Nhớ mãi Nguyễn Trọng Tạo và ‘Làng quan họ’

08/01/2019 09:46
Nhớ mãi Nguyễn Trọng Tạo và ‘Làng quan họ’

Ngày 7.1.2019, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, tác giả của bài hát “Làng quan họ quê tôi”, "Khúc hát sông quê" đã ra đi, nhưng những bài ca ông viết chắc chắn sẽ còn ở lại mãi.

Nguyễn Trọng Tạo (1947-2019) nhà thơ, nhạc sĩ, nhà báo, họa sĩ vẽ bìa sách, nguyên Trưởng ban biên tập báo Văn Nghệ, vừa qua đời tại bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) ở tuổi 72. Sự ra đi của ông khiến cho nhiều ngươi bùi ngùi thương tiếc.

Suốt cả sự nghiệp hoạt động văn học nghệ thuật của mình, ông đã để lại hàng trăm tác phẩm có giá trị. Tháng 12.2017 ông phải dừng sáng tác một thời gian ngắn do tại biến mạch máu não. Thế nhưng sau khi phục hồi, ông lại tiếp tục hoạt động văn học nghệ thuật. Tháng 8.2018, những người bạn và gia đình đã tổ chức cho ông đêm nhạc với đề Khúc hát sông quê nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 71 tại quê nhà Nghệ An.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo chụp tháng 7.2018 - Ảnh: HBN

Những ngày tháng cuối đời, bệnh nan y hành hạ nhưng ông vẫn miệt mài viết, sáng tác âm nhạc cho đến khi không còn viết được nữa…Sau khi ông qua đời, nhiều người đã không khỏi ngậm ngùi khi vào trang Facebook cá nhân của ông để đọc lại dòng trạng thái cuối cùng ông viết về cuộc hội ngộ của mình với nhạc sĩ sĩ Văn Cao - một tài danh của âm nhạc Việt Nam.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo thời trẻ và nhạc sĩ Văn Cao - Ảnh: TL của NS Nguyễn Trọng Tạo

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo sinh ngày 25.8.1947 trong một gia đình nho học ở làng Trường Khê (nay là Diễn Họa), huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Năm 1969, ông tham gia quân đội, thuộc Đoàn 22, Quân khu 4, rồi làm Đội trưởng Đội Tuyên truyền văn hóa Đoàn 22B, Trưởng đoàn Văn công xung kích Sư đoàn 341B.

Tên tuổi của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo gắn liền với những tập thơ, trường ca Đồng dao cho người lớn, Nương thân, Thế giới không còn trăng, Con đường của những vì sao (Trường ca Đồng Lộc), và những bài hát mang đậm chất quan họ như Khúc hát sông quê, Đôi mắt đò ngang ...

Nói về thành tựu âm nhạc của Nguyễn Trọng Tạo không thể không nhắc đến ca khúc Làng quan họ quê tôi (phổ thơ Nguyễn Phan Hách) là một ca khúc mộc mạc, chân chất mang đậm hồn dân tộc vừa chan chứa tự tình như chính con người của nhạc sĩ. Điều đặc biệt đó không phải là quê nhà của Nguyễn Trọng Tạo nhưng ông luôn nói rằng đó "Làng quan họ của tôi", dù trước khi sáng tác ông cũng chưa từng đến vùng quê này.

Hơn 40 năm trôi, bài hát Làng Quan Họ quê tôi đã đi vào trái tim của hàng triệu nigười yêu nhạc Việt Nam. Về âm nhạc tính, Làng quan họ quê tôi đậm chất trữ tình kết hợp với phần lời đầy chất thơ tương tự các bài dân ca quan họ truyền thống. Cấu trúc của bài hát cũng rất gần gũi với lối diễn xướng dân gian ở bài dân ca quan họ "Nhất quế nhị lan". Đó là sự kết hợp giữa âm nhạc dân gian, âm nhạc hiện đại một cách tài tình của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo. Bài hát trở nên gần gũi với người nghe theo phong cách mới nhưng vẫn không mất đi vẻ đẹp cổ điển vốn có của dân ca quan họ.

"Thơ của Nguyễn Trọng Tạo là thơ của những cái chớp mắt... Cảm hứng nhân văn của Nguyễn Trọng Tạo không hề dễ dãi, và, lấp lánh vô tận như những cái chớp mắt..." - Hoàng Ngọc Hiến

"Làng quan họ quê tôi, tháng giêng mùa hát hội. Những đêm trăng hát gọi, con sông Cầu làm bao xanh. Ngang lưng làng quan họ xanh xanh. Làng quan họ quê tôi, những chiều bao thương nhớ. Tiếng ca đầu ngọn gió, nón quai thao , người ơi .Nón quai thao nói gì người ơi.”

Nghe ca từ và giai điệu như thế, nhiều người cứ nghĩ nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo là người Bắc Ninh, thế nhưng kỳ thực Nguyễn Trọng Tạo sinh ra ở một làng quê bên dòng sông Bùng thuộc huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.

Tuổi thơ của ông đội nắng dong trâu trên những cánh đồng ven đê ngạt ngào hương lúa hương ngô. Tuổi thơ đã tắm mình trong những điệu dân ca ví dặm. Và khi trưởng thành trong chiến tranh khói lửa, Nguyễn Trọng Tạo đã trở thành người con của mọi làng yêu dấu.

Sinh thời nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo chia sẻ: "Tôi không phải người làng quan họ, cũng chưa đến xứ quan họ lần nào mà lại nhận vơ "Làng quan họ quê tôi”? Vâng, đúng vậy, tôi đã coi Làng quan họ như chính làng mình và đã viết ra bài hát ấy 16 năm trước khi đặt chân lên đất Bắc Ninh. Sự thực là nếu không quen nhà thơ Nguyễn Phan Hách, thì tôi chẳng bao giờ sáng tác ra bài hát Làng quan họ quê tôi”.

Làng Quan họ quê tôi được nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo phổ nhạc vào năm 1978 sau cuộc gặp gỡ với nhà thơ Nguyễn Phan Hách tại Hà Nội, nhà thơ đưa cho ông bài thơ và nhờ ông phổ nhạc.

Một thời gian ngắn sau đó, Nguyễn Trọng Tạo tình cờ đi ngang qua cái giếng xây bằng gạch ở làng Khương Hạ (Hà Nội). Lúc đó từ cái loa làng phát ra những điệu hát quan họ. Những giai điệu của bài hát bắt đầu hình thành. Bản nháp đầu tiên và tiếp đó bài hát hoàn chỉnh ra đời tại đây. Đó la buổi chiều đầu tháng 9.1978.

Người đầu tiên hát “Làng quan họ quê tôi” của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo là ca sĩ Kim Phúc trong một buổi giao lưu giữa các nhà thơ quân đội và trường Âm nhạc Việt Nam. Bài hát đã được hoan nghênh nhiệt liệt, khiến cho nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo bất ngờ.

Đến tháng 6.1979, bài hát mới được thu thanh lần đầu. Ca sĩ Tuyết Thanh được chọn để lĩnh xướng cùng tốp nữ. Tuy nhiên sau đó vì nhiều lý do nên phần thu thanh này không được thực hiện. Sau đó phần thu thanh được ca sĩ Thanh Hoa (hát cùng tốp nữ) và được phát sóng trên đài Tiếng nói Việt Nam vào tháng 6.1979.

Bản thảo viết tại làng Khương Hạ (Hà Nội) tháng 9.1978 - Ảnh: Tư liêu

Sau khi lên sóng, Làng quan họ quê tôi của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã trở thành bài hát quen thuộc của người yêu nhạc Việt Nam.

Bài hát cũng được dàn nhạc giao hưởng Lepzich trình diễn trong tuần văn hóa Việt Nam tại Đức, được hãng JVC đưa vào chương trinh karaoke của Nhật. Bài hát này được nhiều ca sĩ thu thanh, thu hình, sản xuất đĩa nhạc. Gần đây nhất là Anh Thơ, Trọng Tấn, Trung Anh… Nhiều biên đạo múa cũng lấy nhạc Làng quan họ quê tôi dàn dựng múa.

Nghe bài hát Làng quan họ quê tôi:

Hơn 40 năm đã trôi qua, ca khúc Làng quan họ quê tôi đã được khán thính giả nhiều thế hệ đón nhận, và là một ca khúc tiêu biểu trong đời sáng tác của nhà thơ-nhạc sĩ tài hoa xứ Nghệ- Nguyễn Trọng Tạo.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã đi xa, nhưng tác phẩm của ông vẫn còn ở lại, những vần thơ ông viết trong khói lửa chiến trường hay trong thời bình vẫn canh cánh trên trang giấy, “Khúc hát sông quê”,“Làng quan họ” của ông vang vọng mãi lời ca:“Tiễn đưa anh đi em hát bài quan họ/ Xin gửi cả ánh trăng quê mình trong lời hát tiễn anh lên đường”.

Tiểu Vũ


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Nước mắt "thánh nữ" Maria Ozawa: "Người ta chỉ nhìn thấy tôi trên màn ảnh, nhưng không biết tôi là ai khi tắt máy quay"

Trên khuôn mặt trái xoan là cái mũi dọc dừa và đôi mắt ma mị. Maria Ozawa có thể “giết chết” trái tim đàn ông chỉ bằng một ánh mắt. Nhưng phía sau máy quay, chẳng ai tin "nữ hoàng" cũng phải khóc.

H'Hen Niê, Phương Khánh lọt vào top 6 những hoa hậu đẹp nhất thế giới 2018

Mới đây, chuyên trang sắc đẹp Missosology vừa tung ra bảng xếp hạng Timeless Beauty 2018 (Vẻ đẹp vượt thời gian). Việt Nam 2018 có 3 người đẹp lọt vào danh sách này là H'Hen Niê Top 5 Miss Universe, Phương Khánh Miss Earth và Minh Tú Top 10 Miss Supranational.​

Những lần mặc ‘hở’ - phản cảm khiến sao nữ Kpop bị chỉ trích gay gắt

Trong khi nhiều ca khúc và video nhạc Kpop thường cố tình được thêm vào yếu tố gợi cảm, xã hội Hàn Quốc vẫn giữ cái nhìn khá bảo thủ về hình tượng nghệ sĩ, nhất là nữ giới. Dưới đây là vài trường hợp đặc biệt khi sao nữ xứ kimchi nhận phản hồi gắt gao vì trang phục và vũ đạo biểu diễn gắn mác 18+.

Tỉ phú Hoàng Kiều kiện Sky Music, đòi bồi thường hơn 3 tỷ đồng/1 bài hát vi phạm

Tỉ phủ Hoàng Kiều - là cháu ruột của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ cho biết, sẽ kiện công ty cổ phần Sky Music vì vi phạm quyền tác giả đối với các sáng tác của nhạc sĩ mà ông hiện đang là đại diện.

9 khoảnh khắc đáng nhớ nhất của lễ trao giải Quả cầu vàng 2019

Không có những phát ngôn gây sốc của Ricky Gervais hay truyền cảm hứng như của Meryl Streep, lễ trao giải Quả cầu vàng lần thứ 76 diễn ra khá êm đẹp nhưng cũng có vài khoảnh khắc đáng chú ý.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo qua đời ở tuổi 72 vì ung thư phổi

Theo chia sẻ của người thân nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã bị tai biến và cấp cứu ở bệnh viện Bạch Mai nhưng không qua khỏi, ông qua đời ở tuổi 72 tại Hà Nội.

Ca sĩ Khánh Phương thừa nhận từng yêu ‘cá sấu’ Quỳnh Nga 2 năm

Sau nhiều lần phản bác truyền thông, Khánh Phương lần đầu công khai từng có mối tình với ca sĩ - diễn viên Quỳnh Nga.

Danh hài Hoài Linh: 'Tôi thích đi dọc sông Thu Bồn, sông Hàn nghe gió hát'

Với NSƯT Hoài Linh thì: "Ngồi ở chợ Hội An ăn một dĩa cơm gà, ghé Cầu Mống ăn chút bò tái, đi Đà Nẵng làm một tô bún chả cá, vô Quế Sơn ăn tô mì Quảng, qua Quảng Ngãi ăn don… đời còn gì hạnh phúc và sung sướng bằng''.

Con đường của Phương Khánh được lo lót một cách cụ thể, hoàn hảo nhất để tỏa sáng

Gặp gỡ với chuyên gia đào tạo Phúc Nguyễn - người đưa tên tuổi của Hoa hậu trái đất Phương Khánh lên một tầm cao mới, anh cho biết sau khi đăng quang anh vẫn chờ đợi ở Phương Khánh một buổi gặp gỡ chính thức nhưng chưa được thực hiện.

TikTok ra mắt công cụ AI tạo video quảng cáo từ văn bản

Kỹ năng - Anh Tú - 23/06/2025 13:00
Trong khuôn khổ Liên hoan quảng cáo Cannes Lions tại Pháp ngày 16.6, TikTok đã ra mắt các công cụ quảng cáo mới sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), cho phép các nhà tiếp thị tạo video quảng cáo từ văn bản hoặc hình ảnh.

Là "trùm", suốt ngày bắt nạt người khác, nhưng Chaien mới là đứa trẻ đáng thương nhất!

Điện ảnh - Đông - 23/06/2025 12:00
Chaien không hề đáng ghét, mà thậm chí còn là đứa trẻ đáng thương.

Cô nàng siêu robot Sophia từng tuyên bố “sẽ hủy diệt loài người” bây giờ ra sao?

Thư giãn - PV - 23/06/2025 11:00
Trong thời điểm AI bùng nổ, lời nói năm xưa của Sophia có đáng lo sợ?

Quét não người dùng ChatGPT suốt 4 tháng, các nhà khoa học phát hiện sự thật kinh hoàng

Suy ngẫm - Nguyễn Hải - 23/06/2025 10:00
Cho dù có thể giúp người dùng cải thiện năng suất làm việc trong ngắn hạn, nghiên cứu chỉ ra rằng việc lệ thuộc vào ChatGPT có thể gây hại lâu dài cho não bộ của người dùng.

Cô gái trẻ "người chuột chũi" chui lên từ miệng cống khiến nhiều người ám ảnh là ai?

Phong cách sống - Huy Hoàng - 23/06/2025 09:00
Khoảnh khắc một cô gái trẻ từ từ chui lên từ miệng cống ngầm ở thành phố Makati (Philippines) khiến nhiều người bị ám ảnh. Danh tính của cô gái cũng được nhiều người quan tâm.

Khai mở cảm xúc - Lo âu và sợ hãi giúp bạn an toàn và sống sót

Từ sách - Phim - Quang Thanh - 23/06/2025 08:00
Lo âu là cái tên mà ta dùng để gọi nhiều phản ứng của cơ thể và tâm trí, chẳng hạn như những suy nghĩ dồn dập hoặc cảm giác nôn nao ở dạ dày.

Adobe ra mắt ứng dụng đắc lực cho dân chụp ảnh bằng iPhone

Kỹ năng - Anh Tú - 22/06/2025 12:00
Nếu bạn yêu thích chụp ảnh bằng iPhone, ứng dụng mới của Adobe có thể nhanh chóng trở thành công cụ ưa thích của bạn.

Kim Dung giải thích vì sao Kiều Phong 1 chưởng đánh Vô Danh Thần Tăng gãy xương mà không giết nổi con hổ?

Thư giãn - Nguyệt Phạm - 22/06/2025 11:00
Sự khác biệt về thực lực của Kiều Phong được giải thích thế nào?

Nước mắt "thánh nữ" Maria Ozawa: "Người ta chỉ nhìn thấy tôi trên màn ảnh, nhưng không biết tôi là ai khi tắt máy quay"

Giải trí - Nguyễn Phượng - 22/06/2025 10:00
Trên khuôn mặt trái xoan là cái mũi dọc dừa và đôi mắt ma mị. Maria Ozawa có thể “giết chết” trái tim đàn ông chỉ bằng một ánh mắt. Nhưng phía sau máy quay, chẳng ai tin "nữ hoàng" cũng phải khóc.

Đường vào thiền - Nhờ mối phân tâm này mà bạn không nhìn thấy nỗi đau bên trong

Từ sách - Phim - FN - 22/06/2025 09:00
Hãy nhìn vào những gì bạn đang làm: bạn có tìm cách quên đi nỗi đau không? Nếu tất cả cách thức mà bạn đang sử dụng để quên đi nỗi đau đó bị tước mất, bạn sẽ càng đau khổ hơn.

Vượt lên nghịch cảnh – Chiến thắng con quỷ bên trong chính mình

Từ sách - Phim - Quìn - 22/06/2025 08:00
Trong cuốn sách "Chiến thắng con Quỷ bên trong" (Outwitting the Devil: The Secret to Freedom and Success), Napoleon Hill không chỉ vạch trần những nỗi sợ hãi vô hình mà còn chỉ ra một sự thật sâu sắc: nghịch cảnh không phải là kẻ thù, mà là người thầy vĩ đại nhất.

Tôi đọc người đọc mỗi ngày - Làm báo chân chính là cần đối thoại với người đọc mỗi ngày

Từ sách - Phim - Đan Thanh - 21/06/2025 14:00
"Tôi đọc người đọc mỗi ngày" là một câu chuyện nghề nghiệp, tinh lọc từ sổ tay biên tập của nhà báo Huỳnh Sơn Phước, sau 40 năm hành nghề tại báo Tuổi Trẻ.

Hàng chục nghìn webcam kết nối Internet đang vô tình 'phản chủ'

Kỹ năng - Anh Tú - 21/06/2025 13:00
Theo một nghiên cứu mới từ công ty an ninh mạng Bitsight, hơn 40.000 webcam trên toàn thế giới đang ở trong tình trạng có thể truy cập công khai qua Internet – thường là mà chủ nhân không hề hay biết.

Xem "Sex Education", tôi bẽ bàng nhận ra lý do con luôn quý bạn hơn quý mẹ

Điện ảnh - Mỹ Hạnh - 21/06/2025 12:00
Tôi cố hết sức để gần gũi, tâm sự với con. Nhưng đáp lại, con chỉ thích đi chơi với bạn.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 2, 23/06/2025