Vì sao truyện cổ tích có 'dì ghẻ độc ác'

Theo Gia Minh28/10/2022 10:00
Vì sao truyện cổ tích có 'dì ghẻ độc ác'

Nhiều truyện cổ tích trên thế giới luôn có một người mẹ kế độc ác, người quyết tâm hủy hoại cuộc sống những đứa con riêng của chồng mình. Nhưng gốc rễ của câu chuyện lâu đời này từ đâu ra?

Bạn nghĩ gì về một câu chuyện cổ tích ? Có thể là "Cô bé Lọ Lem" quét lò sưởi bằng những miếng giẻ rách nát; là Hansel và Gretel lần theo những mẩu bánh mì trong một khu rừng tối tăm; hay nàng Bạch Tuyết, khuôn mặt tái nhợt chết chóc, nằm bất động trong quan tài thủy tinh.

Những hình ảnh này đã in sâu vào tâm thức trẻ thơ. Nhưng, tất cả câu chuyện đều có cùng một nhân vật phản diện: người mẹ kế độc ác.

Những người mẹ kế độc ác đã ám ảnh những trang sách cổ tích trong nhiều thế kỷ qua. Nhưng hình tượng kẻ gian ác này là ai, và mụ ta đến từ đâu? Và một nguyên mẫu thời hiện đại sẽ trông như thế nào?

Bà Maria Tatar, một chuyên gia về văn hóa dân gian Đức tại Đại học Harvard, đã đi tìm nguồn gốc sâu xa về hình tượng người mẹ kế luôn... ác độc.

Dì ghẻ ác độc là nữ hoàng La Mã đầu tiên?

Nguồn gốc của câu chuyện dì ghẻ độc ác có từ thời La Mã cổ đại. Đặc biệt là một nhân vật mang tính biểu tượng: Livia Drusilla, nữ hoàng La Mã đầu tiên.

Livia là vợ thứ hai của Hoàng đế Caesar Augustus, người lên nắm quyền vào năm 44 trước Công nguyên.

Theo nhà sử học người Ý Augusto Fraschetti, vào thời điểm Livia và Augustus kết hôn, cô đã là mẹ của một cậu con trai tên là Tiberius.

Ở cuộc hôn nhân trước đó, Augustus có hai con trai: Gaius Caesar và Lucius Caesar. Một trong số họ đã được thiết lập để kế vị Augustus làm hoàng đế, nhưng có một vấn đề: cả hai đều chết.

Tin đồn về việc Livia chơi xấu bắt đầu lan truyền, và ngọn lửa tin đồn lại bùng lên nhiều năm sau đó khi Agrippa Postumus, cháu trai của Augustus và một người thừa kế ngai vàng tiềm năng khác, bị trục xuất và sát hại.

Cuối cùng, con trai của Livia, Tiberius lên ngôi, thay vì là hậu duệ trực tiếp từ dòng máu của Augustus.

Ở La Mã cổ đại, chính trị thống trị tối cao, việc công khai chỉ trích những người nắm quyền, đặc biệt là hoàng đế, bị coi là xấu. Nhưng có những cách khác, tinh tế hơn để bày tỏ sự không hài lòng.

"Một trong những cách bạn có thể chỉ trích một người đàn ông, là chỉ trích những người phụ nữ mà anh ta gắn bó", bà Peta Greenfield, một nhà sử học về La Mã cổ đại tại Đại học Sydney ở Úc, nói với trang tin Live Science .

Vì vậy, Livia có thể đã trở thành vật tế thần cho những lời chỉ trích về chồng và con trai của bà.

Hình tượng "phản diện" của các nhà văn hóa

Trong các nền văn hóa trên khắp thế giới, những câu chuyện về sự ganh đua độc hại của phụ nữ có rất nhiều.

Tuy nhiên, thông thường, các chi tiết cụ thể đã thay đổi để đáp ứng các tiêu chuẩn xã hội của nơi này. Chẳng hạn, ở một số vùng của châu Phi và châu Á, người mẹ kế mang hình dáng người vợ thứ hai độc ác, người đã tra tấn người vợ cả đức hạnh. Và ở nhiều nơi tại châu Âu, cô ấy trở thành một người chị hoặc một người mẹ chồng hay ghen tị.

Khi Jacob và Wilhelm Grimm bắt tay vào việc thu thập và sắp xếp hợp lý các câu chuyện cổ tích Grimm của Đức vào đầu thế kỷ XIX, họ đã bị tai tiếng rất nhiều do trong truyện đó có nội dung người mẹ độc ác.

Bà Tatar giải thích: "Họ đã thay đổi rất nhiều mẹ và mẹ vợ thành mẹ kế, trong nỗ lực bảo tồn sự tôn nghiêm của tình mẫu tử".

Một lý do khác khiến những người mẹ kế nổi bật trong các câu chuyện dân gian từ thời này đã phản ánh thực tế một cách đơn giản. Sinh con là một công việc nguy hiểm và nhiều phụ nữ đã không sống sót sau trải nghiệm này.

Bà Tatar nói: "Khoảng một nửa số trẻ em lớn lên với cha ruột và mẹ kế".

Tất nhiên, những câu chuyện cổ tích của anh em nhà Grimm đã trở nên vô cùng nổi tiếng và là nền tảng cho nhiều bộ phim của Disney, từ "Bạch Tuyết" đến "Tangled".

Những bộ phim này, cũng như những bộ phim lấy cảm hứng từ tác giả người Đan Mạch ở thế kỷ XIX, Hans Christian Andersen, với truyện cổ tích Andersen, đã mang đến cho chúng ta một số nhân vật phản diện tiêu biểu nhất từng được đưa lên màn ảnh.

Từ phù thủy biển Ursula của "Nàng tiên cá", Maleficent của "Người đẹp ngủ trong rừng" và nữ hoàng độc ác của nàng Bạch Tuyết.

Nhưng khi xã hội ngày một coi trọng việc đối xử với phụ nữ hơn, Disney đã bắt đầu sửa chữa nhiều nhân vật mẹ kế độc ác của mình hoặc bỏ qua hoàn toàn, như trong các bộ phim "Moana", "Frozen" và "Maleficent". Trong đó vẽ nên người mẹ kế như một nhân vật thường bị hiểu lầm.

Bà Tatar nhìn nhận sự thay đổi này là tích cực. "Theo một cách nào đó, những câu chuyện thời xưa rất thiêng liêng. Nhưng chúng ta không còn sống ở thế kỷ XIX tại Đức nữa. Giá trị của phụ nữ đã thay đổi và những câu chuyện kể về người mẹ kế cũng sẽ thay đổi", bà nói.


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Không phải Kiều Phong, chỉ 2 cao thủ sở hữu những tuyệt kỹ này có thể khiến Vô Danh Thần Tăng thua đau

Ai là người có tuyệt kỹ có thể phá vỡ "tường khí" hộ thể của Vô Danh Thần Tăng?
3

Vì sao Tiêu Phong truyền võ công cho kẻ thù là Hư Trúc mà bỏ qua Đoàn Dự?

Vì sao Tiêu Phong lại chọn Hư Trúc, người có ân oán với mình, thay vì Đoàn Dự, người anh em kết nghĩa, để kế thừa võ công Cái Bang?
4

Hoàng Thường vô địch thiên hạ nhưng thua đau đớn trước Phương Lạp

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến thất bại này của Hoàng Thường?

Clip "bật mí bí mật màn ảo thuật thay váy trong chớp mắt" nổi bật tuần qua

Đoạn clip với góc quay từ hậu trường đã giúp bật mí mánh khóe màn ảo thuật thay trang phục trong chớp mắt. Đó cũng là một trong những clip nổi bật mạng xã hội tuần qua.

Khoảnh khắc tuyệt đẹp khi chim công cất cánh bay trên trời

Chim công rất ít khi bay và chỉ bay được những quãng ngắn, nhưng hình ảnh chim công bay trên bầu trời lại khiến nhiều người liên tưởng đến loài chim phượng hoàng trong truyền thuyết.

8 sự thật thú vị về chú mèo máy Doraemon

Bạn có biết lý do vì sao tay Doraemon tròn vo nhưng vẫn cầm nắm được đồ vật hay sự thật Dorami cũng không có tai?

Clip xếp đồ vật chồng lên nhau như ảo thuật gia của chàng thợ điện

Suốt nhiều năm qua, anh Wang Yekun (sống ở Trung Quốc) đã có những tác phẩm được tạo nên từ sự cân bằng các đồ vật, xếp chồng chúng lên nhau hút số lượt theo dõi lớn trên mạng xã hội.

Sự phản kháng của dê núi khiến đại bàng bất ngờ

Những tưởng đại bàng đã có được một bữa ăn ngon khi tấn công dê núi, nhưng sự phản kháng mạnh mẽ của con mồi đã dẫn đến một cái kết khó ngờ.

Bức ảnh cò chui đầu vào miệng cá sấu

Trong tự nhiên không thiếu những khoảnh khắc thú vị khiến người xem đầy bất ngờ khi được chứng kiến.

Bức ảnh sư tử đực nhe nanh cố gắng vồ lấy nhiếp ảnh gia

Tấm hình đã lột tả được vẻ đẹp vừa kiêu hãnh, vừa đáng sợ của một con sư tử đực khi nó chuẩn bị tấn công.

Clip "lật tẩy màn ảo thuật nổi tiếng" nổi bật tuần qua

Màn diễn ảo thuật biến bồ câu ra từ bên trong chiếc mũ trống đã bị lật tẩy nhờ góc nhìn từ trên cao. Đoạn video lật tẩy mánh khóe ảo thuật này là một trong những clip nổi bật tuần qua.

TP.HCM: Bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước

Giải trí - Song Phạm - 22/04/2025 13:00
Tối 19.4.2025, TP.HCM bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước bằng chương trình trình diễn ánh sáng 3D trước trụ sở UBND thành phố, thu hút đông đảo người dân.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 22/04/2025 12:00
Việc đầu tiên đại tướng Dương Văn Minh làm trên cương vị tổng thống là ông đã giao cho Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thông báo với phía Mỹ về việc “không phản đối việc Mỹ phải ra đi trong 24 giờ”.

Sẽ rất tiếc nếu sử dụng Zalo mà bạn không biết các tính năng này

Kỹ năng - Nhật Hạ - 22/04/2025 11:00
Zalo thường xuyên cập nhật cho người dùng các chức năng, tùy chọn mới giúp người dùng có trải nghiệm tốt hơn

Xem mạng xã hội gần đây, tôi chợt nhớ đến phim Sex Education: Hãy dạy con điều này càng sớm càng tốt

Điện ảnh - Thanh Hương - 22/04/2025 10:00
Tôi đã lo lắng đến mất ăn mất ngủ, nghĩ rất nhiều về chuyện dạy con.

Giữa làn sóng AI, thứ giết chết con người không phải Chat GPT, DeepSeek,... mà là lối tư duy này

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 22/04/2025 09:00
DeepSeek giống như cần sa, nó có tác dụng giảm đau. Nhưng một khi bạn bị nghiện, nó sẽ chỉ gây tổn hại đến não và khiến bạn hoàn toàn mất khả năng suy nghĩ.

Lời hứa 20 năm của Larry Berman với 'điệp viên hoàn hảo' Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Trần Thường - VNN - 22/04/2025 08:00
Khi viết về Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn, Giáo sư, nhà sử học Larry Berman đã hứa không sử dụng những thông tin có thể làm tổn thương đến nhiều người. Sau gần 20 năm, lời hứa đó vẫn còn.

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

Giải trí - TTXVN - 21/04/2025 13:00
TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

Facebook cập nhật tính năng mới, nhiều người Việt "bị ảnh hưởng": từ nay thôi khỏi xem lén, hết thời stalk!

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 21/04/2025 12:00
Giờ đây, ngoài bạn bè, bạn có thể thấy cả những người theo dõi và không theo dõi trong danh sách người xem", thông báo của Facebook cho biết.

Rùng mình với robot cơ bắp sinh học co giật như người thật

Thư giãn - Hoàng Vũ - 21/04/2025 11:00
Một video mới vừa được Clone Robotics công bố đã khiến cộng đồng mạng và giới công nghệ rúng động: robot hình người “Protoclone” uốn cong cơ bắp, co giật tay chân và nhún vai như một sinh vật sống thật sự.

Sức mạnh của đói nghèo: Mẹ mù chữ, bại liệt nhưng nuôi dạy con trai trở thành sinh viên giỏi nhất

Truyền cảm hứng - Trang Đào - 21/04/2025 10:00
Không quan trọng bạn có xuất thân từ gia đình nghèo khó hay không, những điều kì diệu luôn xảy ra.

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi nhận ra mình toàn tặng con "quả quýt" có vị chua chát và đắng ngắt

Điện ảnh - Đông - 21/04/2025 09:00
Hóa ra tôi chỉ đưa cho con những "quả quýt chua", đầy thử thách và nỗi niềm mà có lẽ tôi đã không nhận ra.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Từ sách - Phim - Quìn - 21/04/2025 08:00
Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Đạo diễn Lý Hải - người dẫn dắt 'hiện tượng mạng xã hội' lên màn ảnh

Điện ảnh - Tiểu Vũ - 20/04/2025 13:00
Lý Hải là một trong số ít đạo diễn của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh qua việc dẫn dắt các nhân vật "hiện tượng mạng xã hội" (MXH) thành diễn viên chuyên nghiệp.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 20/04/2025 12:00
Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.

Quách Tĩnh không làm phò mã mà nhất mực lấy Hoàng Dung: Câu trả lời chỉ Dương Quá biết

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/04/2025 11:00
Quách Tĩnh và Hoa Tranh vốn là thanh mai trúc mã, vậy tại sao chàng lại quyết định kết duyên cùng Hoàng Dung?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 22/04/2025