Viết và Sống
Anne Lamott xuất bản cuốn sách “Viết và Sống” (Bird by bird) năm 1994, chỉ một năm trước khi Internet bùng nổ toàn cầu, làm thay đổi vĩnh viễn thói quen đọc, viết và tiêu thụ văn hóa của nhân loại.
Sunpride, đặt trụ sở tại Hồng Kông, một tổ chức gây quỹ vì mục đích đấu tranh cho bình đẳng giới, chuẩn bị mang đến Thái Lan show trưng bày nghệ thuật lấy đề tài LGBT với quy mô đặc biệt.
“Spectrosynthesis II” là dự án tiếp nối thành công từ triển lãm cùng tên do Sunpride thực hiện năm 2017, diễn ra ở bảo tàng Mỹ thuật Đương đại Đài Bắc (Đài Loan).
“Spectrosynthesis I” từng tạo tiếng vang khi tổ chức tại Đài Bắc
Patrick Sun Kai-yit, giám đốc sáng lập Sunpride, vừa xác nhận sự kiện triển lãm mới năm 2019 sẽ được tiến hành tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật Băng Cốc (BACC), thủ đô Thái Lan.
“Thái Lan là chọn lựa logic cho tổ chức như chúng tôi”, Sun nói. “Thái Lan luôn tạo dấu ấn thân thiện với cộng đồng LGBT. Gần đây điều này càng được khẳng định khi chính quyền thành phố lên kế hoạch xây dựng ngân quỹ nhằm hợp pháp hóa quan hệ hôn nhân đồng giới".
Phía Sunpride chia sẻ, họ hài lòng khi nhận được hỗ trợ tích cực từ BACC, địa chỉ quảng bá nghệ thuật đương đại quy mô lớn nhất thủ đô Thái Lan.
Danh sách trưng bày dự kiến bao gồm những đề cử tiêu biểu từ hơn 50 nghệ sĩ gốc Á đa quốc tịch, trong đó một vài tác phẩm thuộc quyền sở hữu của Sunpride, số khác được mượn nhằm mục đích triển lãm. Ngoài ra, chương trình sẽ giới thiệu loạt tác phẩm ủy thác thực hiện bởi nghệ sĩ tài năng bản xứ, như họa sĩ sắp đặt Arin Rungjang và Jakkai Siributr.
Điểm sáng trong “Spectrosynthesis II” phải kể đến bộ sưu tập ảnh giá trị của nhiếp ảnh gia quá cố Ren Hang, một nghệ sĩ trẻ đồng tính người Hoa. Anh tự sát năm 2017 sau khi hoàn tất series ảnh chân dung ấn tượng về những người bạn.
Sun, phụ trách công tác giám tuyển cho dự án, xếp chuỗi ảnh nghệ thuật của Ren cạnh những tác phẩm do Lionel Wendt sáng tác, một nhiếp ảnh gia gốc Sri Lankan - người đồng thời qua đời lúc còn trẻ.
“Chúng tôi sẽ trưng bày song song một số tác phẩm của Wendt, vốn mang tính tiên phong và đến nay vẫn giữ được sức ảnh hưởng dẫu kỹ thuật nhiếp ảnh hiện thời đã tiên tiến hơn nhiều. Ren cũng là một nghệ sĩ LGBT xuất sắc, độc đáo. Anh làm điều chưa ai từng làm, khi ghi lại bằng ống kính hình ảnh thế hệ trẻ Trung Hoa của anh. Tôi tin dấu ấn Ren Hang sẽ tiếp tục sống mãi”.
Một số cái tên nổi bật không kém trong triển lãm là Maria Taniguchi, Ming Wong, Samson Young, cùng 2 nghệ sĩ gốc Việt đáng chú ý: Đinh Q.Lê và Danh Võ.
‘Không Đề’ (2011) - Ren Hang
Giám đốc BACC - Pawit Mahasarinand, bày tỏ, Spectrosynthesis II giống một dự án nghệ thuật tổng hợp hơn là một show trưng bày đơn lẻ:
“Chúng tôi lên kế hoạch liên kết với đối tái bản địa, hội nhóm điện ảnh, nghệ sĩ sân khấu, chuyên viên tổ chức talkshow, diễn đàn và hội nghị. Chuỗi sự kiện sẽ diễn ra ở trung tâm của BACC lẫn một số địa điểm khác. Chúng tôi mong muốn thảo luận chủ đề nghệ thuật LGBT rộng rãi qua nhiều khía cạnh đa dạng, thu hút sự tham gia tìm hiểu của công chúng".
Phụ trách nội dung chương trình, Sun tiết lộ ông luôn tin tưởng nghệ thuật có khả năng tạo cầu nối xóa đi khác biệt xã hội.
Doanh nhân và chuyên gia giám tuyển người Hồng Kông cho biết: “Con đường đấu tranh tiến đến bình quyền (giới tính) không bao giờ êm ả, và văn hóa nghệ thuật có thể giúp thay đổi góc nhìn của mọi người, khuyến khích sự cảm thông - chấp nhận từ xã hội".
Maitree Siriboon
Triển lãm mới giới thiệu không ít nghệ sĩ đồng tính, dẫu một vài trong số họ chưa từng chủ động bộc lộ về giới tính thật thông qua sáng tác cá nhân. Ngoài ra, chương trình có sự tham gia của những nghệ sĩ không thuộc cộng đồng LGBT nhưng được biết đến với tác phẩm mang đề tài đồng tính, bình đẳng giới.
Sun nói, “(Không cần công khai đề cập), xu hướng tính dục của nghệ sĩ phản ánh rõ rệt thông qua tác phẩm nghệ thuật, vì nghệ thuật chứa đựng giá trị lột tả chân thật người tạo nên nó".
“Hình ảnh, cá tính người làm nghệ thuật được chuyển tải tự nhiên thông qua mỗi sáng tác của họ, tôi tin là thế” Sun chia sẻ.
Dự án nghệ thuật trình diễn ‘Muted Situation’
“Bên cạnh đó, người xem sẽ có dịp cảm nhận mới mẻ hơn về một sáng tác khi nó được đặt trong không gian triển lãm theo chủ đề LGBT. Chẳng hạn tác phẩm trình diễn ‘Muted Situation’ của Samson Young có thể mang lại ấn tượng rất khác tại chương trình lần này, so với lúc nó ra mắt trong khuôn khổ triển lãm Venice Biennale (Hàn Quốc) năm ngoái".
Tên dự án “Spectrosynthesis” ghép từ danh từ ‘synthesis’ (tổng hợp) và ‘spetro/spectrum’ (quang phổ), ngụ ý vẻ đẹp tổng hòa sắc màu quang phổ, là nét ẩn dụ về lịch sử phong phú và đa văn hóa của cộng đồng LGBT toàn cầu.
Như Ý (theo SCMP)
