Những bức ảnh cực đẹp của nhiếp ảnh gia chiến đấu cho nữ quyền

13/12/2018 16:02
Những bức ảnh cực đẹp của nhiếp ảnh gia chiến đấu cho nữ quyền

Một cuộc triển lãm ảnh tại Paris từ ngày 6.11.2018 - 10.2.2019 tôn vinh tác phẩm của Martine Franck (1938 – 2012), người chụp cuộc đấu tranh đòi bình đẳng của phụ nữ và sáng tạo những bức chân dung xúc động về người cao tuổi.

Martine Franck là một trong trong những nữ nhiếp ảnh gia uy tín nhất của thế kỷ 20. Là nhà đồng sáng lập Công ty ảnh Viva Agency, bà trở thành một trong rất ít thành viên nữ chính thức của hợp tác xã ảnh huyền thoại, Magnum.

Nổi tiếng vì vẻ duyên dáng, nhân từ và thẹn thùng, bà cũng có sự quyết tâm tiềm ẩn cho phép bà giải thoát bản thân khỏi những hạn chế về mặt giới tính và hoàn cảnh. Tác phẩm của bà bao gồm ảnh chân dung, phong cảnh và phóng sự, và chủ đề trải dài từ cuộc đấu tranh giải phóng phụ nữ đến chân dung của người cao tuổi đáng mến.

Sinh ra trong một gia đình giàu có ở thành phố Antwerp, Bỉ, Franck và các thành viên trong gia đình là những người say mê nghệ thuật và là những nhà sưu tầm nghệ thuật. Bà học lịch sử nghệ thuật và nghĩ bà có thể trở thành giám tuyển. Nhưng chuyến đi dài ngày vòng quanh châu Á với bạn bà là Ariane Mnouchkine, một việc cực kỳ khác thường đối với hai cô gái trẻ ở thời điểm đó, là để thay đổi số phận của bà. Anh họ của Franck cho Franck mượn máy chụp hình Leica trong chuyến đi, trong số những phong cảnh và con người Ấn Độ và Tây Tạng, Franck khám phá tình yêu và năng khiếu chụp ảnh của mình.

Martine Franck do Henri Cartier - Bresson bấm máy năm 1972 - là một trong những nữ nhiếp ảnh gia vĩ đại nhất của thế kỷ 20

“Ký ức của tôi về cái đẹp là ở khắp mọi nơi: các gương mặt, phong cảnh, cử chỉ, những đồ dùng hàng ngày mà tôi rất thích chụp”, sau này bà nhớ lại.

Khi về nhà, Franck quyết tâm học hành bài bản, thực tập tại tạp chí Time Life bằng cách hỗ trợ các phóng viên ảnh nước ngoài khi họ biệt phái. Bà phát triển cách tiếp cận độc đáo với nhiếp ảnh dựa trên cách bố trí và lên khung tỉ mỉ. Bà sáng tạo những bức ảnh không nhuốm màu thời gian, trái ngược với xu hướng giật gân được nhiều nhiếp ảnh gia đồng nghiệp áp dụng nhằm đáp lại sự cạnh tranh với truyền hình.

Tài năng của Franck cho thấy sự tiến bộ của bà khi chụp hình cho tạp chí Vogue, Life và Sports Illustrated. Sự đột phá lớn diễn ra khi bà được thuê chụp catalog của nghệ sĩ điêu khắc Henri Étienne-Martin. Với vốn kiến thức của bà, các nghệ sĩ bị thu hút không ngừng và sự đánh giá của bà về công việc của họ được minh chứng qua những hình ảnh mà bà sáng tạo.

Tác phẩm của Martine Franck bao gồm chân dung, phong cảnh – ví dụ như hồ bơi này chụp năm 1976

Bà cho thấy năng khiếu cụ thể trong chuyện chụp chân dung, cách nắm bắt khi chụp chồng tương lai của bà, Henri Cartier – Bresson được ám chỉ là “sự im lặng thầm kín của một người”. Khoảnh khắc “khi con người không cười nữa hoặc tự hỏi có phải anh hoặc cô ấy đang ở vị trí đẹp nhất của họ không”, Agnès Sire, giám đốc nghệ thuật Fondation Henri Cartier - Bresson, quỹ đang tổ chức triển lãm nhìn lại quá khứ sáng tác của Franck, giải thích.

Sire xem chân dung của nhà văn Albert Cohen do Franck bấm máy là một trong những ví dụ ban đầu đẹp nhất của thể loại hình chân dung. “Bạn nhìn thấy điều đó trong bức hình ông ấy bỗng dưng nhìn bà sâu sắc”, bà kể.

Cũng thời điểm đó, bà đồng sáng lập nhóm nghệ sĩ tiên phong Théâtre du Soleil, Paris với Mnouchkine và những người khác, trở thành nhiếp ảnh gia chính thức của họ, một vai trò mà bà sẽ duy trì đến cuối đời. Trong bầu không khí chính trị của những năm 1960, nhóm tham gia nhiều vào cuộc đấu tranh đòi bình đẳng. Xuất thân giàu có và nhút nhát, đó không phải là môi trường hoặc quan điểm mà bà quen thuộc. “Bà phải đấu tranh để trở thành như thế - để vượt qua giới hạn”, Sire nói.

Hình của nhà văn Albert Cohen năm 1968 được Agnès Sire xem là một trong những ví dụ đầu tiên đẹp nhất trong kỹ năng chụp chân dung của Martine Franck

Bà đã vượt quá giới hạn khi chụp hình những cuộc bạo động của sinh viên trên đại lộ Saint-Germain, Paris trong các cuộc biểu tình tháng 5.1968, cũng như các buổi biểu diễn của Théâtre du Soleil trong các nhà máy bị những người biểu tình chiếm giữ.

Cơn giận đang bùng phát

Franck bị hút một cách tự nhiên khi đến với sự nghiệp của họ, một phần vì nghề nghiệp vốn dành cho nam giới và ở thời điểm khi phụ nữ trên toàn cầu đấu tranh đòi bình đẳng. Bà vô cùng quan tâm Phong trào Giải phóng Phụ nữ, ghi lại các cuộc biểu tình của họ. Năm 1970, bà sáng tạo tác phẩm cho số tạp chí đầu tiên của họ, Torchon Brûle, dịch theo nghĩa đen là “khăn rửa bát đang cháy”, nhưng cũng có thể mang nghĩa những cơn giận đang bùng phát.

Cũng vào năm 1970, bà kết hôn với Cartier-Bresson, lớn hơn bà 30 tuổi, người mà bà gặp tại tạp chí Time Life.

Martine Franck đồng sáng lập nhóm nghệ sĩ tiên phong Théatre de Soleil với bạn bà là Ariane Mnouchkine, chụp trong lúc tập năm 1968

Sire, người biết cả hai rất rõ, tiết lộ đây là một sự vượt qua giới hạn khác trong “những sự vượt qua giới hạn” lặng lẽ của bà, và nhớ lại anh trai của Franck nói với bà tại đám tang của Cartier-Bresson rằng gia đình phản đối cả hai lấy nhau. “Bà đã tuyên bố với gia đình ''Con thà sống 30 năm với một thiên tài còn hơn là 60 năm với một thằng ngu’”, Sire tâm sự.

Chính vì lợi thế của Franck mà Cartier-Bresson từ bỏ nhiếp ảnh ở thời điểm đó, vì vậy không có sự cạnh tranh giữa hai vợ chồng. Thay vào đó, họ bàn luận nghệ thuật, văn học và chính trị, những thứ có ích cho công việc của bà. “Henri động viên tôi, anh ấy cho tôi không gian”, sau này bà bộc bạch.

Trong suốt những năm 1970 Franck tiếp tục ghi lại cuộc đấu tranh đòi bình đẳng của phụ nữ, chụp hình các cuộc biểu tình ủng hộ cải cách ly hôn và luật Veil (luật phá thai đặt theo tên bà cố Bộ trưởng Bộ Y tế Pháp Simone Veil), dẫn đến phi hình sự hóa phá thai ở Pháp. Bà cũng đi đến các cuộc biểu tình của phụ nữ ở New York, Cộng hòa Síp và Bắc Kinh.

Một dự án chụp khu vực nhà thờ Công giáo La Mã St-Pierre-de-Chaillot của Paris cho thấy bà kinh ngạc với công việc chán ngắt của phụ nữ. Ở đây, bà chụp những người phụ nữ nội trợ, nhân viên ngân hàng, người mẫu và vũ công thoát y, cũng như những hình ảnh của phụ nữ trên các poster và trang bìa tạp chí nhằm làm nổi bật thần thái mà phụ nữ thường xuyên thể hiện cá tính ở những không gian công cộng.

Bà đồng sáng lập Công ty ảnh Viva Agency, bắt tay vào dự án chung nhằm chụp hình gia đình ở Pháp, nhưng rời bỏ vào cuối những năm 1970 nhằm tập trung vào dự án cá nhân gần với trái tim bà trong suốt quãng đời còn lại – chụp chân dung người cao tuổi.

Martine Franck ghi lại nhiều cuộc biểu tình của phụ nữ, trong đó có sự kiện ủng hộ luật phá thai Veil (luật đặt theo tên bà cố Bộ trưởng Bộ Y tế Pháp Simone Veil) ở Paris năm 1979

Sire không chắc chắn điều gì đã thu hút bà đến với chủ đề. “Đó là một câu hỏi lớn mà tôi vẫn đang hỏi bản thân mình”, bà trần tình. “Vì bà lấy chồng lớn tuổi? Vì bà tìm thấy sự đồng cảm với những con người này?”.

Franck dành vẻ nghiêm trang và lòng kính trọng cho một nhóm người thường bị xã hội bỏ rơi. Bà không ngại ngần khi chỉ ra sự cô độc và sự mất danh giá, nhưng tuyệt nhiên không có sự thương hại hoặc u sầu. Thông thường, bà tập trung vào tính hoạt bát của đôi mắt hoặc sức sống trong cách thể hiện, làm nổi bật sức mạnh của một cá tính vẫn tồn tại đằng sau gương mặt nhăn nheo.

Năm 1980, bà được trao tặng thành viên liên kết của Magnum, trở thành thành viên chính thức vào năm 1983, khiến bà là một trong nhóm nữ nhiếp ảnh gia độc nhất được tôn vinh.

Cùng năm đó, bà chụp nhiều phụ nữ khác làm việc ở lĩnh vực sáng tạo, gồm đạo diễn sân khấu Mnouchkine và đạo diễn phim Agnès Varda - cho triển lãm mang tên Des Femmes et la Création (Những người phụ nữ và công việc sáng tạo).

Chân dung một bà lão ở trại tế bần Nanterre, Pháp năm 1978 là một ví dụ về chuyện đối xử dịu dàng với người cao tuổi của Martine Franck

Cartier-Bresson rất vui với thành công của vợ. Mặc dù đối với nhiều người, bà sẽ luôn là “vợ của Cartier-Bresson”, nhưng đối với ông, bà là nhiếp ảnh gia duy nhất biết nắm bắt vấn đề. Tại một bữa tiệc tối nhằm tôn vinh triển lãm các bức ảnh phụ nữ trong những ngành nghề được xem là dành cho đàn ông của Franck, một nữ tài xế xe lửa đã hỏi ông làm nghề gì. “Tôi là chồng của nghệ sĩ”, ông đáp.

Gần cuối những năm 1980, cả bà và Cartier-Bresson đều quan tâm đến đạo Phật. Franck tò mò bởi cách giáo dục tulku, những cậu bé được cho là hiện thân của các bậc thầy đạo Phật trước kia. Trong các chuyến viếng thăm Tây Tạng, bà đã chụp những đứa trẻ và các vị giáo sư của bọn trẻ, nắm bắt sự ngây thơ như trẻ con mà họ vẫn sở hữu trong khi trải qua quá trình đào tạo cho những vai trò tương lai.

Những người phụ nữ này được chụp tại Trung tâm Cứu Thế Quân ở New York, Mỹ năm 1979 – những hình ảnh của Martine Franck thường đem đến phẩm giá cho những người bị xã hội bỏ rơi

Bà cũng chụp những đứa trẻ Tây Tạng được gia đình gửi đến Ấn Độ để chúng được an toàn và được đến lớp. Điều này buộc bà xem xét đến cảnh ngộ của những người tị nạn. Một trong những cuộc phỏng vấn cuối cùng của bà vào năm 2007, Franck nói bà lên kế hoạch tập trung vào vấn đề nhập cư như là hậu quả kéo dài của xung đột quân sự.

Sự tử tế, sự thông cảm và lòng kính trọng dành cho những người bị xã hội bỏ rơi không thể thiếu trong nghệ thuật nhiếp ảnh của Franck. Trong một thời đại nơi mà những phẩm chất này dường như thường bị thiếu hụt, tác phẩm của bà dường như quan trọng hơn bao giờ hết.

Martine Franck khám phá năng khiếu của bà trong chuyến đi đến Ấn Độ và Tây Tạng - đây là tấm hình một bãi biển ở Puri, Ấn Độ, năm 1980

Mê Linh - Ảnh: Internet


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Nhạc sĩ Võ Thiện Thanh: 'Nhạc bẩn' đang tạo ra một thế hệ trẻ mang tính thẩm mỹ thấp

Nguy cơ lớn nhất không phải là những người tạo ra dòng nhạc đó mà là những người nghe. Hậu quả đáng ngại nhất là lứa học sinh cấp 1, cấp 2… sẽ tạo ra một thế hệ mang thẩm mỹ thấp”, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh nói về nguy cơ nhiễm độc “nhạc bẩn”.

10 cái nhất của làng giải trí thế giới năm 2018

2018 là một năm khá thành công của làng giải trí thế giới.

Thí sinh Hoa khôi sinh viên VN thăm làng SOS và nhặt rác ở biển Đà Nẵng

Có mặt tại TP. Đà Nẵng để tham gia vòng chung kết cuộc thi Hoa khôi Sinh viên Việt Nam 2018, các thí sinh đã tham gia dọn sạch bờ biển Đà Nẵng, thăm, tặng quà cho trẻ em ở làng trẻ SOS Đà Nẵng.

Katy Perry tiếp tục chọn thiết kế của Công Trí trong MV mới nhất

Không chỉ mặc biểu diễn trên sân khấu, giờ Katy Perry còn diện hẳn thiết kế của Công Trí trong MV mới nhất. Điều thú vị nhất là chiếc đầm này được NTK Việt Nam hoàn thành và giao đến Katy Perry chỉ trong... 24 giờ.

Lý do Lý Hải không mời Kiều Minh Tuấn tham gia 'Lật mặt 4'

Phim "Lật mặt 4" của Lý Hải sẽ không có sự tham gia của "hiện tượng phòng vé" Kiều Minh Tuấn mà là diễn viên mới toanh Mạc Văn Khoa. Theo đó, phim sẽ được chính thức được bấm máy từ ngày 18.12.2018 và dự kiến khởi chiếu vào tháng 4.2019.

Phương Khánh khẳng định không mua giải để đăng quang Miss Earth 2018

Tối 11.12, tại TP.HCM, Nguyễn Phương Khánh tổ chức buổi tiệc cảm ơn sau khi cô đăng quang trong cuộc thi Hoa hậu Trái đất (Miss Earth 2018) ở Philippines hồi tháng 11 đồng thời khẳng định cô không mua giải...

Váy 'Bánh mì' của H'hen Niê lọt vào top 10 Trang phục truyền thống đẹp nhất Miss Universe 2018

Trang phục gây nhiều tranh cãi tại quê nhà của H'Hen Niê thể hiện ở Miss Universe 2018 được chuyên gia của Missosology chọn vào top 10 khi đứng ở vị trí thứ bảy.

Hương Tràm bật khóc vì ân hận do bồng bột của tuổi trẻ mà 'gây chuyện' với Thu Minh

Được các khán giả yêu mến, tôn vinh khi mới vừa tròn 17 tuổi, ca sĩ Hương Tràm đã và đang bước đi trên con đường âm nhạc đánh dấu tên tuổi của mình sau 6 năm ca hát.

Dùng AI "hồi sinh" cha, người đàn ông đối mặt với những phản ứng kỳ lạ

Điện ảnh - Nguyệt Phạm - 24/09/2025 13:00
Những phản ứng mà người đàn ông gặp phải sau khi dùng AI "hồi sinh" cha là gì?

Làm gì khi gửi nhầm tin nhắn phàn nàn về sếp vào nhóm chat công ty

Kỹ năng - Kim Linh - 24/09/2025 12:00
Tình huống bất ngờ có thể khiến nhiều người không biết cách xử lý, dẫn đến "mất điểm" trong mắt đồng nghiệp và cấp trên.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 2: Tôi đã quyết định tiếp tục sống

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 24/09/2025 11:00
Thế giới mà tôi trải nghiệm khi cơ thể mình ngừng hoạt động đã giúp tôi thấy rõ sự kỳ diệu của bản thân, lúc này không còn bị nỗi sợ che khuất. Tôi nhận ra nguồn sức mạnh lớn lao mà mình có thể chạm đến.

Vì sao gen Z thích ru rú trong nhà, ít khi chịu ra ngoài?

Phong cách sống - Nhật Thùy - 24/09/2025 10:00
Khảo sát mới đây cho thấy gen Z chỉ ở ngoài trời trung bình 49 phút mỗi ngày trong tuần, phần lớn có thể ở trong nhà nhiều ngày liền mà không cần bước ra ngoài.

Vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo: Khi thầy cô cũng cần được bảo vệ

Suy ngẫm - Diệp Nguyễn - DT - 24/09/2025 09:00
Giáo viên ngày nay có rất nhiều "nỗi sợ".

Thuyết mặc kệ họ – Cuốn sách giúp tôi định nghĩa lại sự giới hạn và tôn trọng trong các mối quan hệ

Từ sách - Phim - Quìn - 24/09/2025 08:00
Bạn có bao giờ cảm thấy mệt mỏi vì phải gồng mình để vừa lòng tất cả? Tôi cũng vậy, cho đến khi đọc “The Let Them Theory”. Cuốn sách này khiến tôi hiểu rằng: hạnh phúc không nằm ở sự chấp thuận của người khác, mà ở việc ta đủ can đảm sống đúng với mình.

Xem Sex Education, tôi nghĩ nếu chúng ta sớm dạy con điều này thì xã hội bớt loạn!

Điện ảnh - Thanh Hương - 23/09/2025 13:00
Tôi chắc chắn sẽ dạy con thật kỹ điều này.

Đọc vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo và Thông tư 19 của Bộ GD-ĐT, tôi toát mồ hôi: Nhân văn, nhưng có công bằng?

Suy ngẫm - Hiểu Đan - CFB - 23/09/2025 12:00
Nhân văn là tốt, nhưng chỉ khi gắn với công bằng và kỷ cương, nhân văn ấy mới thực sự có ý nghĩa.

Trở về từ cõi chết - Kỳ 1: Nỗi sợ – mầm bệnh vô hình

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/09/2025 11:00
Tôi đã được khai sáng rất nhiều trong trải nghiệm cận tử, và sau này khi chia sẻ lại câu chuyện của mình, tôi thường được hỏi: “Vậy điều gì đã khiến cô bị ung thư?”. Cũng khá dễ hiểu khi đa số mọi người đều thắc mắc về điều này.

Cô giáo ở TP.HCM day dứt: Im lặng trước cái ác, trước bạo lực chính là tội ác

Phong cách sống - Hiểu Đan - CFB - 23/09/2025 10:10
Tôi bất mãn, bởi lẽ thay vì dạy học sinh biết dũng cảm nói lên điều đúng, người lớn lại vô tình gửi đi thông điệp rằng: "Im lặng mới an toàn".

Nhìn học sinh im lặng khi giáo viên bị túm tóc, tôi hoảng sợ các con đã được học những gì mỗi ngày?

Suy ngẫm - Nguyễn Phượng - CFB - 23/09/2025 10:00
Hình ảnh học sinh im lặng khi cô giáo bị quật ngã tại lớp học khiến tôi giật mình: Nếu những đứa trẻ chỉ được giáo dục về kiến thức mà quên dạy kỹ năng sống, dũng cảm và lòng trắc ẩn, liệu chúng có biết bảo vệ bản thân và giúp đỡ người khác khi đối diện nguy hiểm?

Vụ học sinh túm tóc quật ngã cô giáo - Học sinh có nên nhảy vào can ngăn khi chứng kiến xô xát?

Kỹ năng - TS Giáo dục Nguyễn Thị Thu Huyền - DT - 23/09/2025 09:00
Nguyên tắc đầu tiên khi đối diện với các vụ việc xô xát, bạo lực là phải bảo vệ an toàn cho bản thân rồi mới giúp đỡ những người khác. Điều này đặc biệt nên áp dụng cho học sinh.

Thuyết mặc kệ họ - 3 cách giúp bạn ngưng “overthinking” và bắt đầu hành động ngay hôm nay

Từ sách - Phim - Quìn - 23/09/2025 08:00
Nỗi lo âu và suy nghĩ quá nhiều (overthinking) đang bào mòn năng lượng và sự bình yên của bạn mỗi ngày? Thay vì vui vẻ làm việc, bạn lại đắn đo trước những tình huống có thể xảy ra khi thực hiện.

Xem Sex Education, tôi giật mình: Bố mẹ muốn tốt mà vô tình khiến con mệt mỏi, đau đầu!

Điện ảnh - Thanh Hương - 22/09/2025 13:00
Sáng hôm sau, tôi đã làm một việc khiến con bất ngờ.

9 bức ảnh hiếm của Cái Bang thời cuối nhà Thanh hé lộ quyền lực của "đế chế" này

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/09/2025 12:00
Bài viết hé lộ sự thật bất ngờ về tổ chức, hoạt động và mạng lưới quyền lực của "đế chế" Cái Bang, khiến người ta phải suy ngẫm về mặt trái của xã hội phồn hoa.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 24/09/2025