Mưu cầu hạnh phúc (tên gốc: The Pursuit of Happyness) là một trong những bộ phim nổi tiếng nhất của đạo diễn gốc Ý - Gabriele Muccino, với phần thể hiện xuất sắc của tài tử Will Smith cùng con trai Jaden Smith.
Phim ra mắt công chúng vào năm 2006 và được xây dựng dựa trên cuốn hồi ký của triệu phú da màu xuất thân là một người vô gia cư - Christopher Paul Gardner. Ông là người sáng lập công ty môi giới chứng khoán Gardner Rich & Co lừng lẫy và sở hữu hàng trăm triệu USD trong hiện tại. Ông cũng là một trong những nhà hoạt động xã hội có sức ảnh hưởng lớn nhất toàn cầu.
Đến nay, sau 15 năm kể từ khi phim ra mắt và gây tiếng vang trên toàn cầu, hành trình vượt qua khó khăn, khắc phục đói nghèo và không từ bỏ ngay cả khi không còn hy vọng của tỷ phú Gardner và cậu con trai nhỏ trong Mưu cầu hạnh phúc vẫn là một trong những câu chuyện xúc động và truyền cảm hứng mạnh mẽ cho hàng triệu khán giả trên toàn thế giới.
Khi phim ra mắt vào năm 2006, bộ phim đã gây tiếng vang và nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới chuyên môn. Bản thân nam diễn viên chính của phim - Will Smith cũng nhận tới hai đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc tại Oscar và Quả cầu vàng vào năm 2006. Đây cũng là tác phẩm thành công nhất trong sự nghiệp điện ảnh của Will Smith, cả về mặt nghệ thuật và thương mại.
Về doanh thu thương mại, phim đạt con số 27 triệu USD ngay trong tuần đầu ra mắt và đánh bại bộ phim đang thống lĩnh phòng chiếu tại khu vực Bắc Mỹ năm đó Eragon và Charlotte's Web. Tổng doanh thu toàn cầu của Mưu cầu hạnh phúc là 300 triệu USD, gấp 6 lần chi phí sản xuất phim.
Bộ phim còn được trình chiếu cho những người vô gia cư tại Mỹ để khích lệ tinh thần họ, thúc đẩy họ vượt lên hoàn cảnh, theo đuổi ước mơ. Triệu phú Gardner cũng cảm thấy xúc động khi câu chuyện cuộc đời của ông được tái hiện một cách chân thực và lay động cảm xúc những người xung quanh.
Trang web chuyên đánh giá các bộ phim điện ảnh Rotten Tomatoes nhận định về diễn xuất của Will Smith trong phim: "Diễn xuất lay động của Will Smith đã khiến bộ phim Mưu cầu hạnh phúc không đơn giản chỉ là một bộ phim tâm lý tình cảm ủy mị".
Vẻ đẹp của phim nằm ở sự chân thực của nó. Phim đưa người ta từ cảm xúc tuyệt vọng, run rẩy vì những thất bại và bi kịch liên tiếp tới khi vỡ òa vì chạm tới thành công. Phim dẫn dắt cảm xúc người xem một cách tự nhiên, khiến khán giả bị cuốn vào câu chuyện cuộc đời của bố con anh chàng vô gia cư nhưng giàu nghị lực.
Phim dựa trên một câu chuyện có thật về người vô gia cư
Sinh năm 1954 trong một gia đình người Mỹ gốc Phi nghèo khó và đông con, Christopher Paul Gardner là một trong những nạn nhân trực tiếp của thời đại suy thoái kinh tế bấy giờ. Giống nhiều gia đình thời kỳ đó, họ đối mặt với thất học, bạo hành, bị xâm hại, sống trong trại tế bần. Cha anh nghiện rượu và mẹ phải ngồi tù. Suốt tuổi thơ, Chris không biết cha đẻ của mình là ai.
Chris gia nhập Hải quân Mỹ và được học những kỹ thuật y tế. Sau khi xuất ngũ, anh có công việc tại một phòng thí nghiệm y tế. Vài năm sau, ông đón đứa con trai đầu tiên sau cuộc tình với một sinh viên nha khoa. Cũng từ đây, giai đoạn nhọc nhằn nhất trong cuộc đời Chris mở ra.
Khi công việc tại phòng thí nghiệm trở nên khó khăn, thu nhập của ông bị ảnh hưởng, Chris không còn đủ sức để lo cho vợ con. Cuộc sống của gia đình ông đắm chìm trong những khoản nợ, những hóa đơn không thể thanh toán và đỉnh điểm là cuộc hôn nhân của Chris cũng rơi vào ngõ cụt sau những cãi lộn triền miên vì cơm áo gạo tiền.
Vợ muốn đưa con trai bỏ đi nhưng Chris không chấp nhận, ông thương con sẽ giống mình, trải qua một tuổi thơ thiếu vắng tình cảm và sự yêu thương của cha ruột. Chris quyết tâm giành quyền nuôi đứa con trai duy nhất khi đó mới một tuổi.
"Trong một năm, tôi mang theo con trai, xe đẩy, một chiếc túi lớn với tất cả quần áo, cặp sách, ô, tã, một bộ đồ trên lưng và một cái túi xách", người cha yêu con bằng cả trái tim mình đã trải qua những năm tháng "gà trống nuôi con" nhọc nhằn và khó khăn đến vậy.
Vì không có tài chính, hai cha con Chris không có chỗ ngủ, phải nương nhờ các tổ chức từ thiện cho người vô gia cư hoặc tệ hơn, họ phải ngủ ở các ga tàu, công viên hay thậm chí trong nhà vệ sinh công cộng.
Những nỗi bất hạnh của tuổi thơ hay cuộc sống nhọc nhằn hiện tại không khiến Chris gục ngã. Ông miệt mài theo đuổi đam mê của mình, chứng minh năng lực bản thân khi có cơ hội bởi ông tin rằng, "ở cuối đường hầm luôn có ánh sáng" và "một cách cửa đóng lại sẽ có những cánh cửa khác mở ra".
"Tôi vô gia cư nhưng không vô vọng. Tôi biết ngày tốt đẹp hơn đang ở phía trước", Chris từng chia sẻ về những ngày tháng khốn khó nhất của cuộc đời mình.
Khi The Pursuit of Happyness ra mắt, đã có nhiều ý kiến trái chiều về việc tiêu đề bị sai chính tả. Từ "happyness" trong từ điển phải là "happiness" nhưng triệu phú Chris và đạo diễn của phim đã giải thích, đây chính là dụng ý của họ.
Từ "Happyness" được Chris Gardner nhìn thấy ở một khu dân cư nghèo trên đường tìm kiếm cuộc mưu sinh của mình năm đó. Ông muốn dùng lại nó, như một sự tri ân, bởi nhờ có nó mà ông chạm tới thành công ngày hôm nay. Ông cũng giải thích rằng, hạnh phúc là thứ mỗi người tự tìm kiếm, tự định nghĩa và mỗi người có một định nghĩa hạnh phúc khác nhau.
Will Smith làm nên linh hồn của bộ phim
Khi chuyển thể kịch bản, nhà biên kịch Steven Conrad đã có một chút thay đổi so với nguyên tác. Dù bối cảnh vẫn được giữ nguyên thời điểm năm 1981 tại San Francisco (Mỹ) nhưng độ tuổi của cậu con trai Christopher (do Jaden Smith đóng) đã được thay đổi thành năm tuổi thay vì một tuổi như thực tế.
Will Smith gần như là sự lựa chọn đầu tiên và duy nhất cho bộ phim dù nguyên mẫu Gardner từng băn khoăn vì cho rằng Will hợp với các siêu phẩm hành động hơn là một vai diễn nặng về cảm xúc. Và thực sự, Will Smith đã chứng minh được năng lực diễn xuất của mình khi anh có thể biến hóa đa dạng và thể hiện một vai diễn đòi hỏi nội tâm sâu sắc.
Chris Gardner dưới sự thể hiện của Will Smith là một người đàn ông hiền lành, thông minh, hài hước, chăm chỉ và đầy năng lượng khi ở bên con trai. Diễn xuất tuyệt vời của Will Smith tạo nên hình ảnh một người cha không bao giờ khoan nhượng với khó khăn, dồn nén sự mệt mỏi xuống tận cùng để khích lệ cậu con trai nhỏ.
Chris luôn tìm thấy động lực ở cậu con trai bé nhỏ. Sự hiện diện của con, khát khao mang đến cho con một cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc đã khiến anh không bao giờ gục ngã, tìm cách đi đúng đường và chạm tay vào thành công.
Người cha đơn thân với chưa đầy 10 USD đã dồn mọi nỗ lực và ý chí cho ván bài quyết định của cuộc đời mình khi bước chân vào con đường chứng khoán với vị trí học việc trong nửa năm.
Gardner không bao giờ mất niềm tin vào chính mình. Anh tận dụng những hiểu biết của chính mình, hiểu rõ năng lực bản thân và không ngừng học hỏi. Anh không chờ đợi phép màu trong cuộc sống bởi anh biết, mọi thứ chỉ có thể đạt được bằng chính bàn tay và khối óc của mình.
Dù không phải một tác phẩm hoành tráng với những cảnh quay hành động kỹ xảo tuyệt tác hay dàn diễn viên hấp dẫn, gợi cảm như phần lớn các tuyệt phẩm của Hollywood, bộ phim ra đời vào năm 2006 vẫn mang lại rất nhiều năng lượng tích cực cho hàng triệu khán giả trong suốt một thời gian dài.
Đặc biệt, trong giai đoạn dịch bệnh khi con người dễ trở nên yếu mềm và mất niềm tin, đây thực sự là một bộ phim đáng xem và đáng dành thời gian cảm nhận.
Đừng bao giờ gục ngã
Những chướng ngại vật liên tục được dựng lên khiến khán giả vừa cảm thấy một chút vui mừng thì lại hụt hẫng và thất vọng thay cho Chris. Hầu hết thời gian người ta đều chứng kiến Chris chạy. Hành động bên ngoài ấy như để thể hiện nội lực bên trong của nhân vật, luôn luôn tiến lên phía trước, không chấp nhận bị bỏ lại phía sau.
Cuộc sống không bao giờ dừng lại và nếu ta chậm hơn, ta sẽ bị đá bay khỏi vòng xoay ấy và bị loại ra ngoài. Chris phải làm tất cả để tồn tại và tiếp tục theo đuổi giấc mơ. Khó khăn càng nhiều, Chris càng trở nên mạnh mẽ. Dù bị dồn tới bước đường cùng, anh vẫn cố tìm ra cách để khắc phục và tiếp tục chiến đấu.
Không chỉ là lời động viên cho những người đang thất vọng, loay hoay tìm kiếm sự nghiệp, Mưu cầu hạnh phúc còn lấy đi nước mắt của khán giả nhờ câu chuyện cảm động về tình phụ tử. Người cha đó không được phép buồn, thất vọng, chán nản bởi bên cạnh anh luôn có cậu con trai nhỏ.
Trường đoạn xúc động nhất trong phim là cảnh hai cha con qua đêm tại nhà vệ sinh của ga tàu điện ngầm. Chris trải giấy vệ sinh xuống sàn toilet để con nằm. Anh chốt cửa bên trong, mặc kệ bao người đi qua đập cửa ầm ầm kêu gào đòi mở nó ra.
Khi cậu bé Christopher đã quá mệt mỏi sau những chuỗi ngày sống lay lắt, không có nổi một mái ấm và bữa ăn đúng nghĩa, Chris đã an ủi con bằng cách đưa cậu con trai quay về quá khứ với những con khủng long, khung cảnh hùng vĩ hay câu chuyện về cuộc rượt đuổi của lũ khủng long bạo chúa cùng sự xuất hiện của cỗ máy thời gian.
Khi con trai Christopher ngủ say, Chris đã bật khóc. Đây là cảnh khóc đầu tiên của người đàn ông mạnh mẽ này trong suốt bộ phim. Nhưng đó không phải là giọt nước mắt bất lực, đó là giọt nước mắt của sự cố gắng, chua xót cho hoàn cảnh sống của hai cha con và trở thành động lực để anh tiếp tục...
Triệu phú Chris Gardner - nguyên mẫu của Mưu cầu hạnh phúc hiện đã bước vào tuổi U70 và sở hữu khối tài sản lên tới hàng trăm triệu USD. Nhìn lại những gì mình đã trải qua, ông nói: "Nếu có cơ hội, tôi sẽ không thay đổi những chuyện đã xảy ra. Tôi nếm trải những năm tháng gian khổ khi còn là một đứa trẻ và qua đó biết học cách để con tôi không phải chịu đựng những thứ tương tự. Từ lúc năm tuổi, tôi đã quyết tâm phải sống thật ý nghĩa. Và các bạn hãy tin tôi, khi thực hiện các lựa chọn đúng đắn, hạnh phúc sẽ đến với bạn".
Hạnh phúc là điều đáng được mưu cầu. Nếu ta đủ mạnh mẽ, biết đặt ra mục tiêu, kiên trì với những ước mơ thì đến một ngày, hạnh phúc sẽ nằm trong tầm tay. Hạnh phúc của mỗi người khác nhau, nhưng tựu chung đó là trái ngọt cho cả một chặng đường nỗ lực và không đầu hàng thử thách.
"Mưu cầu hạnh phúc" - Bộ phim ngọt ngào định nghĩa về hạnh phúc
Mi Vân