Viết và Sống
Anne Lamott xuất bản cuốn sách “Viết và Sống” (Bird by bird) năm 1994, chỉ một năm trước khi Internet bùng nổ toàn cầu, làm thay đổi vĩnh viễn thói quen đọc, viết và tiêu thụ văn hóa của nhân loại.
Nhà xuất bản Đại học Oxford đã thực hiện một cuộc bình chọn với hơn 37.000 người tham gia đã cho kết quả: “Brain rot” là danh từ của năm 2024.
Bình chọn được tổ chức nhằm phản ánh tâm trạng cũng như xu hướng nổi bật ở từng năm, kéo dài 2 tuần và trải qua quá trình thảo luận rộng rãi. Từ “thối não” chỉ tình trạng suy giảm về tinh thần hay trí tuệ, đặc biệt được xem như kết quả của việc tiếp nhận quá nhiều nội dung (đặc biệt hiện nay là nội dung trực tuyến) tầm thường hoặc không có giá trị.
Theo nhà xuất bản Đại học Oxford, “thối não” trở nên nổi bật trong năm nay do được dùng để bày tỏ mối quan ngại về tác động của việc tiếp nhận quá nhiều nội dung trực tuyến chất lượng thấp trên mạng xã hội. Trong khoảng thời gian 2023 - 2024 tần suất sử dụng từ này tăng 230%.
“Thối não” lần đầu xuất hiện vào năm 1854 trong quyển sách Walden của Henry David Thoreau, kể lại trải nghiệm bản thân khi sống một cách giản dị giữa thiên nhiên. Ông dùng từ này chỉ trích xu hướng hạ thấp giá trị những ý tưởng phức tạp của xã hội.
Đến thời đại số, “thối não” mang ý nghĩa mới và hiện được giới trẻ lẫn báo chí chính thống sử dụng rộng rãi. Thảo luận về tác động tiêu cực tiềm tàng mà việc tiếp nhận quá nhiều nội dung trực tuyến chất lượng thấp cũng thu hút ngày càng nhiều sự chú ý. Thậm chí vào đầu năm nay một trung tâm sức khỏe tâm thần ở Mỹ còn công bố hướng dẫn cách nhận biết và tránh “thối não”.
Chủ tịch nền tảng dữ liệu ngôn ngữ Oxford Languages Casper Grathwohl phát biểu về cuộc bình chọn: “Thật xúc động khi người yêu thích ngôn ngữ trên toàn thế giới tham gia và giúp chúng tôi chọn ra từ của năm. Nhìn lại kết quả 2 năm qua, ta có thể thấy xã hội ngày càng quan tâm đến cuộc sống ảo, cách văn hóa internet thâm nhập nhiều thứ của con người lẫn những gì chúng ta nói đến”.
“Từ “thối não” nói lên một trong những mối nguy hiểm của cuộc sống ảo cũng như cách chúng ta sử dụng thời gian rảnh rỗi của mình. Nó giống như chương tiếp theo trong cuộc trò chuyện văn hóa về nhân loại và công nghệ. Không có gì ngạc nhiên khi rất nhiều người chấp nhận thuật ngữ này, ủng hộ nó trở thành từ của năm”, ông Grathwohl nói thêm.
