Lựa chọn tối ưu thứ 3 - Kỳ 1: Hợp lực tạo ra những kết quả tăng trưởng đột phá trong mọi lĩnh vực

“Lựa chọn tối ưu thứ 3 xoay quanh một nguyên lý vô cùng căn bản, căn bản đến mức tôi tin rằng nó có thể thay đổi cuộc đời bạn lẫn toàn bộ thế giới này. Nó là sự hiểu biết ở tầm cao nhất và quan trọng nhất mà tôi may mắn nhận được sau quá trình nghiên cứu những người đã sống một cuộc đời thực sự hiệu quả.” - Stephen R. Covey.

 Chúng ta đạt tới “Lựa chọn tối ưu thứ 3” thông qua quá trình có tên gọi là “hợp lực” (synergy). Hợp lực xảy ra khi 1 + 1 = 10, hoặc = 100, hay thậm chí = 1.000. Đó là kết quả tuyệt vời khi hai người, hoặc nhiều người, thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau và quyết định cùng nhau đi xa hơn những suy nghĩ họ đã có từ trước để vượt qua thử thách lớn hơn. Đó là câu chuyện về đam mê, năng lượng, tài năng và sự phấn khích khi cùng nhau tạo ra một hiện thực mới tuyệt vời hơn rất nhiều so với hiện thực cũ.

Hợp lực không giống như “nhượng bộ/thỏa hiệp” (compromise). Khi nhượng bộ xuất hiện, 1 + 1 chỉ có thể đạt mức cao nhất là 1,5. Mỗi bên đều sẽ mất đi thứ gì đó. Hợp lực không chỉ giải quyết mâu thuẫn. Khi chúng ta hợp lực, chúng ta vượt qua mâu thuẫn. Ta tìm đến một điều mới mẻ, tạo hưng phấn cho tất cả mọi người với những hứa hẹn mới và khả năng thay đổi tương lai. Hợp lực hoạt động hiệu quả hơn cách của tôi hay cách của anh. Nó là cách của chúng ta (our way).

Hợp lực là một phép màu

Nó xảy ra xung quanh chúng ta. Nó là nguyên tắc cơ bản để làm việc và điều này đã được minh chứng trong thế giới tự nhiên. Loài tùng bách kết nối rễ của nhau lại để có thể chống chọi những đợt gió mạnh và phát triển đến độ cao đáng kinh ngạc. Tảo và nấm xanh “bắt tay” nhau trong thể địa y để cùng sống trên những vách đá trơ trọi – điều mà không loài thực vật nào khác có thể làm được. Đàn chim khi bay theo hình chữ V có thể bay được quãng đường gấp đôi những con chim bay riêng lẻ, nhờ vào luồng khí hướng lên được tạo ra khi chúng đập cánh cùng lúc theo đội hình chữ V. Nếu bạn đặt hai miếng gỗ cạnh nhau, chúng sẽ chịu được sức nặng lớn hơn nhiều so với khi đứng riêng lẻ. Những hạt nhỏ li ti trong mỗi giọt nước kết hợp với nhau để tạo thành một bông tuyết hoàn toàn không giống bất kỳ bông tuyết nào khác. Trong tất cả các ví dụ này, tổng thể luôn lớn hơn tổng của từng cá thể cộng lại.

Bình thường một cộng một bằng hai; nhưng khi hợp lực chúng ta có kết quả khác. Ví dụ, một miếng sắt có thể bị vỡ khi chịu áp lực 30 tấn trên một inch vuông. Một miếng crom cùng cỡ sẽ bị vỡ khi chịu áp lực 35 tấn, một miếng niken sẽ bị vỡ khi chịu áp lực 40 tấn. Cộng lại, ta có 105 tấn. Như vậy, phải chăng một thanh kim loại hỗn hợp trộn lẫn ba chất liệu sắt, crom, niken sẽ chịu được áp lực 105 tấn trên một inch vuông?

Nếu nghĩ thế thì bạn đã nhầm. Khi tôi trộn sắt, crom và niken theo một tỷ lệ nhất định, thanh kim loại cho ra lò có thể chịu được áp lực đến 150 tấn. Đó chính là hợp lực.

Sức mạnh thặng dư này cũng là thứ khiến động cơ phản lực hoạt động được. Nhiệt lượng và áp suất lớn của động cơ phản lực có thể làm tan chảy bất cứ kim loại riêng lẻ nào chịu nhiệt kém. Nhưng sắt có chứa crom và niken có thể chịu đựng được mức nhiệt độ cao hơn bất cứ loại thép thông thường nào khác.

Nguyên tắc hợp lực này càng đúng hơn khi áp dụng với con người. Họ có thể cùng nhau đạt được những thành tựu mà không ai có thể tưởng tượng ra được nếu chỉ dựa vào sức lực của từng cá nhân riêng lẻ.

Âm nhạc là một ví dụ của quá trình hợp lực giữa người với người

Nhịp điệu, âm điệu, hòa âm và các phong cách âm nhạc cá nhân cùng hợp lại để tạo ra cách sắp đặt mới và chiều sâu, độ phong phú của âm nhạc. Các nhà nghiên cứu âm nhạc nói với chúng ta rằng phần lớn lịch sử loài người đều ghi nhận âm nhạc là bộ môn nghệ thuật tùy hứng. Chỉ là chúng ta ngẫu hứng cùng nhau hát và chơi nhạc với bất cứ thứ gì phù hợp với khoảnh khắc đó. Soạn nhạc theo một hình thức chuẩn cố định là một bước phát triển mới xuất hiện trong khoảng thời gian gần đây. Thậm chí ngày nay, một vài tác phẩm âm nhạc có sức thu hút nhất, như nhạc Jazz chẳng hạn, vẫn được tạo ra theo cách cực kỳ ngẫu hứng.

Hợp âm được tạo ra bởi nhiều nốt nhạc cùng chơi một lúc. Từng nốt nhạc này không mất đi đặc điểm thanh âm riêng lẻ của nó nhưng khi được chơi cùng nhau, chúng hợp lực để tạo ra hòa âm – điều mà khi các nốt đứng riêng lẻ sẽ không thể làm được. Giống như các nốt nhạc, con người không mất đi nhân dạng riêng khi hợp lực; chúng ta kết hợp sức mạnh với nhau để tạo ra kết quả tuyệt vời hơn nhiều so với khi mỗi người thực hiện một mình.

Trong thể thao, quá trình này được gọi là “kết dính”. Những đội thể thao lớn thường thành công nhờ biết hợp lực để đánh bại các đội khác – những đội bao gồm các cá nhân tài năng nhưng lại không có sự hợp lực. Bạn không thể chỉ dựa vào kỹ năng của từng vận động viên để phán đoán đội đó sẽ chơi như thế nào. Thành tích của một đội thể thao mạnh sẽ vượt trội hơn nhiều so với tổng kỹ năng riêng lẻ của các thành viên.

Hợp lực đóng vai trò quan trọng trong mỗi gia đình

Mỗi thành viên trong gia đình mang đến một hương vị khác nhau cho hỗn hợp đó. Điều xảy ra khi đứa trẻ cười với mẹ của nó không chỉ là hiện tượng cộng sinh – không chỉ là sống cùng nhau và nhờ nhau mà tìm thấy hạnh phúc. Như người bạn Colin Hall của tôi nói, hợp lực có lẽ chỉ đơn giản là một cách gọi khác của “tình yêu”.

Hàng triệu ví dụ như vậy cho thấy hợp lực có khả năng thay đổi thế giới. Nhưng nó cũng có thể thay đổi công việc của bạn, cuộc đời của bạn. Không có hợp lực, công việc của bạn sẽ trở nên trì trệ. Bạn sẽ không phát triển và hoàn thiện bản thân thêm nữa. Cạnh tranh thị trường và thay đổi công nghệ đã diễn ra căng thẳng đến mức chúng ta phải thừa nhận rằng, nếu không có tư duy hợp lực tích cực, chúng ta sẽ nhanh chóng trở thành “lịch sử” trong chính thị phần của mình. Không hợp lực – Không phát triển. Bạn sẽ bị mắc kẹt trong quá trình giá thị trường giảm đi không thương tiếc cho đến khi bạn phá sản. Ngược lại, nếu bạn phát triển tư duy hợp lực tích cực, bạn sẽ liên tục vượt xa người khác, trên đà của sự thành công và không ngừng tiến đến sự phát triển và tạo ra tầm ảnh hưởng lớn hơn nữa.

Hợp lực tích cực tạo ra những kết quả tăng trưởng đột phá, chứ không tăng trưởng từ từ. Bạn có thể cải thiện một sản phẩm thông qua một quá trình cải thiện liên tục và bền bỉ, nhưng sẽ không thể sáng tạo ra một sản phẩm mới. Hợp lực không chỉ là câu trả lời cho các mâu thuẫn của con người mà còn là nguyên tắc giúp tạo ra những thứ thực sự mới mẻ cho thế giới. Nó là chìa khóa cho những bước nhảy vọt về hiệu suất. Nó chính là động lực tinh thần đằng sau mọi sự sáng tạo lỗi lạc.

Trích sách “Lựa chọn tối ưu thứ 3”