Trần Kim Trắc viết để tự cười

06/01/2019 00:59
Trần Kim Trắc viết để tự cười

Văn chương của Trần Kim Trắc nhẹ nhàng, dí dỏm, vui tươi… tạo thành một phong cách mà ông tự gọi là “lý lắc Nam bộ”.

Nhà văn Trần Kim Trắc đã lặng lẽ qua đời tại nhà riêng ở tuổi 90. Sự ra đi của ông cũng giống hệt hành trình văn chương của ông, vừa khiêm nhường ẩn náu, vừa bất ngờ thú vị.

Ông đã sống trên dương gian một chặng đường không ngắn, và dư âm sáng tạo của ông có lẽ cũng còn dài. Nhà văn Trần Kim Trắc không giống bất kỳ ai trong thế hệ cầm bút cùng thời. Ông đứng ngoài danh vọng, có nét gì lẻ loi mà lại có nét gì độc đáo. Nói chuyện với nhà văn Trần Kim Trắc luôn có được tiếng cười rộn rã, đọc truyện ngắn của nhà văn Trần Kim Trắc cũng luôn có tiếng cười đôn hậu, nhưng ít ai nhận ra ông có một đôi mắt buồn không thể nào che giấu số phận hẩm hiu!

Nhà văn Trần Kim Trắc có một khởi đầu rất đáng phấn khích. Năm 1945, Trần Kim Trắc tham gia kháng chiến chống Pháp ở tuổi 16. Năm 1948, ông chính thức gia nhập Tiểu đoàn 307 lừng lẫy chiến trường Tây Nam bộ. Những ngày quân ngũ, Trần Kim Trắc đến với văn chương và gặt hái ngay thành tích: truyện ngắn Cái lu được trao giải 3 về văn xuôi của Hội Văn nghệ Việt Nam 1954-1955. Đây là một giải thưởng cực kỳ uy tín lúc bấy giờ, bởi lẽ phần thơ trao giải nhất cho tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu.

Còn phần văn xuôi, giải nhất thuộc về Đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc và Truyện Tây Bắc của Tô Hoài, giải nhì thuộc về Truyện anh Lục của Nguyễn Huy Tưởng và Con trâu của Nguyễn Văn Bổng. Truyện ngắn Cái lu của Trần Kim Trắc được trao giải ba đồng hạng với Vượt Côn Đảo của Phùng Quán, và đứng trên ba giải khuyến khích là Đồng quê hoa nở của Hoàng Trung Nho, Gặp gỡ của Bùi Hiển và Cá bống mú của Đoàn Giỏi.

Nhà văn Trần Kim Trắc thời điểm năm 2015 - Ảnh: Tư liệu của Hội NV TP.HCM

Với vòng nguyệt quế Cái lu cộng với quá khứ xuất thân từ Tiểu đoàn 307, nhà văn Trần Kim Trắc xem như có được một cánh cửa lớn để lập nghiệp khi tập kết ra Bắc. Thế nhưng, éo le thay, rời Phòng Chính trị Quân khu 3 chuyển lên Phòng Văn nghệ Tổng cục Chính trị chưa được bao lâu thì Trần Kim Trắc bị kỷ luật. Nói cho sòng phẳng, lỗi lầm của Trần Kim Trắc chỉ liên quan đến sinh hoạt thôi, nhưng không khí nghiêm trọng lúc ấy khiến ông mất tất cả công trạng từng vun đắp. Trở thành thường dân, Trần Kim Trắc cũng rời bỏ chốn chữ nghĩa và dạt khỏi Hà Nội để lên rừng làm nghề sơn tràng.

Sau truyện ngắn Cái lu, hơn 30 năm Trần Kim Trắc không đụng tay vào việc viết lách. Hơn 30 năm, Trần Kim Trắc làm một người lao động dầm mưa dãi nắng đúng nghĩa. Mấy năm ở vai trò một nhân viên ngoài biên chế của Ty Công nghiệp Hưng Yên, Trần Kim Trắc rất giỏi nấu rượu và pha chế nước chấm. Rồi Trần Kim Trắc theo người yêu lên Tuyên Quang, với một gói nấm mốc để sống bằng nghề sản xuất nước chấm. Tuy nhiên, trú ngụ trong căn nhà mái tranh tạm bợ bên cạnh hồ Nông Tiến, Trần Kim Trắc đã trở thành một người nuôi ong xuất sắc.

Từ những đõ ong của Trần Kim Trắc, chất lượng mật ngọt của chàng trai quê gốc Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang đã bay qua bến Bình Ca yên ả, và bay qua cả dòng sông Lô lịch sử. Cựu chiến binh Tiểu đoàn 307 Trần Kim Trắc đã được xưng tụng là vua nuôi ong ở núi đồi Tây Bắc!

Đất nước thống nhất, tháng 7.1975, Trần Kim Trắc cùng vợ đưa mấy chục đàn ong từ Tuyên Quang vào Long Khánh, tỉnh Đồng Nai. Trần Kim Trắc nuôi con cái học hành thành đạt bằng chính nghề nuôi ong. Khi đã qua tuổi 60, Trần Kim Trắc mới thu hẹp số lượng các đõ ong, rồi chuyển về sinh sống hẳn tại Sài Gòn và túc tắc nhen lại ngọn lửa văn chương. Thập niên 90 của thế kỷ trước, căn nhà của Trần Kim Trắc trên đường Nguyễn Thị Minh Khai vẫn treo biển “có bán mật ong dinh dưỡng”.

Lần hiếm hoi báo giới Sài Gòn được tiếp cận nhà văn Trần Kim Trắc hồi năm 2015

Nhà văn Trần Kim Trắc trở lại giới cầm bút bằng tập truyện ngắn Ông Thiềm Thừ in năm 1994. Nghĩa là ông có 40 năm im lặng, nếu tính từ truyện ngắn Cái lu đoạt giải thưởng Hội Văn Nghệ Việt Nam như món quà khắc cốt ghi tâm. 40 năm trải nghiệm, với bao nhiêu sóng gió, với bao nhiêu ngổn ngang, với bao nhiêu dằn vặt, chỉ cần nhà văn Trần Kim Trắc tuần tự viết ra đã có thể gây kinh ngạc cho độc giả.

23 truyện ngắn trong tập Ông Thiềm Thừ được trao tặng thưởng Hội Nhà văn VN như một sự khích lệ cố nhân tái ngộ chữ nghĩa mà thôi. Những tác phẩm sau này như Học trò già, Trăng đẹp mình trăng, Chuyện nàng Mimo, Con trai ông tướng… mới thực sự phô diễn hết tâm tư của nhà văn Trần Kim Trắc. Ông viết để xoa dịu cho hồi ức thúc giục. Ông viết để trả nợ cho kỷ niệm réo gọi. Ông viết để tha thứ cho định mệnh trớ trêu.

Những trang văn hay nhất của nhà văn Trần Kim Trắc đều xoay quanh chính cuộc đời ông. Trầm luân đấy, đoạ đày đấy, bất an đấy… nhưng nhà văn Trần Kim Trắc không dùng một câu oán than nào, không dùng một lời cay nghiệt nào. Ông chỉ viết để tự cười mình, chưa đủ lãng mạn, chưa đủ kiên nhẫn, chưa đủ bao dung với cuộc sống mến thương. Văn chương của Trần Kim Trắc cứ nhẹ nhàng, cứ dí dỏm, cứ vui tươi… tạo thành một phong cách mà ông tự gọi là “lý lắc Nam bộ”.

Nhà văn Trần Kim Trắc không có mưu cầu gì ở nghề văn. Mọi sự xưng tụng đối với ông đều vô nghĩa. Bạn đọc thế hệ sau, muốn hiểu ông, chỉ cần đọc lại những trang viết về hai mảng đề tài tâm đắc của ông: Thứ nhất, tuổi trẻ kiêu hãnh, như Nụ cười 307. Thứ hai, tháng ngày lang bạt, như Chuyện riêng tư, chốn sơn tràng!

Lê Thiếu Nhơn


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Hồi ký của cựu Tổng thống Joe Biden được đấu giá 10 triệu USD

Cựu tổng thống cho biết ông đã “làm việc cật lực” cho cuốn sách này, vốn sẽ tập trung vào nhiệm kỳ của ông tại Nhà Trắng.
2

Những câu chuyện đầy xúc động trong tiệm sách cũ

Kính tặng, thương tặng, gửi người không bao giờ tôi gặp lại… - bút tích trên trang sách nhuốm màu thời gian trong các cửa hàng sách cũ chứa đựng bao câu chuyện đầy xúc động.

HLV Park Hang Seo và ĐT Việt Nam tiếp tục gây sốt trên TH Hàn Quốc

Đài truyền hình SBB của Hàn Quốc tiếp tục gây sốt về số lượt người xem trên kênh của mình khi phát sóng một chương trình liên quan đến HLV Park Hang Seo và ĐT Việt Nam.

Britney Spears quyết định ở bên cạnh chăm sóc cha dù thiệt hại hàng chục triệu USD

Chỉ một tháng trước buổi diễn đầu tiên, Britney Spears đã hủy bỏ tour 'Domination' vốn rất được mong chờ tại thành phố Las Vegas để có thêm thời gian chăm sóc cho người cha đang bệnh nặng.

Bức tranh 'Ivan bạo chúa' và 70 năm lưu lạc trên đất Mỹ

Ngày 20.12, công tố viên thuộc Văn phòng Chưởng lý quận Columbia (bang Washington) công bố thông báo tịch thu chính thức bức tranh “Chuyến khởi hành bí mật của Ivan khủng khiếp trước Oprichina”.

Mỹ Tâm bức xúc vì phim 'Chị trợ lý của anh' vừa ra mắt đã bị quay lén tung lên mạng

Vừa ra mắt phim ở Hà Nội vào chiều tối nay 4.1, nữ ca sĩ Mỹ Tâm đã lên tiếng phản ứng việc một số khán giả đã quay và chụp những hình ảnh của phim 'Chị trợ lý của anh' tung lên mạng.

Nghệ sĩ trước giờ G tại Duyên dáng Việt Nam 30

Tất cả các nghệ sĩ đang gấp rút chuẩn bị để có những phần trình diễn chỉn chu nhất dành tặng khán giả trong Duyên dáng Việt Nam 30 (DDVN) diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình vào lúc 20 giờ tối nay 5.1.

Lê Âu Ngân Anh hoàn toàn có quyền khởi kiện Cục NTBD để bảo vệ quyền lợi của mình

Không được Cục NTBD cấp phép dự thi Hoa hậu Liên lục địa 2018, Lê Âu Ngân Anh tuyên bố vẫn đi thi và ủy quyền cho luật sư làm hồ sơ khởi kiện Cục.

Hoa hậu Hương Giang: Nếu lấy chồng, tôi và chồng phải xác định là không có con

Gặp gỡ Hoa hậu Hương Giang khi Hà Nội đã vào đông. Cái rét mướt của mùa đông không xua đi được hơi ấm của căn phòng mà Hương Giang chọn là nơi chia sẻ về cuộc hành trình của mình trong suốt một năm đương nhiệm vị trí Hoa hậu chuyển giới quốc tế.

Vĩnh biệt 'ông già Nam Bộ

Nhà văn Trần Kim Trắc được giới văn chương gọi là “ông già Nam Bộ”, một cây đại thụ của văn chương phương Nam đã âm thầm ra đi ở tuổi 90.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Giúp người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối

“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” là một tự truyện. Nhưng đọc nó, bạn sẽ thấy đây không chỉ là câu chuyện riêng của một người, mà là ánh sáng soi rọi cho nhiều người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối.

2 câu chuyện người bố ông Hoàng Nam Tiến dạy con khiến ai nghe cũng rưng rưng: Con khỉ mất mẹ và chiếc bát vỡ

Phong cách sống - Hiểu Đan - 02/08/2025 10:00
Đây là điều vô cùng khác biệt ở ba, để lại cho ông Tiến một bài học giáo dục con cái rất lớn.

Sinh viên hỏi xoáy "Các chuyên gia AI làm gì khi bị mất điện", ông Hoàng Nam Tiến xuống gặp tận nơi để trả lời

Suy ngẫm - Nguyễn Phượng - 02/08/2025 09:00
Trước câu hỏi khó, được đánh giá ‘cực hay và triết lý’ của sinh viên, ông Hoàng Nam Tiến liền đứng dậy, xuống tận nơi sinh viên đó để đưa ra đáp án.

‘Nơi vết thương ánh sáng rọi vào’ - Giúp người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối

Từ sách - Phim - Thu An - 02/08/2025 08:00
“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” là một tự truyện. Nhưng đọc nó, bạn sẽ thấy đây không chỉ là câu chuyện riêng của một người, mà là ánh sáng soi rọi cho nhiều người cùng cảnh ngộ đi qua bóng tối.

Anh-Thu Nguyen - Nữ phi công gốc Việt tử nạn ở Mỹ trên hành trình vòng quanh thế giới

Truyền cảm hứng - 01/08/2025 13:00
Nữ phi công gốc Việt tử nạn trong vụ rơi máy bay tại Greenwood thuộc bang Indiana – Mỹ là người phụ nữ thứ 10 từng bay một mình vòng quanh thế giới.

Xem Sex Education, lần đầu tiên tôi nhận ra, chính mình khiến con trai sống trong mặc cảm, lo sợ

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/08/2025 12:00
Tôi đã không làm gì sai. Nhưng tôi cũng không làm gì đúng.

PGS.TS Giáo dục: Thủ thuật thao túng tâm lý - Dù con bạn thông minh, nhưng liệu có thắng nổi

Kỹ năng - Trang Đào - 01/08/2025 11:00
Gần đây, những kẻ lừa đảo chỉ cần lời nói được lập trình tinh vi để thao túng tâm lý trẻ em. TS. Phạm Mạnh Hà cảnh báo: ngay cả những đứa trẻ thông minh, được giáo dục tốt vẫn có thể trở thành nạn nhân nếu không được trang bị kỹ năng nhận diện chiêu trò.

Cụ ông 111 tuổi vẫn lái ô tô mỗi ngày chia sẻ bí quyết sống lâu, sống khỏe

Phong cách sống - Hoàng Hà - 01/08/2025 10:00
Ở tuổi 111, ông Vincent Dransfield vẫn lái ô tô mỗi ngày, ham chạy bộ, tự nấu ăn và không cần ai hỗ trợ trong sinh hoạt, con cái chỉ cần đến thăm mỗi tuần một lần.

“Bắt cóc online”: Nạn nhân tự nhốt, quay clip tra tấn gửi gia đình

Suy ngẫm - PV - 01/08/2025 09:00
18 vụ "bắt cóc online" chỉ trong 4 tháng. Không có dây trói, không ai tiếp xúc, nhưng nạn nhân đa phần là sinh viên vẫn tự nhốt, quay clip tra tấn gửi gia đình.

Thuyết mặc kệ họ

Tủ sách - FN - 01/08/2025 08:00
Điều gì sẽ xảy ra nếu chìa khóa dẫn đến hạnh phúc, thành công và tình yêu chỉ là ba từ đơn giản: hãy kệ họ.

12 chân lý cuộc sống, ai ngộ ra sớm người ấy hạnh phúc

Suy ngẫm - Tích Thành - 31/07/2025 13:00
Có những câu nói chỉ vài chữ nhưng đủ để khiến lòng người bừng tỉnh, đủ để dẫn lối ta vượt qua bão giông cuộc đời. 12 câu nói dưới đây là những chân lý giản dị nhưng sâu sắc, dành cho những ai đang tìm kiếm sự bình yên giữa thế giới đầy xô bồ.

Xem “Sex Education”: Dù trẻ có thông minh đến mấy, cha mẹ vẫn phải chỉ dạy cho con điều này

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 31/07/2025 12:00
Từ câu hỏi ngây thơ của con, tôi chợt nhận ra bản thân cũng cần học cách trò chuyện và đồng hành cùng con một cách tinh tế hơn.

Ngày càng nhiều đứa con "biến mất" trong chính gia đình mình

Phong cách sống - Thiên Ân - 31/07/2025 11:00
Sẽ không bao giờ là quá muộn để hỏi một câu nhẹ nhàng: "Dạo này con có ổn không?".

Gia cảnh đáng thương và cách hành xử 10 điểm của nữ sinh giữa lũ lịch sử ở Nghệ An

Truyền cảm hứng - Hải My - 31/07/2025 10:00
Bạn này vừa đẹp người, vừa đẹp nết”, một cư dân mạng bình luận.

Mẹ bé gái 13 tuổi chia sẻ hành trình tìm con: gia đình kiểm soát chặt chẽ nhưng vẫn bị bất ngờ

Kỹ năng - Trang Đào - 31/07/2025 09:00
"Em xin gửi lời biết ơn sâu sắc tới tất cả mọi người,” – người mẹ mở đầu bài chia sẻ sau khi con gái được đón về vào chiều Chủ nhật, ngày 27/7. Bé Kiều Tr. được tìm thấy vào thứ Bảy, 26/7, sau khi mất tích từ ngày 24/7.

Tỉnh thức - Osho

Tủ sách - FN - 31/07/2025 08:00
Ở "Tỉnh thức" (Awareness) tác phẩm mới nhất vừa ra mắt, Osho bàn tới một vấn đề mà suốt hàng ngàn năm nay nhân loại không ngừng tìm hiểu, đó là sự tỉnh thức.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 02/08/2025