quan đến học thuật. Bởi ngày này, trên Internet bạn có thể dễ dàng tìm kiếm những video giảng dạy kiến thức học thuật, chia sẻ kinh nghiệm sống, học tập hay những video ẩm thực, giải trí được đầu tư cả về nội dung lẫn hình ảnh. Theo thống kê, tại Mỹ trung bình mỗi người bỏ ra 5 giờ/ ngày để xem một cái gì đó trên màn hình, xem video đang trở thành trò tiêu khiển nhiều nhất khi rảnh rỗi. 

Năm giờ đồng hồ nghe có vẻ quá phi lý những sự thật chính là vậy. Hãy thử điểm qua một ngày trong tuần nhé, để thử xem kết quả có đúng như thống kê hay không? Thức dậy, mở mắt ra có thể chúng ta sẽ bật tivi để nghe các chương trình thời sự, trong lúc đánh răng, rửa mặt chuẩn bị đi làm. Khoảng thời gian này thường chiếm tới tầm 30 phút đến 1 giờ đồng hồ.

Trên đường đến chỗ làm, nếu lái xe bạn sẽ nghe nhạc, postcast còn nếu đi phương tiện công cộng bạn có xu hướng dùng điện thoại để check mail, đọc tin tức hay trả lời tin nhắn thêm chừng 10 phút đến 30 phút nữa. Trong lúc làm việc, thi thoảng bạn cũng sẽ nghỉ giải lao và lướt qua vài video mới trên YouTube hay trên mạng xã hội do những người bạn chia sẻ. Việc này sẽ tốn khoảng 45 phút cho đến một giờ nữa.

Sau đó trên đường về nhà bạn lại dùng thêm tầm 10 đến 30 phút nữa, sau khi ăn uống nghỉ ngơi sẽ xem tivi, chương trình giải trí, nghe thời sự...tầm 1 đến 2 giờ đồng hồ. Sau đó trước khi đi ngủ bạn lại tranh thủ dùng thêm một lát để xem các đoạn video hay ho thú vị.

Chừng ấy thời gian cũng tầm năm giờ đồng hồ rồi, ngoài ra còn những ngày nghỉ bạn đi xem phim hay ở nhà xem phim cũng làm tăng thêm thời gian sử dụng. Điều này cho thấy ngoài làm việc và ngủ ra thì thời gian dành cho xem video luôn xếp thứ ba so với những công việc khác của hầu hết mọi người. Tất nhiên, mỗi người sẽ xem những nội dung khác nhau, và không phải cứ xem nhiều video là xấu là vô bổ, bởi video có đa dạng mọi chủ đề và người làm ra nó đều có những thông điệp muốn truyền tải riêng. Và cũng chính nhu cầu xem của khán giả đã góp phần khiến cho cộng đồng truyền thông Youtube có thể phát triển nhanh chóng như bây giờ.

Cộng đồng YouTube và những đóng góp của họ cho thế giới

Khi đọc cuốn sách bạn sẽ biết đến John, Hank, Tyler hay Jenny Doan những YouTuber đã góp phần thay đổi thế giới cộng đồng. Hank đã kết nối những fan hâm mộ và những YouTuber được cộng đồng yêu thích với nhau bằng cách tổ chức hội nghị VidCon, nơi Fan được gặp người hâm mộ bằng da thịt, họ có thể trao đổi với nhau về vô vàn thứ trong nội dung video trên Youtube, lắng nghe tâm sự của nhau. Hank cũng cùng John tổ chức cộng đồng Nerdfighter nơi vận diễn ra các cuộc vận động tài chính giúp những người phụ nữ lập nghiệp tại các quốc gia đang phát triển, cung cấp tiền hỗ trợ cho những tổ chức lớn giúp đỡ trẻ em và người bệnh.

Họ cũng chính là người đã thành lập các kênh giáo dục về khoa học và lịch sử nhân văn, cung cấp những mảng màu thú vị cho người xem, những mặt khác chân thật của khoa học và lịch sử. Những video của họ còn giúp một số trường học không có đủ kinh phí mua sách có nguồn tài nguyên giảng dạy cho sinh viên. Qua những gì họ đã làm cho thế giới, chúng ta phải công nhận rằng họ không chỉ là những người làm truyền thông mà họ còn là những giáo viên nhiệt huyết, nhà hoạt động xã hội và người nổi tiếng định hình hình tượng giới trẻ. Họ đã làm điều tuyệt vời cho cộng đồng Youtube, đưa YouTube trở thành kênh truyền thông giá trị, hấp dẫn.

Còn một gương mặt nổi bất khác trong cộng đồng Youtube, Tyler, một YouTuber nhiệt huyết đã kết nối cộng đồng người đồng tính nam với các kênh tài trợ phi chính phủ, giúp cho thế giới của những người đồng tính không còn cô độc và tách biệt nữa. Chính những video của ông trên Youtube đã thay đổi cuộc đời rất nhiều người đồng tính, giúp họ dám bước ra khỏi bóng tối, sống đúng với bản thân mình. Tyler cũng là một tấm gương cho cộng đồng người đồng tính, bởi ông dám cởi bỏ những ám ảnh và chia sẻ cuộc sống của một người đồng tính một cách công khai, xóa bỏ ranh giới mà xã hội phân tách cộng đồng LGBT .

Rồi còn rất nhiều người nổi tiếng khác như Jenny Doan, người sinh ra trước thế hệ Millennial đã dùng Youtube là nơi truyền tải những clip dạy làm bông của mình. Cũng nhờ những video như vậy, mà sau này Jenny có được những người bạn, những người hâm mộ ghé thăm thường xuyên, và việc kinh doanh ổn định, phát triển giúp Jenny có kinh phí để xây dựng thị trấn mình đang sống.

Một điểm chung của những người làm Youtube thế hệ đầu này là họ luôn làm việc rất chăm chỉ, cống hiến hết mình xây dựng những video được đăng tải lên YouTube. Họ cũng là những người sống vì cộng đồng, họ dùng những lợi thế mình có từ việc làm Youtuber để cống hiến cho xã hội, kết nối cộng đồng để tạo lên những điều đặc biệt.

Nhưng hơn hết, chúng ta cần cảm ơn Youtube nhiều hơn, bởi chính nền tảng này đã cho những YouTuber cơ hội để trở thành nhà truyền thông, cho thế giới một cơ hội để định nghĩa lại ngành truyền thông rằng chỉ cần bạn có ý tưởng và sự nghiêm túc, bạn nhất định có cơ hội lan tỏa thông điệp của chính mình.

Lời kết

SteamPunks không chỉ mang đến cho chúng ta những điều thú vị kể trên mà còn mang đến cho chúng ta những câu chuyện khác nữa về những góc khuất sau những video thành công hay sự vất vả tìm kiếm ý tưởng có khả năng đáp ứng nhu cầu của khán giả của những người làm truyền thông chính thống. Tuy nhiên, tôi không giới thiệu nó bên trên mà hy vọng bạn sẽ tìm đọc nó trong cuốn sách. Một lần nữa, tôi xin khẳng định StreamPunks - Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông là một cuốn sách thú vị vì nó đã vén bức màn thần bí về Youtube và cho tôi thấy một định nghĩa khác về ngành truyền thông.

Về tác giả

Tác giả của cuốn sách là Robert Kyncl, giám đốc kinh doanh của Youtube và Maany Peyvan, một cây bút hàng đầu tại Google, chuyên viết các nội dung truyền thông xã hội. Cả hai người sẽ chia sẻ về trải nghiệm của mình khi chứng kiến bước ngoặt của ngành truyền thông, họ là người được tiếp xúc với những StreamPunks thế hệ đầu cũng như chứng kiến các buổi offline của cộng đồng Youtuber trên khắp thế giới, vì vậy họ giới thiệu cho chúng ta những mảng màu đa dạng của giới truyền thông, kể cho chúng ta nghe những câu chuyện từ khi bắt đầu của những nhân vật nổi tiếng trên Youtube.

Tác giả : Lê Trang – Bookademy