Loạt ảnh ấn tượng về một trong những án mạng bí ẩn nhất Iceland

17/02/2020 15:12
Loạt ảnh ấn tượng về một trong những án mạng bí ẩn nhất Iceland

Thập niên 1970, 6 nghi phạm trẻ tuổi xác nhận một tội trạng giết người liên hoàng mà chính họ cũng không nhớ đã phạm phải.

Qua dự án ảnh nghệ thuật đặc biệt vừa công bố mang tên ‘Sugar Paper Theories’, nhiếp ảnh gia tài liệu Jack Latham nỗ lực tìm kiếm ‘mảnh ghép’ còn thiếu, với hy vọng lý giải một trong những vụ án mạng khó hiểu nhất từng xảy ra ở Iceland.

Hành vi bạo lực nghiêm trọng như mưu sát là điều hiếm thấy tại ‘xứ băng’ Iceland, quốc đảo nhỏ bé đến mức nhịp sống thường nhật gợi lên ấn tượng không khác một thị trấn. Nơi mọi người đều biết nhau, những đồn đại hay sự kiện bí ẩn luôn khó được giữ kín.

Năm 1974, 2 người đàn ông, Guðmundur và Geirfinnur, đột ngột mất tích. Bất kể không cho thấy mối liên kết nào, và dù 2 trường hợp biến mất xảy ra cách nhau hơn 10 tháng, cảnh sát bản địa lại quy kết 2 vụ việc thành một án mạng giết người liên hoàng. Mặt dù không có bất kì cái xác, nhân chứng hay động cơ nào được phát hiện, 6 nghi phạm trẻ bị bắt giữ, đầu độc bằng thuốc và chịu tra tấn trong phòng biệt giam trước khi họ buộc phải kí vào giấy nhận tội.

‘Keflavik, 16.02.77’ (Ảnh: Cơ quan lưu trữ Quốc gia Iceland)

Jack Latham, nhiếp ảnh gia người Anh chuyên về thể loại tài liệu, bắt đầu hứng thú với vụ án kỳ lạ trong khi tiến hành nghiên cứu về văn hóa truyền miệng vùng Scandinavia (Bắc Âu). Từ năm 2014-2016, anh lần giở mọi hồ sơ khai thác được liên quan đến chuỗi án mạng, để hiểu nguyên do vì sao nhóm nghi phạm xấu số có thể tự ngờ vực, rồi hủy hoại chính sự trong sạch của họ.

Latham hiện đang triển lãm series ảnh ‘tường thuật’ toàn bộ câu chuyện ở trụ sở Hiệp hội Nhiếp ảnh Hoàng gia Anh (thuộc Bristol, tây nam nước Anh). Đồng thời, anh vừa tái bản lần hai tác phẩm sách ảnh đoạt giải ‘Sugar Paper Theories’, bổ sung thêm một số chia sẻ mới nhất của một trong sáu nghi can - Erla Bolladóttir, người bị buộc tội khai man để lôi kéo bạn trai và 3 người khác tham gia vụ án.

‘Không đề’ (Ảnh: Cơ quan lưu trữ Quốc gia Iceland)

“’Nút thắt’ của vụ việc nằm ở phía cảnh sát, những người đã tự ý ‘đúc kết’ nên một động cơ phạm tội khi không có sẵn bằng chứng nào trong tay. Ở cả cách, sau đó, những cảnh sát này tiếp tục ‘mớm cung’ cho người vô tội đến mức họ không còn lựa chọn nào khác ngoài tin vào lời dối trá”, Latham nói.

Với anh, yếu tố lắm lúc mơ hồ của ký ức con người, cùng lợi ích tưởng chừng luôn giúp phơi bày sự thật nơi nhiếp ảnh – là hai điều đóng vai trò cốt lõi trong vụ án mạng dị thường. Khi thiếu vắng hoàn toàn chứng cứ thực, và vì tin chắc nhóm tội phạm tình nghi mắc hội chứng quên tạm thường, cảnh sát đã thử ‘gợi nhắc’ hàng loạt ký ức ảo cho họ.

“Cảnh sát chở nhóm nghi phạm đến nơi họ nghĩ là đã diễn ra 2 vụ giết người, và buộc những người này ‘tái dựng’ hành vi gây án, chụp ảnh lại mọi thứ - gần như dựng nên một ‘vở kịch’ mưu sát theo góc nhìn của phía cảnh sát. ĐIều khó tin hơn là, chính những bức ảnh ‘dựng hiện trường’ lại được sử dụng làm bằng chứng trước tòa”.

Latham nhận ra sự liên hệ có phần chua chát giữa việc cảnh sát xây dựng hiện trường gây án, với vai trò của riêng anh như một nghệ sĩ nhiếp ảnh. “Ý tưởng về việc tường thuật vụ việc và quyền hạn tường thuật quá khứ, trong trường hợp này, khiến tôi mường tượng đến hoạt động nhiếp ảnh. Tôi nối kết mọi thứ và chúng trở thành ‘manh mối’ tạo dựng câu chuyện theo ý tôi. Người xem, vì thế luôn bị ‘cầm tù’ bởi sự phân tích và góc nhìn cụ thể ấy …

“Bạn có thể thấy chính mình ‘mắc kẹt’ giữa một vùng xám mờ mịt, khi nhìn những giấy tờ tài liệu trông rất thật, những đoạn lời khai được viết đầy ghê rợn, kèm theo đó là chuỗi ảnh chụp hiện trường. Bạn sẽ thấy bản thân bị cuốn vào một cảm giác an tâm giả tạo, khi tin rằng đấy chính xác là những gì đã xảy ra”.

Dự án ‘Sugar Paper Theories’ bao gồm ảnh và hồ sơ gốc về vụ án mạng, bên cạnh đó là nhiều shot hình mới do Latham chụp và thu thập từ một số nhà trinh thám tích cực dõi theo sự việc, những người trước kia từng bị cười cợt như những ‘nhà lý luận thuyết âm mưu’ khi có ý phản bác quyết định giam giữ 6 thanh niên. Phát hiện gần nhất giúp minh chứng sự vô tội của họ nằm ở những trang nhật kí vừa được tìm thấy của Guðjón Skarphéðinsson, thuộc nhóm nghi phạm. Nội dung nhật kí thể hiện sự bối rối xoay quanh toàn bộ vụ việc, khi Skarphéðinsson thừa nhận bản thân “đang dần mất tỉnh táo” trước những cáo buộc. Cựu cảnh sát và chuyên gia tâm lý Gísli Guðjónsson cũng đưa ra bằng chứng cho thấy dấu hiệu của Hội chứng Ký ức Giả (False Memory Syndrome).

Latham lưu ý đến một số quan ngại về mặt đạo đức đối với series ảnh đặc biệt này, khi tội ác được cố ý ‘nhào nặn’ thành một ‘vở kịch’ phi thực. “Những nạn nhân của câu chuyện vô tình phải ‘vào vai’ nhân vật phản diện trong trí tưởng tượng của chúng ta. Và thật ra, toàn bộ series không hề có bức ảnh nào chụp lại chân dung những nghi phạm từng bị buộc tội. Tôi chụp một số hiện vật thuộc về họ, mô hình nhà thờ của Guðjónm, chậu cá vàng của Erla,.. – những thứ gợi nhắc về họ. Tôi nghĩ điều quan trọng nhất chính là đừng đặt họ vào tình cảnh ấy, để bị xem như ‘chủ thể’ trong trí tưởng tượng của ai đó”.

Đối với Latham, vụ án chưa thật sự khép lại, và anh mong muốn một triển lãm ảnh chi tiết về nó sẽ mang tính thức thời. Năm ngoái, khi 5 nghi phạm đã được tha bổng, Erla vẫn đang phải chịu bản án dành cho bà. Latham bày tỏ, bổ sung những lời tự thuật mới từ Erla vào tác phẩm sách ảnh, theo anh, có ý nghĩa kêu gọi công lý: “năm người đã tìm thấy công lý, nhưng đó không là thứ công lý chân chính nếu nó không dành cho tất cả”.

“Chúng tôi muốn giúp Erla giành quyền được viết về trải nghiệm của riêng bà”, Latham nói thêm. “Ở đây, chúng tôi đang nói về một người từng bị tước đi quyền công dân, bị biến thành ‘chủ thể’ chỉ trích bởi truyền thông. Nhưng dẫu vậy, suốt bao năm tháng, bà vẫn mong tìm kiếm công bằng, để ‘rửa sạch’ tội danh. Một ao ước hoàn toàn chính đáng.”

Như Ý (tin, ảnh: HuckMag)


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Sài Gòn xưa qua ô cửa phế tích

Nhà văn Orhan Pamuk từng viết đại ý rằng có hai cách nhìn các thành phố. Cách thứ nhất là của du khách, của người nước ngoài vừa mới đến nhìn các tòa nhà, tượng đài, đại lộ... Còn có cách nhìn bên trong, thành phố của những căn phòng ta ngủ, của những hành lang, rạp chiếu phim và phòng học cũ...

VĐV bóng rổ Dwyane Wade: Hình mẫu lý tưởng cho các bậc phụ huynh có con LGBT

Hiếm có bậc phụ huynh nào trong cộng đồng người Mỹ gốc Phi chấp nhận con mình là người chuyển giới một cách văn minh và tràn đầy tình yêu thương như vợ chồng Dwyane Wade.

Nam ca sĩ tự vẫn bằng súng khi đang bị điều tra tội hiếp dâm trẻ em

Ca sĩ người Mỹ Daniel Lee Martin đã tự sát bằng một khẩu súng tại nhà riêng khi đang trong quá trình điều tra về tội quấy rối, lạm dụng tình dục trẻ em.

Lý do siêu mẫu Gisele Bündchen tránh nói về vợ cũ của chồng

Khi Tom Brady gặp Gisele Bündchen, đó là tình yêu sét đánh, nhưng điều đó không có nghĩa mọi chuyện thuận buồm xuôi gió.

Cựu siêu mẫu, MC nổi tiếng tự tử tại nhà riêng sau cáo buộc hành hung bạn trai

Nữ MC Caroline Flack được phát hiện qua đời tại nhà riêng vào ngày 15.2. Thông tin ban đầu do luật sư của nữ MC tiết lộ là cô tự vẫn.

Son Ye Jin - Hyun Bin cùng dàn sao 'Hạ cánh nơi anh' cuốn hút ở tiệc mừng kết phim

Tối 16.2, khi khán giả ở Việt Nam xem những cảnh phim cuối cùng thì dàn sao phim "Hạ cánh nơi anh" đã được tổ chức tại một nhà hàng ở Yeouido, Seoul.

40 năm chiến tranh biên giới phía Bắc còn mãi một ‘Chiều biên giới’

40 năm trôi qua, bài hát “Chiều biên giới” của nhạc sĩ Trần Chung (phổ thơ Lò Ngân Sủn) vẫn còn nguyên sức lay động lòng người bởi giai điệu và ca từ quá đẹp, bài hát nhắc nhớ về một thời hàng triệu thanh niên lên đường quyết tâm bảo vệ biên cương tổ quốc...

Những dòng di thư xúc động của đạo diễn Trung Quốc và gia đình vừa qua đời vì nhiễm virus corona

Thông tin đạo diễn Thường Khải của hãng phim Hồ Bắc (Trung Quốc) và gia đình qua đời vì nhiễm Covid-19 khiến nhiều người bàng hoàng.

Người lạ với chính ta

Rachel Aviv, bằng những báo cáo y khoa và những hồi ký chưa xuất bản, kể về những con người bất thường trong mắt người khác trong cuốn sách “Người lạ với chính ta” (tựa gốc: Strangers to Ourselves).

Học sinh sử dụng AI: Công cụ hỗ trợ hay làm suy yếu tư duy?

Suy ngẫm - Anh Tú - 03/07/2025 10:00
Khi máy tính bỏ túi lần đầu tiên xuất hiện trong lớp học, nhiều người lo ngại rằng chúng sẽ làm suy yếu kỹ năng toán học của học sinh.

Gia đình bác sĩ đáng yêu:"Tuổi thơ các con ngắn lắm, sợ sau lớn hơn không thích đi chơi với bố mẹ nữa"

Phong cách sống - Tiểu Nguyễn - 03/07/2025 09:00
Những chia sẻ chânh thành, dễ thương từ cặp vợ chồng BS Lưu Tuấn Phong và Đặng Hiền khiến chúng ta một lần nữa thấy ý nghĩa thiêng liêng của "gia đình".

Người lạ với chính ta

Tủ sách - FN - 03/07/2025 08:00
Rachel Aviv, bằng những báo cáo y khoa và những hồi ký chưa xuất bản, kể về những con người bất thường trong mắt người khác trong cuốn sách “Người lạ với chính ta” (tựa gốc: Strangers to Ourselves).

Khoán ngoài toàn cầu

Blog GS John VU - GS John Vu - 02/07/2025 14:00
Ngày nay Ấn Độ vẫn còn là nhà khoán ngoài CNTT mạnh, với $87 tỉ đô la xuất khẩu phần mềm so với $2.6 tỉ đô la dành cho Trung Quốc và $1.1 tỉ đô la cho Nga (dữ liệu 2009).

Nghiên cứu gây chấn động ngành tâm lý: AI giàu lòng trắc ẩn hơn con người?

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 02/07/2025 13:00
Một nghiên cứu mới cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là có lòng trắc ẩn và thấu hiểu hơn so với các chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Xem Sex Education, tôi phát hiện chính tôi khiến con gái sống trong tình trạng rất tồi tệ

Điện ảnh - Thanh Hương - 02/07/2025 12:00
Khi nghe con nói chuyện, tôi đã rất bàng hoàng. Chính tôi đã khiến con trở nên như vậy!

DuckDuckGo ra mắt trình duyệt mới tích hợp công cụ chặn lừa đảo

Kỹ năng - Anh Tú - 02/07/2025 11:00
Các vụ lừa đảo trực tuyến đang gia tăng mạnh mẽ, khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp tội phạm mạng gửi đi những cú lừa tinh vi hơn, thường xuyên hơn bao giờ hết.

Sinh con trai bị bại não, người mẹ giúp con trở thành thạc sĩ Harvard: "Đêm dài nào rồi cũng sẽ qua”

Truyền cảm hứng - Nguyễn Phượng - 02/07/2025 10:00
Từng bị chẩn đoán bại não, liệt nửa người, bố chối bỏ, cánh cửa cuộc đời của cậu bé Ding Zheng năm ấy dường như đã đóng lại. Nhưng rồi, tình yêu và sự kiên trì không bao giờ từ bỏ của mẹ anh đã viết nên điều kỳ diệu.

Sức mạnh của người thấu cảm

Tủ sách - FN - 02/07/2025 09:00
Có bao giờ bạn phủ nhận cảm xúc của mình để làm hài lòng người khác, luôn nói “có” dẫu trong lòng muốn nói “không”, tự ép bản thân vào khuôn mẫu để không bị xem là khác biệt?

Oola – Tìm bình yên giữa vạn biến - Cuốn sách giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy kiệt sức

Từ sách - Phim - Quìn - 02/07/2025 08:00
Mỗi đêm, dù đã gắng hết sức, bạn vẫn mang theo nỗi mệt mỏi và câu hỏi nhức nhối: “Mình đang sống vì điều gì?”. Áp lực, căng thẳng, cảm giác mất kết nối với chính mình âm thầm bào mòn bạn từng ngày, biến mọi nỗ lực thành cuộc chạy đua không có vạch đích.

12 nghệ sĩ hát trong MV "Rực rỡ ngày mới", truyền tải thông điệp nhân văn

Giải trí - Bích Phương - 01/07/2025 15:54
Mang giai điệu tươi sáng và thông điệp ý nghĩa, MV "Rực rỡ ngày mới" gây xúc động khi lan tỏa tinh thần nhân ái đến khán giả, bạn đọc nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập báo điện tử Dân Trí.

Ảnh địa phận 29 tỉnh thành chỉ còn trong kỷ niệm, chạm cảm xúc nhiều người

Thư giãn - Việt Hà - 01/07/2025 13:19
Từ năm 2020 tới nay, anh Duy An rong ruổi tới khắp các vùng miền trên Tổ quốc, ghi lại bức ảnh về địa phận từng tỉnh thành. Không ngờ bộ ảnh nhận sự quan tâm đặc biệt do chạm tới cảm xúc nhiều người.

Xem Sex Education, tôi kinh ngạc trước 1 câu thoại quá hay, bèn đem đi dạy con trai

Điện ảnh - Thanh Hương - 01/07/2025 12:00
Khi nghe câu nói này, tôi đã bật cười và thích thú.

AI có thể tống tiền, phản bội khi cảm thấy bị đe dọa

Kỹ năng - Hoàng Vũ - 01/07/2025 11:00
Một nghiên cứu mới từ Anthropic cho thấy các mô hình ngôn ngữ tiên tiến như Claude hay Gemini không chỉ sẵn sàng vạch trần các vụ bê bối cá nhân để tự bảo vệ, mà thậm chí còn cân nhắc "để mặc bạn chết" nếu mục tiêu của chúng bị đe dọa.

Bức thư bà mẹ gửi con "nổi loạn": Nếu đứa trẻ nào cũng đọc được những câu chữ này, tương lai có thể sẽ khác

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 01/07/2025 10:00
Tôi hy vọng nhiều bậc phụ huynh sẽ lan toả cho con mình chiêm nghiệm sớm!
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 5, 03/07/2025