“Mặc kệ họ” nhưng đừng “mặc kệ chính mình”
Ngày nay, thật khó để sống mà không bị ảnh hưởng bởi ánh nhìn và lời bàn tán của người khác. Bạn làm gì, nghĩ gì, thậm chí là yêu ai, đều có ai đó lên tiếng nhận xét.
Gần đây, tôi bắt đầu xem bộ phim Sex Education. Chỉ mất 1 tuần, tôi đã "cày" xong trọn bộ 4 phần phim. Trong tất cả các nhân vật của phim, người khiến tôi ấn tượng nhất chính là Jean Milburn, mẹ của nam chính Milburn.
Jean có công việc là một nhà trị liệu tình dục. Xuyên suốt 4 mùa phim, cô không chỉ đưa ra cho con trai và những thanh thiếu niên tại trường Moordale các lời khuyên về vấn đề tình dục mà còn cả lời khuyên về cuộc sống.
Có một lời khuyên của Jean dành cho con trai khiến tôi vô cùng ấn tượng và tiếc nuối vì không biết sớm hơn. Đó là khi Otis trải qua tổn thương về chuyện tình cảm, Jean đã khuyên con chân thành:
"You shouldn’t try to block out all those emotions because that’s how heartbreak becomes unresolved and turns into something bitter. It’s really important that you feel all those feelings, as much as they hurt".
("Con không nên cố gắng kìm nén tất cả những cảm xúc đó, vì đó chính là cách nỗi đau tan vỡ trở nên không được giải quyết và dần biến thành sự cay đắng. Điều thực sự quan trọng là con phải cảm nhận hết những cảm xúc ấy, dù chúng có đau đớn đến đâu").
Rõ ràng, dù bạn bị tổn thương về chuyện gì thì việc trốn tránh cảm xúc chỉ khiến nỗi đau kéo dài và trở nên tiêu cực hơn. Cách tốt nhất vẫn là đối diện với cảm xúc của mình, chấp nhận chúng và dần chữa lành theo cách tự nhiên.
Tôi chợt nhớ đến năm ngoái, con trai tôi thi lớp 10 và trượt trường công lập top đầu mà con yêu thích. Khi đó, con trai tôi rất buồn, mặt lúc nào cũng ỉu xìu. Thấy vậy, vợ chồng tôi ngầm dặn nhau không ai được đả động, nhắc đến một câu nào để tránh con tủi thân.
Cho đến một hôm, tôi tình cờ nghe thấy con gọi điện khóc lóc, tâm sự với cậu bạn thân trên lớp về việc cảm thấy bản thân "là thằng thất bại", "không tưởng tượng nổi bản thân thi trượt", "sốc đến câm nín", "giờ nhà cửa âm u", "tao cảm thấy mình còn không xứng đáng được buồn",... tôi mới giật mình nhận ra mình đã phản ứng sai.
Đáng nhẽ, tôi thay vì lảng tránh thì nên trò chuyện, hỏi han cảm xúc của con, để con nói ra tâm trạng của mình, để con được giải tỏa, rồi từ đó động viên, khuyến khích con rằng tương lai còn rất dài, không việc gì phải ủ rũ như vậy.
Sau khi biết chuyện, tôi đã trò chuyện, động viên con, mọi thứ sau đó đã ổn. Con không còn bị ám ảnh tâm lý nữa. Nhưng giá mà tôi biết mọi thứ sớm hơn thì con đã không phải chịu một quãng thời gian buồn khổ đến vậy.
Từ câu chuyện của gia đình mình, tôi nhận thấy rằng, giáo dục con cái về cảm xúc là vô cùng quan trọng. Tất cả chúng ta đều hãy nên dạy con cái những điều sau:
Thay vì dạy con “đừng khóc” hay “mạnh mẽ lên,” cha mẹ có thể giúp con hiểu rằng cảm xúc – dù là vui vẻ hay đau buồn – đều có giá trị. Kìm nén cảm xúc chỉ khiến chúng tích tụ và gây ra tổn thương lâu dài. Hãy khuyến khích con cảm nhận và thể hiện cảm xúc một cách lành mạnh.
Bố mẹ không thể bảo vệ con khỏi tất cả tổn thương, nhưng có thể dạy con rằng đau khổ, thất vọng và tan vỡ là điều không thể tránh khỏi. Quan trọng là cách con đối diện với chúng: thay vì né tránh, hãy học cách chấp nhận, rút kinh nghiệm và tiếp tục trưởng thành.
Thay vì dạy con lảng tránh nỗi đau bằng cách bận rộn với công việc, mạng xã hội hoặc các thú vui khác, cha mẹ có thể khuyến khích con viết nhật ký, trò chuyện với người đáng tin cậy hoặc tham gia các hoạt động giúp giải tỏa cảm xúc như vẽ tranh, âm nhạc hay thể thao.
Nhiều đứa trẻ không dám chia sẻ cảm xúc thật vì sợ bị đánh giá hoặc cho rằng cha mẹ sẽ không hiểu. Nếu cha mẹ tạo ra một môi trường an toàn, nơi con có thể bày tỏ cảm xúc mà không sợ bị chỉ trích, con sẽ học được cách tự điều chỉnh cảm xúc của mình thay vì kìm nén hoặc hành xử tiêu cực.
Bằng cách học cách chấp nhận và xử lý cảm xúc của mình, trẻ cũng sẽ dễ dàng thấu hiểu và đồng cảm với người khác hơn. Điều này giúp con phát triển các mối quan hệ lành mạnh, biết lắng nghe và hỗ trợ người khác thay vì phản ứng bằng sự tức giận hay phán xét.
Hãy nhớ rằng, để chữa lành, ta cần phải thực sự cảm nhận và đối diện với cảm xúc của mình, dù chúng có đau đớn đến đâu.
