Hôm thứ năm (giờ Ireland), nhà văn người Ireland John Banville đã nhận một cuộc gọi dường như đến từ văn phòng của Viện Hàn lâm Thụy Điển. Đầu dây bên kia thông báo rằng ông là một trong hai nhà văn sẽ được xướng tên cho giải Nobel Văn học ngay trước khi lễ công bố chính thức diễn ra khoảng nửa tiếng.
Trong khoảng 45 phút, John Banville tưởng rằng sự nghiệp sáng tác kéo dài hơn nửa thế kỷ của mình cuối cùng đã được Viện Hàn lâm công nhận và nối bước những nhân vật vĩ đại trong lịch sử văn học như George Bernard Shaw, William Faulkner... để nhận giải Nobel.
Tuy nhiên, sự thật là phần thưởng đã được trao cho Peter Handke và Olga Tokarczuk. Vài phút sau khoảnh khắc bẽ bàng đó, John Banville nhận được một tin nhắn thoại. Trong đó, một người đàn ông tự xưng là Mats Malm - thư ký thường trực của Viện Hàn lâm, giải thích rằng những căng thẳng nội bộ đã dẫn đến việc John Banville bị rút khỏi giải thưởng và trao cho người khác.
John Banville thừa nhận ban đầu đã tin lời giải thích. Khi ông cố gắng gọi lại đã được chuyển tới Viện Hàn lâm nhưng không biết đầu số cụ thể. “Tất nhiên là tôi tin. Cuộc gọi đến từ Stockholm thì có lý do gì để tôi không tin?”, ông nói với tờ The Irish Times.
John Banville cho rằng cuộc gọi không phải trò lừa bịp nhắm đến ông mà nhằm hạ uy tín của Viện Hàn lâm – tổ chức đang ra sức khắc phục vụ lùm xùm quấy rối tình dục gần đây.
“Tất nhiên, tôi đã thất vọng. Khi bạn nhận cuộc gọi thông báo đã nhận được giải Nobel, đầu óc của bạn chẳng suy nghĩ gì nữa đâu”, John Banville nói. “Tôi nghĩ rằng Viện Hàn lâm nên điều tra vì tôi không nghĩ rằng trò lừa bịp này nhắm vào tôi. Tôi nghĩ mục đích của nó là gây tổn hại cho Viện hoặc một vài thành viên. Về phía mình, tôi thật sự đã bị tổn thương”.
Trả lời báo chí, Viện Hàn lâm Thụy Điển phủ nhận họ đã liên lạc với John Banville. “Không có bất kỳ ai từ Viện đã thực hiện một cuộc gọi như vậy. Trường hợp tương tự đã xảy ra trước đây. Khi tôi gọi điện cho nhà xuất bản của Olga Tokarczuk, tôi thực sự đã phải chứng minh mình là ai trước khi có thể nói chuyện với bà ấy”, Mats Malm - Thư ký thường trực của Viện Hàn lâm Thụy Điển cho biết.
Điều khó hiểu còn lại là làm thế nào số của Viện Hàn lâm xuất hiện trên điện thoại của John Banville. Ông Malm cho biết sẽ tiến hành điều tra để làm rõ.
Hiện sinh sống tại thành phố Dublin, John Banville là một trong những nhà văn có sức ảnh hưởng lớn nhất tại Ireland. Ông là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết bán chạy, trong đó có The Sea – nhận giải Man Booker năm 2005. Ngoài ra, John Banville còn được trao giải Franz Kafka vào năm 2011. Từ nhiều năm nay, ông luôn được xem là ứng viên sáng giá cho giải Nobel Văn học.
Mai Thảo