Sức mạnh của người thấu cảm
Có bao giờ bạn phủ nhận cảm xúc của mình để làm hài lòng người khác, luôn nói “có” dẫu trong lòng muốn nói “không”, tự ép bản thân vào khuôn mẫu để không bị xem là khác biệt?
Trong bối cảnh các hình thức lừa đảo trực tuyến nhằm vào người dùng internet và điện thoại di động tại Việt Nam đang ngày càng trở nên phổ biến, với nhiều chiêu trò hết sức tinh vi, gây ra thiệt hại lớn về tài sản cho người dân, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia đã phát triển một công cụ phòng chống lừa đảo trực tuyến dành riêng cho người Việt.
Công cụ có tên gọi nTrust, được giới thiệu lần đầu tiên vào tháng 5 và chính thức được phát hành miễn phí đến tay người dùng vào hôm qua, 30/7. Đây là một công cụ được xây dựng từ dự án mang tính cộng đồng, phi lợi nhuận, không sử dụng ngân sách nhà nước, kinh phí được huy động từ nguồn tài trợ xã hội.
nTrust cung cấp các tính năng để chống lại các hình thức lừa đảo phổ biến như cuộc gọi, trang web giả mạo, nhận diện tài khoản ngân hàng của kẻ lừa đảo, ứng dụng có chứa mã độc… (Ảnh: Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia).
nTrust cung cấp chức năng kiểm tra số điện thoại lạ gọi đến smartphone, giúp người dùng ngăn chặn các số lừa đảo có trong cơ sở dữ liệu, cảnh báo các số quảng cáo làm phiền.
Ứng dụng cũng cung cấp chức năng kiểm tra địa chỉ web, giúp phát hiện các trang web lừa đảo, chứa mã độc hoặc trang web giả mạo. Người dùng sẽ nhận được khuyến cáo không nên truy cập các trang web này để phòng tránh bị mất các tài khoản trực tuyến hoặc tài khoản ngân hàng.
Công cụ này cũng tích hợp chức năng quét mã độc, giúp cảnh báo người dùng khi họ cài đặt các ứng dụng giả mạo hoặc chứa mã độc vào smartphone.
nTrust chứa cơ sở dữ liệu về thông tin những kẻ lừa đảo được cập nhật từ các bộ, ngành trong nước như Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước và các bên liên quan khác. Ứng dụng này cũng sẽ kết nối với cơ sở dữ liệu các công ty an ninh mạng, là thành viên của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, cũng như các tổ chức chống lừa đảo quốc tế để phát huy sức mạnh tổng hợp.
Ngoài ra, người dùng trong quá trình sử dụng nTrust cũng có thể khai báo những số điện thoại, tài khoản lừa đảo để cập nhật những thông tin này vào cơ sở dữ liệu của ứng dụng, giúp cảnh báo cho cộng đồng người dùng.
nTrust hoạt động dưới dạng ứng dụng dành cho smartphone, hỗ trợ 2 nền tảng phổ biến nhất hiện nay là Android và iOS.
Người dùng iOS có thể tải ứng dụng tại đây hoặc Android tại đây
Cách dùng ứng dụng trên smartphone Android và iPhone là tương tự nhau. Bài viết sẽ hướng dẫn bạn cách thức để cài đặt và sử dụng trên smartphone chạy Android, người dùng iPhone có thể thực hiện theo.
Sau khi cài đặt nTrust, trong lần đầu dùng ứng dụng người dùng phải điền số điện thoại để đăng nhập, sau đó nhập mã OTP được gửi về số điện thoại đã khai báo của bạn. Bước tiếp theo, khai báo các thông tin cá nhân như họ, tên, địa chỉ…
Tại bước này, bạn chỉ cần nhập họ, tên (không bắt buộc phải là tên thật) và bỏ qua các thông tin khác nếu không muốn khai báo quá nhiều thông tin cá nhân của mình cho ứng dụng.
Nhấn nút "Cho phép" tại các hộp thoại hiện ra để cấp quyền cho ứng dụng nTrust, như gửi thông báo khi phát hiện các dấu hiệu lừa đảo trên smartphone, ngăn chặn cuộc gọi rác làm phiền…
Bước tiếp theo, nTrust sẽ yêu cầu người dùng cấp quyền trên smartphone để có thể nhận diện và cảnh báo nếu thấy cuộc gọi từ những đầu số lừa đảo. Để thực hiện điều này, bạn nhấn nút "Kích hoạt" tại giao diện hiện ra, sau đó kích hoạt ứng dụng "nTrust" tại mục "Xuất hiện trên cùng".
Quay trở lại giao diện nTrust, nhấn nút "Cho phép" để cấp quyền cho nTrust quản lý các cuộc gọi trên smartphone. Khi cấp quyền này, nTrust sẽ hiển thị hộp thoại cảnh báo lừa đảo hoặc cuộc gọi rác khi có các số điện thoại lạ gọi đến, điều này giúp người dùng nâng cao cảnh giác hoặc bỏ qua các cuộc gọi rác để không mất thời gian nghe máy.
Bước cuối của quá trình thiết lập, một hộp thoại hiện ra để hỏi người dùng có muốn sử dụng nTrust để làm ứng dụng nhận dạng người gọi và ngăn chặn cuộc gọi làm phiền mặc định hay không, bạn chọn "nTrust" từ hộp thoại hiện ra, sau đó nhấn nút "Đặt làm mặc định".
Sau khi cài đặt và hoàn tất các bước thiết lập, nTrust sẽ hoạt động mặc định và âm thầm bảo vệ smartphone, người dùng không cần phải thực hiện gì thêm. Khi có các số điện thoại lạ gọi đến, nTrust sẽ hiển thị nội dung cảnh báo nếu số điện thoại này nằm trong danh sách các số điện thoại lừa đảo do nTrust tập hợp hoặc do cộng đồng người dùng nTrust khai báo.
Không chỉ cho phép nhận diện và cảnh báo người dùng khi có các số điện thoại lừa đảo gọi đến, ứng dụng nTrust còn cho phép người dùng kiểm tra xem các số điện thoại lạ, số tài khoản người lạ hoặc trang web để xem có liên quan đến lừa đảo hay không.
Thông tin tài khoản ngân hàng của kẻ lừa đảo được cập nhật vào cơ sở dữ liệu, giúp nTrust đưa ra cảnh báo cho người dùng trước khi giao dịch chuyển tiền (Ảnh: Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia).
Chẳng hạn có một người yêu cầu bạn chuyển tiền vào số tài khoản ngân hàng của họ, nhưng bạn muốn kiểm tra xem số tài khoản này có phải thuộc về những kẻ lừa đảo hay không. Hoặc một ai đó gửi đến đường link trang web và bạn muốn kiểm tra xem trang web này có an toàn để truy cập hay không… nTrust có thể giúp tìm ra câu trả lời.
Để thực hiện điều này, người dùng truy cập vào nTrust, chọn chức năng "Kiểm tra web" hoặc "Kiểm tra stk" từ giao diện chính của ứng dụng, sau đó điền địa chỉ trang web hoặc số tài khoản cần kiểm tra vào hộp thoại tương ứng.
Nếu kết quả trả về cho biết "Chưa có thông tin", nghĩa là trang web hoặc số tài khoản vừa kiểm tra chưa từng bị người dùng nTrust nào báo cáo là lừa đảo, hoặc các thông tin này chưa nằm trong cơ sở dữ liệu lừa đảo của nTrust.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều này không đồng nghĩa với việc trang web hoặc số tài khoản đó an toàn để truy cập hoặc để thực hiện giao dịch. Người dùng vẫn phải đề cao cảnh giác, bởi lẽ rất có thể đây là trang web hoặc số tài khoản mới lập của những kẻ lừa đảo và nTrust chưa kịp cập nhật để cảnh báo người dùng.
Một tính năng hữu ích của nTrust đó là cho phép người dùng lập "danh sách đen" các số điện thoại lừa đảo hoặc các số điện thoại không mong muốn để tránh bị làm phiền.
Để sử dụng tính năng này, bạn truy cập vào mục "Kiểm tra SĐT" trên giao diện chính của ứng dụng, sau đó chọn mục "DS Đen" từ giao diện hiện ra.
Tại đây, bạn nhấn nút "Thêm số điện thoại" và nhập những số điện thoại mình muốn chặn cuộc gọi. nTrust cũng sẽ yêu cầu người dùng nhập lý do muốn chặn các số này (vì lừa đảo hoặc làm phiền).
Bạn cũng có thể kích hoạt tùy chọn "Gửi báo cáo" nếu muốn gửi số điện thoại cần chặn vào cơ sở dữ liệu của nTrust. Nếu có nhiều người dùng nTrust cùng gửi một số điện thoại để báo cáo, ứng dụng này sẽ cập nhật số đó vào danh sách "Lừa đảo" hoặc "Làm phiền" để cảnh báo những người dùng khác khi số điện thoại này gọi đến.
Với cách thức này, không chỉ các số điện thoại lừa đảo hoặc làm phiền, người dùng có thể nhờ nTrust chặn cuộc gọi từ những người mình không thích để tránh bị họ làm phiền.
Hộp thoại của nTrust xuất hiện thông báo đã chặn cuộc gọi từ số điện thoại bị nghi ngờ lừa đảo (Ảnh chụp màn hình).
Một tính năng hữu ích khác của nTrust đó là cho phép người dùng kiểm tra xem smartphone của mình có vô tình cài đặt nhầm ứng dụng có chứa mã độc nào hay không.
Để sử dụng tính năng này, bạn nhấn vào biểu tượng "Quét mã độc" ở menu phía dưới, sau đó nhấn vào biểu tượng con bọ tại giao diện hiện ra. Sau khi quá trình quét hoàn tất, nTrust sẽ thông báo cho người dùng biết số lượng ứng dụng đã cài đặt trên smartphone và số lượng mã độc (nếu có) đã phát hiện ra.
Bằng cách này, bạn sẽ biết được smartphone của mình có cài đặt nhầm ứng dụng chứa mã độc hay không, từ đó có biện pháp xử lý phù hợp như gỡ bỏ ứng dụng, khôi phục lại hệ thống, thay đổi mật khẩu tài khoản ngân hàng, email…
Trong quá trình thử nghiệm, thực tế cho thấy các tính năng của nTrust hoạt động tốt, bao gồm các tính năng chặn cuộc gọi, kiểm tra mã độc, trang web giả mạo…
Tuy nhiên, do nTrust mới được ra mắt và cơ sở dữ liệu về số điện thoại, tài khoản ngân hàng lừa đảo… vẫn chưa nhiều, do vậy không loại trừ khả năng nTrust vẫn bỏ sót các số điện thoại lừa đảo hoặc làm phiền.
Để khắc phục điều này, người dùng nên tích cực gửi báo cáo các số điện thoại làm phiền, tài khoản ngân hàng lừa đảo… mà mình đã gặp để cập nhật cơ sở dữ liệu cho nTrust, giúp ứng dụng này nhận diện chính xác và bảo vệ mọi người được hiệu quả hơn.
