Trần Kim Trắc viết để tự cười

06/01/2019 00:59
Trần Kim Trắc viết để tự cười

Văn chương của Trần Kim Trắc nhẹ nhàng, dí dỏm, vui tươi… tạo thành một phong cách mà ông tự gọi là “lý lắc Nam bộ”.

Nhà văn Trần Kim Trắc đã lặng lẽ qua đời tại nhà riêng ở tuổi 90. Sự ra đi của ông cũng giống hệt hành trình văn chương của ông, vừa khiêm nhường ẩn náu, vừa bất ngờ thú vị.

Ông đã sống trên dương gian một chặng đường không ngắn, và dư âm sáng tạo của ông có lẽ cũng còn dài. Nhà văn Trần Kim Trắc không giống bất kỳ ai trong thế hệ cầm bút cùng thời. Ông đứng ngoài danh vọng, có nét gì lẻ loi mà lại có nét gì độc đáo. Nói chuyện với nhà văn Trần Kim Trắc luôn có được tiếng cười rộn rã, đọc truyện ngắn của nhà văn Trần Kim Trắc cũng luôn có tiếng cười đôn hậu, nhưng ít ai nhận ra ông có một đôi mắt buồn không thể nào che giấu số phận hẩm hiu!

Nhà văn Trần Kim Trắc có một khởi đầu rất đáng phấn khích. Năm 1945, Trần Kim Trắc tham gia kháng chiến chống Pháp ở tuổi 16. Năm 1948, ông chính thức gia nhập Tiểu đoàn 307 lừng lẫy chiến trường Tây Nam bộ. Những ngày quân ngũ, Trần Kim Trắc đến với văn chương và gặt hái ngay thành tích: truyện ngắn Cái lu được trao giải 3 về văn xuôi của Hội Văn nghệ Việt Nam 1954-1955. Đây là một giải thưởng cực kỳ uy tín lúc bấy giờ, bởi lẽ phần thơ trao giải nhất cho tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu.

Còn phần văn xuôi, giải nhất thuộc về Đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc và Truyện Tây Bắc của Tô Hoài, giải nhì thuộc về Truyện anh Lục của Nguyễn Huy Tưởng và Con trâu của Nguyễn Văn Bổng. Truyện ngắn Cái lu của Trần Kim Trắc được trao giải ba đồng hạng với Vượt Côn Đảo của Phùng Quán, và đứng trên ba giải khuyến khích là Đồng quê hoa nở của Hoàng Trung Nho, Gặp gỡ của Bùi Hiển và Cá bống mú của Đoàn Giỏi.

Nhà văn Trần Kim Trắc thời điểm năm 2015 - Ảnh: Tư liệu của Hội NV TP.HCM

Với vòng nguyệt quế Cái lu cộng với quá khứ xuất thân từ Tiểu đoàn 307, nhà văn Trần Kim Trắc xem như có được một cánh cửa lớn để lập nghiệp khi tập kết ra Bắc. Thế nhưng, éo le thay, rời Phòng Chính trị Quân khu 3 chuyển lên Phòng Văn nghệ Tổng cục Chính trị chưa được bao lâu thì Trần Kim Trắc bị kỷ luật. Nói cho sòng phẳng, lỗi lầm của Trần Kim Trắc chỉ liên quan đến sinh hoạt thôi, nhưng không khí nghiêm trọng lúc ấy khiến ông mất tất cả công trạng từng vun đắp. Trở thành thường dân, Trần Kim Trắc cũng rời bỏ chốn chữ nghĩa và dạt khỏi Hà Nội để lên rừng làm nghề sơn tràng.

Sau truyện ngắn Cái lu, hơn 30 năm Trần Kim Trắc không đụng tay vào việc viết lách. Hơn 30 năm, Trần Kim Trắc làm một người lao động dầm mưa dãi nắng đúng nghĩa. Mấy năm ở vai trò một nhân viên ngoài biên chế của Ty Công nghiệp Hưng Yên, Trần Kim Trắc rất giỏi nấu rượu và pha chế nước chấm. Rồi Trần Kim Trắc theo người yêu lên Tuyên Quang, với một gói nấm mốc để sống bằng nghề sản xuất nước chấm. Tuy nhiên, trú ngụ trong căn nhà mái tranh tạm bợ bên cạnh hồ Nông Tiến, Trần Kim Trắc đã trở thành một người nuôi ong xuất sắc.

Từ những đõ ong của Trần Kim Trắc, chất lượng mật ngọt của chàng trai quê gốc Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang đã bay qua bến Bình Ca yên ả, và bay qua cả dòng sông Lô lịch sử. Cựu chiến binh Tiểu đoàn 307 Trần Kim Trắc đã được xưng tụng là vua nuôi ong ở núi đồi Tây Bắc!

Đất nước thống nhất, tháng 7.1975, Trần Kim Trắc cùng vợ đưa mấy chục đàn ong từ Tuyên Quang vào Long Khánh, tỉnh Đồng Nai. Trần Kim Trắc nuôi con cái học hành thành đạt bằng chính nghề nuôi ong. Khi đã qua tuổi 60, Trần Kim Trắc mới thu hẹp số lượng các đõ ong, rồi chuyển về sinh sống hẳn tại Sài Gòn và túc tắc nhen lại ngọn lửa văn chương. Thập niên 90 của thế kỷ trước, căn nhà của Trần Kim Trắc trên đường Nguyễn Thị Minh Khai vẫn treo biển “có bán mật ong dinh dưỡng”.

Lần hiếm hoi báo giới Sài Gòn được tiếp cận nhà văn Trần Kim Trắc hồi năm 2015

Nhà văn Trần Kim Trắc trở lại giới cầm bút bằng tập truyện ngắn Ông Thiềm Thừ in năm 1994. Nghĩa là ông có 40 năm im lặng, nếu tính từ truyện ngắn Cái lu đoạt giải thưởng Hội Văn Nghệ Việt Nam như món quà khắc cốt ghi tâm. 40 năm trải nghiệm, với bao nhiêu sóng gió, với bao nhiêu ngổn ngang, với bao nhiêu dằn vặt, chỉ cần nhà văn Trần Kim Trắc tuần tự viết ra đã có thể gây kinh ngạc cho độc giả.

23 truyện ngắn trong tập Ông Thiềm Thừ được trao tặng thưởng Hội Nhà văn VN như một sự khích lệ cố nhân tái ngộ chữ nghĩa mà thôi. Những tác phẩm sau này như Học trò già, Trăng đẹp mình trăng, Chuyện nàng Mimo, Con trai ông tướng… mới thực sự phô diễn hết tâm tư của nhà văn Trần Kim Trắc. Ông viết để xoa dịu cho hồi ức thúc giục. Ông viết để trả nợ cho kỷ niệm réo gọi. Ông viết để tha thứ cho định mệnh trớ trêu.

Những trang văn hay nhất của nhà văn Trần Kim Trắc đều xoay quanh chính cuộc đời ông. Trầm luân đấy, đoạ đày đấy, bất an đấy… nhưng nhà văn Trần Kim Trắc không dùng một câu oán than nào, không dùng một lời cay nghiệt nào. Ông chỉ viết để tự cười mình, chưa đủ lãng mạn, chưa đủ kiên nhẫn, chưa đủ bao dung với cuộc sống mến thương. Văn chương của Trần Kim Trắc cứ nhẹ nhàng, cứ dí dỏm, cứ vui tươi… tạo thành một phong cách mà ông tự gọi là “lý lắc Nam bộ”.

Nhà văn Trần Kim Trắc không có mưu cầu gì ở nghề văn. Mọi sự xưng tụng đối với ông đều vô nghĩa. Bạn đọc thế hệ sau, muốn hiểu ông, chỉ cần đọc lại những trang viết về hai mảng đề tài tâm đắc của ông: Thứ nhất, tuổi trẻ kiêu hãnh, như Nụ cười 307. Thứ hai, tháng ngày lang bạt, như Chuyện riêng tư, chốn sơn tràng!

Lê Thiếu Nhơn


Gửi bình luận
(0) Bình luận

HLV Park Hang Seo và ĐT Việt Nam tiếp tục gây sốt trên TH Hàn Quốc

Đài truyền hình SBB của Hàn Quốc tiếp tục gây sốt về số lượt người xem trên kênh của mình khi phát sóng một chương trình liên quan đến HLV Park Hang Seo và ĐT Việt Nam.

Britney Spears quyết định ở bên cạnh chăm sóc cha dù thiệt hại hàng chục triệu USD

Chỉ một tháng trước buổi diễn đầu tiên, Britney Spears đã hủy bỏ tour 'Domination' vốn rất được mong chờ tại thành phố Las Vegas để có thêm thời gian chăm sóc cho người cha đang bệnh nặng.

Bức tranh 'Ivan bạo chúa' và 70 năm lưu lạc trên đất Mỹ

Ngày 20.12, công tố viên thuộc Văn phòng Chưởng lý quận Columbia (bang Washington) công bố thông báo tịch thu chính thức bức tranh “Chuyến khởi hành bí mật của Ivan khủng khiếp trước Oprichina”.

Mỹ Tâm bức xúc vì phim 'Chị trợ lý của anh' vừa ra mắt đã bị quay lén tung lên mạng

Vừa ra mắt phim ở Hà Nội vào chiều tối nay 4.1, nữ ca sĩ Mỹ Tâm đã lên tiếng phản ứng việc một số khán giả đã quay và chụp những hình ảnh của phim 'Chị trợ lý của anh' tung lên mạng.

Nghệ sĩ trước giờ G tại Duyên dáng Việt Nam 30

Tất cả các nghệ sĩ đang gấp rút chuẩn bị để có những phần trình diễn chỉn chu nhất dành tặng khán giả trong Duyên dáng Việt Nam 30 (DDVN) diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình vào lúc 20 giờ tối nay 5.1.

Lê Âu Ngân Anh hoàn toàn có quyền khởi kiện Cục NTBD để bảo vệ quyền lợi của mình

Không được Cục NTBD cấp phép dự thi Hoa hậu Liên lục địa 2018, Lê Âu Ngân Anh tuyên bố vẫn đi thi và ủy quyền cho luật sư làm hồ sơ khởi kiện Cục.

Hoa hậu Hương Giang: Nếu lấy chồng, tôi và chồng phải xác định là không có con

Gặp gỡ Hoa hậu Hương Giang khi Hà Nội đã vào đông. Cái rét mướt của mùa đông không xua đi được hơi ấm của căn phòng mà Hương Giang chọn là nơi chia sẻ về cuộc hành trình của mình trong suốt một năm đương nhiệm vị trí Hoa hậu chuyển giới quốc tế.

Vĩnh biệt 'ông già Nam Bộ

Nhà văn Trần Kim Trắc được giới văn chương gọi là “ông già Nam Bộ”, một cây đại thụ của văn chương phương Nam đã âm thầm ra đi ở tuổi 90.

Phạm Xuân Ẩn - “Điệp viên hoàn hảo” trong mắt bạn bè

Trong lịch sử tình báo Việt Nam, Phạm Xuân Ẩn là một cái tên luôn gợi sự tò mò. Ông được gọi là “điệp viên hoàn hảo” không chỉ bởi tài năng trong chiến tranh, mà còn bởi nhân cách khiến bạn bè, kể cả ở bên kia chiến tuyến, đều dành cho ông sự kính trọng.

Quan hệ với Bố Mẹ

Blog GS John VU - GS John Vu - 26/08/2025 13:00
“Tôi có vấn đề với bố mẹ tôi. Tôi không biết làm sao giải quyết được nó vì họ muốn tôi học kĩ sư phần mềm bởi vì nó có tương lai tốt. Tôi thấy nó khó với quá nhiều công việc..."

Xem Sex Education, tôi xấu hổ bởi cách dạy dỗ của người làm bố như tôi thực sự "hỏng"!

Điện ảnh - Thanh Hương - 26/08/2025 12:00
Tôi nhận ra cách giáo dục của mình đã quá phiến diện và tiêu cực.

Cách vô hiệu hóa việc Facebook âm thầm truy cập toàn bộ ảnh trên điện thoại

Kỹ năng - Trung Nam - 26/08/2025 11:00
Người dùng Facebook lo ngại khi Meta tự động bật tính năng cho phép ứng dụng truy cập và phân tích thư viện ảnh, từ siêu dữ liệu đến nội dung hình ảnh, để đưa ra gợi ý cá nhân hóa.

Người bị trầm cảm nhẹ thường nói 4 câu sau, nếu bạn dùng thường xuyên đến gặp bác sĩ gấp!

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 26/08/2025 10:00
"Trầm cảm" là căn bệnh gây tử vong lớn thứ hai ở người sau ung thư.

Phạm Xuân Ẩn - “Điệp viên hoàn hảo” trong mắt bạn bè

Từ sách - Phim - 26/08/2025 09:00
Trong lịch sử tình báo Việt Nam, Phạm Xuân Ẩn là một cái tên luôn gợi sự tò mò. Ông được gọi là “điệp viên hoàn hảo” không chỉ bởi tài năng trong chiến tranh, mà còn bởi nhân cách khiến bạn bè, kể cả ở bên kia chiến tuyến, đều dành cho ông sự kính trọng.

Trải nghiệm thế giới bên kia của cô gái Anh: Ánh sáng màu hổ phách ấm áp

Phong cách sống - Nhật Thùy - 26/08/2025 08:00
"Dù không nhìn thấy ai, tôi biết có một dạng tồn tại nào đó bên kia", Nicola kể về trải nghiệm cận tử; cho biết cô cảm nhận được ánh sáng hổ phách ấm áp.

Kỹ năng công nghệ nào được cần tới?

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/08/2025 13:00
Một số trong các bạn đã hỏi tôi về các kĩ năng công nghệ là quan trọng trong kinh doanh ngày nay. Là sinh viên kĩ nghệ phần mềm, bạn muốn biết kĩ năng nào bạn sẽ cần có để kiếm được việc tốt trong thế giới toàn cầu này.

Bị chê là kém tài nhất, Nobita hoá ra lại có một đặc điểm không ai địch nổi

Điện ảnh - Trang Vũ - 25/08/2025 12:00
Là fan của bộ truyện lâu năm liệu bạn đã biết?

Điện thoại không bí mật nghe lén như chúng ta tưởng, nhưng sự thật còn nguy hiểm và đáng lo hơn nhiều

Kỹ năng - Thùy Anh - 25/08/2025 11:00
Dù không chia sẻ, nhưng những thông tin riêng tư của chúng ta trong điện thoại có thể đã rơi vào tay của một bên thứ ba.

10 năm sau vụ án con hại mẹ, phân tích nguyên nhân mới thấy lỗ hổng dạy con đáng báo động

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 25/08/2025 10:00
Là tội phạm có chỉ số IQ cao, nam sinh này sở hữu khả năng phản điều tra cực mạnh, khiến cảnh sát mất gần 4 năm mới bắt giữ được hắn.

Đại địa chấn kinh tế - Liệu sự kiện sụp đổ của bong bóng dot-com có tái diễn trong thời đại AI?

Từ sách - Phim - Ngọc Tú - 25/08/2025 09:00
Cuộc khủng hoảng dot-com đầu những năm 2000 không chỉ là một biến cố tài chính, mà còn là lời cảnh báo cho bất kỳ thời đại công nghệ nào.

Danh tính vị mạnh thường quân đi dép xanh đỏ hớt hải bỏ chạy sau khi trao quà gây bất ngờ

Truyền cảm hứng - Nam An - 25/08/2025 08:00
Một nữ mạnh thường quân trong chương trình Mái ấm gia đình Việt gây chú ý khi lặng lẽ mang quà tặng rồi nhiều lần “bỏ chạy” khỏi sân khấu, để lại ấn tượng về tấm lòng thiện nguyện thầm lặng.

Xem Sex and the City, tôi ngừng hỏi con “Ăn gì chưa?”: Hóa ra con gái không vô tâm, chỉ là tôi không hiểu

Điện ảnh - Nguyễn Phượng - 24/08/2025 13:00
Một tập phim Sex and the City khiến tôi nhận ra lý do con gái tuổi teen luôn cáu gắt với bố mẹ. Hóa ra, không phải vì nó vô tâm mà vì tôi đã yêu sai cách.

6 loại trứng đã không bổ béo còn “phá hủy” nội tạng, mê mấy cũng phải nhịn

Kỹ năng - Ngọc Ái - 24/08/2025 12:00
Không chỉ dạ dày, nhiều cơ quan nội tạng khác cũng có thể “gặp nguy” nếu bạn ăn phải 6 loại trứng dưới đây.

Hé lộ lai lịch Cô Cô khi Khưu Xứ Cơ không truy sát Tiểu Long Nữ

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 24/08/2025 11:00
Là nữ chính của Thần điêu đại hiệp, Tiểu Long Nữ có vai trò đặc biệt.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 26/08/2025