Trần Kim Trắc viết để tự cười

06/01/2019 00:59
Trần Kim Trắc viết để tự cười

Văn chương của Trần Kim Trắc nhẹ nhàng, dí dỏm, vui tươi… tạo thành một phong cách mà ông tự gọi là “lý lắc Nam bộ”.

Nhà văn Trần Kim Trắc đã lặng lẽ qua đời tại nhà riêng ở tuổi 90. Sự ra đi của ông cũng giống hệt hành trình văn chương của ông, vừa khiêm nhường ẩn náu, vừa bất ngờ thú vị.

Ông đã sống trên dương gian một chặng đường không ngắn, và dư âm sáng tạo của ông có lẽ cũng còn dài. Nhà văn Trần Kim Trắc không giống bất kỳ ai trong thế hệ cầm bút cùng thời. Ông đứng ngoài danh vọng, có nét gì lẻ loi mà lại có nét gì độc đáo. Nói chuyện với nhà văn Trần Kim Trắc luôn có được tiếng cười rộn rã, đọc truyện ngắn của nhà văn Trần Kim Trắc cũng luôn có tiếng cười đôn hậu, nhưng ít ai nhận ra ông có một đôi mắt buồn không thể nào che giấu số phận hẩm hiu!

Nhà văn Trần Kim Trắc có một khởi đầu rất đáng phấn khích. Năm 1945, Trần Kim Trắc tham gia kháng chiến chống Pháp ở tuổi 16. Năm 1948, ông chính thức gia nhập Tiểu đoàn 307 lừng lẫy chiến trường Tây Nam bộ. Những ngày quân ngũ, Trần Kim Trắc đến với văn chương và gặt hái ngay thành tích: truyện ngắn Cái lu được trao giải 3 về văn xuôi của Hội Văn nghệ Việt Nam 1954-1955. Đây là một giải thưởng cực kỳ uy tín lúc bấy giờ, bởi lẽ phần thơ trao giải nhất cho tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu.

Còn phần văn xuôi, giải nhất thuộc về Đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc và Truyện Tây Bắc của Tô Hoài, giải nhì thuộc về Truyện anh Lục của Nguyễn Huy Tưởng và Con trâu của Nguyễn Văn Bổng. Truyện ngắn Cái lu của Trần Kim Trắc được trao giải ba đồng hạng với Vượt Côn Đảo của Phùng Quán, và đứng trên ba giải khuyến khích là Đồng quê hoa nở của Hoàng Trung Nho, Gặp gỡ của Bùi Hiển và Cá bống mú của Đoàn Giỏi.

Nhà văn Trần Kim Trắc thời điểm năm 2015 - Ảnh: Tư liệu của Hội NV TP.HCM

Với vòng nguyệt quế Cái lu cộng với quá khứ xuất thân từ Tiểu đoàn 307, nhà văn Trần Kim Trắc xem như có được một cánh cửa lớn để lập nghiệp khi tập kết ra Bắc. Thế nhưng, éo le thay, rời Phòng Chính trị Quân khu 3 chuyển lên Phòng Văn nghệ Tổng cục Chính trị chưa được bao lâu thì Trần Kim Trắc bị kỷ luật. Nói cho sòng phẳng, lỗi lầm của Trần Kim Trắc chỉ liên quan đến sinh hoạt thôi, nhưng không khí nghiêm trọng lúc ấy khiến ông mất tất cả công trạng từng vun đắp. Trở thành thường dân, Trần Kim Trắc cũng rời bỏ chốn chữ nghĩa và dạt khỏi Hà Nội để lên rừng làm nghề sơn tràng.

Sau truyện ngắn Cái lu, hơn 30 năm Trần Kim Trắc không đụng tay vào việc viết lách. Hơn 30 năm, Trần Kim Trắc làm một người lao động dầm mưa dãi nắng đúng nghĩa. Mấy năm ở vai trò một nhân viên ngoài biên chế của Ty Công nghiệp Hưng Yên, Trần Kim Trắc rất giỏi nấu rượu và pha chế nước chấm. Rồi Trần Kim Trắc theo người yêu lên Tuyên Quang, với một gói nấm mốc để sống bằng nghề sản xuất nước chấm. Tuy nhiên, trú ngụ trong căn nhà mái tranh tạm bợ bên cạnh hồ Nông Tiến, Trần Kim Trắc đã trở thành một người nuôi ong xuất sắc.

Từ những đõ ong của Trần Kim Trắc, chất lượng mật ngọt của chàng trai quê gốc Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang đã bay qua bến Bình Ca yên ả, và bay qua cả dòng sông Lô lịch sử. Cựu chiến binh Tiểu đoàn 307 Trần Kim Trắc đã được xưng tụng là vua nuôi ong ở núi đồi Tây Bắc!

Đất nước thống nhất, tháng 7.1975, Trần Kim Trắc cùng vợ đưa mấy chục đàn ong từ Tuyên Quang vào Long Khánh, tỉnh Đồng Nai. Trần Kim Trắc nuôi con cái học hành thành đạt bằng chính nghề nuôi ong. Khi đã qua tuổi 60, Trần Kim Trắc mới thu hẹp số lượng các đõ ong, rồi chuyển về sinh sống hẳn tại Sài Gòn và túc tắc nhen lại ngọn lửa văn chương. Thập niên 90 của thế kỷ trước, căn nhà của Trần Kim Trắc trên đường Nguyễn Thị Minh Khai vẫn treo biển “có bán mật ong dinh dưỡng”.

Lần hiếm hoi báo giới Sài Gòn được tiếp cận nhà văn Trần Kim Trắc hồi năm 2015

Nhà văn Trần Kim Trắc trở lại giới cầm bút bằng tập truyện ngắn Ông Thiềm Thừ in năm 1994. Nghĩa là ông có 40 năm im lặng, nếu tính từ truyện ngắn Cái lu đoạt giải thưởng Hội Văn Nghệ Việt Nam như món quà khắc cốt ghi tâm. 40 năm trải nghiệm, với bao nhiêu sóng gió, với bao nhiêu ngổn ngang, với bao nhiêu dằn vặt, chỉ cần nhà văn Trần Kim Trắc tuần tự viết ra đã có thể gây kinh ngạc cho độc giả.

23 truyện ngắn trong tập Ông Thiềm Thừ được trao tặng thưởng Hội Nhà văn VN như một sự khích lệ cố nhân tái ngộ chữ nghĩa mà thôi. Những tác phẩm sau này như Học trò già, Trăng đẹp mình trăng, Chuyện nàng Mimo, Con trai ông tướng… mới thực sự phô diễn hết tâm tư của nhà văn Trần Kim Trắc. Ông viết để xoa dịu cho hồi ức thúc giục. Ông viết để trả nợ cho kỷ niệm réo gọi. Ông viết để tha thứ cho định mệnh trớ trêu.

Những trang văn hay nhất của nhà văn Trần Kim Trắc đều xoay quanh chính cuộc đời ông. Trầm luân đấy, đoạ đày đấy, bất an đấy… nhưng nhà văn Trần Kim Trắc không dùng một câu oán than nào, không dùng một lời cay nghiệt nào. Ông chỉ viết để tự cười mình, chưa đủ lãng mạn, chưa đủ kiên nhẫn, chưa đủ bao dung với cuộc sống mến thương. Văn chương của Trần Kim Trắc cứ nhẹ nhàng, cứ dí dỏm, cứ vui tươi… tạo thành một phong cách mà ông tự gọi là “lý lắc Nam bộ”.

Nhà văn Trần Kim Trắc không có mưu cầu gì ở nghề văn. Mọi sự xưng tụng đối với ông đều vô nghĩa. Bạn đọc thế hệ sau, muốn hiểu ông, chỉ cần đọc lại những trang viết về hai mảng đề tài tâm đắc của ông: Thứ nhất, tuổi trẻ kiêu hãnh, như Nụ cười 307. Thứ hai, tháng ngày lang bạt, như Chuyện riêng tư, chốn sơn tràng!

Lê Thiếu Nhơn


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Thông tin cần biết khi xem diễu binh, diễu hành tại TP.HCM ngày 30-4

Lễ diễu binh, diễu hành mừng 50 năm Giải phóng miền Nam - thống nhất đất nước sẽ diễn ra từ 6h30 ngày 30-4 trên đường Lê Duẩn (quận 1, TP.HCM) và tại lễ đài chính phía trước Hội trường Thống Nhất, cùng thời điểm chương trình lễ kỷ niệm.
2

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.
3

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 1: Ông Dương Văn Minh và con đường công danh, binh nghiệp

Nhân ngày kỷ niệm trọng đại, Một Thế Giới giới thiệu loạt bài của TS Vũ Trung Kiên về những con người liên quan đến sự kiện lịch sử vĩ đại của dân tộc diễn ra 50 năm trước.
4

TP.HCM tổ chức trình diễn nghệ thuật 3D mapping dịp lễ 30.4

Chiều 17.4, ông Nguyễn Tấn Kiệt, Trưởng phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TP.HCM đã thông tin về chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).
5

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

HLV Park Hang Seo và ĐT Việt Nam tiếp tục gây sốt trên TH Hàn Quốc

Đài truyền hình SBB của Hàn Quốc tiếp tục gây sốt về số lượt người xem trên kênh của mình khi phát sóng một chương trình liên quan đến HLV Park Hang Seo và ĐT Việt Nam.

Britney Spears quyết định ở bên cạnh chăm sóc cha dù thiệt hại hàng chục triệu USD

Chỉ một tháng trước buổi diễn đầu tiên, Britney Spears đã hủy bỏ tour 'Domination' vốn rất được mong chờ tại thành phố Las Vegas để có thêm thời gian chăm sóc cho người cha đang bệnh nặng.

Bức tranh 'Ivan bạo chúa' và 70 năm lưu lạc trên đất Mỹ

Ngày 20.12, công tố viên thuộc Văn phòng Chưởng lý quận Columbia (bang Washington) công bố thông báo tịch thu chính thức bức tranh “Chuyến khởi hành bí mật của Ivan khủng khiếp trước Oprichina”.

Mỹ Tâm bức xúc vì phim 'Chị trợ lý của anh' vừa ra mắt đã bị quay lén tung lên mạng

Vừa ra mắt phim ở Hà Nội vào chiều tối nay 4.1, nữ ca sĩ Mỹ Tâm đã lên tiếng phản ứng việc một số khán giả đã quay và chụp những hình ảnh của phim 'Chị trợ lý của anh' tung lên mạng.

Nghệ sĩ trước giờ G tại Duyên dáng Việt Nam 30

Tất cả các nghệ sĩ đang gấp rút chuẩn bị để có những phần trình diễn chỉn chu nhất dành tặng khán giả trong Duyên dáng Việt Nam 30 (DDVN) diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình vào lúc 20 giờ tối nay 5.1.

Lê Âu Ngân Anh hoàn toàn có quyền khởi kiện Cục NTBD để bảo vệ quyền lợi của mình

Không được Cục NTBD cấp phép dự thi Hoa hậu Liên lục địa 2018, Lê Âu Ngân Anh tuyên bố vẫn đi thi và ủy quyền cho luật sư làm hồ sơ khởi kiện Cục.

Hoa hậu Hương Giang: Nếu lấy chồng, tôi và chồng phải xác định là không có con

Gặp gỡ Hoa hậu Hương Giang khi Hà Nội đã vào đông. Cái rét mướt của mùa đông không xua đi được hơi ấm của căn phòng mà Hương Giang chọn là nơi chia sẻ về cuộc hành trình của mình trong suốt một năm đương nhiệm vị trí Hoa hậu chuyển giới quốc tế.

Vĩnh biệt 'ông già Nam Bộ

Nhà văn Trần Kim Trắc được giới văn chương gọi là “ông già Nam Bộ”, một cây đại thụ của văn chương phương Nam đã âm thầm ra đi ở tuổi 90.

TP.HCM: Bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước

Giải trí - Song Phạm - 22/04/2025 13:00
Tối 19.4.2025, TP.HCM bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước bằng chương trình trình diễn ánh sáng 3D trước trụ sở UBND thành phố, thu hút đông đảo người dân.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 22/04/2025 12:00
Việc đầu tiên đại tướng Dương Văn Minh làm trên cương vị tổng thống là ông đã giao cho Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thông báo với phía Mỹ về việc “không phản đối việc Mỹ phải ra đi trong 24 giờ”.

Sẽ rất tiếc nếu sử dụng Zalo mà bạn không biết các tính năng này

Kỹ năng - Nhật Hạ - 22/04/2025 11:00
Zalo thường xuyên cập nhật cho người dùng các chức năng, tùy chọn mới giúp người dùng có trải nghiệm tốt hơn

Xem mạng xã hội gần đây, tôi chợt nhớ đến phim Sex Education: Hãy dạy con điều này càng sớm càng tốt

Điện ảnh - Thanh Hương - 22/04/2025 10:00
Tôi đã lo lắng đến mất ăn mất ngủ, nghĩ rất nhiều về chuyện dạy con.

Giữa làn sóng AI, thứ giết chết con người không phải Chat GPT, DeepSeek,... mà là lối tư duy này

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 22/04/2025 09:00
DeepSeek giống như cần sa, nó có tác dụng giảm đau. Nhưng một khi bạn bị nghiện, nó sẽ chỉ gây tổn hại đến não và khiến bạn hoàn toàn mất khả năng suy nghĩ.

Lời hứa 20 năm của Larry Berman với 'điệp viên hoàn hảo' Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Trần Thường - VNN - 22/04/2025 08:00
Khi viết về Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn, Giáo sư, nhà sử học Larry Berman đã hứa không sử dụng những thông tin có thể làm tổn thương đến nhiều người. Sau gần 20 năm, lời hứa đó vẫn còn.

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

Giải trí - TTXVN - 21/04/2025 13:00
TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

Facebook cập nhật tính năng mới, nhiều người Việt "bị ảnh hưởng": từ nay thôi khỏi xem lén, hết thời stalk!

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 21/04/2025 12:00
Giờ đây, ngoài bạn bè, bạn có thể thấy cả những người theo dõi và không theo dõi trong danh sách người xem", thông báo của Facebook cho biết.

Rùng mình với robot cơ bắp sinh học co giật như người thật

Thư giãn - Hoàng Vũ - 21/04/2025 11:00
Một video mới vừa được Clone Robotics công bố đã khiến cộng đồng mạng và giới công nghệ rúng động: robot hình người “Protoclone” uốn cong cơ bắp, co giật tay chân và nhún vai như một sinh vật sống thật sự.

Sức mạnh của đói nghèo: Mẹ mù chữ, bại liệt nhưng nuôi dạy con trai trở thành sinh viên giỏi nhất

Truyền cảm hứng - Trang Đào - 21/04/2025 10:00
Không quan trọng bạn có xuất thân từ gia đình nghèo khó hay không, những điều kì diệu luôn xảy ra.

Xem 'Khi cuộc đời cho bạn quả quýt', tôi nhận ra mình toàn tặng con "quả quýt" có vị chua chát và đắng ngắt

Điện ảnh - Đông - 21/04/2025 09:00
Hóa ra tôi chỉ đưa cho con những "quả quýt chua", đầy thử thách và nỗi niềm mà có lẽ tôi đã không nhận ra.

Con đường chuyển hoá - Tâm càng rộng, thế giới càng mở

Từ sách - Phim - Quìn - 21/04/2025 08:00
Mỗi người có một cách nhìn cuộc sống riêng. Có người nhìn bằng lòng bao dung, có người lại nhìn bằng sự khó chịu, phán xét. Một câu chuyện, người thấy thương có kẻ lại thấy ghét. Nhưng khác biệt không nằm ở câu chuyện, mà nằm ở cái tâm.

Đạo diễn Lý Hải - người dẫn dắt 'hiện tượng mạng xã hội' lên màn ảnh

Điện ảnh - Tiểu Vũ - 20/04/2025 13:00
Lý Hải là một trong số ít đạo diễn của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh qua việc dẫn dắt các nhân vật "hiện tượng mạng xã hội" (MXH) thành diễn viên chuyên nghiệp.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 20/04/2025 12:00
Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.

Quách Tĩnh không làm phò mã mà nhất mực lấy Hoàng Dung: Câu trả lời chỉ Dương Quá biết

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 20/04/2025 11:00
Quách Tĩnh và Hoa Tranh vốn là thanh mai trúc mã, vậy tại sao chàng lại quyết định kết duyên cùng Hoàng Dung?
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 22/04/2025