Kỳ lạ, quyến rũ và gai góc từ những bức ảnh của Cindy Sherman

15/08/2019 09:39
Kỳ lạ, quyến rũ và gai góc từ những bức ảnh của Cindy Sherman

Được nhắc đến như ‘Nữ hoàng ảnh chân dung’, Cindy Sherman là một trong những nghệ sĩ táo bạo và xuất chúng nhất của nền nhiếp ảnh đương đại.

Trước ống kính, bà hóa trang thành vô số mẫu người, thể hiện nhiều diện mạo - sắc thái. Mỗi tác phẩm chỉ nhằm biểu thị thứ nhân dáng cụ thể nào đó, hay còn ẩn hiện ý nghĩa thú vị hơn?

Xuyên suốt sự nghiệp nhiếp ảnh ấn tượng, Cindy Sherman đã tạo ra hàng trăm nhân vật. Trong những shot ảnh, bà hóa thân vào muôn kiểu ‘vai diễn’: một diva Hollywood, một gã hề vẻ mặt rùng rợn, một nhân viên soát vé tàu, một phụ nữ trung lưu với gương mặt thẩm mỹ cứng đờ, một người mẫu ảnh bìa gợi cảm,..

Sherman tận dụng đạo cụ sân khấu, bộ phận cơ thể giả, tóc giả và trang phục, cùng lượng lớn phụ kiện trang điểm. Trên từng bức chân dung, bà phản ánh đa dạng dấu ấn văn hóa nghệ thuật: điện ảnh, truyền hình, mỹ thuật, thời trang, quảng cáo, thậm chí phim giải trí người lớn.

Nữ nghệ sĩ nổi tiếng với phong cách làm việc độc lập. Bà đảm đương mọi vai trò trong một dự án ảnh, kể cả vị trí người mẫu. Thế nhưng, đừng vội gọp những tác phẩm của Sherman vào thể loại ‘selfie’ (ảnh chân dung tự chụp).

“Quan trọng nhất ở đây, tôi nghĩ, chúng ta nên nhận ra rằng ảnh chụp bởi Sherman không có gì tương đồng với kiểu ảnh selfie đại trà”, Paul Moorhouse - giám tuyển sự kiện triển lãm tổng hợp quy mô về nữ nhiếp ảnh gia, đang diễn ra tại gallery Chân dung Quốc gia, thủ đô London, Anh - cho biết.

“Ấn tượng sai lệch này khiến một số người nhanh chóng lên án những gì bà thực hiện. Họ có thể nghĩ: ‘Ồ, những bức ảnh mô tả khía cạnh khác nhau trong con người Sherman và không gì hơn’. Thế nhưng điều đó không đúng”, Moorhouse phân tích.

“Chúng quả thật do Sherman chụp. Công chúng đôi khi lầm tưởng có nhiều hơn một nghệ sĩ giả trang trên ảnh, nhưng đây chỉ là một người, hóa thân thành phong phú loại hình nhân vật, để dựng nên một ấn tượng bề ngoài hão huyền”.

Được tổ chức chỉnh chu - lôi cuốn, triển lãm mới vinh danh Sherman giới thiệu hơn 190 tác phẩm, phác họa hành trình nghệ thuật kỳ lạ kéo dài 40 năm của nữ nghệ sĩ, khi bà nỗ lực khám phá mối quan hệ phức tạp giữa ảo ảnh ‘bề ngoài’ và ý niệm ‘hiện thực’.

Tại sự kiện triển lãm, dự án bứt phá của Sherman, “Untitled Film Stills” (Những cảnh cắt không đề từ phim) chụp từ năm 1977-80, lần đầu tiên được trưng bày đầy đủ. Series 69 bức ảnh trắng đen, phần lớn lấy bối cảnh ngoài trời, có chủ thể chính là nữ nhiếp ảnh gia. Bà hóa trang để ‘vào vai’ loạt nhân vật kinh điển trong nhiều dòng phim khác nhau, từ phim tình cảm nóng bỏng hạng B kiểu Mỹ, thể loại noir (phim chính kịch tội phạm ghi dấu ở Hollywood thập niên 1920-40) đến trào lưu phim hiện thực Ý.

Bối cảnh cùng nhân vật chính trong khung hình gợi nhắc người xem đến những tác phẩm màn bạc nổi tiếng một thời của ‘bậc thầy’ điện ảnh như Hitckcock, Rossellini hay Godard.

“Untitled Films Stills” ‘đánh dấu’ một ngoại lệ dị biệt trong chủ trương làm nghệ thuật của Sherman. Về sau, bà gần như lánh xa khỏi phong cách ảnh ngoại cảnh. Thay vào đó, Sherman ưa chuộng chụp bên trong studio riêng và gần như luôn sử dụng phim màu.

Triển lãm cũng bao gồm tuyển tập ảnh đời thường chưa từng công bố về Sherman trong những năm theo học tại đại học Buffalo (New York). Bên cạnh đó là dự án ảnh hoàn toàn mới, “Untitled #602”, bà hợp tác thực hiện cùng nhà thiết kế thời trang danh tiếng Stella McCartney (con gái danh ca huyền thoại Paul McCartney).

Toàn bộ ảnh Sherman chụp không có đề tựa. Phần tên chỉ là những con số đánh dấu theo chiều hướng tăng dần. Và ngoài một đoạn giới thiệu súc tích dành cho từng series, triển lãm không đưa thêm bất kì lý giải hay phê bình nào đối với mỗi bức ảnh, nhằm khuyến khích khách thăm quan đưa ra xét đoán của riêng họ.

“Bản thân Sherman chưa từng nêu lên luận điểm cá nhân khi chụp ảnh”, Moorhouse nói. “Bà ấy là tuýp người sáng tạo một ‘ảo ảnh’ diện mạo, thứ hoàn toàn không phản ánh cá tính thật của người nghệ sĩ. Bà ấy không bao giờ nói với bạn bức ảnh mang mục đích gì. Nếu có mở lời, Sherman thường nói chúng không chứa đựng thông điệp gì cả. Tuy nhiên tôi nghĩ sẽ là sai lầm nếu bạn cho rằng chuyện chỉ có thế”.

“Tôi nghĩ ý nghĩa tiềm ẩn đáng suy ngẫm nằm ở cách chúng ta phản ứng thế nào về những diện mạo con người chúng ta vẫn đối diện mỗi ngày”.

“Bà ấy đang nghiên cứu một kiểu trãi nghiệm xã hội đặc thù. Sự thật là chúng ta không ngừng bị chi phối bởi ấn tượng bề ngoài. Khi đứng trước những người lắm lúc bạn hoàn toàn không biết chút gì về họ, tự bạn phải cố hiểu thêm về họ đơn giản thông qua hình ảnh họ thể hiện trước mắt bạn. Yếu tố diện mạo muôn hình vạn trạng nơi những tác phẩm của Sherman xuất phát từ một khía cạnh rất đời thực”.
Minh chứng lý thú cho nhận định trên tìm thấy trong series ảnh thời trang năm 1976, Sherman hoàn tất ngay sau khi tốt nghiệp đại học. Bà tạo ra một chuỗi ảnh bộ-ba dựa trên những bìa tạp chí ăn khách, với bức đầu là ảnh gốc, bức giữa cho thấy Sherman trong sắc thái, phục trang tương tự như người mẫu gốc, và bức cuối là Sherman mang nét giễu nhại bản gốc.

Giữa thập niên 1980, Sherman thực hiện dự án quảng bá cho một cửa hàng thời trang tại New York với những tấm ảnh gây hoang mang hơn là đẹp mắt.

“Dự án quảng cáo nhằm tôn vinh một số thương hiệu lớn Sherman được mời dùng thử, Jean Paul Gaultier và Comme des Garçons. Dĩ nhiên bà ấy không tạo ra những bức ảnh mang tính tôn vinh. Thay vì đề cao mẫu trang phục bằng vẻ cuốn hút, thời thượng, bà khiến hình ảnh người mặc chúng trông luộm thuộm và bấn loạn. Một dấu ấn hoàn toàn đối nghịch với khái niệm thời trang”.

Bấy giờ, Sherman giải thích, bà cảm thấy “chán ghét trước việc mỗi người luôn muốn diện trang phục đẹp đẽ”, và cho biết đơn thuần “muốn chế giễu ngành thời trang”. Đáng ngạc nhiên là không ít nhãn hàng chấp nhận lời ‘nhạo báng’ ấy và vẫn tiếp tục công tác cùng bà.

Tính đa sắc thái Sherman xây dựng nơi nghệ thuật nhiếp ảnh có thể được bộc lộ thống nhất (ít nhất trong khuôn khổ triển lãm tại London) qua một câu thoại trích từ một bộ phim của Hitchcock: “Hãy kể tôi nghe tất cả những gì anh thấy, và hãy nói tôi biết anh nghĩ gì về chúng”.

Lời thoại nằm trong tác phẩm phim giật gân ‘Rear Window’ công chiếu năm 1954, kể về một nhiếp ảnh gia phải ngồi xe lăn do bị thương ở chân, người trong lúc dưỡng bệnh đã ‘giết thời gian’ bằng cách lén lút quan sát và chụp ảnh những hàng xóm xung quanh.

“Sherman từng nói chính ‘Rear Window’ đã tạo ảnh hưởng lớn đến bà, khi bà còn rất trẻ”, Moorhouse tiết lộ.

“Tôi nghĩ câu thoại ấy có thể tóm lược toàn bộ khối gia tài nghệ thuật của Sherman. Qua ảnh, bà đưa ra một ‘thử thách’, mời gọi người xem nhìn và ngẫm. Những chân dung con người luôn bí ẩn và dẫu chúng không đính kèm sự diễn giải nào, chúng vẫn thôi thúc chúng ta quan sát, để tự chúng ta đưa ra cảm nghĩ riêng”.

*Triển lãm “Cindy Sherman” đang diễn ra tại gallery Chân dung Quốc gia London, từ đây đến ngày 15.9.2019.

Như Ý (tin, ảnh: CNN)


Gửi bình luận
(0) Bình luận

Thanh Kim Huệ: Hai lần chết hụt và mối tình đầu kéo dài 50 năm với NSƯT Thanh Điền

Thanh Kim Huệ được xếp vào 1 trong 13 nghệ sĩ cải lương nổi tiếng nhất làng cải lương miền Nam. Dù sự nghiệp lẫy lừng, gia đình hạnh phúc nhưng bà đã phải trải qua không ít gian nan.​

Liam Hemsworth lần đầu lên tiếng sau ly hôn với Miley Cyrus

Dù vừa bị bắt gặp với hình ảnh buồn bã và suy sụp nhưng nam diễn viên người Úc vẫn dành cho vợ cũ những lời chúc tốt đẹp.

Katy Perry lao đao khi liên tục vấp phải rắc rối

Năm 2019 có vẻ như không mấy may mắn với Katy Perry khi cô đang phải liên tục đối mặt với những chuỗi rắc rối trong sự nghiệp.

Danh ca Họa Mi tiết lộ về cuộc sống hạnh phúc bên chồng thứ 2 người Pháp gốc Việt

Sau sóng gió, danh ca Họa Mi cảm thấy bình yên và hài lòng với cuộc sống hiện tại. Danh ca Họa Mi vẫn hạnh phúc vì chồng thường xuyên bay từ Pháp về thăm

3 ái nữ "cành vàng lá ngọc": Thay đồ hiệu như thay áo, xách túi hiệu như xách giỏ đi chợ mỗi ngày

Cuộc sống xa hoa vương giả như mơ, phong cách đẳng cấp phủ đồ hiệu từ đầu đến chân, đây chính xác là những cô gái vàng trong làng đầu thai.

Liam Hemsworth buồn bã, suy sụp sau khi chia tay gây sốc với Miley Cyrus

Liam lần đầu tiên lên tiếng về cuộc ly hôn với ngôi sao nhạc pop Miley Cyrus. Nam diễn viên 29 tuổi thừa nhận mọi thứ đã trở nên khó khăn kể từ khi tách khỏi vợ chỉ sau 7 tháng kết hôn.

Nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ hôn nhân của Miley Cyrus và Liam Hemsworth

Cặp đôi ngôi sao Miley Cyrus và Liam Hemsworth đã chia tay sau chưa đầy một năm kết hôn. Dường như cuộc hôn nhân của cặp đôi đã có nhiều vấn đề từ vài tháng trước khi Miley đưa ra quyết định chia tay.

Tình yêu đồng tính bi thảm hơn 100 năm trước

Được văn hào Proust viết và giữ kín vào cuối những năm 1890, 9 câu chuyện táo bạo về đồng tính luyến ái sẽ ra mắt mùa thu này.

Không còn bệnh tim - Bí mật cho trái tim khỏe mạnh từ một phân tử nhỏ bé kỳ diệu 

Từ sách - Phim - Minh Hằng - 31/05/2025 09:00
Hãy đọc "Không còn bệnh tim" (No More Heart Disease) để khám phá những bí mật của trái tim và bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động ngay hôm nay. Vì một trái tim khỏe mạnh, chính là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

55 nguyên tắc ứng xử thiết yếu để thành công - Đừng đợi đến khi con lớn mới dạy con cách ứng xử

Từ sách - Phim - Quìn - 31/05/2025 08:00
Là cha mẹ, ai cũng mong con mình trở thành người tử tế, tự lập và mạnh mẽ. Nhưng đó không phải là điều trẻ học được trong một sớm một chiều, mà là kết quả của sự rèn luyện từng ngày, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất trong ứng xử hằng ngày.

Xem ‘Sex Education’, tôi ân hận vì nói với con: ‘Chuyện này không dành cho con nít’

Điện ảnh - Ứng Hà Chi - 30/05/2025 13:00
Tôi từng né tránh chuyện tình yêu, giới tính để bảo vệ con.

Vợ u não sống thực vật, chồng hát, nhảy mỗi ngày để đánh thức và phép màu xảy ra

Truyền cảm hứng - Nhật Thùy - 30/05/2025 12:00
Bác sỹ khuyên từ bỏ khi người vợ u não chuyển sang sống thực vật, tiền đã cạn, nhưng phép màu đã xảy ra sau nhiều tháng Deng nhảy và hát để cố gắng đánh thức cô.

Lotus Chat - ứng dụng vừa vượt Zalo, Messenger về lượt tải: Người dùng đánh giá gì?

Kỹ năng - Phan Trang - 30/05/2025 11:00
Lotus Chat - ứng dụng nhắn tin của người Việt đang nhận được nhiều đánh giá tích cực của người sử dụng.

Chuyện tình của Tổng thống Pháp cùng Phu nhân: Từ mối tình tuổi 15 với cô giáo đến hành trình khiến nước Pháp ngưỡng mộ

Phong cách sống - Phạm Trang - 30/05/2025 10:00
Từ những định kiến, ngờ vực, họ cùng nhau viết nên một câu chuyện tình hiếm có vượt thời gian.

Đường vào thiền - Osho: Đừng tự làm khổ mình vì những lỗi lầm đã qua

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 09:00
Có những đêm nằm trằn trọc vì một lỗi lầm đã qua, một lời nói khiến ai đó tổn thương, hay một lựa chọn sai lầm đổi cả cuộc đời. Quá khứ vẫn còn đó không thể xoá đi, nhưng bạn hoàn toàn có thể bước ra khỏi nó.

Khám phá vật liệu quanh ta – Gieo mầm tri thức từ những điều gần gũi

Từ sách - Phim - Quìn - 30/05/2025 08:00
Làm mẹ, ai cũng muốn con lớn lên vừa tò mò, vừa hiểu biết. Nhưng bạn có từng ngạc nhiên khi con hỏi: "Sao cái bàn gỗ cứng thế?", "Nhựa đến từ đâu?", hay "Tại sao cao su lại co giãn được?"

Tại sao con thứ thường thông minh hơn con cả? Sự thật khiến nhiều phụ huynh chạnh lòng...

Suy ngẫm - Hiểu Đan - 29/05/2025 13:00
Chính môi trường và trải nghiệm sống khác nhau đã tạo nên những "kiểu thông minh" khác nhau ở mỗi người.

Lotus Chat vượt Zalo, Messenger, lọt top 3 app chat được tải nhiều nhất tại Việt Nam

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 29/05/2025 11:00
Giữa một rừng ứng dụng nhắn tin trong và ngoài nước, Lotus Chat bất ngờ vươn lên trở thành từ khóa đột phá trên Google thời gian gần đây.

Cô gái Phú Thọ mất tay chân, 'hồi sinh' nhờ tình yêu của mẹ

Truyền cảm hứng - Thanh Minh - VNN - 29/05/2025 10:00
Người mẹ Phú Thọ như sinh con ra một lần nữa nhưng lần này, hành trình làm mẹ của bà gian nan và nhiều nước mắt hơn.

Cách mạng - Emmanuel Macron: Hành trình đột phá từ người vô danh đến ông chủ Điện Elysée

Từ sách - Phim - Quìn - 29/05/2025 09:00
Vào một buổi chiều tháng 5/2017, cả nước Pháp chứng kiến một khoảnh khắc chưa từng có: một người đàn ông 39 tuổi, chưa từng giữ vị trí dân cử đã chính thức bước vào Điện Elysée với tư cách là Tổng thống Pháp.

Con đường chuyển hóa – Chìa khóa đưa bạn đến bình an nội tâm

Từ sách - Phim - Quìn - 29/05/2025 08:00
Trong cuộc sống ngày càng hối hả và nhiều bộn bề lo toan, thật dễ hiểu khi tâm hồn chúng ta thường xuyên rối bời, mất phương hướng. Nhưng bạn biết không, chỉ cần giữ được sự tĩnh lặng bên trong, mỗi ngày chúng ta đều có thể tìm thấy bình an.

Xem Sex Education, tôi nhớ lại tuổi thơ đầy cay đắng, đến giờ tôi vẫn chẳng muốn về nhà

Điện ảnh - Thanh Hương - 28/05/2025 13:00
Tôi quyết tâm không bao giờ lặp sai lầm này lên 2 đứa con của mình.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 7, 31/05/2025