Nhớ mãi Nguyễn Trọng Tạo và ‘Làng quan họ’

08/01/2019 09:46
Nhớ mãi Nguyễn Trọng Tạo và ‘Làng quan họ’

Ngày 7.1.2019, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, tác giả của bài hát “Làng quan họ quê tôi”, "Khúc hát sông quê" đã ra đi, nhưng những bài ca ông viết chắc chắn sẽ còn ở lại mãi.

Nguyễn Trọng Tạo (1947-2019) nhà thơ, nhạc sĩ, nhà báo, họa sĩ vẽ bìa sách, nguyên Trưởng ban biên tập báo Văn Nghệ, vừa qua đời tại bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) ở tuổi 72. Sự ra đi của ông khiến cho nhiều ngươi bùi ngùi thương tiếc.

Suốt cả sự nghiệp hoạt động văn học nghệ thuật của mình, ông đã để lại hàng trăm tác phẩm có giá trị. Tháng 12.2017 ông phải dừng sáng tác một thời gian ngắn do tại biến mạch máu não. Thế nhưng sau khi phục hồi, ông lại tiếp tục hoạt động văn học nghệ thuật. Tháng 8.2018, những người bạn và gia đình đã tổ chức cho ông đêm nhạc với đề Khúc hát sông quê nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 71 tại quê nhà Nghệ An.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo chụp tháng 7.2018 - Ảnh: HBN

Những ngày tháng cuối đời, bệnh nan y hành hạ nhưng ông vẫn miệt mài viết, sáng tác âm nhạc cho đến khi không còn viết được nữa…Sau khi ông qua đời, nhiều người đã không khỏi ngậm ngùi khi vào trang Facebook cá nhân của ông để đọc lại dòng trạng thái cuối cùng ông viết về cuộc hội ngộ của mình với nhạc sĩ sĩ Văn Cao - một tài danh của âm nhạc Việt Nam.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo thời trẻ và nhạc sĩ Văn Cao - Ảnh: TL của NS Nguyễn Trọng Tạo

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo sinh ngày 25.8.1947 trong một gia đình nho học ở làng Trường Khê (nay là Diễn Họa), huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Năm 1969, ông tham gia quân đội, thuộc Đoàn 22, Quân khu 4, rồi làm Đội trưởng Đội Tuyên truyền văn hóa Đoàn 22B, Trưởng đoàn Văn công xung kích Sư đoàn 341B.

Tên tuổi của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo gắn liền với những tập thơ, trường ca Đồng dao cho người lớn, Nương thân, Thế giới không còn trăng, Con đường của những vì sao (Trường ca Đồng Lộc), và những bài hát mang đậm chất quan họ như Khúc hát sông quê, Đôi mắt đò ngang ...

Nói về thành tựu âm nhạc của Nguyễn Trọng Tạo không thể không nhắc đến ca khúc Làng quan họ quê tôi (phổ thơ Nguyễn Phan Hách) là một ca khúc mộc mạc, chân chất mang đậm hồn dân tộc vừa chan chứa tự tình như chính con người của nhạc sĩ. Điều đặc biệt đó không phải là quê nhà của Nguyễn Trọng Tạo nhưng ông luôn nói rằng đó "Làng quan họ của tôi", dù trước khi sáng tác ông cũng chưa từng đến vùng quê này.

Hơn 40 năm trôi, bài hát Làng Quan Họ quê tôi đã đi vào trái tim của hàng triệu nigười yêu nhạc Việt Nam. Về âm nhạc tính, Làng quan họ quê tôi đậm chất trữ tình kết hợp với phần lời đầy chất thơ tương tự các bài dân ca quan họ truyền thống. Cấu trúc của bài hát cũng rất gần gũi với lối diễn xướng dân gian ở bài dân ca quan họ "Nhất quế nhị lan". Đó là sự kết hợp giữa âm nhạc dân gian, âm nhạc hiện đại một cách tài tình của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo. Bài hát trở nên gần gũi với người nghe theo phong cách mới nhưng vẫn không mất đi vẻ đẹp cổ điển vốn có của dân ca quan họ.

"Thơ của Nguyễn Trọng Tạo là thơ của những cái chớp mắt... Cảm hứng nhân văn của Nguyễn Trọng Tạo không hề dễ dãi, và, lấp lánh vô tận như những cái chớp mắt..." - Hoàng Ngọc Hiến

"Làng quan họ quê tôi, tháng giêng mùa hát hội. Những đêm trăng hát gọi, con sông Cầu làm bao xanh. Ngang lưng làng quan họ xanh xanh. Làng quan họ quê tôi, những chiều bao thương nhớ. Tiếng ca đầu ngọn gió, nón quai thao , người ơi .Nón quai thao nói gì người ơi.”

Nghe ca từ và giai điệu như thế, nhiều người cứ nghĩ nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo là người Bắc Ninh, thế nhưng kỳ thực Nguyễn Trọng Tạo sinh ra ở một làng quê bên dòng sông Bùng thuộc huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.

Tuổi thơ của ông đội nắng dong trâu trên những cánh đồng ven đê ngạt ngào hương lúa hương ngô. Tuổi thơ đã tắm mình trong những điệu dân ca ví dặm. Và khi trưởng thành trong chiến tranh khói lửa, Nguyễn Trọng Tạo đã trở thành người con của mọi làng yêu dấu.

Sinh thời nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo chia sẻ: "Tôi không phải người làng quan họ, cũng chưa đến xứ quan họ lần nào mà lại nhận vơ "Làng quan họ quê tôi”? Vâng, đúng vậy, tôi đã coi Làng quan họ như chính làng mình và đã viết ra bài hát ấy 16 năm trước khi đặt chân lên đất Bắc Ninh. Sự thực là nếu không quen nhà thơ Nguyễn Phan Hách, thì tôi chẳng bao giờ sáng tác ra bài hát Làng quan họ quê tôi”.

Làng Quan họ quê tôi được nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo phổ nhạc vào năm 1978 sau cuộc gặp gỡ với nhà thơ Nguyễn Phan Hách tại Hà Nội, nhà thơ đưa cho ông bài thơ và nhờ ông phổ nhạc.

Một thời gian ngắn sau đó, Nguyễn Trọng Tạo tình cờ đi ngang qua cái giếng xây bằng gạch ở làng Khương Hạ (Hà Nội). Lúc đó từ cái loa làng phát ra những điệu hát quan họ. Những giai điệu của bài hát bắt đầu hình thành. Bản nháp đầu tiên và tiếp đó bài hát hoàn chỉnh ra đời tại đây. Đó la buổi chiều đầu tháng 9.1978.

Người đầu tiên hát “Làng quan họ quê tôi” của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo là ca sĩ Kim Phúc trong một buổi giao lưu giữa các nhà thơ quân đội và trường Âm nhạc Việt Nam. Bài hát đã được hoan nghênh nhiệt liệt, khiến cho nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo bất ngờ.

Đến tháng 6.1979, bài hát mới được thu thanh lần đầu. Ca sĩ Tuyết Thanh được chọn để lĩnh xướng cùng tốp nữ. Tuy nhiên sau đó vì nhiều lý do nên phần thu thanh này không được thực hiện. Sau đó phần thu thanh được ca sĩ Thanh Hoa (hát cùng tốp nữ) và được phát sóng trên đài Tiếng nói Việt Nam vào tháng 6.1979.

Bản thảo viết tại làng Khương Hạ (Hà Nội) tháng 9.1978 - Ảnh: Tư liêu

Sau khi lên sóng, Làng quan họ quê tôi của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã trở thành bài hát quen thuộc của người yêu nhạc Việt Nam.

Bài hát cũng được dàn nhạc giao hưởng Lepzich trình diễn trong tuần văn hóa Việt Nam tại Đức, được hãng JVC đưa vào chương trinh karaoke của Nhật. Bài hát này được nhiều ca sĩ thu thanh, thu hình, sản xuất đĩa nhạc. Gần đây nhất là Anh Thơ, Trọng Tấn, Trung Anh… Nhiều biên đạo múa cũng lấy nhạc Làng quan họ quê tôi dàn dựng múa.

Nghe bài hát Làng quan họ quê tôi:

Hơn 40 năm đã trôi qua, ca khúc Làng quan họ quê tôi đã được khán thính giả nhiều thế hệ đón nhận, và là một ca khúc tiêu biểu trong đời sáng tác của nhà thơ-nhạc sĩ tài hoa xứ Nghệ- Nguyễn Trọng Tạo.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã đi xa, nhưng tác phẩm của ông vẫn còn ở lại, những vần thơ ông viết trong khói lửa chiến trường hay trong thời bình vẫn canh cánh trên trang giấy, “Khúc hát sông quê”,“Làng quan họ” của ông vang vọng mãi lời ca:“Tiễn đưa anh đi em hát bài quan họ/ Xin gửi cả ánh trăng quê mình trong lời hát tiễn anh lên đường”.

Tiểu Vũ


Gửi bình luận
(0) Bình luận
1

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Việc đầu tiên đại tướng Dương Văn Minh làm trên cương vị tổng thống là ông đã giao cho Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thông báo với phía Mỹ về việc “không phản đối việc Mỹ phải ra đi trong 24 giờ”.
2

TP.HCM: Bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước

Tối 19.4.2025, TP.HCM bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước bằng chương trình trình diễn ánh sáng 3D trước trụ sở UBND thành phố, thu hút đông đảo người dân.
3

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 2: Chính quyền Sài Gòn thay người vác cờ trắng đầu hàng

Đầu tháng 4.1975, sau khi mất Tây Nguyên và Phước Long, chế độ Sài Gòn đứng trước sự suy yếu về mọi mặt và khả năng sụp đổ hoàn toàn. Lúc này, ông Dương Văn Minh và nhóm ủng hộ ông “chính thức công bố ý định thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu”.
4

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 1: Ông Dương Văn Minh và con đường công danh, binh nghiệp

Nhân ngày kỷ niệm trọng đại, Một Thế Giới giới thiệu loạt bài của TS Vũ Trung Kiên về những con người liên quan đến sự kiện lịch sử vĩ đại của dân tộc diễn ra 50 năm trước.
5

TP.HCM tổ chức trình diễn nghệ thuật 3D mapping dịp lễ 30.4

Chiều 17.4, ông Nguyễn Tấn Kiệt, Trưởng phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TP.HCM đã thông tin về chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).

H'Hen Niê, Phương Khánh lọt vào top 6 những hoa hậu đẹp nhất thế giới 2018

Mới đây, chuyên trang sắc đẹp Missosology vừa tung ra bảng xếp hạng Timeless Beauty 2018 (Vẻ đẹp vượt thời gian). Việt Nam 2018 có 3 người đẹp lọt vào danh sách này là H'Hen Niê Top 5 Miss Universe, Phương Khánh Miss Earth và Minh Tú Top 10 Miss Supranational.​

Những lần mặc ‘hở’ - phản cảm khiến sao nữ Kpop bị chỉ trích gay gắt

Trong khi nhiều ca khúc và video nhạc Kpop thường cố tình được thêm vào yếu tố gợi cảm, xã hội Hàn Quốc vẫn giữ cái nhìn khá bảo thủ về hình tượng nghệ sĩ, nhất là nữ giới. Dưới đây là vài trường hợp đặc biệt khi sao nữ xứ kimchi nhận phản hồi gắt gao vì trang phục và vũ đạo biểu diễn gắn mác 18+.

Tỉ phú Hoàng Kiều kiện Sky Music, đòi bồi thường hơn 3 tỷ đồng/1 bài hát vi phạm

Tỉ phủ Hoàng Kiều - là cháu ruột của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ cho biết, sẽ kiện công ty cổ phần Sky Music vì vi phạm quyền tác giả đối với các sáng tác của nhạc sĩ mà ông hiện đang là đại diện.

9 khoảnh khắc đáng nhớ nhất của lễ trao giải Quả cầu vàng 2019

Không có những phát ngôn gây sốc của Ricky Gervais hay truyền cảm hứng như của Meryl Streep, lễ trao giải Quả cầu vàng lần thứ 76 diễn ra khá êm đẹp nhưng cũng có vài khoảnh khắc đáng chú ý.

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo qua đời ở tuổi 72 vì ung thư phổi

Theo chia sẻ của người thân nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã bị tai biến và cấp cứu ở bệnh viện Bạch Mai nhưng không qua khỏi, ông qua đời ở tuổi 72 tại Hà Nội.

Ca sĩ Khánh Phương thừa nhận từng yêu ‘cá sấu’ Quỳnh Nga 2 năm

Sau nhiều lần phản bác truyền thông, Khánh Phương lần đầu công khai từng có mối tình với ca sĩ - diễn viên Quỳnh Nga.

Danh hài Hoài Linh: 'Tôi thích đi dọc sông Thu Bồn, sông Hàn nghe gió hát'

Với NSƯT Hoài Linh thì: "Ngồi ở chợ Hội An ăn một dĩa cơm gà, ghé Cầu Mống ăn chút bò tái, đi Đà Nẵng làm một tô bún chả cá, vô Quế Sơn ăn tô mì Quảng, qua Quảng Ngãi ăn don… đời còn gì hạnh phúc và sung sướng bằng''.

Con đường của Phương Khánh được lo lót một cách cụ thể, hoàn hảo nhất để tỏa sáng

Gặp gỡ với chuyên gia đào tạo Phúc Nguyễn - người đưa tên tuổi của Hoa hậu trái đất Phương Khánh lên một tầm cao mới, anh cho biết sau khi đăng quang anh vẫn chờ đợi ở Phương Khánh một buổi gặp gỡ chính thức nhưng chưa được thực hiện.

Hệ thống giáo dục

Blog GS John VU - GS John Vu - 23/04/2025 13:00
Có ba kiểu hệ thồng giáo dục tồn tại ngày nay, giáo dục truyền thống, giáo dục thời đại công nghiệp, và giáo dục thời đại thông tin.

Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước Kỳ 4: Chính phủ Dương Văn Minh với việc kết thúc chiến tranh

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 23/04/2025 12:00
Trong "Hồi ký không tên", Lý Quý Chung cho biết, khi nhóm ông Dương Văn Minh bàn việc thay thế Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu thì hầu như mọi người đều khẳng định việc thay thế Nguyễn Văn Thiệu chỉ là thay người cầm cờ trắng đầu hàng.

Hướng dẫn tạo bức ảnh chụp chung giữa bạn và người nổi tiếng bằng ChatGPT

Kỹ năng - Quang Huy - 23/04/2025 11:00
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách thức để tạo ra những bức ảnh chụp chung giữa bạn và một người nổi tiếng bất kỳ nhờ công cụ AI ChatGPT.

'Sống như con chuột trong cống', lựa chọn của nhiều người trẻ Trung Quốc

Phong cách sống - Nhật Thùy - 23/04/2025 10:00
Những thanh niên Trung Quốc theo đuổi lối sống ít năng lượng, tránh xa thành công tự gọi mình là “người chuột” - từ lóng thu hút hơn 2 tỷ lượt tìm kiếm trực tuyến.

Xem phim "Sex Education", tôi nhận ra mối quan hệ nào cũng cần điều này, tiếc là không phải ai cũng biết

Điện ảnh - Trà My - 23/04/2025 09:00
Sau khi xem phim "Sex Education", một nhà văn nhận ra một bài học rất quan trọng cho các mối quan hệ trong cuộc sống, đặc biệt là mối quan hệ lãng mạn.

Hạt giống tâm hồn 8 - Quyển sách và giỏ đựng than

Từ sách - Phim - Quìn - 23/04/2025 08:00
Tại một trang trại nhỏ ở miền núi xa xôi thuộc miền Đông bang Kentucky, có hai ông cháu sống cùng nhau. Mỗi sáng, người ông thường dậy rất sớm để đọc sách.

TP.HCM: Bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước

Giải trí - Song Phạm - 22/04/2025 13:00
Tối 19.4.2025, TP.HCM bắt đầu chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước bằng chương trình trình diễn ánh sáng 3D trước trụ sở UBND thành phố, thu hút đông đảo người dân.

Kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước Kỳ 3: Nội các Dương Văn Minh và tuyên bố đầu hàng

Giải trí - Vũ Trung Kiên - 22/04/2025 12:00
Việc đầu tiên đại tướng Dương Văn Minh làm trên cương vị tổng thống là ông đã giao cho Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền thông báo với phía Mỹ về việc “không phản đối việc Mỹ phải ra đi trong 24 giờ”.

Sẽ rất tiếc nếu sử dụng Zalo mà bạn không biết các tính năng này

Kỹ năng - Nhật Hạ - 22/04/2025 11:00
Zalo thường xuyên cập nhật cho người dùng các chức năng, tùy chọn mới giúp người dùng có trải nghiệm tốt hơn

Xem mạng xã hội gần đây, tôi chợt nhớ đến phim Sex Education: Hãy dạy con điều này càng sớm càng tốt

Điện ảnh - Thanh Hương - 22/04/2025 10:00
Tôi đã lo lắng đến mất ăn mất ngủ, nghĩ rất nhiều về chuyện dạy con.

Giữa làn sóng AI, thứ giết chết con người không phải Chat GPT, DeepSeek,... mà là lối tư duy này

Suy ngẫm - Ứng Hà Chi - 22/04/2025 09:00
DeepSeek giống như cần sa, nó có tác dụng giảm đau. Nhưng một khi bạn bị nghiện, nó sẽ chỉ gây tổn hại đến não và khiến bạn hoàn toàn mất khả năng suy nghĩ.

Lời hứa 20 năm của Larry Berman với 'điệp viên hoàn hảo' Phạm Xuân Ẩn

Từ sách - Phim - Trần Thường - VNN - 22/04/2025 08:00
Khi viết về Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn, Giáo sư, nhà sử học Larry Berman đã hứa không sử dụng những thông tin có thể làm tổn thương đến nhiều người. Sau gần 20 năm, lời hứa đó vẫn còn.

Infographic hoạt động văn hóa nghệ thuật du lịch kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước

Giải trí - TTXVN - 21/04/2025 13:00
TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước.

Facebook cập nhật tính năng mới, nhiều người Việt "bị ảnh hưởng": từ nay thôi khỏi xem lén, hết thời stalk!

Kỹ năng - Huỳnh Duy - 21/04/2025 12:00
Giờ đây, ngoài bạn bè, bạn có thể thấy cả những người theo dõi và không theo dõi trong danh sách người xem", thông báo của Facebook cho biết.

Rùng mình với robot cơ bắp sinh học co giật như người thật

Thư giãn - Hoàng Vũ - 21/04/2025 11:00
Một video mới vừa được Clone Robotics công bố đã khiến cộng đồng mạng và giới công nghệ rúng động: robot hình người “Protoclone” uốn cong cơ bắp, co giật tay chân và nhún vai như một sinh vật sống thật sự.
HẠT GIỐNG TÂM HỒN
2019 Bản quyền thuộc về hatgiongtamhon.com.vn. Phát triển bởi ONECMS
Thứ 4, 23/04/2025