Tại đường sách Nguyễn Văn Bình (TP.HCM), ngoài các trò chơi như tô màu, vẽ tranh, thi trang trí lồng đèn, biểu diễn xiếc, các hoạt động “thí nghiệm khoa học vui” gắn với giáo dục STEM, tổ chức trước gian hàng của First News cũng thu hút số lượng không nhỏ các em thiếu nhi tham gia và yêu thích.
Bạn Nguyễn Bá Thiên, phụ trách Nhóm nghiên cứu tinh thể TP.HCM, giảng dạy khoa học tại Hội quán các bà mẹ, và là người hướng dẫn “Thí nghiệm khoa học vui” tại đường sách chia sẻ: “Hình thức giáo dục khoa học STEM đã có mặt ở các nước phát triển từ rất lâu. Trong hoạt động STEM, bọn mình thường tổ chức cho các bé tham dự các trò chơi, thực chất là các thí nghiệm khoa học an toàn và đơn giản. Thông qua đó, các bé có được những kiến thức bổ ích và lý thú về khoa học”.
Các thí nghiệm mà Thiên hướng dẫn cho các em thiếu nhi bao gồm Đổi màu hoa hồng, Trứng lơ lửng, Núi lửa phun trào, Bong bóng thần kỳ… Thực chất đây là các hiện tượng phản ứng hóa học, vật lý cơ bản, tuy nhiên kết quả đem lại trực quan khiến cho các em thiếu nhi bất ngờ và thích thú không kém gì các trò chơi khác.
Trước khi thực hiện mỗi “thí nghiệm vui”, Thiên từ tốn giải thích cho các em thiếu nhi về nguyên lý cũng như cấu tạo của các chất. Ví dụ như thí nghiệm “đổi màu hoa hồng” là do hiện tượng mao dẫn - chất lỏng tự dâng lên cao trong vùng không gian hẹp mà không cần, thậm chí ngược hướng, với ngoại lực; hay việc quả trứng có thể nổi trong nước muối vì nước muối có khối lượng riêng nặng hơn nước tinh khiết.
Những thí nghiệm khoa học đơn giản này không chỉ là một trò chơi khiến trẻ thích thú mà còn chứa đựng những kiến thức khoa học thú vị. Điểm đặc biệt của giáo dục STEM là không chỉ mang lại kiến thức mà còn cung cấp kỹ năng thực hành, tạo ra những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày cho các em nhỏ.
Thiên cho biết, các thí nghiệm và bài học STEM này được rút ra từ bộ sách 101 Thí nghiệm Tuyệt vời ông mặt trời và 365 Thí nghiệm kỳ thú. Bộ sách là tổng hợp những thí nghiệm thú vị, được các chuyên gia đưa ra, nhằm hướng dẫn các em tìm hiểu về thế giới xung quanh, từ đó giải thích được các hiện tượng thường thấy trong cuộc sống.
Các thí nghiệm này được minh họa từng bước và sử dụng những nguyên vật liệu rất đơn giản có thể dễ dàng tìm được trong cuộc sống hằng ngày như giấm, trứng, bột soda, cọng dây…
Với những thí nghiệm khó, tác giả sách cũng ghi chú kỹ lưỡng thí nghiệm nào các em có thể làm một mình và thí nghiệm nào nên có người lớn tham gia. Vì vậy, đây là cuốn sách không chỉ có ích với các em nhỏ mà còn với các bậc phụ huynh có thể tham khảo.
Tham dự và giảng dạy nhiều chương trình giáo dục STEM cho các em thiếu nhi trong khu vực TP.HCM, Thiên cho biết STEM là một xu hướng lớn của giáo dục và là sự kết hợp hiệu quả của việc “chơi và học” không chỉ trong dịp Trung Thu. “Qua từng thí nghiệm, mình cảm nhận được sự tò mò, yêu thích khám phá các khoa học của các em nhỏ. Mình nghĩ rằng những trải nghiệm này sẽ bước đầu ươm mầm tình yêu khoa học trong các em”. – Thiên nói.
STEM là viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật) và Maths (toán học). Các chương trình giáo dục STEM thường được giảng dạy thông qua các trò chơi khoa học, thí nghiệm giúp các em học sinh có kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.