Tại sao những giấc mơ lặp đi lặp lại thường là những giấc mơ xấu?

06/02/2025 11:00
Tại sao những giấc mơ lặp đi lặp lại thường là những giấc mơ xấu?

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao những giấc mơ lặp lại thường mang đến cảm giác lo âu, căng thẳng hoặc thậm chí sợ hãi?

Từ những cơn ác mộng về việc làm bài kiểm tra chưa chuẩn bị, phải thuyết trình trước đám đông, hay bị rượt đuổi, những giấc mơ này cứ trở đi trở lại trong tiềm thức của chúng ta. 

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá nguyên nhân của hiện tượng mơ lặp lại, sự liên kết giữa những cảm xúc trong cuộc sống thực với giấc mơ, cũng như cách các sự kiện lớn như đại dịch COVID đã ảnh hưởng đến tâm trí chúng ta  khi ngủ. Quan trọng hơn là chia sẻ những lời khuyên giúp bạn kiểm soát và chuyển hóa những giấc mơ tiêu cực, mang lại giấc ngủ sâu hơn và bình yên hơn.

Tại sao có vẻ như cùng một giấc mơ cứ bám lấy chúng ta? 

Có thể bạn đã từng mơ thấy mình bay lượn như một chú chim từ khi còn nhỏ, hoặc gần đây bạn thường xuyên trở lại một địa điểm hay thời gian nào đó trong giấc mơ. Có lẽ một ngày làm việc tồi tệ vẫn có thể khuấy động những cơn ác mộng về kỳ thi, dù bạn đã không còn là học sinh đã nhiều năm qua. 

Nếu đúng vậy, bạn không phải là trường hợp duy nhất. Những giấc mơ lặp lại là một hiện tượng khá phổ biến: nghiên cứu cho thấy có đến 75% người trưởng thành từng trải qua ít nhất một giấc mơ như vậy trong cuộc đời của họ. Những giấc mơ này tồn tại nhiều mức độ khác nhau: đôi khi chúng gần như giống hệt nhau mỗi lần xuất hiện, nhưng cũng có thể có những chủ đề, địa điểm hoặc nhân vật lặp lại trong những bối cảnh khác nhau.

Sự biến động này làm cho những giấc mơ lặp lại khác biệt với cơn ác mộng do chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD - Posttraumatic stress disorder), một tình trạng tâm lý trong đó người bệnh tái trải nghiệm những ký ức cụ thể từ đời sống thức của họ mà ít thay đổi khi ngủ. Các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn về lý do tại sao chúng ta lại trải qua giấc mơ lặp lại, nhưng nghiên cứu mới đang giúp nhận diện tốt hơn các mô hình về tần suất và nội dung của những giấc mơ lặp lại, cũng như các tình huống gây ra chúng.

Những giấc mơ lặp lại thường có xu hướng tiêu cực

Các nghiên cứu gần đây đã củng cố quan điểm lâu nay rằng những giấc mơ lặp lại thường nhưng không phải lúc nào cũng là những giấc mơ xấu.

Trong một cuộc khảo sát năm 2022 do Michael Schredl, trưởng phòng thí nghiệm giấc ngủ tại Viện Sức khỏe Tâm thần Trung ương ở Đức cùng các đồng nghiệp thực hiện, người trưởng thành cho rằng giấc mơ lặp lại có "tông màu tiêu cực" hai phần ba thời gian trong giấc mơ; những giấc mơ này thường liên quan đến các chủ đề như bị đuổi theo hoặc tấn công, đến nơi muộn hoặc thất bại trong việc gì đó. Ngược lại, những giấc mơ lặp lại tích cực của người tham gia lại liên quan đến các chủ đề như bay lượn hoặc khám phá một căn phòng mới trong ngôi nhà của mình.

Tại sao chúng ta dễ mơ những giấc mơ tiêu cực hơn?

Nguyên nhân của việc việc này vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng Schredl cho rằng giấc mơ thường phóng đại một điều gì đó trong đời sống thực của chúng ta thậm chí một cảm xúc nhỏ hoặc một tình huống không đáng kể mà chúng ta cảm thấy bất lực trong việc thay đổi. "Trong giấc mơ, nó trở thành một cảm xúc lớn hơn rất nhiều, mặc dù mối liên hệ này không phải lúc nào cũng rõ ràng hoặc dễ nhận thấy," Schredl giải thích.

Tâm lý học và khoa học thần kinh cung cấp thêm rất nhiều những manh mối. Chẳng hạn, chúng ta thường dễ bị ảnh hưởng bởi "thiên kiến tiêu cực": xu hướng tập trung nhiều hơn vào những suy nghĩ, cảm xúc hoặc tương tác xã hội tiêu cực thay vì những điều tích cực. Hành vi này bắt nguồn từ nhu cầu tiềm thức nhằm giải quyết những tình huống tiêu cực có thể đe dọa sự sống còn.

Thiên kiến tiêu cực có thể càng trở nên mạnh mẽ hơn khi ngủ vì bộ não trong trạng thái mơ sẽ làm giảm hoạt động ở các vùng não có chức năng liên quan đến logic tuyến tính, đồng thời kích hoạt các vùng liên quan đến cảm xúc. Điều này khiến cho sự phân biệt giữa suy nghĩ logic và cảm xúc của chúng ta trở nên mờ nhạt hơn, dẫn đến việc chúng ta dễ dàng trải nghiệm những cảm xúc mạnh mẽ hơn trong giấc mơ.

Tác động từ các sự kiện lớn: Hiểu được cơ sở tâm lý học của những giấc mơ lặp lại vẫn là một thách thức do khó kiểm soát giấc mơ trong một bối cảnh thí nghiệm. Tuy nhiên, các sự kiện như vụ khủng bố 11/9 hay đại dịch COVID những sự kiện mà nhiều người cùng trải qua một chấn thương chung đã cho phép các nhà khoa học nghiên cứu chi tiết hơn về các mô hình liên quan đến giấc mơ.

Những người trải qua các thảm họa khu vực hoặc toàn cầu thường có một sự gia tăng đáng kể về những giấc mơ lặp lại mang tông màu tiêu cực sau đó, theo lời Deirdre Leigh Barrett, một nhà nghiên cứu giấc mơ và tác giả của cuốn sách Pandemic Dreams (Tạm dịch: Những giấc mơ thời đại dịch) xuất bản năm 2020.

Trong suốt đại dịch, Barrett đã thu thập được hơn 15.000 báo cáo giấc mơ, và trong hai ấn phẩm - một chương sách và một nghiên cứu - tác giả đã chỉ ra rằng các chủ đề lặp lại liên quan đến nỗi sợ hãi, bệnh tật và cái chết xuất hiện trong giấc mơ của mọi người nhiều gấp 2-4 lần so với trước khi đại dịch bắt đầu. Những câu chuyện phổ biến bao gồm việc chứng kiến người thân qua đời, nhìn thấy đàn côn trùng (có thể xuất phát từ việc COVID được mô tả như một "con bọ," theo lời Barrett) và trải qua những thảm họa, chẳng hạn như sóng thần.

Lời khuyên để kiểm soát giấc mơ tiêu cực lặp lại

Barrett và các chuyên gia khác nhấn mạnh rằng những giấc mơ tiêu cực lặp lại là hiện tượng bình thường và có thể kiểm soát được. Một số người đã thành công với liệu pháp Imagery Rehearsal Therapy (Luyện tập hình ảnh), trong đó họ tưởng tượng lại cơn ác mộng của mình với một kết thúc vui vẻ hơn trước khi đi ngủ.

Nirit Soffer-Dudek, nhà nghiên cứu ý thức và nhà tâm lý học lâm sàng tại Đại học Ben-Gurion ở Negev, Israel, khuyến nghị chúng ta cần “vệ sinh giấc ngủ” (sleep hygiene). Với lời khuyên nên thiết lập lịch ngủ nhất quán, hạn chế sử dụng màn hình và tránh caffeine hoặc rượu trước khi đi ngủ “Bạn ít có khả năng chìm vào giấc ngủ trong trạng thái cảm xúc căng thẳng hơn”. 

“Lời khuyên tốt nhất tôi có thể đưa ra là cố gắng thiết lập ranh giới mạnh mẽ giữa thời gian thức và ngủ để tránh mang sự lo lắng vào giấc mơ của bạn.”

- Tham khảo: Scientific American


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Cách phát hiện và mở tin nhắn ẩn trên Zalo mà không cần dùng mật khẩu

Ẩn tin nhắn trên Zalo giúp bảo mật cuộc trò chuyện, tuy nhiên điều này có thể gây khó khăn khi cần tìm lại, dưới đây là cách phát hiện và mở tin nhắn ẩn dễ dàng và nhanh chóng.
3

Smartphone có đang nghe lén bạn nói chuyện để hiển thị trúng phóc quảng cáo?

Nếu bạn bước vào một cửa hàng với smartphone đang bật Bluetooth, các nhà bán lẻ có thể theo dõi chuyển động của bạn.
4

Cách đăng nhập tài khoản Zalo trên nhiều thiết bị cùng lúc mà không lo bị mất dữ liệu

Trong trường hợp muốn đăng nhập tài khoản Zalo trên 2 thiết bị di động đồng thời, người dùng có thể sử dụng kết hợp đăng nhập bằng cả nền tảng web và ứng dụng (app).
5

Hỏi DeepSeek và Grok “Nghề nào khó bị AI thay thế tại Việt Nam”, nhiều người biết câu trả lời lập tức thở phào

Khi được hỏi về những ngành nghề mà con người khó bị trí tuệ nhân tạo thay thế tại Việt Nam, chatbot DeepSeek và Grok đã nêu ra 4 nghề sau.

OpenAI - DeepSeek và câu chuyện nhân quả

Trong thế giới trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh, nhiều công ty sẽ có lúc nhận ra: Tác phẩm gốc của họ đang được sử dụng để đào tạo các mô hình AI có thể cạnh tranh với họ.

Người đi xe gắn máy vô tình mắc phải có thể bị phạt đến 14 triệu đồng theo Nghị định 168

Nghị định 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ năm 2025 đã quy định về mức phạt đối với xe máy.

DeepSeek, AI mới của Trung Quốc là “món quà tặng cho cả thế giới”

Liệu sự ảnh hưởng này có thể tác động tới các công ty công nghệ được đầu tư khủng?

Sếp xem tin nhắn nhưng không phản hồi, người EQ cao ứng xử theo cách tinh tế này

Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đều ít nhất một lần loay hoay không biết phải phản ứng như thế nào khi rơi vào trường hợp tương tự.

7 mẹo vặt "đỉnh nóc, kịch trần"

7 mẹo này đã giúp tôi giải quyết được nhiều nhức nhối trong cuộc sống.

Ứng dụng Blockchain và AI vào học tập để làm chủ tương lai

Các nghiên cứu toàn cầu dự báo rằng AI sẽ tăng năng suất lao động toàn cầu thêm 40% vào năm 2035, mở ra cơ hội lớn trong việc cải thiện hiệu quả công việc và học tập.

Tôi "choáng váng" trước “trí tuệ nhà bếp” của mẹ mình!

Khi nói đến trí tuệ trong xử lý các công việc bếp núc, có lẽ không ai giỏi hơn những người phụ nữ trung niên, trong đó có mẹ tôi.

Bỏ đồng xu vào tủ lạnh trước khi về quê ăn Tết: Hành động đơn giản nhưng có thể bảo vệ bạn

Một mẹo nhỏ với đồng xu có thể giúp bạn bảo vệ chính mình và người thân trong những ngày vắng nhà dịp Tết.

Tài năng nước ngoài

Blog GS John VU - GS John Vu - 25/03/2025 13:00
Tạp chí Business Week đăng một bài báo thú vị: “Vẫn còn được cần tới: Tài năng nước ngoài và Thị thực.”

Cách dạy Văn độc lạ của cô giáo Đồng Nai nổi đình đám mạng xã hội

Truyền cảm hứng - Kim Anh - 25/03/2025 12:00
Nếu chỉ giảng dạy Ngữ văn theo phương pháp thông thường, cô Hương cho rằng giáo viên rất dễ trở thành "người gây mê" trong mắt học trò.

Vì sao giọng nói của bạn trên ghi âm nghe khác hoàn toàn so với giọng bạn tự nghe?

Kỹ năng - Anh Việt - 25/03/2025 11:00
Điều thú vị là, trong khi bạn cảm thấy giọng mình trên ghi âm nghe không ổn, những người khác thường không nhận ra sự khác biệt đó.

“Chúng ta đang nuôi dưỡng sản phẩm lỗi trong thời đại AI” – Chỉ trích của Nhậm Chính Phi tạo cơn địa chấn giáo dục

Suy ngẫm - Trang Đào - 25/03/2025 10:00
Những lời của Nhậm Chính Phi khiến các bậc phụ huynh trên khắp đất nước bắt đầu nghi ngờ rằng chúng ta đều đang nuôi dưỡng "những sản phẩm lỗi trong thế giới AI".

Chiến thắng con quỷ bên trong - Phụ nữ muốn sống một cuộc đời rực rỡ, nhất định phải hiểu 3 điều này

Từ sách - Phim - Thùy Linh - 25/03/2025 09:00
Khi nhận diện được những nỗi sợ đang chi phối mình, bạn đã đi được nửa chặng đường đến tự do.

Nobita từng 2 lần đạt kỷ lục thế giới, số lần phá hủy trái đất, bán nhà gây sốc nhất!

Từ sách - Phim - Trần Hà - 25/03/2025 08:00
Đọc Doraemon nhiều năm nhưng có thể bạn chưa biết điều này.

Nhân viên mới trong công ty

Blog GS John VU - GS John Vu - 24/03/2025 13:00
Điều gì xảy ra khi sinh viên mới tốt nghiệp gia nhập công ti phần mềm?

Bạn sẽ bị đánh giá là EQ thấp nếu trang cá nhân xuất hiện 3 thứ này

Kỹ năng - Đông - 24/03/2025 12:00
Những gì bạn đăng tải trên trang cá nhân có thể phản ánh khá nhiều điều đó.

Tác giả cuốn sách 'Harry Potter' phát biểu tại ĐH Harvard: Nỗi sợ lớn nhất không phải nghèo đói mà là Thất bại

Truyền cảm hứng - Ứng Hà Chi - 24/03/2025 11:00
Bài phát biểu của bà đã truyền cảm hứng cho không chỉ sinh viên Harvard mà cả nhiều bạn trẻ trên toàn thế giới.

Trong 3 năm tới, người không bị bỏ lại, thậm chí ‘đạp gió rẽ sóng’ là người biết duy trì độ đàn hồi

Suy ngẫm - Diệu Đan - 24/03/2025 10:00
Biển rộng cho cá nhảy, trời cao để chim bay. Đó là quy luật muôn đời. Khi bạn rèn luyện bản thân đến mức cao nhất, dù thời thế có thay đổi ra sao, bạn cũng có thể khiêu vũ với vận mệnh của mình.

Đường vào thiền - Osho Tôi đã cố gắng kiểm soát cảm xúc, nhưng vì sao càng kiểm soát càng mệt mỏi?

Từ sách - Phim - TĐ - 24/03/2025 09:00
Có thể bạn quyết định mình sẽ không tức giận; bạn có thể nghĩ rằng giận dữ là xấu, nhưng khi cơn giận ập tới, suy nghĩ của bạn bị gạt qua một bên và bạn trở nên tức giận.

Con đường chính trực - Nạn nhân, kẻ ác, người tốt: Bạn đang đóng vai gì trong câu chuyện của chính mình?

Từ sách - Phim - Quìn - 24/03/2025 08:00
Chúng ta thường xuyên nghe những câu chuyện về những người bị tổn thương, những kẻ gây ra tổn thương và những anh hùng lao vào để giải cứu. Nhưng bạn có bao giờ nhận ra rằng chúng ta cũng có thể vô thức đóng một trong ba vai này?

Đã tìm ra lý do vì sao Nobita thường xuyên bị điểm 0, hóa ra nhiều người giống Nobita lắm!

Từ sách - Phim - Đông - 23/03/2025 13:00
Nobita học kém tất cả là vì những lý do này.

Cách phát hiện và mở tin nhắn ẩn trên Zalo mà không cần dùng mật khẩu

Kỹ năng - Nhật Hạ - 23/03/2025 12:00
Ẩn tin nhắn trên Zalo giúp bảo mật cuộc trò chuyện, tuy nhiên điều này có thể gây khó khăn khi cần tìm lại, dưới đây là cách phát hiện và mở tin nhắn ẩn dễ dàng và nhanh chóng.

Bí mật mối tình sét đánh Mộng Cô và Hư Trúc

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 23/03/2025 11:00
Hư Trúc và Mộng Cô, hai con người tưởng chừng như khác biệt, lại nên duyên chỉ sau ba lần gặp gỡ ngắn ngủi.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 3, 25/03/2025