Cuối năm 2017, tờ New York Times tung ra loạt bài phóng sự điều tra lịch sử quấy rối tình dục và hiếp dâm phụ nữ của diễn viên Harvey Weinstein. Khi ấy, nó đã gây chấn động dư luận bởi danh sách nạn nhân có nhiều ngôi sao hạng A như Angelina Jolie, Gwyneth Paltrow… và khiến chủ đề quấy rối tình dục trở thành tâm điểm của truyền thông quốc tế.
Bên cạnh đó, việc một trong những gã đàn ông quyền lực nhất Hollywood bị bóc trần đã tiếp thêm động lực cho nhiều phụ nữ khác ở mọi lĩnh vực can đảm chia sẻ về trải nghiệm bị quấy rối của mình và tạo tiền đề giúp phong trào #MeToo lan tỏa mạnh mẽ.
Harvey Weinstein tại tòa
Về phía Harvey, hắn ta đang phải đối mặt với nhiều tội danh từ hiếp dâm, quấy rối tình dục từ đơn tố cáo của nhiều phụ nữ khác nhau. Công ty Weinstein Company do Bob và Harvey Weinstein cũng tuyên bố phá sản vào tháng 3 năm ngoái. Ban đầu, Bob - với tư cách em trai - được xem là vô can, không liên quan gì đến hành vi dơ bẩn của anh mình. Đáng tiếc, những cuộc điều tra gần đây đã cho thấy một góc nhìn hoàn toàn khác.
Ngày 11.10, Bob tuyên bố thành lập công ty Watch This Entertainment với kế hoạch thực hiện từ 2 đến 3 bộ phim mỗi năm. Bộ phim hoạt hình đầu tiên có tên Endangered và sản xuất cùng với nữ diễn viên Téa Leoni. Biên tập viên Stephen Galloway của tờ The Hollywood Reporter cho rằng ngành công nghiệp điện ảnh và khán giả không nên tha thứ cho Bob bởi sự thờ ơ của ông ta chính là nguyên nhân gián tiếp khiến hàng loạt phụ nữ phải chịu khổ.
Anh em nhà Weinstein và đạo diễn Quentin Taratino
Ngày 16 tháng 8 năm 2015, Bob gửi cho anh trai một bức thư đặc biệt: “15 đến 20 năm qua, em đã nhiều lần can thiệp và giải quyết những hậu quả do anh gây ra. Có những trường hợp mà em và luật sư David Boies đã phải giúp anh thoát khỏi rắc rối. Còn nhiều những trường hợp khác mà em không cần kể ra thì anh cũng biết. Anh đã mang đến sự xấu hổ cho gia đình mình và cả công ty”.
Các phóng viên từng thực hiện cuộc điều tra Harvey Weinstein (và nhờ đó chiến thắng giải Pulitzer) là Ronan Farrow, Jodi Kantor và Megan Twohey vừa tung ra hai cuốn sách She Said và Catch and Kill tiết lộ thêm nhiều tình tiết thú vị về khoảng thời gian lạm dụng tình dục kéo dài gần 3 thập niên của nhà sản xuất phim lắm tài nhiều tật này.
Theo đó, nhiều người đã nhắm mắt làm ngơ trước hành động của Harvey Weinstein, từ luật sư, nhà sản xuất, giám đốc điều hành, nhà văn, đạo diễn, nhà báo... người trong cuộc lẫn người ngoài, bạn bè và đồng nghiệp, người quen và cộng sự. Trong đó, nhân vật quan trọng nhất chính là Bob Weinstein.
Các cuốn sách này cung cấp đầy đủ bằng chứng cho thấy Bob từ lâu đã biết về những gì Harvey làm với những nữ diễn viên và các nhân viên cấp dưới. Ngay khi còn cùng quản lý công ty đầu tiên Miramax, Bob Weinstein luôn nhận thức được bản chất tồi tệ của anh trai nhưng hầu như không ngăn cản.
Năm 2002, Bob Weinstein thậm chí đã tự tay chi tiền cho Zelda Perkins và Rowena Chiu – hai trợ lý từng bị Harvey Weinstein quấy rối tại LHP Venice 1998. “Bob Weinstein đã trao bản sao các tấm séc mà ông đã viết để trả cho hai người phụ nữ thay cho em trai lên tòa. Theo ông, đây chính là bằng chứng cho thấy Harvey chưa từng sử dụng tiền công ty cho các vấn đề cá nhân”, Kantor và Twohey viết trong She Said. Hành động này nhằm chứng minh công ty Miramax không dính líu đến đời tư của Harvey nhưng nó cho thấy Bob rõ ràng đã nhúng tay.
Bob Weinstein và nữ diễn viên Gwyneth Paltrow - một trong những người từng bị Harvey quấy rối
“Bob đã thuyết phục bản thân rằng vấn đề của anh trai chỉ là nghiện sex, và không ai có thể ngăn cản Harvey Weinstein ngoài Harvey Weinstein”, Kantor và Twohey viết. “Đây là một lựa chọn thuận tiện cho Bob về mặt đạo đức bởi ông đã thất bại trong việc ngăn cản anh trai”.
Harvey Weinstein lộng hành đến mức đã khiến các giám đốc điều hành khác của Weinstein Company cảm thấy kinh hoàng. Họ buộc phải áp dụng biện pháp chế tài khi tình hình vượt khỏi tầm kiểm soát. Năm 2015, một bộ quy tắc ứng xử mới được ban hành. Cụ thể, nếu Harvey Weinstein tiếp tục phạm sai lầm thì mức phạt là “250.000 USD cho lần giải quyết đầu tiên, 500.000 USD cho lần thứ hai và cứ thế tăng lên 1 triệu USD”.
Tuy nhiên, theo Kantor và Twohey, “bộ quy tắc này có thể diễn giải như thể khuyến khích Harvey Weinstein thoải mái tiếp tục thực hiện hành vi đồi bại”. Sự kiện này cho thấy Bob thay vì chọn cách bỏ mặc nay còn nhúng sâu hơn.
Theo Stephen Galloway, lịch sử đã cho thấy sự im lặng, thờ ơ và tránh đụng chạm đôi khi gây ra tác hại tương đương với chính tội ác đó. “Từ sự khủng khiếp của cuộc diệt chủng Holocaust cho đến các linh mục phạm tội ấu dâm, chúng ta đã nhìn thấy những người tốt quay sang một bên, mù quáng trước những điều họ nên thấy. Nếu đó là những gì Bob đã làm, ông ta không thể không bị trừng phạt. Nếu Harvey bị kết tội, Bob cũng phải gánh một phần trách nhiệm”, Galloway viết.
Mai Thảo