Sự thật đằng sau công thức '21 ngày hình thành thói quen mới'

Nếu nói về sự hình thành thói quen, có một quan niệm nhiều người nhắc đến trong thời gian gần đây. Đó là chúng ta chỉ mất 21 ngày để hình thành một thói quen mới. Có người nghi ngờ về lý thuyết này, nhưng có những người lại rất tin và thực hành một cách nghiêm túc.

Hình thành thói quen thực chất là một kiểu rèn luyện khả năng. Ví dụ, với một người làm việc viết lách thì thói quen viết nhật kí mỗi ngày là điều bình thường, nhưng với người mới bắt đầu học cách viết, đó là một sự khó khăn. Họ thậm chí chẳng thế viết được vài từ sau một thời gian suy nghĩ.

Còn với một người ít tập thể dục , thể lực kém sẽ chẳng dễ dàng để họ hình thành thói quen chạy 3km mỗi ngày, trong 21 ngày khó có thể rèn luyện được ngay. Nhưng với người có thể lực tốt, thường xuyên tập luyện thể thao thì việc chạy 3km mỗi ngày là chuyện hoàn toàn có thể.

Việc hình thành thói quen liên quan nhiều đến động lực thúc đẩy. Một người gặp vấn đề nặng về phổi và muốn sức khoẻ tốt hơn, họ buộc phải bỏ thuốc lá, nếu không thì phổi sẽ sớm hỏng. Vậy thì người này có thể thong thả đợi 21 ngày để bỏ thói quen hút thuốc là hay phải lập tức bỏ?

Động cơ thúc đẩy khác nhau, khả năng khác nhau thì làm sao thời gian hình thành thói quen có thể giống nhau? Có thể thấy rằng tất cả chúng ta đã bị công thức "mất 21 ngày để hình thành thói quen" đánh lừa.

Điểm tích cực duy nhất của lý thuyết này chính là cho ta sự tự tin để bắt đầu một kế hoạch, khuyến khích hình thành thói quen tốt và bỏ thói quen xấu. Tuy nhiên, có sự thật về công thức này mà bạn cần phải biết:

21 ngày không đủ để củng cố hành vi nhằm tạo thành thói quen, chỉ là lý thuyết suông mà thôi!

Đây là một lý thuyết suông, không thực tế, khiến người thực hiện thiếu sự phán đoán tổng thể vấn đề, giảm tỷ lệ thành công để hình thành thói quen.

Thói quen là một chuỗi phản xạ có điều kiện do rèn luyện mà có, là những hành vi được lặp đi lặp lại nhiều lần và rèn luyện thường xuyên.

Từ từ, nó sẽ trở thành một "chương trình được tự động hoá trong não bộ". Khi thực hiện một việc mà không cảm thấy khó chịu và có xu hướng làm mọi lúc có thể thì bạn đã hình thành một thói quen thành công.

Công thức "21 ngày hình thành thói quen mới" chỉ có giá trị như một động lực, giúp mọi người tin rằng chỉ cần kiên trì thực hiện trong 21 ngày, bạn sẽ có thể tiếp tục làm việc đó mà không cần nỗ lực quá nhiều. Có một thực tế mà bạn cần hiểu đó là 21 ngày thường không đủ để chúng ta củng cố hành vi để hình thành thói quen.

Khi hết thời gian 21 ngày mà vẫn chưa hình thành thói quen nào, chúng ta dễ có xu hướng chán nản và từ bỏ. Như vậy, kế hoạch hình thành thói quen trong 21 ngày hoàn toàn thất bại.

Sự nhầm lẫn về việc đạt được mục tiêu với việc hình thành thói quen

Theo Samurai Furukawa, tác giả quyển sách "Làm thế nào để bỏ thói quen xấu", hình thành thói quen và nỗ lực đạt được mục tiêu là hai khái niệm khác nhau.

Ví dụ, ai đó đặt mục tiêu giảm 10kg trong 3 tháng, tập luyện chăm chỉ và giảm được cân nặng như mong muốn. Nhưng sau đó, động lực giảm cân của họ đã biến mất và cân nặng sẽ dần tăng trở lại. Có thể thấy, khi bị thúc đẩy bởi một mục tiêu, ta dễ mất động lực sau khi hoàn thành và cần thời gian để lấy lại động lực.

Đó là lập ra kế hoạch để đạt được mục tiêu chứ không phải hình thành thói quen. Như vậy có thể thấy lý thuyết này không mang đến kết quả đúng như mong đợi.

Vậy nên những ai đang cố gắng thiết lập một thói quen cho bản thân hãy nhớ rằng bạn tạo ra thói quen và rồi thói quen sẽ tạo ra bạn. Thời gian sẽ mang lại cho bạn phần thưởng xứng đáng cho tất cả nỗ lực bạn đã thực hiện để phát triển thói quen tốt và bỏ thói quen xấu.

(Nguồn: Zhihu)